YÖNETİCİ VE ÖĞRETMEN PERSPEKTİFİNDEN EĞİTİM ÖRGÜTLERİNDEKİ MESLEKİ HIRS

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 3, 1689 - 1707, 26.09.2023

Mustafa Çetin , Bilgen Kıral

https://doi.org/10.24315/tred.1174881

Öz

Çalışma, yönetici ve öğretmen deneyimlerine göre eğitim örgütlerindeki mesleki hırs olgusunu incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada yer alan katılımcılar 2021-2022 akademik yılında Aydın ili Nazilli ilçesinde ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan 24 öğretmen ve yöneticiden oluşmaktadır. Bu araştırma, nitel araştırma yaklaşımlarından biri olan fenomenoloji deseninde tasarlanmıştır. Araştırmada görüşme tekniği kullanılmıştır. Araştırma kapsamında toplanan veriler içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Analiz aşamasında MAXQDA programından yararlanılmıştır. Araştırma sonucuna göre hırsın hem günlük hayatta hem de eğitim örgütlerinde görülen bir olgu olduğu tespit edilmiştir. Araştırmada yönetici ve öğretmenler, insanların ekonomik özgürlüklerini kazanabilmeleri ya da zengin olabilmeleri için hırsın vazgeçilmez bir olgu olduğunu ifade etmişlerdir. Yönetici ve öğretmenlere göre mesleki hırs rekabetten doğmakta ve bu rekabet de bazen başarıyı getirmektedir. Araştırmada, okullarda motivasyonu yüksek, mutlu, özgüven sahibi, cesaretli, mesleki hırsı olan ve mesleğine kendini adamış yönetici ve öğretmenlerin hem öğrenci başarısına hem de örgütsel başarıya katkısının daha fazla olabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hırs, Mesleki Hırs, Başarı, Öğretmen, Okul Yöneticisi

Kaynakça

• Adler, A. (2016). Yaşamla ilgili sorunlar. L. Yarbaş (Çev.). İzmir: Atlantis Yayınevi.
• Akyüz, A. (2019). Passion and ambition in great expectations by charles dickens (Yüksek Lisans Tezi). Kafkas Üniversitesi, Kars.
• Barsukova, O. V. (2013). Ambition self-evaluation of preschool teachers. Journal of Process Management-New Technologies, 1(3), 120-122.
• Barsukova, O. V. (2014). Professional ambition: Ambition as a motive of professional and career development of person. Journal of Process Management-New Technologies, 2(2), 95-99. doi:10.5937/JPMNT1602079B.
• Barsukova, O. V. (2015). Bad ambition. Journal of Process Management-New Technologies, 3(4), 8-11.
• Barsukova, O., Scherbina, E., Mozgovaya, N., Zhulina, G. & Shestopalopa, O. (2020). Self-esteem of the ambition of Russian and Turkmen students. Innovative Technologies in Science and Education (ITSE-2020), 210 (20013), 1-6. doi:https://doi.org/ 10.1051/e3sconf/202021020013.
• Başaran, İ. E. (2000). Örgütsel davranış insanın üretim gücü. Ankara: Feryal Matbaası.
• Covey, S. R. (1998). Etkili insanların yedi alışkanlığı G. Suveren ve O. Deniztekin (Çev.). İstanbul: Varlık Yayınları.
• Creswell, J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. M. Bütün ve S. B. Demir (Çev.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Descartes, R. (2011). Ruhun ihtirasları. M. Özdil (Çev.). İstanbul: Çalış Ofset.
• Desrochers, S. & Dahir, V. (2000). Ambition as a motivational basis of organizational and professional commitment: Preliminary analysis of a proposed career advancement ambition scale. Perceptual and Motor Skills, 91, 563-570. doi:10.2466/pms.2000.91.2.563.
• DiPiro, J. T. (2009). Ambition for success. American Journal of Pharmaceutical Education, 73(1).
• Eccles, J. S., Barber, B. L. & Jozefowicz, D. (1999). Linking gender to education, occupation, and recreational choices: Applying the Eccles et al. model of achievement-related choices. W. B. L. Swann ve L. C. Gilbe (Edts.). Sexism And Stereotypes In Modern Society: The Gender Science Of Janet Taylor Spence içinde (153-192). Washington: American Psychological Association.
• Fişek, K. (2015). Yönetim. Ankara: Kıta Bas. Yay. Dağ. Ltd. Şti.
• Güney, S. (2011). Örgütsel davranış. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Güven, D. (2010). Profesyonel bir meslek olarak Türkiye'de öğretmenlik. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 27(2), 13-21.
• Hogan, R. & Hogan, J. (2009). High potential canditate assessment report. Tulsa: Hogan A.S.
• Hogan, J. & Hollan, B. (2003). Using theory to evaluate personality and job-performance relations: A socioanalytic perspective. Journal of Applied Psychology, 88(1), 100 - 112. doi:10.1037/0021-9010.88.1.100.
• Jones, A. B., Sherman, R. A. & Hogan, R. T. (2016). Where is ambition in factor models of personality. Personality and Individual Differences, 106, 26-31. doi:10.1016/ j.paid.2016.09.057.
• Judge, T. A. & Kammeyer-Mueller, J. D. (2012). On the value of aiming high: The causes and consequences of ambition. Journal of Applied Psychology, 97(4), 758-775. doi:10.1037/a0028084.
• Karakaş, A., Kıngır, S. ve Kiremitçi, O. (2018). Öğretmenlerin mesleğe yönelik davranış ve yaşantı modellerinin belirlenmesi: Bartın ili örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(67), 1252-1267.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi kavramlar, ilkeler, teknikler. Ankara: Nobel Akademik.
• Khadjavi, M. & Nicklisch, A. (2018). Parents' ambitions and children's competitiveness. Journal of Economic Psychology, 67, 87-102. doi:10.1016/j.joep.2018.05.004.
• Kıral, B. (2021). Nitel araştırmada fenomenoloji deseni: Türleri ve araştırma süreci. Eğitim ve Öğretim Dergisi, 10(4), 92-103.
• Linck, A. J. (2019). With a luck: The role of luck in the relationship between ambition and career success (Doctoral Dissertation). Monash University, Australia. doi:https://doi.org/10.26180/5e28ffc35742b.
• Maxwell, J. A. (2013). Qualitative research design: An ınteractive approach. California: SAGE Publication. 27 Mart 2022 tarihinde https://3c5.com/j4Z9z adresinden alındı.
• McClelland, K. E. (1990). The social management of ambition. The Sociological Quarterly, 31(2), 225-251. doi:10.1111/j.1533-8525.1990.tb00326.x.
• Nuwangi, S. M. & Sedera, D. (2017). The impact of over ambitious consultants on project failures: An ambition theory view. ANZAM Conference (1-18). Melbourne: ANZAM. 20 Ocak 2021 tarihinde https://3c5.com/sgzlL adresinden alındı.
• Pettigrove, G. (2007). Ambitions. Ethic Theory Moral Prac, 10, 53-68. doi:10.1007/s10677-006-9044-4.
• Preseschkian, N. (2002). Günlük yaşamın psikoterapisi. H. F. Fışıloğlu (Ed.). İstanbul: Beyaz Yayınları.
• Resmi Gazete. (2022). 7354 No'lu Öğretmenlik Meslek Kanunu. Ankara: T.C. Cumhurbaşkanlığı.
• Roberts, K. (1968). The organization of education and the ambitions of school-leavers: A comparative review. Comparative Education, 4(2), 87-96. doi.org/10.1080/030500 6680040202.
• Schwyhart W. R. & Smith P. C. (1972). Factors in the job involvement of middle managers. Journal of Applied Psychology, 56(3), 227-233.
• Sikora, J. & Saha, L. J. (2011). Lost talent? The occupational ambitions and attainments of young Australians. Longitudinal surveys of Australian youth - research reports. 16 Ekim 2020 tarihinde https://3c5.com/Xdbft adresinden alındı.
• Sools, A. M., Engen, M. L. & Baervelt, C. (2007). Gendered career-making practices: On' doing ambition' or how managers discursively position themselves in multinational corporation. Journal of Occupational Psychology, 80, 413 - 435. doi:10.1348/096317906X119558.
• Wrye, H. K. (1994). Narrative scripts: Composing a life with ambition and desire. The American Journal of Pyschoanalysis, 54(2), 127 - 141. doi:10.1007/BF02821853.