Trends in the Field of Intercultural Communication: Bibliometric Analysis of Graduate Theses Titled ‘Intercultural Communication’

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 10, 578 - 611, 31.07.2020

Selin Bitirim Okmeydan

Öz

The subject of this study is to examine the evolution of intercultural communication discipline in Turkey. Due to this, it aims to discover the reflections of the intercultural communication field through graduate theses from past to present and to determine the general profile of this field and to create a prediction for the future of the field. Accordingly, the problem of the research is to determine the year, type, university, institute, department, method, subject, language, author nationality and gender, and number of pages distribution of thesis on intercultural communication and to determine the trend of this field in Turkey. In line with this goal and problem, bibliometric analysis, which is used frequently to present a roadmap for future trends and to pattern scientific publications, has been used. Total of 77 graduate theses titled intercultural communication between 1995 and 2020 was accessed through the YÖK (Higher Education Council) National Thesis Center page. Acquired 77 theses are divided into categories that constitute the bibliometric research including; year, type, university, institute, department, method, subject, language, author nationality and gender, and number of pages of the thesis. Thus, the findings that emerged were made into separate tables for each category. According to the data obtained it has been determined that the most use of thesis type titled intercultural communication is the master’s thesis, these theses mostly come from Marmara University, and on the basis of qualitative research methods in the public relations and publicity departments. In line with the findings, the current situation of graduate theses titled intercultural communication has been discovered from past to present and future trends have been discussed through the emerging general image.

Anahtar Kelimeler

Culture, Intercultural Communication, Graduate Theses, Bibliometric Analysis

Kültürlerarası İletişim Alanındaki Eğilimler: ‘Kültürlerarası İletişim’ Başlıklı Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi

Öz

Türkiye’de kültürlerarası iletişimle ilgili özellikle son yıllarda çok sayıda çalışma yapılsa da kültürlerarası iletişimi bir alan olarak ele alan ve bu alanın Türkiye’deki yönünü belirlemeye yönelik çalışmaların oldukça sınırlı kaldığı görülmektedir. Bu noktadan hareketle çalışmanın amacı, 1995 yılında ‘kültürlerarası iletişim’ başlıklı ilk tezden bugüne kadar geçen 25 yıllık süreçte ilgili başlık altında yazılan tezlerin çeşitli özelliklerini ortaya çıkarmak ve kültürlerarası iletişim disiplininin Türkiye’deki seyrini incelemektir. Buna göre araştırmanın problemi; kültürlerarası iletişim başlıklı tezlerin yılı, türü, üniversitesi, enstitüsü, anabilim dalı, yöntemi, konusu, dili, yazar uyruğu, sayfa sayısı ve yazar cinsiyeti dağılımı nedir ve alanın Türkiye’deki eğilimi ne yöndedir, şeklinde ifade edilebilmektedir. Belirlenen amaç ve problem doğrultusunda son dönemlerde bilimsel yayınların örüntüsünü çıkarmak ve gelecek eğilimleri için bir yol haritası sunmak amacıyla sıklıkla kullanılan bibliyometrik analizden yararlanılmış ve nitel araştırma yöntemi izlenmiştir. 1995-2020 yılları arasında, başlığında kültürlerarası iletişim bulunan toplam 77 lisansüstü teze YÖK (Yükseköğretim Kurulu) Ulusal Tez Merkezi sayfasından erişilmiştir. Elde edilen 77 adet tez, bibliyometrik araştırmayı oluşturan; tezin yılı, türü, üniversitesi, enstitüsü, anabilim dalı, yöntemi, konusu, dili, yazar uyruğu, sayfa sayısı ve yazar cinsiyeti açısından kategorilere ayrılarak içerik analizi ile çözümlenmiştir. Bibliyometrik araştırmayı oluşturan bu kategorilerin her biri, aynı zamanda araştırma sorularını temsil etmektedir. Araştırmada ortaya çıkan bulgular, her kategori için ayrı tablo haline getirilmiştir. Edinilen verilere göre kültürlerarası iletişim başlıklı en fazla tez türünün yüksek lisans tezi olduğu, bu tezlerin en çok Marmara Üniversitesinden çıktığı, tüm üniversiteler bazında en çok sosyal bilimler enstitülerinin halkla ilişkiler ve tanıtım anabilim dallarında, nitel araştırma yöntemleri ekseninde çalışıldığı tespit edilmiştir. Diğer veriler doğrultusunda kültürlerarası iletişim başlıklı lisansüstü tezlerin geçmişten günümüze mevcut durumu saptanmış ve ortaya çıkan genel görüntü üzerinden gelecek eğilimleri tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kültür, Kültürlerarası İletişim, Lisansüstü Tezler, Bibliyometrik Analiz

Kaynakça

• Arasaratnam, L. A. (2015). Research in Intercultural Communication: Reviewing the Past Deca-de. Journal of International and Intercultural Communication, 8(4), 290-310.
• Baloğlu, B. (2006). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi. 3. Bs., İstanbul: Der Yayınları: 203. Binark, M. (2006). Kültürlerarası İletişim Çalışmalarının Türkiye Haritası Sorulması Gere- ken Sorular. Kültür ve İletişim Dergisi, 9(1), 71-88.
• Boyacı, S. ve Demirkol, S. (2018). Türkçe Eğitimi Alanında Yapılan Doktora Tezlerinin İncelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(2), 512-531.
• Cereci, S. (2019). Communication Need of Immigrants: Instruments, Ways and Messages. The Journal of Migration Studies, 5(1), 10-26.
• Chi, R. and Young, J. (2012). The Interdisciplinary Structure of Research on Intercultural Relations: A Cocitation Network Analysis Study. Scientometrics, 1-28.
• Çelebi E. (2015). Farklı Kültürel Ortamlara Göçte Yaşanılan Kaygı ve Belirsizlik Sorunu: Ve Bu Sorunların Çözümü İçin Halkla İlişkiler Çalışmalarına Odaklanma. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 34, 27-39.
• Davidovitch, N. and Khyzhniak, K. (2018). Language Personality in the Conditions of Cross-Cultural Communication: Case-Study Experience. International Edu-cation Studies, 11(2), 13-26.
• Demir, H. ve Erigüç, G. (2018). Bibliyometrik Bir Analiz ile Yönetim Düşünce Sisteminin İncelenmesi. İş ve İnsan Dergisi, 5(2), 91-114.
• Dinç, M. (2018). Farklı Kültürlerde İletişim ve Algılama Süreci. İstanbul: Hiper Yayın.
• Dunkin, M. J. (1996). Types of Errors in Synthesizing Research in Education. Review of Educational Research, 66(2), 87-97.
• Ekinci, D. K. (2016). Kültürlerarası İletişimin Eğitim Sürecine Etkisine Yönelik Ampirik Bir Araştırma. International Journal of Human Sciences, 13(1), 1177-1187.
• Evren, S. and Kozak, N. (2014). Bibliometric Analysis of Tourism and Hospitality Related Articles Published in Turkey. Anatolia, 25(1), 61-80.
• Göksel, A.B., Gültekin, B. ve Bitirim, S. (2008). Overcoming the Prejudices Resulting from Intercultural Differences through Public Relations Practices. (Ed. S. K. Sch-roeder and L. Hanson). In Freedom and Prejudices Approaches to Media and Culture (pp. 230-242). İstanbul: Bahçeşehir University Press.
• Gudykunst, W. B. (2003). Intercultural Communication: Introduction. (Ed.W. B. Gudy-kunst). In Cross-Cultural and Intercultural Communication (pp. 163-167). Thousand Oaks: Sage.
• Güçlü, İ. (2019). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayıncılık. Harris, P. R., Moran, R. T. and Moran, S. V. (2004). Managing Cultural Differences, 6th Ed., Burlington, MA: Elsevier Butterworth-Heinemann.
• Haslett, B. J. (2008). Communication Strategic Action in Context. New York: Routledge. Heberger, E. A. and Christie, A. C. and Alkin, C. M. (2010). A Bibliometric Analysis of the Academic Influences of and on Evaluation Theorists’ Published Works. American Journal of Evaluation, 31(1), 24-44.
• Hu, Y. and Fan, W. (2011). An Exploratory Study on Intercultural Communication Research Contents and Methods: A Survey Based on the International and Domestic Journal Papers Published from 2001 to 2005. International Journal of In-tercultural Relations, 35, 554-566.
• Karadağ, E. (2009). Eğitim Bilimleri Alanında Yapılmış Doktora Tezlerinin Tematik Açıdan İncelemesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 75-87.
• Kasemodel, M. G. C., Makishi, F., Souza, R. C. and Silva, V. L. (2016). Following the Trail of Crumbs: A Bibliometric Study on Consumer Behavior in the Food Science and Technology Field. International Journal of Food Studies, 5(1), 73-83.
• Kulualp, H. G. ve Kalem, M. Y. (2019). Kültür ve Kültürel Farklılıklar Üzerine Yapılan Lisansüstü Tezlere Yönelik Bibliyometrik Bir Analiz. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18(72), 1970-1985.
• Martin, J. N., Nakayama, T. K. and Carbaugh, D. (2012). The History and Development of the Study of Intercultural Communication and Applied Linguistics. J. Jack-son (Ed.). In The Routledge Handbook of Language and Intercultural Com-munication (pp. 17-36). NYC: Routledge.
• Menaka, G. (2018). Cross-Cultural Communication-Means and Ways to Make it Effective. International Journal of Humanities, Art and Social Studies (IJHAS), 3(1), 9-15. Merriam, S. B. (2018). Nitel Araştırma Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber. 3. Bs., (Çev. S. Turan). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Mohd-Yusuf, B. N., Zulkifli, Z., Rashid, M. A. and Kamil, S. (2014). A Study on Barriers of Cross-Cultural Communication in Electronic Based Companies. The Inter-national Journal of Social Sciences, 27(1), 97-117.
• Neuman, W. L. (2006). Toplumsal Araştırma Yöntemleri Nitel ve Nicel Yaklaşımlar. 2. Bs., (Çev. S. Özge). Ankara: Ankara Yayın Odası.
• Okmeydan, S. B. (2019). Kültürlerarası İletişim ve Uluslararası Halkla İlişkiler. (Ed. S. B. Okmeydan ve M. Saran). Kültürlerarası İletişim; İletişim Odaklı Güncel Yaklaşımlar içinde (ss. 93-124). Konya: Eğitim Yayınevi.
• Okoro, E. (2013). International Organizations and Operations: An Analysis of Cross-Cultu-ral Communication Effectiveness and Management Orientation. Journal of Business & Management, 1(1), 1-13.
• Öğüt, N. (2018). Kültürlerarası İletişim ve Duyarlılık. Konya: LiteraTürk.
• Patton, M. Q. (2018). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri. 3. Bs., (Çev. M. Bütün ve S. B. Demir). Ankara: Pegem Akademi.
• Pinto, C. F., Serra, F. R. and Ferreira, M. P. (2014). A Bibliometric Study on Culture Research in International Business. BAR-Rio de Janeiro, 11(3), 340-363.
• Polat, Z. A., Saraçoğlu, A. ve Duman, H. (2019). Harita Dergisi’nin Bibliyometrik Analizi. Harita Dergisi, 161, 46-56.
• Pritchard, A. (1969). Statistical Bibliography or Bibliometrics? Journal of Documentation, 25(4), 348-349.
• Punch, K. F. (2014). Sosyal Araştırmalara Giriş Nicel ve Nitel Yaklaşımlar. (Çev. D. Bayrak, H. B. Aslan & Z. Akyüz). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Samiee, S. and Chabowski, B. R. (2012). Knowledge Structure in International Marketing: A Multi-Method Bibliometric Analysis. Journal of the Academy of Marke-ting Science, 40(2), 364-386.
• Sarı, E. (2004). Kültürlerarası İletişim: Temeller, Gelişmeler, Yaklaşımlar. Folklor/Edebiyat, 10(39), 1-31.
• Sweeney, B. M. (2015). Hall, Hofstede, Huntington, Trompenaars, GLOBE: Common Foun-dations, Common Flaws. Y. Sáchez and C. F. Brühwiller (Eds.). In Transcultu-ralism and Business in the BRIC States (pp.13-58), UK: Gower.
• Şener, S., Bahçeci, V., Doğru, H., Sel, Z. G., Ertaş, M. Songür, S. ve Tütüncü, Ö. (2017). Turizm Alanındaki Nitel Araştırmaların Güvenirlik ve Geçerlik Ölçütleri Kapsamında Değerlendirilmesi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 28(1), 7-26.
• Tellan, D. (2013). Kültürlerarası İletişim: Tanım ve İşleyiş. Erzurum: Atatürk Üniversitesi AÖF Yayınları.
• Tunçay, S. S. ve Süral Özer, P. (2020). Kültürü Çözümlemeye İlişkin Sınıflamalar. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 55(1), 20-39.
• Ufuk, Ş. P. (2017). Akademik Makale Başlıklarının Dil Bilimsel Analizi. Türkbilig, 34, 105-116. Veloutsou, C. and Mafe, C. R. (2019). Brands as Relationship Builders in The Virtual World: A Bibliometric Analysis. Electronic Commerce Research and Applications, 1-38.
• Viju, M. K. (2014). The Study on Cross-Cultural Communication of English as Foreign Lan-guage. Paripex-Indıan Journal of Research, 3(7), 215-216.
• Wallace, R. A. ve Wolf, A. (2012). Çağdaş Sosyoloji Kuramları: Klasik Geleneğin Genişletilmesi. L. Elburuz ve M. R. Ayas (Çev.). 3. Bs., Ankara: Doğubatı Yayınları.
• Yağbasan, M. (2016). Almanya ve Türkiye Özelinde Kültürlerarası İletişim. Konya: LiteraTürk.
• Yari, N., Lankut, E., Alon, I. and Richter, N. F. (2020). Cultural Intelligence, Global Mindset, and Cross-Cultural Competencies: A Systematic Review Using Bibliometric Methods. European Journal of International Management, 14(2), 210-250.
• Yazıcı, M. (2014). Değerler ve Toplumsal Yapıda Sosyal Değerlerin Yeri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(1), 209-223.
• YÖK Ulusal Tez Merkezi (08 Nisan, 2020). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSor-guSonucYeni.jsp
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 9. Bs., An-kara: Seçkin Yayıncılık.
• Zhao, L., Deng, J., Sun, P., Liu, J., Ji, Y., Nakada, N., Qiao, Z., Tanaka, H. and Yang, Y., (2018). Nanomaterials For Treating Emerging Contaminants in Water by Adsorpti-on and Photocatalysis: Systematic Review and Bibliometric Analysis. Scien-ce of the Total Environment. 627, 1253-1263.