SINIF ÖĞRETMENLERİNİN BAKIŞ AÇISINDAN METAFORLARLA KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİ VE ÖĞRENCİSİ

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 3, 1883 - 1906, 28.09.2022

Fadile Aydın , Rukiye Arslan

https://doi.org/10.24315/tred.962205

Cited By: 1

Öz

Bu çalışma sınıf öğretmenlerinin metaforlar aracılığıyla “Kaynaştırma Eğitimi” ve “Kaynaştırma Öğrencisi” kavramlarına yönelik yaklaşımlarını ortaya çıkarmak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma nitel araştırma desenlerinden fenomenolojik (olgu bilim) yaklaşımına göre, 2018-2019 akademik yılının bahar döneminde, Batman ili merkez ilçesindeki okullarda çalışan, sınıfında kaynaştırma öğrencisi olan 105 sınıf öğretmeni ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracında metaforların ve gerekçelerinin doldurulduğu bölüm ve anket bölümü yer almıştır. Araştırmada “içerik analizi” tekniğinden yararlanılmıştır.
Kaynaştırma öğrencisi kavramına yönelik: “Duygu, Doğa Unsurları, Çiçek-Bitki, Hayvan, Şefkat-Hassasiyet, Kaybolmak, Eksik-Yetersiz Olmak, Dezavantajlılık, Zorlukları Aşmak” olmak üzere 10 kategoride toplamda 99 adet geçerli metafor üretilmiştir. Kaynaştırma öğrencisine yönelik metaforların %27,27’sinin olumlu, %46,46’sının olumsuz, %26,26’sının nötr yaklaşım içinde olduğu belirlenmiştir. Kaynaştırma eğitimi kavramına yönelik: “Duygu-Sevgi, Doğa Yaşamı ve Yapıları, İlaç-Hastalık, Mucize, Yardım Etmek, Süreklilik- Biriktirmek, Yolunu Gösterme-Aydınlatma, Çiçek-Bitki, Hassas ve Dikkat İsteyen İş, Zor ve Sabır Gerektiren Durum” olmak üzere 10 kategoride toplam 101 adet geçerli metafor üretilmiştir. Kaynaştırma eğitimine yönelik metaforların %34,65’nin olumlu, %39,60’nın olumsuz, %25,74’nün nötr yaklaşım içinde olduğu belirlenmiştir. Anket veri sonuçlarına göre öğretmenlerin %49,53’ü kaynaştırma eğitimi aldığını, %50’47’si ise almadığını ifade etmiştir. Öğretmenlerin %21’i kaynaştırma öğrencileri ile ilgili ayrıntılı bilgilendirildiğini, %79’u ise ayrıntılı bilgilendirilmediklerini sadece RAM raporu verildiğini ifade etmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kaynaştırma Eğitimi, Kaynaştırma Öğrencisi, Metafor, Sınıf Öğretmeni

Kaynakça

• Anılan, H., ve Kayacan, G. (2015). Sınıf öğretmenlerinin gözüyle kaynaştırma eğitimi gerçeği. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 74-90.
• Aral, N., ve Gürsoy, F. (2007). Özel Eğitim Gerektiren Çocuklar ve Özel Eğitime Giriş. 1. Baskı. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları, s:33.
• Ataman, A. (2003), “Özel Gereksinimi Olan Çocuklar ve Özel Eğitim”, A. Ataman (Editör), Özel Eğitime Giriş (s. 9-30). Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Avcı, N. (1998). Entegrasyon ve entegre sınıf öğretmeni. Destek Dergisi, 1(1), 20-24.
• Batu, S., & Kırcaali-İftar, G. (2009). Kaynaştırma Eğitimi. 4. Baskı. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Battal, İ. (2007). Sınıf Öğretmenlerinin ve Branş Öğretmenlerinin Kaynaştırma Eğitimine İlişkin Yeterliliklerinin Değerlendirilmesi. Afyon: Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Dönmez, NB. Özel Gereksinimli Çocuklar ve Özel Eğitim. İçinde: Baykoç N (editör). Özel Gereksinimli Çocuklar ve Özel Eğitim, 1. Baskı. Ankara, Eğiten Kitap, 2011: 19-27.
• Çağlar, D. (1998). “Türkiye’de Özel Eğitimin Tarihçesi”. Cumhuriyet’in 75. Yılında İlköğretim, 1.Ulusal Sempozyumu, 27-28 Kasım 1998. Ankara. Öğretmen Hüseyin Hüsnü Tekışık Eğitim Araştırma Geliştirme Merkezi Yayınları: 1.
• Demir, M.K., ve Seçil, Açar. (2011). Kaynaştırma Eğitimi Konusunda Tecrübeli Sınıf Öğretmenlerinin Görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(3), 719-732.
• Diken, H. İ. (1998). Sınıfında zihinsel engelli çocuk bulunan ve bulunmayan sınıf öğretmenlerinin zihinsel engelli çocukların kaynaştırılmasına yönelik tutumlarını karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Diken, H. İ. (2011). Özel eğitime ihtiyacı olan öğrenciler ve özel eğitim. Ankara: Pegem Yayıncılık, 101.
• Elliot, D., & McKenney M. (1998). Four inclusion models that work. Teaching Exceptional Children, 30(4).
• Erişkin, A , Kıraç, S , Ertuğrul, Y . (2012). Sınıf Öğretmenlerinin Kaynaştırma Uygulamalarına İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Milli Eğiti Dergisi,42 (193), 200-213.
• Eripek, S. (2005). Özel eğitim. Eskişehir Anadolu Üniversitesi AÖF Yayınları Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları
• Gözün, Ö., & Yıkmış, A. (2004). Öğretmen adaylarının kaynaştırma konusunda bilgilendirilmelerinin kaynaştırmaya yönelik tutumlarının değişimindeki etkililiği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(02).
• Gürgür, H. (2005). Kaynaştırma Uygulamasının Yapıldığı İlköğretim Sınıfında İşbirliği İle Öğretim Yaklaşımının İncelenmesi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. (Yayınlanmamış Doktora Tezi).
• Gürgür, H. (2008). Kaynaştırma uygulamasının yapıldığı ilköğretim sınıfında iş birliği ile öğretim yaklaşımının incelenmesi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Gürgür, H., & Yazçayır, G. H. (2019). Türkiye’de kaynaştırma eğitimine yönelik öğretmenlerin görüşlerine odaklanılmış lisansüstü eğitim tezlerinin sentezlenmesi: meta-etnografik bir çalışma. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7(2), 845-872.
• Hannu, S., Petra, E., Mirna, N., & Olli-Pekka, M. (2012). Understanding teachers’ attitudes and self-efficacy in inclusive education: Implications for pre-service and in-service teacher education. European Journal of Special Needs Education, 27 (1), 51-68.
• İskender, Ö. (2011) İlk Öğretimde kaynaştırma, Karahan yayınları: Adana Kılıç, R. (2010). Okullarımızda Neden-Niçin-Nasıl Kaynaştırma: Yönetici, Öğretmen ve Aile Kılavuzu. ss.VII-VIII. Ankara: MEB. Yayınları.
• İzci, E. (2005). Sınıf Öğretmeni Adaylarının" Özel Eğitim" Konusundaki Yeterlikleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4(14), 106-114.
• Lindsay, G. (2007). Educational psychology and the effectiveness of inclusive education/mainstreaming. British journal of educational psychology, 77(1), 1-24.
• Link, M. P. (1991). Is Intepration Realy The Last Restrective Environment? Teaching Exceptional Childeren Education/Mainstreaming. British Journal Of Educational Psychology, 77(1), 1-24.
• Kargın, T. (2004). Kaynaştırma: Tanımı, gelişimi ve ilkeleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(2),1-13.
• Kırcaali-İftar, G. (1992). Özel eğitimde kaynaştırma. Eğitim ve Bilim, 16(86), 45-50.
• Kırcaali-İftar, G. ve Uysal, A.(1999). Zihin özürlü öğrencilere özel eğitim danışmanlığı aracılığı ile uygulanan resimli fişlerle okuma yazma öğretiminin etkililiği. Özel Eğitim Dergisi, 2, 3-13.
• MEB, (2013). Çocuk Gelişimi ve Eğitimi; Kaynaştırma Eğitimi, MEB, Ankara 2013
• MEB, (2010) Okullarımızda Neden Niiçin Nasıl Kaynaştırma, Yönetici, Öğretmen, Aile Klavuzu, Ankara Eylül 2010
• Özgür, İ. (2011). İlköğretimde Kaynaştırma. Adana: Karahan Kitabevi.
• Özyürek, M. (1988). Engelli Kişilere Yönelik Değiştirilen Tutumların Sürekliliği. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Rudd, F. (2002). Grasping the promise of inclusion (EC309352). Arlington, VA: ERIC Clearinghouse on Disabilities and Gifted Education (ED477855).
• Salend, S. J. (1994). Effective mainstreaming: Creating inclusive classrooms. Macmillan College.
• Salend, S. J. (1998). Using an activities-based approach to teach science to students with disabilities. Intervention in school and clinic, 34(2), 67-72.
• Salend, S. J. (2001). Creating your own professional portfolio. Intervention in School and clinic, 36(4), 195-201.
• Sargın, N. (2002). Anasınıfında bulunan zihinsel engelli çocuklara yönelik öğretmen tutumlarına ilişkin bir çalışma. XI. Ulusal Eğitim Kongresi Bildirileri. Konya: Eğitim Kitabevi Yayınları.
• Sari, H., Celikoz, N., & Seçer, Z. (2009). An analysis of pre-school teachers' and student teachers' attitudes to inclusion and their self-efficacy. International Journal of Special Education, 24(3), 29-44.
• Saylan, G., & Pekçağlıyan, N. (2002). Sınıf ve okul ortamına uygun olmayan davranışların azaltılmasında sınıf öğretmeni ve akranlara uyuşmayan davranışların ayrımlı pekiştirilmesi işlem sürecinin öğretimine yönelik kaynaştırma destek eğitim programı uygulama örneği. XII. Ulusal Özel Eğitim Kongresi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları, 289-298 . Smith, T. E., Polloway, E. A., Patton, J. R., & Dowdy, C. A. (2014). Teaching students with special needs in inclusive settings (Vol. 6). Upper Saddle River, NJ: Pearson.
• Sucuoğlu, B. (2006). Yeni ilköğretim programları ve öğretim yeterlikleri ışığında etkili kaynaştırma uygulamaları. Ankara: Ekinoks Eğitim Danışmanlık Hizmetleri.
• Sucuoğlu, B., & Kargın, T. (2006). İlköğretimde Kaynaştırma Uygulamaları, İstanbul, Morpa Yayınları.
• Sucuoğlu, B.; Kargın, T. (2014). İlköğretimde Kaynaştırma Uygulamaları Yaklaşımlar, Yöntemler ve Teknikler. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Şahbaz, Ü. (1997). Öğretmenlerin özürlü çocukların kaynaştırılması konusunda bilgilendirilmelerinin kaynaştırmaya ilişkin tutumlarının değişmesindeki etkililiği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu, Türkiye.
• Şeyihoğlu, A., & Gençer, G. (2011). Using “Metaphor” Technique in Life Sciences Course. Journal of Turkish Science Education, 8(3), 83-100.
• Uçuş, Ş. (2016). Investigation of Elementary School and Preschool Teacher Candidates Perceptions Regarding Special Education Through Metaphors. Adiyaman University Journal of Educational Sciences, 6(2), 360-388.
• Vuran, S. (2014). Özel Eğitim, Maya Akademi, Ekim 2014
• Yazıcıoğlu, T. (2018). Kaynaştırma Uygulamalarının Tarihsel Süreci Ve Türkiye’de Uygulanan Kaynaştırma Modelleri. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 8(1), 92-110.
• Yıkmış, A., Şahbaz, Ü., & Peker, S. (1998). Özel eğitim danışmanlığı ve kaynaştırma dersinin öğretmen adaylarının kaynaştırmaya yönelik tutumlarına etkisi, 8. Ulusal Özel Eğitim Kongresi, Edirne.
• Yıkmış, A. ve Gözün, Ö. (2004). Öğretmen adaylarının kaynaştırma konusunda bilgilendirilmelerinin kaynaştırmaya yönelik tutumlarının değişimindeki etkililiği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (2), 65-77.
• Zigmond, N., Kloo, A., & Volonino, V. (2009). What, where, and how? Special education in the climate of full inclusion. Exceptionality, 17(4), 189-204.