Öz
Günlükler hadiseleri, tecrübeleri ve belki bunlarla ilgili düşünce ve hisleri belirli bir zaman çizgisinde barındıran; genellikle umuma sunulması amaçlanmamış sübjektif kayıtlardır. Buna ek olarak XVII. yüzyıl Macar günlükleri karakteristik şekilde inanç, insani ilişkiler, savaş gibi kişi ve dış dünya arasındaki bağlantıyı ele almaktadır.
Bu çalışmanın amacı İmre Thököly’nin sekreteri Yanoş Komáromi’nin günlüklerini temel alarak Osmanlıları ve Macar generalin Osmanlı İmparatorluğu’ndaki mülteci günlerini yansıtmaktır. Macar idarecilerin Osmanlılarla olan ilişkileri ve kuruz[1] askerlerindeki Osmanlı düşüncesini tam olarak muhakeme edebilmek amacıyla İmre Thököly’nin de günlüklerine başvurulmuştur. Thököly İmre’nin ve kâtibinin şahsi kayıtları gerek uluslararası diplomasi, Bâb-ı Âli’deki elçilik faaliyetleri ve imparatorluğun ekonomik durumu gibi çeşitli konulara değinmekte gerekse generalin mültecilik yaşamına dair hatırı sayılır veriyi barındırmaktadır. Ek olarak Macar idarecilerin hissi dünyalarına ve özel hayatlarına ilişkin bilgileri içermekte ve dahası Macar tarafının Türk idaresinin verdiği bazı karalara karşı duydukları hoşnutsuzluklara temas etmektedirler. Bu sayede günlükler elimizdeki Osmanlıca kaynakların sundukları bilgileri tamamlayıcı niteliktedir.
Söz konusu bu malumatları objektif şekilde yansıtmak amacıyla Thököly’nin ve kâtibinin tüm günlükleri çalışmaya dâhil edilmiş, ayrıca Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Macar Devlet Arşivi [Magyar Országos Levéltár] ve Avusturya Devlet Arşivi’ndeki [Österreichisches Staatsarchiv] ilgili belgeler tetkik edilmiştir. Tarihsel süreç içerisinde değerlendirilebilmesi için bahsedilen vesikaların ve günlüklerin Osmanlı fethinin ardından Macar bağımsızlık ve devlet anlayışının maruz kaldığı tarihsel dönüşümü de içine alacak şekilde ele alınmasına önem verilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Yanoş Komáromi, İmre Thököly, günlük, İzmit, Erdel, Osmanlılar, Habusburg.
Anahtar Kelimeler
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 10 Haziran 2016 |
| Gönderilme Tarihi | 25 Şubat 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Cilt: 20 Sayı: 1 |