DETERMINATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN THE PERCEPTION OF BOREDOM IN LEISURE TIME, NUTRITION AND PHYSICAL ACTIVITY

Yıl 2022, Cilt: 24 Sayı: 2, 693 - 712, 20.12.2022

Nurullah Emir Ekinci , Sinan Erdem Satılmış , Yağmur Güler , Ahmet Tarık Ergüven , Nigar Küçükkubaş

https://doi.org/10.26468/trakyasobed.1160484

Öz

The aim of this study is to compare the relationships between university students' perception of being bored in leisure time, nutrition and physical activity levels in terms of different variables. The sample of the study consists of 367 (Female 172 - 46.9%, Male 195 - 53.1%) university students who participated voluntarily. In addition to the demographic information form in data collection, the Leisure Perception Scale, Emotional Eating Scale and International Physical Activity Questionnaire Short Form (IPAQ) was used to determine MET-min/week values. Independent Groups T Test, MANOVA, ANOVA and Pearson Product Moment Correlation Coefficient tests were used to compare the differences between the variables and relationships. In the statistical analysis of the data, a significant result was found between the gender variable and dissatisfaction in favor of male participants (p<0.05). In addition to that, a significant result was found between the BMI variable and emotional eating disorder in favor of overweight individuals (p<0.05). Significant results were found between the weekly leisure time variable, the perception of boredom, and the MET values (p<0.05). Significant results was found between the variable of participating in recreational activities and boredom, dissatisfaction and emotional eating in favor of individuals who did not participate in activities (p<0.05). Moreover, a significant result was found between the nutrition variable and boredom and dissatisfaction in favor of individuals with poor nutritional conditions (p<0.05). In addition to these findings, a low positive significant correlation coefficient was obtained between emotional eating disorder and boredom (r=251; p=0.000<0.05) and dissatisfaction (r=139; p=0.008<0.05). As a result, according to the results of this study, it has been revealed that the perception of boredom in leisure time and the level of nutrition and physical activity of individuals who participate more in recreational activities are effective in improving the physical and social quality of life of individuals. Longitudinal follow-up of health and physical fitness levels can be suggested by examining the effects of different levels of activities on eating disorder scores and boredom perception scores to improve physical activity level relating with the quality of life.

Anahtar Kelimeler

Leisure time, emotional eating, physical activity, university students.

SERBEST ZAMANDA SIKILMA ALGISI, BESLENME VE FİZİKSEL AKTİVE ARASINDAKİ İLİŞKİNİN BELİRLENMESİ

Öz

Bu çalışmanın amacı, üniversite öğrencilerinin serbest zamanda sıkılma algısı, beslenme ve fiziksel aktivite düzeyleri arasındaki ilişkinin farklı değişkenler açısından karşılaştırılmasıdır. Çalışmanın örneklemini gönüllü olarak katılım sağlayan 367 (Kadın 172 - 46,9%, Erkek 195 – 53,1%) üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında demografik bilgi formunun yanı sıra, Iso-Ahola ve Weissinger (1990) tarafından geliştirilen ve Türkçe geçerlilik ve güvenirliliği Kara, Gürbüz ve Öncü (2014) tarafından yapılan “Serbest Zamanda Sıkılma Algısı Ölçeği”, beslenme durumlarına ilişkin durumu belirlemek için Garaulet vd. (2012) tarafından geliştirilen ve Türkçe geçerlilik ve güvenirliliği Arslantaş vd. (2019) tarafından yapılan “Duygusal Yeme Ölçeği” ve MET-dk/haftalık değerlerini belirlemek için “Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi Kısa Formu (IPAQ)” kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki farklılıkları karşılaştırmak için Bağımsız Gruplar T Testi, MANOVA, ANOVA ve Pearson Korelasyon testleri kullanılmıştır. Verilerin istatistik analizinde, cinsiyet değişkeni ile doyumsuzluk arasında erkek katılımcılar lehine anlamlı sonuç bulunmuştur (p<0.05). Ayrıca, Beden Kitle Endeksi değişkeni ile duygusal yeme bozukluğu arasında kilolu olan bireylerin lehine anlamlı bir sonuç bulunmuştur (p<0.05). Haftalık serbest zaman süresi değişkenine ile sıkılma algısı arasında ve MET değerleri arasında anlamlı sonuç bulunmuştur (p<0.05). Haftalık serbest zaman süresi 16 + saat olan bireylerin sıkıldığı fakat MET değerleri açısından bakıldığında 16+ saat serbest zaman süresine sahip olan bireylerin daha aktif olduğu tespit edilmiştir. Rekreasyon aktivitelerine katılma değişkeni ile sıkılma, doyumsuzluk ve duygusal yeme arasında aktivitelere katılım sağlamayan bireylerin lehine anlamlı bir sonuç bulunmuştur (p<0.05). Ayrıca, beslenme değişkeni ile sıkılma ve doyumsuzluk arasında beslenme şartları kötü olan bireyler lehine anlamlı bir sonuç bulunmuştur (p<0.05). Bu bulgulara ek olarak, duygusal yeme bozukluğu ile sıkılma (r=251; p=0.000<0.05) ve doyumsuzluk (r=139; p=0.008<0.05) arasında anlamlı pozitif düşük düzeyde korelasyon katsayısı elde edilmiştir.
Sonuç olarak, bu çalışma sonuçlarına göre rekreasyon aktivitelerine katılımı daha fazla olan bireylerin, serbest zamanda sıkılma algısı ile beslenme ve fiziksel aktivite düzeylerinin bireylerin fiziksel ve sosyal olarak yaşam kalitelerini iyileştirilmesi için etkili olduğu ortaya koyulmuştur. Yaşam kalitesinin iyileştirilmesi için farklı düzeylerdeki aktivitelerin uygulanarak yeme bozukluğu puanlarına ve sıkılma algısı puanlarına etkisi incelenerek sağlık ve fiziksel uygunluk düzeylerinin boylamsal takibi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Serbest zaman, duygusal yeme, fiziksel aktivite, üniversite öğrencisi, Leisure time, emotional eating, physical activity, university students.

Kaynakça

• Abramson, E. E., & Stinson, S. G. (1977), “Boredom and Eating İn Obese and Non-Obese İndividuals” , Addictive Behaviors, 2(4), 181-185.
• Ahlich, E., & Rancourt, D. (2022), “Boredom Proneness, İnteroception, And Emotional Eating” , Appetite, 106167.
• Andrews, R. A., Lowe, R., & Clair, A. (2011), “The Relationship Between Basic Need Satisfaction and Emotional Eating İn Obesity” , Australian Journal of Psychology, 63(4), 207-213.
• Arslantaş, H., Dereboy, F., Yüksel, R. & İnalkaç, S. (2019), “Duygusal Yeme Ölçeği’nin Türkçe Çevirisinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması” , Türk Psikiyatri Dergisi, 31(2), 122-130.
• Ayhan, Cihan ,“Aktif Sporcuların Rekreatif Etkinliklere Katılımlarına Engel Oluşturabilecek Faktörlerin Yaşam Tatmini ve Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi” ,(Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, 2017).
• Aytekeli, Sümeyye, Tuba , “Üniversite Öğrencilerinin Beslenme Alışkanlıkları ve Fiziksel Aktivite Düzeylerinin Belirlenmesi, (Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, 2019).
• Bahadır, Tolga Kaan, “Rekreasyon Faaliyetlerine Katılan 13-15 Yaş Grubu Öğrencilerin Yaşam Kalitesi ve Bazı Psikolojik Özelliklerinin İncelenmesi”, (Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2010).
• Beggs, B. A., Elkins, D. J., & Powers, S. (2005), “Overcoming Barriers To Participation in Campus Recreational Sports” , Recreational Sports Journal, 29(2), 143-155.
• Bennett, J., Greene, G., & Schwartz-Barcott, D. (2013) ,“Perceptions of Emotional Eating Behavior. A Qualitative Study Of College Students” , Appetite, 60, 187-192.
• Blüher, S., Blüher, M., Kiess, W. & Hinney, A. Genetik. Adipositas, Ed. Alfred Wirth, Hans Hauner. Berlin: Springer, 2013.
• Braden, A., Musher-Eizenman, D., Watford, T., & Emley, E. (2018) , “Eating When Depressed, Anxious, Bored, or Happy: Are Emotional Eating Types Associated With Unique Psychological and Physical Health Correlates?”, Appetite, 125, 410-417.
• Bulut, S. (2013), “Sağlıkta Sosyal Bir Belirleyici; Fiziksel Aktivite”, Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji, 70(4), 205-214.
• Cleobury, L. & Tapper, K. (2014), “Reasons For Eating ‘Unhealthy’snacks in Overweight and Obese Males and Females”, Journal of Human Nutrition and Dietetics, 27(4), 333-341.
• Craig, C. L., Marshall, A. L., Sjöström, M., Bauman, A. E., Booth, M. L., Ainsworth, B. E., Pratt, M., Ekelund, U., Yngve, A., Sallis, J. F. & Oja, P. (2003), “International Physical Activity Questionnaire: 12-Country Reliability and Validity”, Medicine & Science in Sports & Exercise, 35(8), 1381-1395.
• Crockett, A. C., Myhre, S. K., & Rokke, P. D. (2015), “Boredom Proneness and Emotion Regulation Predict Emotional Eating”, Journal of Health Psychology, 20(5), 670-680.
• Demir, C. & Demir, N. (2006), “Bireylerin Boş Zaman Faaliyetlerine Katılmalarını Etkileyen Faktörler ile Cinsiyet Arasındaki İlişki: Lisans Öğrencilerine Yönelik Bir Uygulama”, Ege Academic Review, 6(1), 36-48.
• Doğan, M., Elçi, G. & Gürbüz, B. (2019), “Serbest Zaman Doyumu, Serbest Zamanda Sıkılma Algısı ve İş Tatmini İlişkisi: Akademisyenler Üzerine Bir Araştırma” , SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(1), 154-164.
• Drakou, A., Tzetzis, G., & Mamantzi, K. (2008), “ Leisure Constraints Experienced By University Students in Greece. Sport Journal, 11(1), 55-63.
• Ferrell, E. L., Watford, T. S., & Braden, A. (2020), “ Emotion Regulation Difficulties and İmpaired Working Memory İnteract To Predict Boredom Emotional Eating”, Appetite, 144, 104450.
• Garaulet, M., Canteras, M. A., Morales, E., Lopez-Guimera, G., Sanchez-Carracedo, D. & Corbalan-Tutau, M. D. (2012), “Validation of A Questionnaire On Emotional Eating For Use İn Cases Of Obesity: The Emotional Eater Questionnaire (EEQ)”, Nutricion Hospitalaria, 27(2), 645-651.
• Gürbüz, S. & Şahin, F. (2018) , “Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri”, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Hearon, B. A., Utschig, A. C., Smits, J. A., Moshier, S. J., & Otto, M. W. (2013), “ The Role Of Anxiety Sensitivity and Eating Expectancy İn Maladaptive Eating Behavior”, Cognitive Therapy and Research, 37(5), 923-933.
• Iso-Ahola, S.E. & Weissinger, E. (1990), “Perceptions of Boredom in Leisure: Conceptualization, Reliability and Validity Of The Leisure Boredom Scale”, Journal of Leisure Research, 22(1), 1-17.
• Kara, F. M. & Ayverdi, B. (2018), “ Üniversite Öğrencilerinde Serbest Zamanda Sıkılma Algısı Alkol Kullanma Nedenlerinin Belirleyicisi Midir?”, Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 23(1), 35-42.
• Kara, F. M., Gürbüz, B., Kılıç, S. K. & Öncü, E. (2018), “ Beden Eğitimi Öğretmeni Adaylarının Serbest Zaman Sıkılma Algısı, Yaşam Doyumu ve Sosyal Bağlılık Düzeylerinin İncelenmesi”, Journal of Computer and Education Research, 6(12), 342-357.
• Kara, F.M., Gürbüz, B. & Öncü, E. (2014). Leisure boredom scale: The factor structure and the demographic differences. The Turkish Journal of Sport and Exercise, 16(2), 28-35.
• Karasar, N. (1998). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayım.
• King, L. A., & Emmons, R. A. (1990), “ Conflict Over Emotional Expression: Psychological and Physical Correlates”, Journal Of Personality And Social Psychology, 58(5), 864.
• Knoll, K. P., & Hauner, H. (2008), “ Kosten der Adipositas in der Bundesrepublik Deutschland. Adipositas-Ursachen, Folgeerkrankungen”, Therapie, 2(0-4), 204-210.
• Koball, A. M., Meers, M. R., Storfer-Isser, A., Domoff, S. E. & Musher-Eizenman, D. R. (2012), “ Eating when Bored: Revision Of The Emotional Eating Scale With A Focus On Boredom”, Health Psychology, 31(4), 521–524.
• Koçak, D. (2021), “Açlık ve obezite paradoksu”, Erişim Adresi: https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/dilara-kocak/aclik-ve-obezite-paradoksu-6557048. (16.06.2022)
• Koenders, P. G., & van Strien, T. (2011), “ Emotional Eating, Rather Than Lifestyle Behavior, Drives Weight Gain İn A Prospective Study İn 1562 Employees”, Journal of Occupational and Environmental Medicine, 1287-1293.
• Konttinen, H., Männistö, S., Sarlio-Lähteenkorva, S., Silventoinen, K., & Haukkala, A. (2010), Emotional Eating, Depressive Symptoms and Self-Reported Food Consumption. A Population-Based Study”, Appetite, 54(3), 473-479.
• Köse, E., & Bayköse, N. (2019), “ Serbest Zamanda Sıkılma Algısı Ve Egzersiz Bağımlılığı Arasındaki İlişki”, Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 1-14.
• Larsen, J. K., van Strien, T., Eisinga, R., & Engels, R. C. (2006), “ Gender Differences İn The Association Between Alexithymia and Emotional Eating İn Obese İndividuals”, Journal Of Psychosomatic Research, 60(3), 237-243.
• Lazarevich, I., Camacho, M. E. I., del Consuelo Velázquez-Alva, M., & Zepeda, M. Z. (2016), “ Relationship Among Obesity, Depression, and Emotional Eating İn Young Adults”, Appetite, 107, 639-644.
• Macht, M. (2008), “How Emotions Affect Eating: A Five-Way Model”, Appetite, 50(1), 1–11.
• Moynihan, A. B., Van Tilburg, W. A., Igou, E. R., Wisman, A., Donnelly, A. E., & Mulcaire, J. B. (2015), “ Eaten Up By Boredom: Consuming Food To Escape Awareness Of The Bored Self ”, Frontiers in Psychology, 1(6), 369.
• Nguyen-Rodriguez, S. T., Unger, J. B., & Spruijt-Metz, D. (2009), “ Psychological Determinants of Emotional Eating İn Adolescence”, Eating Disorders, 17(3), 211-224.
• Nolan, L. J., Halperin, L. B., & Geliebter, A. (2010), “ Emotional Appetite Questionnaire. Construct Validity And Relationship With BMI”, Appetite, 54(2), 314-319.
• Nolen-Hoeksema, S., & Hilt, L. M. (2009), “Gender Differences in Depression”, In I. H. Gotlib & C. L. Hammen (Eds.), Handbook of Depression (pp. 386–404). The Guilford Press.
• Ozier, A. D., Kendrick, O. W., Leeper, J. D., Knol, L. L., Perko, M., & Burnham, J. (2008). Overweight and obesity are associated with emotion-and stress-related eating as measured by the eating and appraisal due to emotions and stress questionnaire. Journal of the American Dietetic Association, 108(1), 49-56.
• Öztürk, Melda, “Üniversitede Eğitim-Ögretim Gören Öğrencilerde Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketinin Geçerliligi ve Güvenirliği ve Fiziksel Aktivite Düzeylerinin Belirlenmesi” (Yüksek Lisans Tezi. Hacattepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2005).
• Sağlık Bakanlığı, Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı (2014-2017). Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Yayınları, 2013a.
• Sağlık Bakanlığı, Türkiye Kronik Hastalıklar ve Risk Faktörleri Sıklığı Çalışması Temel Bulgular, Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Yayınları, 2013b.
• Sağlık Bakanlığı, Türkiye'de Obezite Cerrahisinin Obezite Tedavisindeki Yeri. Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Yayınları, 2014.
• Snoek, H. M., Van Strien, T., Janssens, J. M., & Engels, R. C. (2007), “Emotional, External, Restrained Eating And Overweight İn Dutch Adolescents”, Scandinavian Journal Of Psychology, 48(1), 23-32.
• Solomon, M. R. (2001), “Eating As Both Coping and Stressor İn Overweight Control”, Journal of Advanced Nursing, 36(4), 563-572.
• Strasser, B. (2013), “Physical Activity in Obesity and Metabolic Syndrome”, Annals of the New York Academy of Sciences, 1281(1), 141-159.
• T.C. Resmi Gazete (2004). İş kanununa ilişkin çalışma süreleri yönetmeliği. 06.04.2004. Sayı:25425, Ankara: Başbakanlık Basımevi.
• Tabachnick, B.G. & Fidell. L.S. (2013), Using Multivariate Statistics Pearson. Boston: Pearson.
• Tan, C. C., & Chow, C. M. (2014), “Stress and Emotional Eating: The Mediating Role Of Eating Dysregulation”, Personality and İndividual Differences, 66, 1-4.
• Torres, S. J., & Nowson, C. A. (2007), “Relationship Between Stress, Eating Behavior, and Obesity”, Nutrition, 23(11-12), 887-894.
• Wegner, L., Flisher, A. J., Muller, M., & Lombard, C. (2006), “ Leisure Boredom and Substance Use Among High School Students İn South Africa”, Journal of Leisure Research, 38(2), 249-266.
• World Health Organization (2016), “ Obesity and overweight”, Erişim Adresi: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-overweight, Erişim Tarihi: 16.06.2022.
• Yaşartürk, F., Akyüz, H., & Karataş, İ. (2017), “ Rekreatif Etkinliklere Katılan Üniversite Öğrencilerinin Serbest Zamanda Sıkılma Algısı ile Yaşam Doyum Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), 3(Special Issue 2), 239-252.