The Life and Works of Hasan Bedreddin of Crete

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 20, 67 - 75, 14.07.2020

Ebubekir Eraslan

https://doi.org/10.33207/trkede.646865

Öz

Hasan Bedreddin, who was born in Crete and died in İstanbul, is a Turkish intellectual experiencing both despotism and Constitutional Monarchy period of Ottoman Empire, and the first new years of the Republic of Turkey. Hasan Bedreddin, who was a multicultural and multilingual intellectual and who knew the East and the West well, was one of the rare personalities of that period. Lack of civil service life, being a son of an immigrant family, mixing with other Hasan Bedreddin, using pseudonyms in his works and so on. Due to these reasons, sufficient information about his life could not be reached in the sources. He sometimes published his works using pseudonyms and sometimes with his own name. He has published some of his works together with other authors. The author is fifty one works; He is especially famous for his translations of detective novels from Western languages, his books brought about by journalism and popularity, and finally his French-Turkish dictionary was published after his death. In this study, information about the life of Hasan Bedreddin is given; copyright, translation and joint translations are cited together with their bibliographic tags, and finally all the works of the author are listed in chronological order.

Anahtar Kelimeler

Hasan Bedreddin, Work, Translation, Novel, Dictionary

Giritli Hasan Bedreddin’in Hayatı ve Eserleri

Öz

Girit’te başlayan hayatı İstanbul’da son bulan Hasan Bedreddin; İmparatorluğun hem İstibdat Dönemi’ni hem Meşrutiyet Dönemi’ni hem de yeni Türkiye Devleti’nin ilk yıllarını yaşamış bir Türk aydınıdır. Söz konusu dönemlerde Doğu ile Batı’yı iyi bilen çok kültürlü ve dilli bir entelektüel olan Hasan Bedreddin, o dönemlerde hayatını kalemiyle kazanmış şahsiyetler arasındadır. Memuriyet hayatının olmayışı, göçmen bir ailenin evladı olması, başka Hasan Bedreddinlerle karıştırılması, eserlerinde takma adlar kullanması vb. nedenlerle kaynaklarda hayatıyla ilgili yeterli bilgiye ulaşılamamıştır. Eserlerini bazen takma adlarıyla bazen de kendi ismiyle yayımlamıştır. Bazı eserlerini de başka yazarlarla birlikte neşretmiştir. Elli bir tane eseri olan yazar; özellikle Batı dillerinden yaptığı polisiye roman çevirileri, gazeteciliğinin getirdiği ve popülerliğin gereği kitapları ve de son olarak da ölümünden sonra basılan Fransızca-Türkçe sözlüğüyle ünlenmiştir. Yani yazar eserleriyle hem toplumun her kesimine hem de aydın kesimine hitap etmiştir. Söz konusu çalışmamızda Hasan Bedreddin’in hayatıyla ilgili ulaşılabilen bilgiler verilmiş; telif, çeviri, ortak çevirileri bibliyografik künyeleriyle birlikte zikredilmiş, son olarak da yazarın tüm eserleri kronolojik olarak sıralanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hasan Bedreddin, çeviri, roman, sözlük

Kaynakça

• Bozkurt, Eshabil - Alimen Nilüfer, “Çevirmenin Kimliği ve Çeviri Politikası Üzerine Bir İnceleme: Hasan Bedreddin’in Polisiye Roman Çevirileri”, Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Kongresi UTEK 2014 Bildiri Kitabı, 23-25 Mayıs 2014, Burç Üniversitesi, Saraybosna, 2014.
• Bedreddin, Hasan, 50.000 Kelimeyi Havi Küçük Kamus-ı Fransevi, Marifet Matbaası, İstanbul, 1928.
• Özege, M. Seyfeddin, Eski Harflerle Basılmış Türkçe Eserler Kataloğu, C. I, FatihYayınevi Matbaası, İstanbul, 1971.
• Özege, M. Seyfeddin, Eski Harflerle Basılmış Türkçe Eserler Kataloğu, C. II, Fatih Yayınevi Matbaası, İstanbul, 1973.
• Özege, M. Seyfeddin, Eski Harflerle Basılmış Türkçe Eserler Kataloğu, C. III, Fatih Yayınevi Matbaası, İstanbul, 1975.
• Özege, M. Seyfeddin, Eski Harflerle Basılmış Türkçe Eserler Kataloğu, C. IV, Fatih Yayınevi Matbaası, İstanbul, 1977.
• Özege, M. Seyfeddin, Eski Harflerle Basılmış Türkçe Eserler Kataloğu. C. V, Fatih Yayınevi Matbaası, İstanbul, 1979.
• Ülken, Hilmi Ziya, Uyanış Devirlerinde Tercümenin Rolü, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2011.
• https://islamansiklopedisi.org.tr/and-metin (Erişim Tarihi 14.05.2019).