HAYAT BİLGİSİ DERSİ PROGRAMINDA GÖRGÜ KURALLARI EĞİTİMİNİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 3, 1468 - 1481, 28.09.2022

Esra Karaduman , Ahmet Şimşek

https://doi.org/10.24315/tred.989540

Öz

İlkokulun başlıca işlevlerinden biri bireyin toplumsallaşmasını sağlamaktır. Bu çerçevede okulda, genelde örtük programla görgü kuralları da kazandırılır. Hayat bilgisi dersi de görgü kurallarını kazandıran bir amaca ve içeriğe sahip görünür. Bu sorunsaldan hareketle çalışmanın amacı, hayat bilgisi dersi öğretim programında görgü kuralları eğitimi hakkında öğretmen görüşlerini ortaya koyarak programa ilişkin bir değerlendirmede bulunmaktır. Araştırmada nitel yöntemlerden bütüncül tekli durum deseni kullanılmıştır. Çalışma grubunu bir ilkokulda 1, 2 ve 3. sınıfları okutan 12 sınıf öğretmeni oluşturmuştur. Veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmış ve içerik analizi tekniğiyle çözümlenmiştir. Çalışmada öğretmenlerin; görgü kuralları eğitimini toplumun düzeni ve bireyin topluma uyum sağlaması amacıyla önemsediği görülmüştür. Buna ek olarak öğretmenler, Hayat Bilgisi programının uygulamaya az yer verdiği için etkinlik bağlamında yetersiz kaldıklarını belirtmişlerdir. Ayrıca öğrencilerin görgü kurallarını aile ve çevreden kaynaklı olarak davranışa dönüştürmede zorlandıklarını bildirmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Görgü kuralları, hayat bilgisi programı, sınıf öğretmenleri

Kaynakça

• Akın, Y. (2014). Gürbüz ve yavuz evlatlar (2. baskı). İletişim Yayınları.
• Albayrak, F., Küçükoğlu, A. & Serin, A. (2020). Değerler eğitimi bağlamında Türkçe dersi: Program ve ders kitaplarının karşılaştırmalı incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(4), 1499-1518. https://doi.org/10.16916/aded.797893
• Alpkıray, F. (2019). Edep mektebi (1. baskı). Server İletişim.
• Alemdar, Ç. (2019). İlkokul hayat bilgisi ders kitabı 1 (1. baskı). Pasifik Yayınları.
• Amanat, G. & Karamustafaoğlu, S. (2017). Sınıf öğretmenlerinin değerler eğitimi hakkındaki görüşleri. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(3), 1-15.
• Aran, Ö. C. & Demirel, Ö. (2013). Dördüncü ve beşinci sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde değerler eğitimi uygulamalarına ilişkin görüşleri. Electronic Journal of Social Sciences, 12(46), 151-168.
• Atmaca, A. (2017). Gençler için görgü kuralları (2. baskı). Nesil Yayıncılık.
• Ayduttu, S. (2013). Üniversite öğrencilerinin günlük konuşmalarında görgü kurallarının edim bilimsel incelemesi [Yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Badosek, R., Kimplova, T. & Plevova, I. (2016). Je nutná výchova vysokoškolských studentů k etiketě? Andragogika, 20(4), 19-23.
• Balcı, A. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma: yöntem, teknik ve ilkeler (13. baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Ballani, S. (2020). Etiquette learning and public speaking:Early etiquette learning and its impact on higher education and working professionals. International Journal of Educational and Pedagogical Sciences, 14(7), 521-525.
• Bacanlı, H. (2019). Eğitim psikolojisi (25. baskı).Pegem Akademi Yayıncılık.
• Bayırlı, H. (2018). Hayat bilgisi dersi bağlamında değerler eğitimi: Aile birliğine önem verme [Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Büyüköztürk, Ş. (2019). Örnekleme yöntemleri. Ş.Büyüköztürk (Ed.), Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri içinde (ss. 81-103). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Cho, H.S. & Park, C. K. (2008). The effect of tea etiquette education on emotional intelligence of girls in high school. Journal of the Korean Home Economics Associaton, 46(6), 21-32.
• Creswell, J. W. (2013). Araştırma deseni: nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları (Çev. S. B. Demir, 5. baskı). Siyasal Kitabevi. (Orijinal çalışma 2006 yılında yayımlandı.)
• Değirmenci, Y. (2019). Modern toplumda görgü kuralları (1. baskı). Siyer Yayıncılık.
• Duman, Z. (2019). İletişim, nezaket ve adap (1. baskı). Server İletişim.
• Durkheim, E. (2014). Sosyolojik yöntemin kuralları (Çev. Ö. Doğan, 1. baskı). Doğubatı Yayınları. (Orijinal çalışma 1895 yılında yayımlandı.)
• Elbir, B., & Bağcı, C. (2013). Değerler eğitimi üzerine yapılmış lisansüstü düzeydeki çalışmaların değerlendirilmesi. International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(1), 1321-1333. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.4250
• Giddens, A. (2013). Sosyoloji: Toplumsallaşma, yaşam akışı ve yaşlanma (Çev. H. Özel, 1. baskı). Kırmızı Yayınları. (Orijinal çalışma 2000 yılında yayımlandı.)
• Iswantir, I., Kustati, M. & Zulheldi, Z. (2019). Strengthening the character education curriculum: a study on the etiquette of visitation according to the Qur'an Surah Al-Nûr verses. BICED, 27-29. https://dx.doi.org/10.4108/eai.17-10-2019.2289757
• Kalın, Ö. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının değer hiyerarşisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(38), 29-44.
• Karabıyık, E. (2020). İlkokul hayat bilgisi ders kitabı 3 (1. baskı). Üner Evren Yayınları.
• Krinic, G. & Tomic, L. (2020). Impact of education on communication etiquette. Communication and Electronic Technology. 10.23919/MIPRO48935.2020.9245312
• Kurtdede, N. (2013). Sosyal bilgiler dersinde değerler eğitimi: nitel bir araştırma. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(3), 361-388. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS_796
• Lazara, M. & Tamban, V. (2018). Classroom etiquette, social behavior and the academic performance of college of teacher education students at the laguna state Polytechnic University. International Research Conference on Higher Education, 1198-1204. https://doi.org/10.18502/kss.v3i6.24466
• Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları. (2011). Protokol ve görgü kuralları, Ankara, Milli Eğitim Bakanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (21 Aralık 2017). Ortaokulların şehrimiz dersinin müfredatı hazırlandı. https://www.meb.gov.tr/ortaokullarin-quotsehrimizquot-dersinin-mufredati-hazirlandi/haber/15245/tr
• Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları. (2018). Hayat bilgisi dersi öğretim programı, Ankara, Milli Eğitim Bakanlığı.
• Neuman, W. L. (2020). Toplumsal araştırma yöntemleri (Çev. Ö. Akkaya, 8. baskı). Siyasal Kitabevi. (Orijinal çalışma 2019 yılında yayımlandı.)
• Öztan, G.(2013). Türkiye ’de çocukluğun politik inşası (2. baskı). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Pekdoğan, S. (2017). Sınıf öğretmenlerinin ilkokula hazırlık sürecinde okul öncesi eğitimden beklentileri. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 31(2), 11-22.
• Selen, A. (2005). Genç kızların yaşam koçu: İpek Ongun’un görgü kuralları ve kişisel gelişim üçlemesine karşılaştırmalı eleştirel yaklaşım [Yüksek lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Şahin, S. (2011). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin dinleme becerisi farkındalıklarının sosyo-ekonomik düzeye göre incelenmesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(1), 178-188.
• Şimşek, H. & Yıldırım, A. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemi (11. baskı). Seçkin Yayıncılık
• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (TTKB). (28 Ocak 2021). Geçmişten günümüze milli eğitim şuraları. http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_12/10095332_19_sura.pdf
• Ulusoy, Y. (2020). İlkokul hayat bilgisi ders kitabı 2 (1. baskı). Ankara: Beşgen Yayınları.
• Ünsal, N. (2006). El-Buhari'nin el-edebü’l-müfred’i bağlamında Hz. Peygamber'in sünnetinde görgü kuralları [Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Üstel, F. (2019). Makbul vatandaşın peşinde (8. baskı). İletişim Yayıncılık.
• Yıldırım, K. (2009). Türk sınıf öğretmenlerinin değerler eğitimine ilişkin deneyimleri. Eurasian Journal of Educational Research, 35, 165-184.
• Yin, R. K. (2017). Durum çalışması araştırmaları (Çev. İ. Günbayı, 3. baskı). Nobel Yayıncılık. (Orijinal çalışma 2012 yılında yayımlandı.)
• Yörükoğlu, A. (2007). Aile ve çocuk (7. baskı). Özgür Yayınları.