HAVA SPORLARI AÇISINDAN UŞAK DESTİNASYONUNUN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİNİN VE PAZARLAMA POTANSİYELİNİN GZFT ANALİZİ ARACILIĞI İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2019, Cilt: 23 Sayı: 3, 690 - 707, 29.12.2019

Tuba Şahin Ören , Nedim Yüzbaşıoğlu

Öz

Turizm,
ekonomik, sosyal, kültürel, çevresel birçok yöne sahip olan bir endüstri olarak
ifade edilmektedir. Özellikle turizm faaliyetlerinin hava sporu turizmi gibi
spesifik alanlara indirgenebiliyor olması ve deniz-kum-güneş üçlemesinden
uzakta kalan birçok destinasyonun turizm gelirlerinden pay almasını, elde
edilen ekonomik, sosyal, kültürel ve çevresel kazancın sürdürülebilirliğini ve
ülke ekonomisine katkıda bulunmasını sağlamaktadır. Bu kapsamda araştırmada,
hava spor turizmi aracılığı ile sürdürülebilir destinasyon oluşturmada yerel
halkın ve hava spor turistlerinin beklentileri, hava spor uzmanları,
yerel/merkezi yönetimler, sivil toplum kuruluşları ve işletmelerin konuyla
ilgili görüşleri doğrultusunda değerlendirmeler yaparak alan yazına,
destinasyon yönetiminde ve pazarlama çabalarında karar alıcılara ışık tutmak,
katkı sağlamak amaçlanmaktadır. Hava spor turizmi aracılığı ile sürdürülebilir
destinasyon geliştirme açısından uşak destinasyonu hem nitel hem de nicel
araştırma yöntemleri ile incelenmiştir. Elde edilen verilerin ışığında
yordayıcı düşünce yapısı ile birlikte sonuçlar kısmı oluşturulmuştur. Bu
bağlamda araştırmada, karma araştırma yöntemleri kullanılarak elde edilen
veriler ışığında GZFT analizi aracılığı ile değerlendirmeler yapılmaktadır.
Çalışma sonucunda Uşak destinasyonun hava sporu turizmi için gerekli olan doğal
güzelliklere sahip olduğu görülmektedir. Uşak destinasyonunda işlevsel bir
turizm yönetim modeli bulunmamaktadır. Doğal ve kültürel değerleri korumak ve
bu değerleri turizm açısından daha işlevsel hale getirmek için destinasyon
yönetim modeline ve stratejik pazarlama planına ihtiyaç olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Destinasyon Pazarlaması, Sürdürülebilir Destinasyon Pazarlaması, Spor Turizmi, GZFT Analizi, Uşak-Türkiye

Kaynakça

• Alkan, C. (2015)). Sürdürülebilir Turizm: Alaçatı Destinasyonuna Yönelik Bir Uygulama. Journal of Yasar University, 10(40), 6692-6710.
• Aziz, A. (2011). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ve Teknikleri. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Baş, T. (2013). “Nitel Araştırma Yöntemleri”. T. Baş ve U. Akturan (ed.). Nitel Araştırma Yöntemleri NVivo ile Nitel Veri Analizi, Örnekleme, Analiz, Yorum. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Battour, M., & Ismail, M.N. (2016). Halal Tourism: Concepts, Practises, Challenges and Future. Tourism Management Perspectives, 19(B), 150–154.
• Braun, V., & Clarke, V. (2013). Successful Qualitative Research: A Practical Guide for Beginners. London: SAGE Publications.
• Buhalis, D. (2000). Marketing the Competitive Destination of the Future. Tourism Management, 21(2000), 97-116.
• Buhalis, D., & Amaranggana, A. (2014). Smart tourism destinations. Eds: Zheng Xiang ve Iis Tussyadiah, information and communication technologies in tourism 2014, Proceedings of the International Conference in Dublin, Ireland, January 21-24, Springer International Publishing, Switzerland, 553–564.
• Ceylan, S. (2009). Davraz Dağı(Isparta)'nda Kış Turizmi. Doğu Coğrafya Dergisi, 22, 205-230.
• Che, D. (2006). Developing Ecotourism in First World, Resource-Dependent Areas. Geoforum, 37, 212–226.Chirila, D., Chirila, M., Bianu, E., & Sîrbulescu, C. (2014). Quality Management in Sport Tourism Organizations. Timisoara: Banat's University of Agricultural Science and Veterinary Medicine, 16 (4), 44-51. Choi, M., Law, R., & Heo, C. Y. (2016). Shopping Destinations and Trust E Tourist Attitudes: Scale Development and Validation. Tourism Management, 54, 490-501.Connell, J. (2005). Toddlers, Tourism And Tobermory: Destination Marketing Issues And Television-Induced Tourism. Tourism Management, 26, 763–776.
• Cook, R. A., Hsu, C. H. C.,ve Marqua, J. J. (2013). Tourism: The Business of Hospitality and Travel. Pearson, Amerika.
• Çekin, R., Aylar, F., Çebi, M., & Öztürk, M. E. (2008). Spor Turizmi: Amasya'da Oryantiring Sporuna Uygun Alanların Belirlenmesine Yönelik Bir Uygulama Örneği (İnegöl Dağı). Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 10(3), 54-64.
• Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı (ÇEKÜL) (2012). Sürdürülebilir Kültür Turizmi İçin Kamu-Yerel-Sivil-Özel İşbirliği, Gaziantep: ÇEKÜL Vakfı Yayın Birimi.
• Delaplacea, M, Pagliarab, F., Perrinc, J. & Mermet, S. (2014). Can High Speed Rail Foster the Choice of Destination for Tourism Purpose?. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 111, 166–175, Transportation: Can we do more with less resources? – 16th Meeting of the Euro Working Group on Transportation – Porto 2013.
• Demir, Ş. Ş., & Demir, M. (2013). Futbol ve Turizm: Futbol Takımlarının Kamp Yeri Seçiminin Alternatif Turizm Kapsamında Değerlendirilmesi. Ekev Akademi Dergisi, 17, 56.
• Doğan, M., & Gümüş, M. (2014). Sürdürülebilir Destinasyon Yönetimi, Sürdürülebilir Bozcaada: Bir Model Önerisi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 11 (3), 6-25.
• Dwyer, L., Edwards, D., Mistilis, N. Roman, C., & Scot, N. (2009). Destination And Enterprise Management For A Tourism Future. Tourism Management, 30(2009), 63–74.
• Ekici, S., Çolkoğlu, T., & Bayraktar, A. (2011). Dağcılık Sporuyla Uğraşan Bireylerin Bu Spora Yönelme Nedenleri Üzerine Bir Araştırma. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(2), 110-119.
• Fan, Y.H. (2008). An Investigation Of The Interrelationships Among A Taiwan Sport Tourism Event Image, Destination Image And The Participant's Intention To Revisit. Yayınlanmamış Doktora Tezi, United States Sport Academy, Daphne, Alabama.
• Fatanti, M. N. & Suyadnya, W. (2015). Beyond User Gaze: How Instagram Creates Tourism Destination Brand?. 2nd Global Conference on Business and Social Sciences (GCBSS-2015) on “Multidisciplinary Perspectives on Management and Society”, 17- 18 September, 2015, Bali, Indonesia, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 211, 1089 – 1095.Faulkner, B., & Vikulov, S. (2001). Katherine, Washed Out One Day, Back On Track The Next: A Post-Mortem Of A Tourism Disaster. Tourism Management, 22, 331 – 344.Fyalla, A. Callod, C., & Edwards, B. (2003). Relationship Marketing: The Challenge For Destinations. Annals of Tourism Research, 30, 3, 644–659.Gibson H. J. (1998). Sport Tourism: A Critical Analysis Of Research. Sport Management Review, 1, 45–76.
• Gozalova, M., Shchikanov, A., Vernigo, A., & Bagdasarian, V. (2014). Sports Tourism. Polish Journal of Sport & Tourism, 21(2), 92- 96.
• Gretzel, U. Yuan, Y. & Fesenmaier, D. R. (2010). Preparing For The New Economy: Advertising Strategies And Change In Destination Marketing Organizations. Journal of Travel Research, 39(November 2000), 146-156.
• Gülbahar, O. (2009). 1990’lardan Günümüze Türkiye’de Kitle Turizminin Gelişimi ve Alternatif Yönelimler. Süleyman Demirel Üniversitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), 151-177.
• Han, J. H., Nelson, C. M. & Kim, C. (2015). Proenvironmental Behavior in Sport Event Tourism: Roles of Event Attendees and Destinations. Tourism Geographies, 17(5), 719-737.
• Hassan, S.S. (2000). Determinants of Market Competitiveness in an Environmentally Sustainable Tourism Industry. Journal of Travel Research, 38(3), 239-245.Hennink, M., Hutter, I., & Bailey, A. (2010). Qualitative Research Methods. London: SAGE Publications.
• Higham, J., Hinch, T. 2012. “Sport Tourism Development”, Tourism Management, 33, 1604-1609.
• Hinch, T. D., & Higham, J. E. S. (2001). Sport Tourism: A Framework for Research. International Journal of Tourism Research, 3, 1, 45–58.
• Hodeck, A., & Hovemann, G. (2015). Destination Choice in German Winter Sport Tourism: Empirical Findings. Pol. J. Sport Tourism, 22, 114-117.
• Homafar, F., Honari, H., Heidary, A., Heidary, T., & Emami, A. (2011). The Role Of Sport Tourism In Employment, Income And Economic Development. Journal of Hospitality Management and Tourism Vol. 2(3), 34-37.
• Hultman, J., & Hall, C. M. (2012). Tourism Place-Making: Governance of Locality in Sweden. Annals of Tourism Research, 39, 547–570.
• İçöz, O. (2008). Spor Turizmi Pazarlaması ve Futbol Takımlarının Hazırlık Dönemi Kamp Yeri Tercihlerini Belirleyen Etkenler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Joint RaLSe/L&RS (the Research and Information Service (RaLSe) of the Northern Ireland Assembly and by the Library & Research Service of the Houses of the Oireachtas). (2014). Sports Tourism (Fifth meeting), North/South Inter-Parliamentary Association, 8 Ekim 2014.
• Kladou, S., & Mavragani, E. (2015). Assessing Destination Image: An Online Marketing Approach And The Case Of Tripadvisor. Journal of Destination Marketing & Management, 4, 187–193.
• Koçak, F., & Balcı, V. (2010). Doğada Yapılan Sportif Etkinliklerde Çevresel Sürdürülebilirlik. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 2(2), 213-222.
• Koçan, N. (2007). Geleneksel Sporlarımızdan Cirittin Rekreasyon Amacı İle Günümüze Uyarlanması. Spor Yönetimi ve Bilgi Teknolojileri Dergisi, 2(1), 31-39.
• Koşan, A. (2013). Kış Sporları Turizmi – Kayak Turistlerinin Kış Turizm Merkezlerini Algı ve Değerlendirmelerine Ait Bir Araştırma (Palandöken’de Bir Uygulama). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17 (2), 293-324.
• Kozak, M. (2002). Comprative Analysis of Tourist Motivation by Nationality an Destination. Tourism Management, 23, 222- 232.
• Kurtzman, J. (2001). Economic Impact: Sport Tourism and The City. Journal of Sport & Tourism, 6(3), 14-42.
• Kurtzman, J. (2005). Sports Tourism Categories. Journal of Sport & Tourism, 10(1), 15-20.
• Kurtzman, J., & Zauhar, J. (1997). A Wave In Time – The Sports Tourism Phenomena. Journal of Sport & Tourism, 4(2), 7-24.
• Kurtzman, J., & Zauhar, J. (2003). A Wave in Time - The Sports Tourism Phenomena. Journal of Sport & Tourism, 8(1), 35-47.
• Mansuroğlu, S., & Baytekin,, C. (2011). Akseki (Antalya) İlçesinin Turizm ve Rekreasyon Potansiyelinin Peyzaj Planlama İlkeleri Doğrultusunda Belirlenmesi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 24(2), 79-86.
• Mariani, M. M., Felice, M. D., & Mura, M. (2016). Facebook as A Destination Marketing Tool: Evidence From Italian Regional Destination Management Organizations. Tourism Management, 54, 321-343.
• Mutinda, R., & Mayaka, M. (2012). Application of destination choice model: Factors influencing domestic tourists destination choice among residents of Nairobi, Kenya. Tourism Management, 33, 1593-1597.
• Nyikana, S., Tichaawa, T. M., & Swart, K. (2014). Sport, Tourism and Mega-Event Impacts on Host Cities: A Case Study Of the 2010 FIFA World Cup in Port Elizabeth. African Journal for Physical, Health Education, Recreation and Dance (AJPHERD), 20(2:1), 548-556.
• Ommani, A. R.. (2011). “Strengths, Weaknesses, Opportunities and Threats (SWOT) Analysis For Farming System Businesses Management: Case Of Wheat Farmers Of Shadervan District, Shoushtar Township, Iran”. African Journal of Business Management, 5 (22): 9448-9454.
• Palmer, A. (1998). Evaluating The Governance Style Of Marketing Groups. Annals of Tourism Research, 25(1), 185-201.
• Palmer, A., & Bejou, D. (1995). Tourism Destination Marketing Alliances. Annals of Tourism Research 22(3), 616–629.
• Patton, M. Q. (2014). Qualitative Research & Evaluation Methods: Integrating Theory and Practice (4. Baskı). Amerika: SAGE Publications.
• Pigeassou, C. (2004). Contribution To The Definition Of Sport Tourism. Journal of Sport & Tourism, 9(3), 287-289.
• Pike, S. (2012). Destination Marketing: An Integrated Marketing Communication Approach. Hungary: Elsevier: Butterworth-Heinemann.
• Pike, S., & Kotsi, F. (2016). Stopover Destination Image - Using The Repertory Test To Identify Salient Attributes. Tourism Management Perspectives, 18, 68–73.
• Rabotic, B. (2014). Special-Purpose Travel In Ancient Times: "Tourism" Before Tourism?. 2nd Belgrade International Tourism Conference (BITCO 2014): Thematic Tourism in a Global Environment: Advantages, Challenges. 27 - 29 Mart 2014, Belgrade (Serbia), 99-114.
• Ritchie, B. W., Adair, D. (2004). Sport Tourism: Interrelationships, Impacts and Issues. Clevedon, Buffalo, Toronto: Channel View Publications.
• Sarsby, A. (2016). Swot Analysis. İngiltere: Leadership Library.
• Schwark, J. (2007). Sport Tourism: Introduction And Overview. European Journal for Sport and Society, 4 (2), 117-132.
• Selby, M., & Morgan, N. J. (1996). Reconstruing Place Image: A Case Study Of Its Role In Destination Market Research. Tourism Management, 17(4), 287–294.
• Shao, J.; Li, X., Morrison, A. M. & Wu,, B. (2016). Social Media Micro-Film Marketing By Chinese Destinations: The Case Of Shaoxing. Tourism Management, 54, 439-451.
• Smith, A. (2005). Reimaging The City The Value of Sport Initiatives. Annals of Tourism Research, 32(1), 217–236.
• Sofield, T. H. B. (2003). Sports Tourism: From Binary Division to Quadripartite Construct. Journal of Sport Tourism, 8(3), 144–166.
• Sönmez, F. S. (1998). Tourism, Terrorism, and Political Instability. Annals of Tourism Research, 25(2), 416-456.
• Sönmez, F. S., & Graefe, A. R. (1998). Influence of Terrorism Risk on Foreign Tourism Decisions. Annals of Tourism Research, 25(1), 112–144.
• Şahin Ören, T. (2018). Spor Turizmi Aracılığı İle Sürdürülebilir Destinasyon Geliştirme: Hava Sporları Açısından Uşak İli Potansiyeli. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Şebin, K., Yazıcı, A. G., Tozoğlu, E., Bostancı, Ö., & Karahüseyinoğlu, M.F. 2010. Yöre Halkının Erzurum Kış Sporları Turizmi İle İlgili Sosyo-Kültürel ve Ekonomik Beklentileri. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 12(1), 18-29.
• Tan, W.-K., & Wu, C.E. (2016). An investigation of the relationships among destination familiarity, destination image and future visit intention. Journal of Destination Marketing & Management, 5(3), 214-226.
• Towner, J. & Wall, G. (1991). History and Tourism. Annals of Tourism Research, 18(1), 71-84.
• Uluçeçen, T. (2011). Özel İlgi Turizmi: Kapsamı, Çeşitleri ve Türkiye’de Uygulanabilirliği. Uzmanlık Tezi. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı, Ankara.
• Ural, A., & Kılıç, İ. 2006. Bilimsel Araştırma Süreci ve Veri Analizi (2. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Valek, N. S., Shaw, M., & Bednarik, J. (2014). Socio-Demographic Characteristics Affecting Sport Tourism Choices: A Structural Model. Acta Gymnica, 44(1), 57–65.Walljasper, J. (2009). Traveller: All Travel, All the Time. National Geographic Traveller, Kasım/Aralık (2009), 48-70.
• Werner, K., Dickson, G., & Hyde, K. F. (2016). Mega-events and increased collaborative capacity of tourism destinations: The case of the 2011 Rugby World Cup. Journal of Destination Marketing & Management 5(3), 227-238.
• Wray, M., Dredge, D., Cox, C., Buultjens, J., Hollick, M., Lee, D., Pearlman, M. & Lacroix, C. (2010). Sustainable Regional Tourism Destinations: Best Practice for Management, Development and Marketing. CRC for Sustainable Tourism Pty Ltd., Australia.
• Yazıcıoğlu, Y. & Erdoğan, S. 2004. Spss Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yolal, M. Sahilli Birdir, S., Karacaoğlu, S., & Birdir, K. (2014). XVII. Akdeniz Oyunları Seyircilerinin Güdüleri ve Algıladıkları Faydalar Üzerine Bir Çalışma. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 11 (2), 28-44.
• İnternet Kaynakları
• Abudhabi. (2016). “World Sports Tourism Summit”. http://itwabudhabi.com/Sub-links/World_Sports/#. (Erişim Tarihi: 04 Ocak 2017).
• Global Sustainable Tourism Council (GSTC) 2013. “Global Sustainable Tourism Council, Public Standard-Setting System Report” https://www.gstcouncil.org/files/GSTC_Standard-Setting_System_Report_v2_1_11-12-2015.pdf, (Erişim Tarihi: 22 Ocak 2016).
• GSTC (Global Sustainable Council Tourism Criteria). (2013). “Global Sustainable Tourism Council Criteria for Destinations and Suggested Performance Indicators”. https://www.gstcouncil.org/images/Dest-_CRITERIA_and_INDICATORS_6-9-14.pdf. (Erişim Tarihi: 11 Mayıs 2016).
• Harrison, J. P. (2010). “Strategic Planning and Swot Analysis”, https://www.ache.org/pdf/secure/gifts/Harrison_Chapter5.pdf. (Erişim Tarihi: 13 Kasım 2017).
• Ross, S. D. “Developing Sports Tourism: An e Guide for Destination Marketers and Sports Events Planners”, National Laboratory for Tourism and e-commerce, http://www.lib.teiher.gr/webnotes/sdo/Sport%20Tourism/Sport-Tourism%20Development%20Guide.pdf, (Erişim Tarihi: 22 Ocak 2016).
• Team FME. “Swot Analysis Strategy Skills”, http://www.free-management-ebooks.com/dldebk-pdf/fme-swot-analysis.pdf (Erişim Tarihi: 13 Kasım 2017).
• TUİK, 2012. “Yıllara göre federasyonlara bağlı lisanslı sporcu sayısı”, http://www.tuik.gov.tr/VeriBilgi.do?alt_id=1087, (Erişim Tarihi:16 Nisan 2017)
• TUİK. 2016. “Yıllara göre il nüfusları, 2000-2016”, http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist, (Erişim Tarihi:16 Nisan 2017)
• TURSAB. 2016. “Yarım Milyon Kişi Spor Olsun Diye Türkiye’ye Geldi, 900 Milyon Dolar Harcadı” https://www.tursab.org.tr/dosya/12195/tursab-spor-turizmi-raporu_12195_5670173.pdf, (Erişim Tarihi:31.07.2017)
• TUSİAD. 2012. “Sürdürülebilir Turizm”, http://www.tusiad.org/tr/yayinlar/raporlar/item/6030-surdurulebilir-turizm, (Erişim Tarihi:21 Nisan 2017)
• TUYED. 2012. “Spor Turizmi 182 Milyar Dolarlık İş Hacmi Yaratıyor”, http://www.tuyed.org.tr/spor-turizmi-raporu/, (Erişim Tarihi:31 Temmuz 2017)
• UNEP (2011). “Tourism: Investing in energy and resource efficiency”, http://www.unep.org/resourceefficiency/Portals/24147/scp/business/tourism/greeneconomy_tourism.pdf (Erişim Tarihi: 04 Ocak 2017).
• UNEP. 2005. “Making tourism more sustainable a guide for policy makers”, http://www.unep.fr/shared/publications/pdf/DTIx0592xPA-TourismPolicyEN.pdf, (Erişim Tarihi:16.04.2016).
• UNWTO, (2016a). “International tourist arrivals up 4% reach a record 1.2 billion in 2015”. http://media.unwto.org/press-release/2016-01-18/international-tourist-arrivals-4-reach-record-12-billion-2015, (Erişim Tarihi: 21 Ocak 2016).
• UNWTO. (2016b). “UNWTO Tourism Highlights 2016 Edition”, http://www.e-unwto.org/doi/pdf/10.18111/9789284418145 (Erişim Tarihi: 04 Ocak 2017).