Ada Turizmi Açısından Destinasyon Çekiciliği ve Destinasyon Marka Kimliği Ölçeklerinin Türkçeye Uyarlaması

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 669 - 696, 30.06.2021

Gülay Keskin , Ayşe Akyol

https://doi.org/10.31454/troyacademy.887670

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın amacı, adalarda turizm kavramını inceleyerek Liu vd. (2017) tarafından geliştirilen Destinasyon Çekiciliği Ölçeği ile Tsaur vd. (2016) tarafından geliştirilen Destinasyon Marka Kimliği Ölçeğinin Türkçeye uyarlanmasıdır. Araştırma ölçeklerin yapı geçerliği ve güvenirliği incelenmiştir. Açıklayıcı Faktör Analizi (AFA) ile ölçeklerin yapı geçerlikleri incelenmiştir. Açıklayıcı Faktör Analizi (AFA) sonucunda toplam varyansın %62,968’ini açıklayan 3 faktörlü bir yapı elde edilmiştir. Destinasyon Marka Kimliği Ölçeği için toplam varyansın %62,030’unu açıklayan 6 faktörlü bir yapı elde edilmiştir. Ardından Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) çalışması yapılarak, ölçeklerin model uyum indeksleri ve güvenirliği hesaplanmıştır. Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) sonuçlarına göre Destinasyon Çekiciliği Ölçeğinin model uyum indekslerinin (X2=279,615 X2/df =1,877, RMSEA=0,074, GFI=0,854, CFI=0,929, SRMR=,0609) geçerli düzeyde olduğu bulunmuştur. Destinasyon Marka Kimliği ölçeği DFA analizinde model uyum indekslerinin (X2=.547,486, X2/df =1,935, RMSEA=0,077, GFI=0,856, CFI=0,912, SRMR=0,0588) kabul edilebilir uyum sınırları dahilinde yer aldığı bulunmuştur. Güvenirlik analizleri sonucunda Destinasyon Çekiciliği ölçeğinin hesaplanan (α) değerinin 0,872, Destinasyon Marka Kimliği Ölçeğinin (α) değerinin 0,810 olduğu ve ölçeklerin güvenilir olduğu bulunmuştur. Elde edilen bulgular sonucunda iki ölçeğinde uyum indekslerinin kabul edilebilir düzeyde olduğu ve tüm faktörlerin birbiriyle olumlu ve anlamlı düzeyde ilişkili olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Adalarda Turizm, Destinasyon Çekiciliği, Destinasyon Marka Kimliği, Ölçek Uyarlama

Kaynakça

• Aaker, D. (1995). Strategic Market Management, New York: John Wiley&Sons, Inc.
• Aaker, J. L. (1997). Dimensions of Brand Personality. Journal of Marketing Research, 34 (3), 347-356.
• Aksu, M. (2015). Bozcaada Destinasyonu. 1. Baskı, Detay Yayıncılık.
• Aktaş, S., Batman, S. (2010). Efsanelerin Turistik Çekicilik Üzerine Etkileri: Profesyonel Turist Rehberlerine Yönelik Bir Araştırma. e-Journal of New World Sciences Academy, 5 (4), 367-395.
• Alpar, R. (2013). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemler. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Ayazlar, R., Ayazlar, G. (2016). Yerel Halkın Turizmin Etkilerine Yönelik Tutumunda Aidiyet Duygusu ve Yaşam Tatmininin Rolü. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20 (4), 1451-1470.
• Barrett, P. (2007). Structural Equation Modelling: Adjudging Model Fit. Personality And Individual Differences, 42(5), 815-824.
• Basım, N., Beğenirbaş, M. (2012). Çalışma Yaşamında Duygusal Emek: Bir Ölçek Uyarlama Çalışması, Yönetim ve Ekonomi, 19 (1), 77-90.
• Bassols, N., Leicht, T. (2020). Exploring Destination Brand Disengagement in A Top-Down Policy Context Lessons Learned from Cartagena, Colombia. Journal of Place Management and Development, 13 (3), 347-363.
• Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, İstatistik, araştırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorum, Pegem Akademi.
• Byrne, B. M. (2011). Structural Equation Modeling with AMOS Basic Concepts, Applications, and Programming (Multivariate Applications Series), Routledge, New York.
• Çetinsöz, B. C., Karakeçili, G. (2018). Turistik Destinasyonlarda Tüketici Temelli Marka Değerinin Ölçülmesi: Anamur Üzerine Bir Araştırma. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17 (1), 126-138.
• Çiçek, E., Pala, U. (2017). Destinasyon Markalaşması Üzerine Bir Araştırma: Tarsus Örneği. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (2), 25-47.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., ve Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve Lisrel Uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• Dahiya, K., S., Batra, K., D., Kumar, V. (2020). Antecedents and Consequences of Destination Brand Experience (DBE): A Conceptual Framework. International Journal of Hospitality & Tourism Systems, 13 (1), 61-67.
• Davras, Ö., Uslu, A. (2019). Destinasyon Seçimini Belirleyen Faktörlerin Destinasyon Memnuniyeti Üzerindeki Etkisi: Fethiye’de İngiliz Turistler Üzerinde Bir Araştırma. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (1), 679-696.
• De Charnatony, L. (1999). Brand Management Through Narrowing The Gap Between Brand Identity and Brand Reputation. Journal of Marketing, 15 (1/3), 157-179. Demir, Ş. (2010). Çekici Faktörlerin Destinasyon Seçimine Etkisi: Dalyan Örneği. Ege Akademik Bakış, 10 (3), 1041-1054.
• Dülgeroğlu, O., Atay, L. (2019). Troya Ören Yeri’nin Destinasyon Kişiliği. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 3 (1), 147-161.
• Echtner, C. M., ve Ritchie, J. R. B. (1993). The Measurement of Destination Image: An Empirical Assessment. Journal of Travel Research, 31(4), 3-13.
• Emekli, G. (2005). Avrupa Birliği’nde Turizm Politikaları ve Türkiye’de Kültürel Turizm. Ege Coğrafya Dergisi, 14 (2005), 99-107.
• Eren, D., Yılmaz, İ., Atasoy, F. (2017). Turizmde Destinasyon Seçimini Etkileyen Çekici Faktörler: Yozgat Üzerinde Bir Değerlendirme. II. Uluslararası Bozok Sempozyumu. 480-490. Erkorkmaz, Ü., Etikan, İ., Demir, O., Özdamar, K., Sanisoğlu, Y., S. (2013). Doğrulayıcı Faktör Analizi ve Uyum Endeksleri. Türkiye Klinikleri J Med Sci, 33 (1), 210-223.
• Florek, M., Insch, A., Gnoth, J. (2006). City Council Websites As A Means of Place Brand İdentity Communication. Place Branding, 2 (4), 276-296.
• Fornell, C. ve Larcker, F.D. (1981). Evaluating Structural Equation Models with Unobservable Variables and Measurement Error. Journal of Marketing Research, 18 (1), 39-50. Gönenç, Güler, E. (2010). Destinasyon Pazarlamasında Edirne Markalama Süreci. 1. Baskı. Detay Yayıncılık.
• Gül, M., Gül, K., Saçkes, E. (2019). Termal Turizmde Ziyaretçilerin Destinasyon İmajı Algısı: Sındırgı Örneği. Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 9 (2), 57-63. Gülmez, M., Dörtyol, İ.T. (2013). Açıklamalı Pazarlama Sözlüğü. 2. Baskı, Detay Yayıncılık.
• Günay, Ü. (2003). Türk Halk Dindarlığının Önemli Çekim Merkezleri Olarak Dini Ziyaret Yerleri. Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (2), 5–36. Güneş, E. (2018). Destinasyon Kalite Unsurlarının Analizi: Antalya Örneği. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 15 (2), 423-442.
• Hair, J. F., Black, W., Babin, B., Anderson, R. (2009). Multivariated at Aanalysis. N.J: Prentice Hall.
• Hair, J.F. Jr., Andreson, R.E. Tahtam, R.L, Black, W.C. (1998). Multivariate Data Analysis (5th Ed.). New Jersey: Prentice-Hall International Inc.
• Hasyim, M., Arafah, B., Kuswarini, P. (2020). The New Toraja Destination: Adding Value ‘Toraja Coffee’ of The Sustainable Tourism Development. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 575, 1-10.
• Herlina, A. (2020). City Branding and Destination Branding in Urban Cultureview. Journal of Advanced Management and Business, 1 (1), 26-29.
• Hu, L., Bentler, P., M. (1999). Cutoff Criteria for Fit Indexes in Coveriance Structure Analysis: Conventional Criteria Versus New Alternatives. Structural Equation Modelling A Multidisciplinary Journal, 6 (1),1-55.
• İnce, M., Uygurtürk, H. (2019). Marka Kimliği, Marka Kişiliği, Marka İmajı ve Marka Konumlandırma Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlere Yönelik Bir İnceleme. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (1), 224-24.
• Kalaycı, Ş. (2006). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Asil Yayın Dağıtım.
• Kaplan, S. (1995). The Restorative Benefits of Nature: Toward an İntegrative Framewor. Journal of Environmental Psychology, 15(3), 169-182.
• Karadamar, A., A., Öztürk, O., Taşkın, Ç. (2018). Turizmde Destinasyon Hayranlığı Modelinin Uygulanması: Uludağ Destinasyon Örneği. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 37 (1), 1-27.
• Karagöz, Y. (2019). SPSS AMOS META Uygulamalı Nitel-Nicel Karma Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Yayın Etiği, 2. Basım, Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kayapınar, Ö. (2018). Pazarlamada Güncel Gelişmeler, 21. Bölüm: Pazarlama Araştırmalarında Güncel Gelişmeler, 571-607, 1. Basım, Nobel Yayinevi.
• Kayapınar, Ö., Lorcu, F. (2020). Küresel Ekonomi için Sürdürülebilir Tedarik Zinciri Yönetimi Araştırma El Kitabı, 6.Bölüm: Lojistik Hizmet Kalitesi ve Firma Performansı Arasındaki İlişkide Teknoloji Düzeyi ve Lojistik Performansının Rolü, 107-135, 1. Basım, IGI Global.
• Klage, J. P. (1991). Corporate Identity im Kreditwesen. Deutscher Universit ä t Verlag, Wiesbaden.
• Kotsi, F., Pike, S. (2020). Destination Brand Positioning Theme Development Based on Consumers’ Personal Values. Journal of Hospitality & Tourism Research, 20 (10), 1-22. Koubaa, Y. (2008). Country of Origin, Brand Image Perception and Brand Image Structure. Asia Pacific Journal of Marketing and Logistics, 20 (2), 139-155.
• Kozak, A., M., Güçlü, N. (2008). Turizm İşletmelerinde Duygusal Çaba Faktörlerinin İşe Alma Sürecinde Kullanılması Üzerine Bir Araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (2), 39-56. Kumar, S., Dhir, A. (2020). Associations Between Travel and Tourism Competitiveness and Culture. Journal of Destination Marketing & Management, 18, 1-11.
• Lee, S., W., Xue, K. (2020). A Model of Destination Loyalty: İntegrating Destination İmage and Sustainable Tourism. Asıa Pacıfıc Journal of Tourism Research, 25 (4), 393–408. Liu, C.R, Wang, Y.C, Haung, W.Ş. ve C, S.P. (2017). Destination Fascination: Conceptualization and Scale Development. Tourism Management, 63, 255-267.
• Moon, H., Han, H. (2018). Destination Attributes İnfluencing Chinese Travelers Perceptions of Quality and İntentions for İsland Tourism: A case of Jeju Island. Tourism Management Perspectives, 28, 71-82.
• Musa, N., W., Noor, S. (2020). The Intersection of Self and Social Identity in Heritage Brand Destination. Jurnal Komunikasi: Malaysian Journal of Communication Jilid, 36 (1), 381-400.
• Öcel, Y. (2020). Sosyal Medya Kullanımı ile Marka Farkındalığı ve Marka Sadakati Arasındaki İlişkinin İrdelenmesi. Turkish Studies- Social, 15(2), 257-279.
• Özdemir, O. (2019). Destinasyon İmajının Turistlerin Memnuniyetine ve Tekrar Ziyaret Etme Niyetine Etkisi: Mardin İli Üzerine Bir Araştırma. İktisadi ve İdari Yaklaşımlar Dergisi, 1 (1), 65-77.
• Parra-Lopez, E, Martínez-González, J., A. (2018). Tourism Research on Island Destinations: A Review, Tourism Rewiew, 73 (2), 133-155.
• Pike, S., Bianchi, C., Kerr, G., & PATTİ, C. (2010). Consumer-Based Brand Equity for Australia As A Long-Haul Tourism Destination İn An Emerging Market. International Marketing Review, 27 (4), 434-449.
• Putra, R., P., Razi, A., A. (2019). Value Proposition of Instagrammable Digital Tourism in Forming Brand Identity”, Advances in Social Science, Education and Humanities Research, 2nd Social and Humaniora Research Symposium (SoRes), 409, 163-166.
• Rigdon, E. E. (1996). CFI Versus RMSEA: A Comparison of Two Fit Indexes for Structural Equation Modeling. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 3(4), 369-379.
• Rio-Rama, M., Maldonado-Erazo, C., P., Álvarez-Garcia, J., Duran-Sanchez, A. (2020). Cultural and Natural Resources in Tourism Island: Bibliometric Mapping. Sustainability, 12 (724), 1-26.
• Sayar, H., G., Ünübol, H., Ünal, T., H., Tarha, N. (2020). Salgın Hastalık Kaygı Ölçeği: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 12 (1), 1-15.
• Sezer, İ. (2019). Mitolojik ve Efsanevi Unsurların Turistik Çekicilik Üzerine Etkilerinin Değerlendirilmesi: Giresun Adası Örneği. Turkish Studies Social Sciences, 14 (5), 2463-2500. Sirgy, M. J., Su, C. (2000). Destination İmage, Self-Congruity, and Travel Behavior: Toward an integrative Model. Journal of Travel Research, 38(4), 340-352.
• Song, H., Chen, M., J., Chen, Y. (2020). Mediating and Moderating Effects in Golf Tourism: Evidence from Hainan Island. Tourism Economics, 1(17), 1-17.
• Söylemez, S., Duygum, A. (2020). Sosyal Medya Kullanıcıları Açısından Satın Alma Sonrası Marka Farkındalığı ve Tüketici Davranışları Arasındaki İlişki. Journal of Business in The Digital Age, 3(1), 50-62.
• Şahin, H.İ. (2009). Dalyan ve Köyceğiz Çevresinde Gelenek, Turizm ve Folklorizm. Milli Folklor Dergisi, 21(82), 50-58.
• Şengül, S., Türkay, O. (2016). Yöresel Mutfak Unsurlarının Turizm Destinasyonu Seçimindeki Rolü (Mudurnu Örneği). Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 12 (29), 63-87. Şengül, S., Türkay, O. (2018). Yöresel Mutfak Marka Değeri Algısının Destinasyon Farkındalığı ve Destinasyon Sadakati Üzerindeki Etkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22 (1), 223-235.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (6 ed.). Boston: Pearson.
• Tavşancıl, E. (2002). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi, Nobel Yayıncılık.
• Torlak, Ö., Doğan, V., Özkara, B., Y. (2014). Marka Farkındalığı, Marka İmajı, Markadan Etkilenme ve Markaya Güvenin Marka Bağlılığı Üzerindeki Görece Etkilerinin İncelenmesi: Turkcell Örneği. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 9 (1), 147-161.
• Tsaur, S., H., Yen, C., H., Yan, Y., T. (2016). Destination Brand Identity: Scale Development and Validation. Asia Pasific Journal of Tourism Research, 21 (12), 1310-1323.
• Ülkü, A., Bişkin, F. (2020). Destinasyon Kişiliği ve Benlik Uyumunun Turistlerin Davranışsal Niyetleri Üzerine Etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (43), 127-142.
• Ünal, A. (2020). Sosyal Medyanın Destinasyon Marka Farkındalığı ve Kalitesi Üzerindeki Etkilerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Journal of Hospitality and Tourism Issues, 2 (1), 13-24.
• Vengesayi, S., Mavonda, F. ve Reisinger, Y. (2009). Tourism Destination Attractiveness: Attractions, Facilities, and People as Predictors. Tourism Analysis, 14 (5), 621-636.
• Yang, J., Ge, Y., Ge, Q., Xi, J., ve Li, X. (2016). Determinants of İsland Tourism Development: The Example of Dachangshan Island. Tourism Management, 55, 261-271.
• Zhang, C., Baı, K. (2011). Rural Tourism Destination Brand Personality and Tourist Loyalty- Place Dependence As Intermediary Variable. Journal Tourism Tribune, 26 (2), 49-57.