SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ ÖZEL EĞİTİM UYGULAMA OKULUNDAKİ ÖĞRENCİLERLE OKUL DENEYİMİNE KATILMASININ ETKİLERİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİN İNCELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 2, 555 - 573, 30.05.2022

Mahmut Serkan Yazıcı , Damla Cumalı

https://doi.org/10.24315/tred.868170

Öz

Günümüzde birçok sınıf öğretmeni kaynaştırma uygulaması kapsamında özel gereksinimli öğrenciler ile çalışmaktadır. Lisans eğitiminin öğretmenlik mesleki yeterliği açısından önemi düşünüldüğünde, sınıf öğretmeni adaylarının teorik bilgi kadar uygulamaya yönelik eğitim de alması bir ihtiyaçtır. Bu araştırma, sınıf öğretmeni adaylarının özel gereksinimli öğrencilerle okul deneyimine katılmasına ilişkin görüşlerinin incelenmesi amacıyla planlanmıştır. Çalışma, durum çalışması yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini sınıf öğretmenliği ikinci sınıf öğrencisi olan 25 sınıf öğretmeni adayı ve özel eğitim uygulama merkezinde çalışmakta olan 11 öğretmeni (10 öğretmen ve 1 müdür yardımcısı) kapsamaktadır. Sınıf öğretmeni adaylarının özel gereksinimli öğrencilerle okul deneyimini katılmasına yönelik görüşlerinin alınmasında yapılandırılmamış gözlemin yanı sıra, okul deneyiminin öncesi ve sonrasında uygulanmak için geliştirilen anket formları kullanılmıştır. Okul deneyimi sürecinde sınıf öğretmeni adaylarıyla sürecin içerisinde olan öğretmenlerin görüşleri yarı yapılandırılmış görüşme yoluyla alınmıştır. Verilerin analizinde betimsel analiz kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda; sınıf öğretmeni adaylarının mesleğe başlamadan önce özel gereksinimli öğrencilerle okul deneyimine katılmalarının, kişisel ve mesleki gelişime fayda sağladığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu noktada, sınıf öğretmeni adaylarının özel gereksinimli öğrencilere ve onlarla yürütülecek eğitime yönelik farkındalıklarında gelişim olduğu da belirtilmelidir. Bu araştırma kapsamında ayrıca, okul deneyiminin niteliğini arttırmaya yönelik katılımcı önerileri de yer almaktadır

Anahtar Kelimeler

sınıf öğretmenliği, öğretmen eğitimi, özel eğitim, okul deneyimi, kaynaştırma

Kaynakça

• Acar, S., Meydan, M. C., Bilen Kazancık, L., & Işık, M. (2019). İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması SEGE-2017, Ankara: Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü.
• Adey, P. (2004). The professional development of teachers: Practice and theory. Springer Science & Business Media.
• Akpınar, M., Çolak, K. ve Yiğit, E.Ö. (2012). Öğretmenlik uygulaması dersi kapsamında sosyal bilgiler öğretmen adaylarının yeterliklerine yönelik uygulama öğretmenlerinin görüşleri. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 36, 41-67.
• Aslan, M. ve Sağlam, M. (2018). Öğretmenlik uygulaması dersinin öğretmen adaylarının görüşlerine göre değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 144-162.
• Barber, M., & Mourshed, M. (2007). How the world’s best-performing school systems come out on top. (Erişim tarihi: 03 Eylül 2020), https://www.mckinsey.com/industries/social-sector/ourinsights/how-the-worlds-best-performing-school-systems-come-out-on-top.
• Becit, G., Kurt, A. A. ve Kabakçı, I. (2009). Bilgisayar öğretmen adaylarının okul uygulama derslerinin yararlarına ilişkin görüşleri. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (1), 169-184.
• Beck, C., & Kosnik, C. (2002). Components of a good practicum placement: student teacher perceptions. Teacher Education Quarterly, 29(2), 81–98.
• Bennett, C.L. ve Rosner, D.K. (2019). The Promise of Empathy: Design, Disability, and Knowing the “Other.” Proceedings of the 2019 CHI Conference on Human Factors in Computing Systems (New York, NY, USA, 2019), 298:1–298:13.
• Brooks, V. (2006). A 'quiet revolution'? The impact of Training Schools on initial teacher training partnerships. Journal of Education for Teaching, 32(4), 379–393.
• Burton, D. (1998). The changing role of the university tutor within school-based initial teacher education: issues of role contingency and complementarity within a secondary partnership scheme. Journal of Education for Teaching, 24(2), 129–146.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, E. Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2015). Bilimsel Araştırma yöntemleri (Genişletilmiş 19. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Creswell, J. (2014). Research design: Qualitative, quantitative and mixed methods approaches. USA: SAGE Publications
• Ekiz, D. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri (Geliştirilmiş 2. Baskı). Anı Yayıncılık: Ankara.
• Esmer, B., Yılmaz, E., Güneş, A. M., Tarım, K., & Delican, B. (2017). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma öğrencilerinin eğitimine ilişkin deneyimleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(4), 1601-1618.
• Glaser, B. G., Strauss, A. L. (1967). The Discovery of Grounded Theory: Strategies for Qualitative Research. Chicago: Adline Publishing Company.
• Hill, R. E. (2010). Extracurricular activities: An examination of student achievement in the Lee’s Summit school district. (Yayınlanmamış doktora tezi). Baker University, Overland Park, Kansas.
• Hutzler, Y., Meier, S., Reuker, S., & Zitomer, M. (2019). Attitudes and self-efficacy of physical education teachers toward inclusion of children with disabilities: a narrative review of international literature. Physical Education and Sport Pedagogy, 24(3), 249-266. DOI: 10.1080/17408989.2019.1571183.
• Kargın, T. (2004). Kaynaştırma: tanımı, gelişimi ve ilkeleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(2), 1-13.
• Kiggundu, E., & Nayimuli, S. (2009). Teaching practice: a make or break phase for student teachers. South African Journal of Education, 29, 345-358.
• Leech, N. L., Onwuegbuzie, A. J. (2007). An Array of Qualitative Data Analysis Tools: A Call For Data Analysis Triangulation. School Psychology Quarterly, 22, 557-584.
• Livingston, K. (2016). Teacher education’s role in educational change, European Journal of Teacher Education, 39(1), 1-4.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2011). Milli eğitim istatistikleri 2010-2011. (Erişim tarihi: 08 Kasım 2020), https://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2012_12/06021014_meb_istatistikleri_orgun_egitim_2010_2011.pdf
• Milli Eğitim Bakanlığı (2017). Özel eğitim gören öğrenci sayısı üç kat arttı. (Erişim tarihi: 10 Kasım 2020), https://www.meb.gov.tr/ozel-egitim-goren-ogrenci-sayisi-uc-kat-artti/haber/13548/tr
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018a). Öğretmenlerimizle 2023’e Projesi. (Erişim tarihi: 18 Kasım 2020), http://oygm.meb.gov.tr/www/ogretmenlerimizle-2023e-projesi/icerik/676
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018b). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği. (Erişim tarihi: 08 Kasım 2020), http://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_07/09101900_ozel_egitim_hizmetleri_yonetmeligi_07072018.pdf
• Milli Eğitim Bakanlığı (2020a). Milli eğitim istatistikleri 2019-2020. (Erişim tarihi: 08 Kasım 2020), http://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_09/04144812_meb_istatistikleri_orgun_egitim_2019_2020.pdf
• Milli Eğitim Bakanlığı (2020b). Hizmetiçi Eğitim Planları. (Erişim tarihi: 08 Kasım 2020), http://oygm.meb.gov.tr/www/hizmetici-egitim-planlari/icerik/28
• National Center for Education Statistics (2019). Students with disabilities. (Erişim tarihi: 08 Kasım 2020), https://nces.ed.gov/fastfacts/display.asp?id=64
• Paker, T. (2008). Öğretmenlik Uygulamasında öğretmen adaylarının uygulama öğretmeni ve uygulama öğretim elemanının yönlendirmesiyle ilgili karşılaştıkları sorunlar. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (23), 132-139.
• Poulou, M. (2007). Student‐teachers' concerns about teaching practice. European Journal of Teacher Education, 30(1), 91-110.
• Shuayb, M., & O’Donnell, S. (2008). Aims and values in primary education: England and other countries. Cambridge: University of Cambridge.
• Sülün, K., & Girliİ, A. (2016). İlköğretim genel eğitim sınıfı ile özel eğitim sınıfında öğrenim gören kaynaştırma öğrencilerinin sosyal becerilerinin incelenmesi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(13), 1-24.
• Süral, S. (2017). Sınıf öğretmenliği öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması dersindeki uygulama öğretmenleri hakkındaki düşüncelerinin incelenmesi. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(1), 277-299.
• Tosun, F. Ç. (2019). Öğretmenlik uygulamasının süre açısından incelenmesi ve bir çözüm önerisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 52 (3), 839-869.
• UNESCO. (2013). Promoting inclusive teacher education: curriculum. (Erişim tarihi: 02 Ocak 2021), https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000221035?posInSet=3&queryId=d2d7dba6-7b8b-4ff7-a144-03a2ab32881c
• Ünver, G. (2003). Öğretmenlik Uygulamasında işbirliği: Bir durum çalışması. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23 (1), 87-100.
• Wei, X., Wagner, M., Christiano, E. R., Shattuck, P., & Yu, J. W. (2014). Special education services received by students with autism spectrum disorders from preschool through high school. The Journal of special education, 48(3), 167-179.
• Yazıcı, M. S. (2018). Comparing interventions and beliefs about autism and links to interpersonal relatedness in two cities, in Turkey and England (Yayınlanmamış doktora tezi). University of Plymouth: Plymouth, UK.
• Yazar (basımda). Examining teachers’ and parents’ views about autism awareness in an inclusive rural school. Rural special education quarterly.
• Yazar & Uzuner F.G. (basımda). Sınıf öğretmenlerinin özel eğitim alanında katıldıkları eğitimlere yönelik görüşlerinin ve önerilerinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.
• Yin, R. K. (2017). Case study research and applications: Design and methods. Sage publications.
• Yurdakal, İ. H. (2018). Değişen sınıf öğretmenliği lisans program içeriğinin incelenmesi. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 6(29), 1483-1499.
• Yükseköğretim Kurulu (2007). Eğitim fakültesi öğretmen yetiştirme lisans programları. (Erişim tarihi: 11 Mart 2020), https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/egitim-fakultesi-ogretmen-yetistirme-lisans-programlari.pdf
• Yükseköğretim Kurulu (2018). Sınıf öğretmenliği lisans programı. (Erişim tarihi: 11 Mart 2020), https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen-Yetistirme-Lisans-Programlari/Sinif_Ogretmenligi_Lisans_Programi09042019.pdf