Okulöncesi Çocuklara Dış Alanda Uygulanan Sorgulama Tabanlı Bilim Etkinliklerinin Bilimsel Süreç Becerilerine Etkisinin İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 3, 481 - 496, 31.05.2018

Erhan Alabay , İclal Makbule Özdoğan

Öz

Bu araştırmanın amacı, okul öncesi eğitime devam
eden 55-72 aylık çocuklara dış alanda uygulanan sorgulama tabanlı bilim
etkinliklerinin, çocukların bilimsel süreç becerilerine etkisinin
incelenmesidir. Araştırma, nicel araştırma yöntemlerinden öntest-sontest
kontrol gruplu deneysel desenle gerçekleştirilmiştir. Araştırma amacı
doğrultusunda, araştırmacılar tarafından okul öncesi eğitim programına uygun 24
dış alan sorgulama tabanlı bilim etkinliği hazırlanmış olup, 8 hafta boyunca
çocuklara kurumlarının bahçesinde uygulanmıştır. Araştırmada İstanbul ili
Maltepe ilçesinde bulunan özel bir anaokulu seçilmiş olup, 15 çocuk deney, 12
çocuk kontrol grubunda olmak üzere toplam 27 çocuk çalışmaya dahil edilmiştir.
Çocukların bilimsel süreç becerilerinin tespitinde,  Büyüktaşkapu (2013) tarafından geliştirilmiş
“Okul Öncesi Bilimsel Süreç Becerileri Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma
sonucunda, dış alan sorgulama tabanlı bilim etkinliklerinin deney grubu
çocuklarının gözlem, sınıflama, tahmin etme, ölçme, verileri kaydetme, sonuç
çıkartma ve toplam bilimsel süreç becerileri sontest puanlarının, öntest
puanlarına göre anlamlı oranda arttırdığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi dönem, bilim eğitimi, sorgulama tabanlı öğrenme

Kaynakça

• Akman, B., Üstün, E. ve Güler, T. (2003). 6 yaş çocuklarının bilim süreçlerini kullanma yetenekleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 11-14.
• Akman, B., Alabay, E. ve Veziroğlu Çelik, M. (2015). Çocukların merak ettiği bilim sorularına okul öncesi öğretmenlerinin verdikleri cevapların incelenmesi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 65-81.
• Alabay, E. (2013). Sciencestart destekli fen eğitim programının 60-72 Aylık çocukların bilimsel süreç becerilerine ve bilimsel tutuma güvenme ve yönelme. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Alabay, E. (2015). Sorgulama tabanlı bilim öğretimi. Fatma Şahin (Ed.), Okul öncesi dönemde fen eğitimi içinde (s. 61-84). Ankara: Hedef CS Basın Yayın. Audet, R. H. ve Jordan, L. K. (2005). Integrating inquiry across the curriculum. London: Sage Publications Ltd.
• Avcı, N. (2003). Fen ve doğa eğitiminde proje yaklaşımı. Müzeyyen Sevinç (Ed.). Erken Çocuklukta Gelişim ve Eğitimde Yeni Yaklaşımlar içinde (359-365). İstanbul: Morpa Yayınları.
• Ayvacı, H.Ş., Devecioğlu, Y. ve Yiğit, N. (2002). Okulöncesi öğretmenlerinin fen ve doğa etkinliklerindeki yeterliliklerinin belirlenmesi. 5. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresinde sunulmuş bildiri, 16-18 Eylül, ODTÜ, Ankara, Türkiye.
• Balım, A. G., Deniş Çeliker, H., Türkoğuz, S. ve Kaçar, S. (2013). Bilimin doğaya yansımaları projesinin öğrencilerin bilimsel süreç becerilerine etkisi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 149-157.
• Büyüktaşkapu, S. (2013). 6 yaş çocuklarının bilimsel süreç becerilerini geliştirmeye yönelik yapılandırmacı yaklaşıma dayalı bir bilim öğretim programı önerisi, Yayımlanmış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Fleer, M. (2015). Science for Children. Port Melbourne: Cambridge University Press.
• French, L. 2004. Science as the center of a coherent, integrated early childhood curriculum. Early Childhood Research Quarterly, 19: 138–149.
• Howe, A. C. ve Jones, L. (1998). Engaging children in science. New Jersey: Prentive Hall Inc.
• İnan, H. Z. ve İnan, T. (2015). 3Hs Education: Examining hands-on, heads-on and hearts-on early childhood science education. International Journal of Science Education, 37(12), 1974-1991.
• İnan, H. Z. (2007). An interpretivist approach to understanding how natural sciences are represented in a Reggio Emilia-Inspired preschool classroom (Unpublished dissertation thesis). The Ohio State University, USA.
• Kabataş Memiş, E., ve Çakan Akkaş, B. N. (2016). Okulöncesi eğitiminde araştırma-sorgulama temelli uygulama: Yoğunluk konusu örneği. Online Fen Eğitimi Dergisi, 1(1): 17-29.
• Karaer, H. ve Kösterelioğlu, M. (2005). Amasya ve Sinop illerinde çalışan okulöncesi öğretmenlerin fen kavramlarının öğretilmesinde kullandıkları yöntemlerin belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(2), 447-454.
• Krogh, S. L. ve Morehouse, P. (2014). The early childhood curriculum inquiry learning through integration. New York: Routledge.
• Lind, K. (1998). Science in early childhood: Developing and acquiring fundamental concepts and skills. Early Childhood Science, Mathematics and Technology Education, February 6-8.
• Malone, K., ve Tranter, P. (2003). Children's environmental learning and the use, design and management of schoolgrounds. Children, Youth and Environments, 13(2). 283-303.
• Marshall, J. C. (2009). The creation, validation, and reliability associated with the EQUIP (Electronic Quality of Inquiry Protocol): A measure of inquirybased instruction. Paper presented at the National Association of Researchers of Science Teaching Conference, Orange County, CA.
• Martensson, F., Boldemann, C., Söderström, M., Blennow, M., Englund, J. E. ve Grahn, P. (2009). Outdoor environmental assessment of attention promoting settings for preschool children. Health & Place, 15(4), 1149-1157.
• MEB Okul Öncesi Eğitim Programı, (2013). Milli eğitim bakanlığı okul öncesi eğitim programı. http://tegm.meb.gov.tr/www/okul-oncesi-egitim-program-ve-materyalleri/icerik/157
• National Research Council [Committee on Early Childhood Pedagogy, B. T. Bowman, M. S. Donovan, M. S. Burns (Eds.)]. (2001, October). NAEYC standards for early childhood professional preparation: Initial licensure programs. Retrieved October 2, 2005, from http://www.naeyc.org/faculty/pdf/2001.pdf
• NRC (National Research Council). (1996). National science education standards. Washington, DC: National Academy Press.
• NRC (National Research Council). (2000). Inquiry and the national science education standards: A guide for teaching and learning. Washington, DC: National Academy Press.
• Peterson, S. M. ve French, L. (2008). Supporting young children's explanations through inquiry science in preschool. Early Childhood Research Quarterly, 23, 395–408.
• Rocard, M. (2007). Science education now: A renewed pedagogy for the future of Europe. Brussels: European Commission, Directorate General for Research, Science, Economy and Society
• Saçkes, M. (2014). How often do early childhood teachers teach science concepts? Determinants of the frequency of science teaching in kindergarten. European Early Childhood Education Research Journal, 22(2), 169-184.
• Stout, B. (2001). Tools for scientific inquiry in a fifth-grade classroom. Primary Voices K – 6, 10 (1), 23-27.
• Sullivan, F. R. (2008). Robotics and science literacy: Thinking skills, science process skills and systems understanding. Journal of Research in Science Teaching, 45 (3), 373-394.
• Şimşek, P. ve Kabapınar, F. (2010). The effects of inquiry-based learning on elementary students’ conceptual understanding of matter, scientific process skills and science attitudes. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 1190- 1194.
• Tan, M. ve Temiz, B. K. (2003). Fen öğretiminde bilimsel süreç becerilerinin yeri ve önemi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 89- 101.
• Tatar, N. (2006). The effect of inquiry-based learning approaches in the education of science in primary school on the science process skills, academic achievement and attitude. Unpublished doctoral thesis, Gazi University
• Taylor, M. (1990). Effectiveness in education and training: the theory and practice of personal development. England: Avebury Gower Publishing Company.
• Ting, K. L. ve Siew, N. M. (2014). Effects of outdoor school ground lessons on students’ science process skills and scientific curiosity. Journal of Education and Learning, 3(4), 96-107.
• Ünal, M. ve Akman, B. (2006). Okul öncesi öğretmenlerinin fen eğitimine karşı gösterdikleri tutumlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 251-257.
• Windschitl, M. (2002). Inquiry projects in science teacher education: What can investigative experiences reveal about teacher thinking and eventual classroom practice? Science Teacher Education, 112-143.
• Wu, H-K., ve Hsieh, C. E. (2006). Developing sixth grader's inquiry skills to construct explanations in inquiry-based learning environments. International Journal of Science Education, 28 (11), 1289-1313.
• Yager, E. R. (2004). Leadership in science education: Focusing on the unknown and moving to knowing’(http://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ877451.pdf) (Alıntı Tarihi: 15/07/2016).