TÜRKİYE’DE MATEMATİK ALAN DİLİ İLE İLGİLİ YAPILAN LİSANSÜSTÜ TEZLERİN İNCELENMESİ

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 2, 1382 - 1401, 31.05.2023

Zeynep Filiz Aramış , Ülkü Özturan Ecemiş , Şerife Faydaoğlu

https://doi.org/10.24315/tred.1151888

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmada Türkiye’de matematik alan dili ile ilgili yüksek lisans ve doktora tezlerinin analiz edilerek bütüncül bir bakış açısıyla sunulması amaçlanmıştır. 2010-2022 yılları arasında matematik alan dili konusunda hazırlanan tezler YÖKTEZ (Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi) veri tabanında taranmıştır. 19’u yüksek lisans, 3’ü doktora olmak üzere toplam 22 lisansüstü tez çalışmanın örneklemini oluşturmaktadır. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Çalışmalar tez türü, yayınlandığı yıl, yürütüldüğü üniversite, model ve desen, öğrenme alanları, çalışma grubu ve büyüklüğü, örnekleme yöntemi, veri toplama araçları, geçerlik-güvenirlik, veri analiz yöntemleri çerçevesinde sınıflandırılmıştır. En çok nicel araştırma modellerinden tarama deseninin kullanıldığı ve ortaokul öğrencileri ile yürütüldüğü görülmüştür. Çalışma grubu amaçlı örneklem yöntemleri ile belirlenmiştir. Verilerin toplanmasında genellikle ölçeklerden faydalanılmış, geçerlik ve güvenirliği sağlamak için uzman görüşü ve pilot çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Elde edilen verilerin analizinde en çok t testi ve içerik analizi kullanılmıştır. Karma desenli, farklı öğretim kademesindeki öğrenciler ve öğrenme alanlarını içeren çalışmaların arttırılması önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

matematik alan dili, matematik eğitimi, içerik analizi, lisansüstü tez

Kaynakça

• Akarsu Yakar, E. (2019). Ortaokul öğrencilerinin matematiksel düşünme süreçlerinin ve matematiksel dil becerilerinin matematiğin üç dünyası kuramsal çerçevesi açısından incelenmesi. Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Akarsu, E. (2013). 7. sınıf öğrencilerinin cebir öğrenme alanında matematiksel dil kullanımlarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Akdoğan, E. (2021). Türkiye’de matematiksel düşünme ve matematiksel muhakeme ile ilgili yazılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Akyıldız, P. (2013). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının lineer cebir dersine yönelik tutumları ve alan dili becerilerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Anghileri, J. (2005). Children’s Mathematical Thinking in Primary Years. London: Continuum.
• Atasever, D. (2019). Türkiye’de 2014-2018 yılları arasında matematik eğitimi alanında yapılan lisansüstü tezlerin analizi. Unpublished master’s thesis, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Aydın, Z. (2016). İlköğretim matematik öğretmenliği lisans öğrencilerinin analiz-ı- dersinde alan dili kullanımlarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Aydoğan Belen, N. (2018). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin kullandıkları matematiksel dilin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ordu Üniversitesi, Ordu.
• Chard, D. (2003). Vocabulary strategies for the mathematics classroom.
• Çakmak, Z. (2013). Sekizinci sınıf öğrencilerinin istatistik konusundaki matematiksel dil becerilerine ilişkin değişkenlerin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Erzincan Üniversitesi, Erzincan.
• Çelik, S. (2019). Ortaokul matematik sınıflarındaki matematiksel söylemlerin oluşumunun incelenmesi. Doktora Tezi. Trabzon Üniversitesi, Trabzon.
• Çepni, S. (2012) Araştırma ve proje çalışmalarına giriş Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Çiltaş, A., Güler, G., ve Sözbilir, M. (2012). Türkiye'de matematik eğitimi araştırmaları: Bir içerik analizi çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 565-580.
• Doğan, M. ve Güner, P. (2012) İlköğretim matematik öğretmen adaylarının matematik dilini anlama ve kullanma becerilerinin incelenmesi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitim Kongresi. Niğde Üniversitesi, Niğde.
• Dur, Z. (2010). Öğrencilerin matematiksel dili hikâye yazma yoluyla iletişimde kullanabilme becerilerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Engin, A. (2016). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının analiz alan dilini kullanma becerileri ve tutumlarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Er, G. ve Biber, A. Ç. (2020). Matematik eğitimi alanında yazılan lisansüstü deneysel tezlerin incelenmesi: Bir meta-analiz çalışması. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 24-34. doi: 10.21666/muefd.646744.
• Erincik, G. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin matematik eğitimi sürecinde kullandıkları matematik dilinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
• Fırat, Z. S. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin doğal matematik dilini kullanımlarına ilişkin görüşleri ile uygulamalarının karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Greenes, C., Ginsburg, H. P., Balfanz, R. ( 2004). Big math for little kids. Early childhood Research Quarterly, 19(1), 159-166.
• Günay, R., & Aydın, H. (2015). Türkiye’de çok kültürlü eğitim ile ilgili yapılan araştırmalarda eğilim: bir içerik analizi çalışması. Eğitim ve Bilim, 40(178).
• Işık, A., Çiltaş, A. ve Bekdemir, M. (2008). Matematik eğitiminin gerekliliği ve önemi. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 174-184.
• İlhan, A. (2011). Matematik eğitimi araştırmalarında tematik ve metodolojik eğilimler: Uluslararası bir çözümleme. Unpublished master’s thesis, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Jamison, R. E. (2000). Learning the language of mathematics. Language and Learning Across the Disciplines, 4(1), 45-54.
• Karaoğlu, H., & Çoban, A. (2019). Investigation of graduate theses on the language development in pre-school education in Turkey. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1).
• Kaya, D. R. (2016). Matematik eğitiminde problem çözmeye dayalı öğrenme: Meta-Analiz çalışması. Unpublished master’s thesis, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rize.
• Kurt, A., & Erdoğan, M. (2015). Program değerlendirme araştırmalarının içerik analizi ve eğilimleri; 2004-2013 yılları arası. Eğitim ve Bilim, 40(178).
• Lansdell, J. M. (1999). Introducing young children to mathematical concepts: Problems with new terminology. Educational Studies, 25(3), 327-333
• Lee, C. (2006). Language for learning mathematics. New York: Open University Press.
• MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (2013). Ortaokul Matematik Dersi (5., 6., 7. ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: MEB.
• O'Halloran, K. L. (2000). Classroom discourse in mathematics: A multisemiotic analysis. Linguistics and Education, 10(3), 359-388
• Ozan, C., & Köse, E. (2014). Eğitim programları ve öğretim alanındaki araştırma eğilimleri. Sakarya University Journal of Education, 4(1), 116-136.
• Pazarbaşı, B. N. (2015). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının analitik geometri alan dilini kullanma becerileri ve tutumlarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Raiker, A. (2002). Spoken language and mathematics. Cambridge Journal of Education, 32(1), 45-60.
• Schütz, R. (2002). Vygotsky and language acquisition. Retrieved from http://www.sk.com.br/sk-vygot.html
• Sür, B. (2015). Matematiksel öğelerin yazılı ve sözlü matematiksel iletişime yansımalarının 9.sınıf üçgenler konusu bağlamında incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Tabuk, M., Aydoğdu, A. A., Kalyoncu, A., Erten, D. İ., Arslan, K., Kara, N., ve Arslan, T. (2018). Türkiye'deki bilgisayar destekli matematik öğretimi araştırmaları: Yüksek lisans ve doktora tezlerinin içerik analizi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(25), 16-38.
• Tereci, A. (2017). 2010-2017 Yılları Arasında Türkiye'de Matematik Eğitimi Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin Bazı Kriterlere Göre Karşılaştırmalı İncelenmesi. Unpublished master’s thesis, Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Topuz, F. & Gunhan, B.C. (2021). Türkiye’de Matematik Eğitimindeki Argümantasyon Çalışmalarının Eğilimi Nasıldır? . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 15(36), 55-80. doi: 10.29329/mjer.2020.367.4
• Uğurel, I., Tekin, Ç. ve Moralı, S. (2009). Matematik eğitimi literatüründen “yazma aktiviteleri” üzerine genel bir bakış. e-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 4(2), 494-507.
• Ulutaş, F., ve Ubuz, B. (2008). Matematik eğitiminde araştırmalar ve eğilimler: 2000 ile 2006. İlköğretim Online, 7(3), 614-626.
• Umay, A. (2002). Öteki Matematik [Elektronik versiyon]. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 275-281.
• Ültay, E., Akyurt, H., Ültay, N. (2021). Sosyal bilimlerde betimsel içerik analizi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 188- 201.
• Ünal, Z. (2013). 7. sınıf öğrencilerinin geometri öğrenme alanında matematiksel dil kullanımlarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Yalvaç, B. (2019). Sekizinci sınıf öğrencilerinin cebir öğrenme alanında matematiksel dili kullanma becerilerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Yarar, S. H. (2015). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının geometri alan dilini kullanma becerileri ve tutumlarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Yardımcı, H. (2019). Matematik öğretmeni adaylarının sözel olarak ifade edilen kümeleri matematiksel dile çevirebilme becerileri. Yüksek Lisans Tezi. Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Yaşar, Ş. ve Papatğa, E. (2015). İlkokul matematik derslerine yönelik yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 5(2), 113124.
• Yıldırım. A., Şimşek. H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 5. Baskı. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yıldız, F. (2016). 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin matematiksel sözel, sembolik ve görsel dili anlama ve kullanma becerilerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Yıldız, Ş. (2018). Gerçekçi matematik eğitimi ile ilgili lisansüstü tezlerin tematik içerik analizi. Uluslararası Marmara Fen ve Sosyal Bilimler Kongresi 2018, Bildiriler Kitabı, 59.
• Yücedağ, T. (2010). 2000-2009 Yılları Arasında Matematik eğitimi alanında Türkiye'de yapılan çalışmaların bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Yüksel, S., Gündoğdu, K., Akyol, B., & Vural, R. A. (2016). Hayat Boyu Öğrenme Konusunda Yayımlanan Tez ve Makalelere İlişkin Bir İçerik Analizi: 2000-2015. Journal of Education Faculty, 18(2), 1491-1513
• Yüzerler, S. (2013). 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin matematiksel dili kullanabilme becerileri. Yüksek Lisans Tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.