ALİNİN BİRİ ROMANINDA TOPLUMSAL MESELELER

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 25, 97 - 110, 30.01.2023

Aziz Şeker , İnan Akdağ

https://doi.org/10.33207/trkede.1121804

Öz

Toplumcu gerçekçi edebiyat, toplum meselelerini işleyen bir yaklaşımı benimser. Toplumsal yapıda yaşanan sosyal sorunlar, sosyal-ekonomik eşitsizlikler, yoksulluk gibi konular genel olarak toplumcu gerçekçi edebiyat türlerinde işlenir. Bu edebiyatın önemli bir yanını ise toplumsal gerçeklere eğilen romanlar oluşturur. Son yıllarda eserleri gündeme gelen Fahri Erdinç de toplumcu gerçekçi edebiyatın bir temsilcisi olarak yaşadığı toplumun sorunlarını romanlarına taşımıştır. Ege coğrafyasında yetişmiş olması romanlarında Eğe bölgesinde yaşanan sosyal olguları malzeme olarak kullanmasını sağlamıştır. Bu açıdan Ege’de geçen Alinin Biri romanı belli bir tarihsel dönemde yaşanan sosyal ilişkileri roman kahramanı Ali’den hareketle verir. Ayrıca roman, Tek Parti döneminin sonları ile Demokrat Parti’nin iktidara geldiği süreçte Daylım köyünde yaşanan ağa-köylü çelişkisine dikkat çekerken değişen siyasal iktidarın kırsal toplumsal yapıdaki yansımalarına odaklanır. Bu çalışmada, Alinin Biri romanı edebiyat sosyolojisinin olanaklarıyla çözümlenirken dönemin tarihsel ve toplumsal koşullarının kırsal toplumsal yapıda ortaya çıkardığı toplumsal meseleler değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Fahri Erdinç, , toplumcu gerçekçilik,, Alinin Biri, ,roman,, edebiyat sosyolojisi,, köy

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Editör kuruluna saygılarımızla...

Social Issues in the Novel of ‘Alinin Biri’

Öz

Social-realistic literature espouses a function on social problems. The subjects like social problems which are observed on the social structure, socio-economic inequalities and poverty are generally analyzed in the kind of social-realistic literature. The important side of this literature consists of the novels which have tendency to social realities. Fahri Erdinç, whose works have come into an agenda at last years, also had brought social problems which he lived in his life as a represantative of social-realistic literature. Because he grown up in Aegean geography, he used social phenomena which they realized in Aegean geopgraphy as materials. In this respect, the novel of ‘Alinin Biri’ which lived in Aegean region gives social relations which lived in a definite historical period from Ali. In addition, the novel attracted attention to the contradiction between agha and peasant in Daylım Village during the end of Single Party era and during the beginning time of Democrat Party power, and it focuses on the reflection of rural social structure as the result of changing political power. In this study, when the novel of ‘Alinin Biri’ analyzes with the opportunities of the sociology of literature, social issues which are observed social-historical conditions of that era which appeared in rural sociological structure evaluate.

Anahtar Kelimeler

Fahri Erdinç ,, socialist realism,, Alinin Biri,, sociology of literature,, counstryside

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• ALTIKULAÇ DEMİRDAĞ, Refika (2016), “Köy Romanlarında Eşkıyalık ve Kahraman Olma Arzusu”, Turkish Studies, 11.15, 31-48.
• BALABANLILAR, Mürşit (2015), “Anadolu Romanlarında Eylem Öğesi Ağır Basar”, Haz. Seval Şahin Gümüş, Berna Moran Edebiyat Üzerine Makaleler/Röportajlar, İletişim Yayınları, İstanbul, 187-193.
• BAUMAN, Zygmunt (2021). Sosyoloji Ne İşe Yarar? Çev. Akın Emre Pilgir, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• BAUMAN, Zygmunt ve Mazzeo, Ricardo (2019), Edebiyata Övgü, Çev. Akın Emre Pilgir, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• BOURİEU, Pierre (2019), Sosyoloji Meseleleri. Çev. Filiz Öztürk, Büşra Uçar vd., Heretik Yayınları, Ankara.
• DERVİŞOĞLU, Efnan (2022), “Gecekondulaşma Olgusunun 1950 Sonrası Türk Romanına Yansıması”, Ed. Gazanfer Kaya ve Aziz Şeker, Dert Yükü Mekânlar. Kentlerin Yeni ve Eskimeyen Sorunları, Nika Yayınları, Ankara, 629-652.
• ERDİNÇ, Fahri (2007), Alinin Biri, Yordam Yayınları, İstanbul.
• ERZEN, Fatih (2016), “Fahri Erdinç’in Alinin Biri Romanında Yapı ve İzlek”, Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature, 2. 2, 39-66.
• ERZEN, Fatih (2018), “Roman Tekniği Bakımından Fahri Erdinç’in Acı Lokma Romanı”, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 1.1, 77-91.
• GACAR, Şamil (2019), “Hobsbawm’ın Sosyal Haydut Prensipleri Bağlamında Atçalı Kel Mehmet”, Kültür Araştırmaları Dergisi, 1.3, 302-326.
• GÖZÜTOK, Türkan (2011), “Eşkıyalık ve Çakırcalı Mehmet Efe’nin Türk Edebiyatına İz Düşümü”, Türkbilig, 21, 49-72.
• GÜNAYDIN, Janset ve UĞUZMAN, Tülay (2022), “Hikâye Kahramanlarının Gözünden Sosyolojik Bir Simge: Marşal Katırı Hikâyesinde Traktör”, Folklor/Edebiyat, 28.109, 83-96.
• LEKESİZALIN, Ferma (2021), “Ekonomik ve Toplumsal Dönüşüm: “Para Ağı” ve Edebiyat”, Ed. Aziz Şeker ve Emre Özcan, Edebiyat Sosyolojisini Güncel Kılmak. Temel Yaklaşımlar, Toplumsal-Politik Dönüşümler, İncelemeler, Nika Yayınları, Ankara, 89-106.
• SARAÇGİL, Ayşe (2005). Bukalemun Erkek. Osmanlı İmparatorlu’ğunda ve Türkiye Cumhuriyeti’nde Ataerkil Yapılar ve Modern Edebiyat, Çev. Sevim Aktaş, İletişim Yayınları, İstanbul.
• ŞEKER, Aziz (2021), Kadın Roman Kahramanları. Toplumsal Cinsiyet, Edebiyat Sosyolojisi ve Roman Okumaları, Nika Yayınları, Ankara.