SINIF ÖĞRETMENLERİNİN VE ÖĞRENCİLERİN EĞİTİM PROGRAMLARININ ÖLÇME-DEĞERLENDİRME BOYUTUNDA YER ALAN ALTERNATİF ÖLÇME-DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİNE İLİŞKİN TUTUMLARININ İNCELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 1, 259 - 272, 26.01.2022

Yasemin Abalı Öztürk , Çavuş Şahin

https://doi.org/10.24315/tred.891342

Öz

Bu araştırmanın amacı; sınıf öğretmenlerinin ve beşinci sınıf öğrencilerinin eğitim programlarının ölçme-değerlendirme boyutunda yer alan alternatif ölçme-değerlendirme yöntemlerine ilişkin tutumlarını belirlemek ve çeşitli değişkenler açısından incelemektir. Araştırmanın evrenini sınıf öğretmenleri ve ilköğretim 5. Sınıf öğrencileri, örneklemi ise amaçlı örnekleme türlerinden kolay ulaşılabilir durum örneklemesi yöntemiyle oluşturulan Çanakkale İl merkezine bağlı 30 ilköğretim okulunda görev yapan 179 sınıf öğretmeni ve 27 ilköğretim okulunun 49 şubesinde öğrenim gören toplam 1369 beşinci sınıf öğrencisidir. Araştırmanın verileri; araştırmacı tarafından geliştirilen “Öğrenci Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Yöntemleri Tutum Ölçeği” ve “Öğretmen Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Yöntemleri Tutum Ölçeği” ile toplanmıştır. Araştırma verilerinin analizinde betimsel istatistikten faydalanılmıştır. Veriler, SPSS (Statistical Package For Social Sciences) paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmanın birinci alt problemi kapsamında elde edilen sonuç; sınıf öğretmenlerinin alternatif ölçme ve değerlendirme yöntemlerine ilişkin olumlu tutumlara sahip olduklarıdır. Çalışmanın ikinci alt problemi kapsamında elde edilen sonuç; sınıf öğretmenlerinin alternatif ölçme- değerlendirme yöntemlerine yönelik tutum düzeylerinin cinsiyetlerine, eğitim durumlarına, kıdemlerine, görev yaptıkları sınıf düzeylerine ve görev yaptıkları sınıfların mevcutlarına göre değişmediği yönündedir. Çalışmanın üçüncü ve dördüncü alt problemi kapsamında elde edilen sonuçlar; beşinci sınıfta öğrenim gören öğrencilerin alternatif ölçme ve değerlendirme yöntemlerine yönelik tutum düzeylerinin üst düzeyde olduğunu, tutum düzeylerinin öğrenim gördükleri sınıf mevcuduna ve cinsiyetlerine bağlı olarak değiştiğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

sınıf öğretmenleri, alternatif ölçme ve değerlendirme, öğrenci tutum

Destekleyen Kurum

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Fonu

Proje Numarası

2012/37

Kaynakça

• Arslan, M. (2000). Cumhuriyet dönemi ilköğretim programları ve belli başlı özellikleri. Milli Eğitim Dergisi, 146. http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/146/aslan.htm adresinden 08 Haziran 2012 tarihinde edinilmiştir.
• Atkin, J. M., Black, P. & Coffey, J. (2001). Classroom assessment and the national science education standards. Washington: National Academies Press.
• Ayas, A. P. (2005). Kavram öğrenimi. S. Çepni (Ed.), Kuramdan uygulamaya fen ve teknoloji öğretimi (ss. 65-91). Ankara: PegamA Yayıncılık.
• Aydoğmuş, A. & Coşkun Keskin S. (2012). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin süreç odaklı ölçme ve değerlendirme araçlarını kullanma durumları: İstanbul ili örneği. Mersin Üniversitesi Fakültesi Dergisi, 8(2), 110-123.
• Bahar, M., Nartgün. Z., Durmuş. S. & Bıçak, B. (2006). Geleneksel-alternatif ölçme ve değerlendirme öğretmen el kitabı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Bal, A. P. (2009). İlköğretim beşinci sınıf matematik öğretiminde uygulanan ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarının öğretmen ve öğrenci görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Bal, A. P. (2012). İlköğretim öğrencilerinin matematik dersi performans görevi hazırlama sürecine ilişkin görüşleri ve yaşadıkları sorunlar. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2(1), 11-23.
• Bal, A. P. (2012a). Öğrencilerin matematik dersine ilişkin değerlendirme tercihleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27, 59-73.
• Bal, A. P. (2013). Mathematics teachers’ views on performance task process. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(1), 385-402.
• Bauer, E. (1999). To promise of alternative literacy assessments in the classroom: A review of empirical studies. Reading Research and Instruction, 38, 153-168.
• Bayrakdar Çiftçi, Z., Akgün, L. & Deniz, D. (2013). Dokuzuncu sınıf matematik öğretim programı ile ilgili uygulamada karşılaşılan sorunlara yönelik öğretmen görüşleri ve çözüm önerileri. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 3(1), 1-21.
• Black, P., Harrison, C., Hodgen, J., Marshall, B. & Serret, N. (2010). Validity in teachers’ summative assessments. Assessment in Education: Principles, Policies and Practise, 17, 215-232.
• Black, P. & Wiliam, D. (1998), Inside the black box: Raising standards through classroom assessment. Phi Delta Kappan, 80(2), 39-148.
• Brookhart, S. M. & Nitko, A. J. (2008). Assessment and grading in classrooms. New Jersey: Pearson.
• Brown, G. T. L. & Hirschfeld, G. H. F. (2007). Students’ conception of assessment and mathematics: Self regulation raises achivement. Australian Journal of Education & Deveolpmet Psychology, 7, 63-74.
• Burrill, J., Feijs, E., Meyer, M., Reeuwijk, M. V., Webb, D. & Wijers, M. (2001). The role of assessment standarts based middle school mathematics curriculum materials. www.showmecenter.missouri.edu adresinden 14 Şubat 2011 tarihinde edinilmiştir.
• Cansız Aktaş, M. & Baki, A. (2013). Yeni ortaöğretim matematik dersi öğretim programının ölçme değerlendirme boyutu ile ilgili öğretmen görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(1), 203-222.
• Chamoso, J. M. & Caceres, M. J. (2008). Analysis of the reflections of student-teachers of mathematics when working with learning portfolios in Spanish University classrooms. Teaching and Teacher Education, 25(1), 198-206.
• Culbertson, L. D. & Wenfan, Y. (2003). Alternative assessment: Primary grade literacy teachers’ attitudes and practices, Eric Ed:479794. http://eric.ed.gov/?id=ED479794 adresinden 14 Mart 2012 tarihinde edinilmiştir.
• Çiftçi, S., Sünbül, A. M. & Köksal, O. (2013). Sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacı yaklaşıma göre düzenlenmiş mevcut programa ilişkin yaklaşımlarının ve uygulamalarının eğitim müfettişlerinin görüşlerine göre değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 281-295.
• Davidheiser, S. A. (2013). Identifying areas for high school teacher development: A study of assessment literacy in the Central Bucks School District (Unpublished doctoral dissertation). University of Drexel, USA.
• Demirel, Ö. (2011). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme (17. basım). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Doğan, C. D. (2011). Öğretmen adaylarının başarıları belirlenirken tercih ettikleri durum belirleme yöntemlerini etkileyen faktörler ve bu yöntemlere ilişkin görüşleri (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Duran, M., Mıhladız, G. & Ballıel, B. (2013). İlköğretim öğretmenlerinin alternatif değerlendirme yöntemlerine yönelik yeterlik düzeyleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(2), 26-37, ISSN: 2146-6467.
• Fidan, M. & Sak, İ. M. (2012). İlköğretim öğretmenlerinin tamamlayıcı ölçme değerlendirme teknikleri hakkında görüşleri. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 174-189.
• Guskey, T. R. (2010). Formatıve Assessment The Contributions of Benjamin S. Bloom, Handbook of Formative Assessment. Taylor ve Francis e-Library.
• Gülle, M. (2010). 2005 İlköğretim 7. sınıf Matematik programında yer alan ölçme araçları hakkında öğretmen ve öğrenci görüşleri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
• Karakaş, N. (2009). İlköğretim 5.sınıf matematik dersi değerlendirme sürecinde ürün dosyası kullanımının öğrencilerin öz düzenleme becerileri, bilişsel strateji kullanımları ve görüşleri üzerindeki etkisinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Karamanoğlu, S. (2006). İlköğretim öğrencilerinin fen başarılarının değerlendirilmesinde sorgulama programının kullanılması: Portfolyo (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Karamustafaoğlu, S., Çağlak, A. & Meşeci, B. (2012). Alternatif ölçme değerlendirme araçlarına ilişkin sınıf öğretmenlerinin öz yeterlilikleri. Amasya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 167-179.
• Karaşahin, Ç. (2011). Sınıf öğretmenlerinin ölçme-değerlendirmeye ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Kaya, A., Balay, R. & Göçen, A. (2012). Öğretmenlerin alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerine ilişkin bilme, uygulama ve eğitim ihtiyacı. International Journal of Human Sciences, (9)2, 1229-1259.
• Koç, G. (2005). Program geliştirme: KPSS hazırlık eğitim bilimleri. Ankara: Çağdaş Yargı.
• Krulick, S., Rudnick, J. & Milou, E. (2003). Teaching mathematics in the middle school. Newyork: Pearson Education.
• Lambdin, D. V. (1993). The NCTM’s 1989 evaluation standards. Recycled ideas whose time has come?. In N. L. Webb & A. F. Coxford (Eds.), Assessment in the mathematics classroom. Reston, VA: National Council of Teachers of Mathematics.
• Lustig, K. (1996). Portfolio assessment: A handbook for middle level teachers. Columbus, Ohio: National Middle School Association.
• Mamlok Naaman, R., Hofstein, A. & Penick, J. E. (2007). In¬volving science teachers in the development and implementa¬tion of assessment tools for “science for all” type curricula. Jo¬urnal of Science Teacher Education, 18(4), 497–524.
• Mamur, N. (2011). Görsel sanatlar eğitimi alan öğretmen adaylarının alanlarına yönelik ölçme ve değerlendirme araç ve yaklaşımlarına ilişkin yeterlikleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(3), 597-626.
• Okur, M. & Azar, A. (2011). Fen ve teknoloji dersinde kullanılan alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerine ilişkin öğretmen görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 387-400.
• Orbeyi, S. & Güven, B. (2008). Yeni İlköğretim Matematik Dersi Öğretim Programı’nın değerlendirme öğesine ilişkin öğretmen görüşleri. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 4(1), 133-147.
• Orhan, A. T. (2007). Fen eğitiminde alternatif ölçme ve değerlendirme yöntemlerinin ilköğretim öğretmen adayı, öğretmen ve öğrenci boyutu dikkate alınarak incelenmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Shavelson, R. J. & Baxter, G. P. (1992). What we've learned about assessing hands-on science. Educational Leadership, 49(8), 20-25.
• Sherman, S. J. (2000). Science and science teaching: Science is something you can do. Boston, MA: Houghton Mifflin Company.
• Stiggins, R. J. (2007). Assessment through the student's eyes. Educational Leadership, 64(8), 22-26.
• Strijbos, J. W. & Sluijsmans, D. (2010). Unravelling peer assessment: Methodological, functional and conceptual developments. Learning and Instructions, 20(4), 265-269.
• Susuwele Banda, W. J. (2005). Classroom assessment in Malawi: Teachers’ perceptions and practices in mathematics (Unpublished doctoral dissertation). Blackburg Virginia Polytechnic Institute, Virginia.
• Şimşek, N. (2010). Status of social studies teacher at primary stages evaluation tools in the using alternative measurement. Procedia-Social and Behavioral, Sciences, 2(2), 3368-3372. http://www.elsevier.com/journals/procedia-social-and-behavioral-sciences adresinden 13 Mart 2013 tarihinde edinilmiştir. Taşpınar, M. (2009). Yeni ilköğretim 6. sınıf matematik programının ölçme değerlendirme kısmının öğretmen ve öğrenci görüşleri doğrultusunda incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
• Uzun, A. (2010). İlköğretim 4. ve 7. sınıf öğrencilerinin öz değerlendirme uygulamalarına yönelik tutumları (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Waters, F. H., Smeaton, P. S. & Burns, T.G. (2004). Action research in the secondary science classroom: student response to differentiated, alternative assessment. American Secondary Education, 32(3), 89-104.
• Watt, H. M. G. (2005). Attitudes to the use of alternative assessment methods in mathematics: A study with secondary mathematics teacher in Sydney, Australia. Educational Studies in Mathematics, 58, 21-44.
• Webb, D. C. (2001). Instructinally embedded assessment practices of two middle grades mathematics teachers (Unpublished doctoral dissertation). University of Wisconsin, Madison.
• Weigold, J. K. (1999). Self concept and attitude towards tradional or alternative assessments: An exploration of gender differences in mathematics and science (Unpublished master thesis). Eastern Michigan University Ypsilanti, Michian.
• Yılmaz, H. (2004). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (7. baskı). Konya: Çizgi Kitapevi.