21. YÜZYILDA MÜZELERİN GÜVENİLİRLİK SORUNSALI

Yıl 2024, Sayı: 2, 145 - 154, 30.09.2024

Emel Gülşah Akın

Öz

“Post-truth” (hakikat-sonrası) kavramı, ilk kez 1992'de Steve Tesich tarafından kullanılmış ve 2016 yılında Oxford Dictionary tarafından yılın kelimesi seçilmiştir. Bu kavram, günümüzde “gerçeğin değersizleşmesi” ya da “gerçeğin önemsizleşmesi” anlamında kullanılmaktadır. Gerçeğin değersizleşmesiyle birlikte insanların ailelerinden sonra en güvenilir kurumlar olarak gördükleri ve kamusal alan olarak pek çok insana alan açan mekanlar olarak müzeler toplumun güven duyduğu kurumları da etkilemiştir. 21. yüzyılda, müzelerin taraf tutması veya belirli bir ideolojiyi temsil etmesi, hem halk hem de kültür sanat profesyonelleri arasında farklı tepkilere yol açmaktadır. Bu makalede, bu durum, yani post-truth çağında müzelerin karşı karşıya kaldığı güvenilirlik sorunu incelenecek, halkın müzelerle kurduğu güven ilişkisi uluslararası araştırmalar ve ulusal ile uluslararası örnekler çerçevesinde ele alınacaktır. Sonuç olarak, müzelerin toplumdaki rolü ve bu rolün nasıl algılandığı üzerine kapsamlı bir analiz yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

müze, hakikat sonrası, güvenilirlik, post truth, kültürel diplomasi

THE ISSUE OF TRUSTWORTHİNESS İN MUSEUMS İN THE 21st CENTURY

Öz

The concept of “post-truth” first used by Steve Tesich in 1992, was chosen as the word of the year by the Oxford Dictionary in 2016. Today, this term is used to mean the “devaluation of truth” or the “insignificance of truth.” With the devaluation of truth, museums, which are seen as the most trustworthy institutions after families and which provide space for many people as public venues, have also been affected as institutions trusted by society. In the 21st century, the partisanship or rep-resentation of a particular ideology by museums has led to varied reactions among both the public and cultural professionals. This article will examine this issue, specifically the challenge of trust faced by museums in the post-truth era, and explore the relationship between the public and museums through international research and national as well as international examples. In conclusion, a comp-rehensive analysis will be made of the role of museums in society and how this role is perceived.

Anahtar Kelimeler

museum, post-truth, trustworthiness, public opinion, cultural diplomacy

Kaynakça

• Artun, A. (2011). Çağdaş sanatın örgütlenmesi: Estetik modernizmin tasfiyesi (1. Baskı 2011, İstanbul). İletişim Yayınları.
• Artun, A. (2017). Mümkün Olmayan Müze. Müzeler Ne Gösteriyor? İletişim Yayınları.
• Bourdieu, P., Darbel, A., Schnapper, D., Canbolat, S., & Kılıç, S. (2017). Sanat sevdası: Avrupa sanat müzeleri ve ziyaretçi kitlesi. Metis.
• Gölcük, R. (2022). Kültürel Diplomasi: Her Şeyi Temizler Mi? (ss. 53-66). Sanat Kültür Yönetim / Sanat ve Kültür Yönetimi için Çağdaş Teoriler ve Uygulamalar. M. Graf, A. Günay (Ed.). İstanbul.
• Grotz, K., & Rahemipour, P. (2024). The hidden capital: Trust in museums in Germany. The German public’s view of a cultural institution in transition, a population representative study by the Institute for Museum Research – Stiftung Preußischer Kulturbesitz, Berlin.
• Gudonis, M., & Jones, B. T. (2021). History in a post-truth world: Theory and praxis. Routledge.
• Jensen, R. (2006). The myth of the neutral professional. Electronic Magazine of Multicultural Education, 8(2), 1-9.
• Keyes, R. (2017). Hakikat Sonrası Çağ Günümüz Dünyasında Yalancılık ve Aldatma (D. Özçetin, Çev.). Delidolu.
• Navarro Fuentes, C. A. (2022). Post-truth, media and power. A problem for the humanities. Comunicación y Hombre.
• Northrup, D. (2009). Visiting and Trusting Museums: Findings from the Trust Canadians and Their Pasts Survey. Canadian Museums Association National Conference, Toronto.
• Öndin, N. (2003). Cumhuriyet’in Kültür Sanat Politikası 1923-1950. İnsancıl.
• Özçelik, B. (2022). Hakikat Sonrası’nın Oluşumu Unsurları ve Sonuçları. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi.
• Raicovich, L. (2021). Culture strike: Art and museums in an age of protest. Verso.
• Rousso, H. (2020). History in a Post-Truth World: Theory and Praxis içinde Gallardo Ocampo, A.,. Híjar-Chiapa A., Museums as Critical Spaces for Alterity in a Post-Truth World. (M. Gudonis & B. T. Jones, Ed.; 1. bs). Routledge. Elektronik Kaynaklar
• Anonim. (2022). Nişanyan Sözlük, http://nisanyansozluk.com/kelime/güven- (Erişim tarihi: 10.06.2024)
• Artun, A. (2023). Müze Ahlakı, https://www.e-skop.com/skopbulten/muze-ahlaki/6656 (Erişim tarihi: 04.05.2024)
• Altınyıldız, A. (2018). Sanatla Aklanan Zehir, https://www.e-skop.com/skopbulten/sanatla-aklanan-zehir/3740 (Erişim tarihi: 14.07.2024)
• Ertuğrul, E. (2016). Tabiat Tarihi Müzesi’nden Evrim Bölümü Kaldırıldı!, https://arkeofili.com/tabiat-tarihi-muzesinden-evrim-bolumu-kaldirildi/ (Erişim tarihi: 14.07.2024)
• Erol S., Yılmaz, G. (2021). Etnografyadan Panoramaya, https://argonotlar.com/etnografyadan-panoramaya/ (Erişim tarihi: 15.07.2024)
• ICOM. (2022). Museum Definition. https://icom.museum/en/resources/standards-guidelines/museum-definition/ (Erişim tarihi: 04.05.2024)
• Küçük, C. (2017). Louvre Abu Dhabi Açıldı: Körfez’in Evrensel Müze Teşebbüsü. https://www.e-skop.com/skopbulten/louvre-abu-dhabi-acildi-korfezin-evrenselmuze-tesebbusu/3581 (Erişim tarihi: 20.09.2024)
• Küçük, C. (2019). Louvre Abu Dhabi’nin İlk Yılı: Yeni Dünya, Yeni Müze, Yeni Başyapıt, https://www.e-skop.com/skopbulten/louvre-abu-dhabinin-ilk-yili-yeni-dunya-yeni-muze-yeni-basyapit/4289 (Erişim tarihi: 20.09.2024)
• Leva, K. (2024). Museums and Trust, https://www.linkedin.com/pulse/why-museums-trusted-kimmo-lev%25C3%25A4-lhksf/?trackingId=BjhAEHbXQPa9kQrQy4AxCQ%3D%3D (Erişim tarihi: 15.07.2024)
• Museums and Trust. (2021). American Alliance of Museums. https://www.aam-us.org/2021/09/30/museums-and-trust-2021/ (Erişim tarihi: 15.07.2024)
• Public perceptions of – and attitudes to—The purposes of museums in society. (2013). BritainThinks for Museums Association. https://www.museumsassociation.org/app/uploads/2020/06/03042013-britain-thinks.pdf (Erişim tarihi: 15.07.2024)