SURİYELİ ÖĞRENCİLERE YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ GELİŞTİRME GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Yıl 2021, Cilt: 25 Sayı: 1, 193 - 206, 05.04.2021

Songül Aslan , Adnan Kan

Öz

Bu çalışmada ortaokul öğrencilerinin Suriyeli öğrencilere yönelik tutumlarını belirlemeye yönelik bir ölçme aracı geliştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, okullarında Suriyeli öğrencilerin yoğunlukta olduğu 482 ortaokul öğrencisi (243 kadın, 239 erkek) oluşturmaktadır. Suriyeli Öğrencilere Yönelik Tutum Ölçeği’nin güvenirlik ve geçerliğine kanıt oluşturmak amacı ile çeşitli analizler yapılmıştır. Ölçeğin yapı geçerliğine kanıt oluşturmak amacı ile Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ve Doğrulayıcı Faktör Analizleri (DFA) yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda 30 maddelik nihai ölçek ortaya konmuştur. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda, ölçeğin beş faktörlü bir yapıya sahip olduğu (değer verme, olumsuz, reddetme, yoksayma, yakınlık) ve toplam varyansın %52,74’ünü açıkladığı saptanmıştır. Ölçeğin tamamına ait Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı 0.96 olarak belirlenmiştir. Alt faktörlerin güvenirlik katsayıları 0.70 ile 0.90 arasında değişmektedir. Ölçekten elde edilen geçerlik ve güvenirlik analizi sonuçları, ölçeğin ortaokullarda bulunan öğrencilerin Suriyeli öğrencilere yönelik tutumlarını belirlemede kullanılabilir nitelikte olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Suriyeli öğrenciler, , tutum, ölçek geliştirme, geçerlik, güvenirlik

Kaynakça

• Referans1. Ağır, O., Sezik M. (2015). “Suriye’den Türkiye’ye Yaşanan Göç Dalgasından Kaynaklanan Güvenlik Sorunları” Birey ve Toplum, 5 (9). 95-123.
• Referans2. Anderson, M., & Hughes, H. M. (1989). Parenting attitudes and the self-esteem of young children. The Journal of Genetic Psychology, 150 (4), 463-465.
• Referans3. Anderson, A., Hamilton, R., Moore, D., Loewen, S. & Frater-Mathieson, K. (2003). Education of refugee children: theoretical perspectives and best practice. Richard Hamilton ve Dennis Moore (Ed.), Educational Interventions for Refugee Children içinde (ss.1-11). London: Routledge Falmer.
• Referans4. Angelidou, G., Aguaded- Ramirez, E. M. &Rodriguez- Sabiote, C. (2019). Design and Validation of Scale Measuring Attitudes toward Refugee Children. Sustainability. 11 (10), 2797.
• Referans5. Aydın, H., ve Kaya, Y. (2017). The educational needs of and barriers faced by Syrian refugee students in Turkey: a qualitative case study. Intercultural Education, 28(5), 456–473.
• Referans6. Aydın, H., Gündoğdu, M. & Akgül, A. Integration of Syrian Refugees in Turkey: Understanding the Educators’ Perception. Int. Migration & Integration 20, 1029–1040. https://doi.org/10.1007/s12134-018-0638-1
• Referans7. Baltacı, H. (2014). Göçmen öğrencilerin başarı durumunu etkileyen etmenlerin okul yöneticisi, öğretmen, veli ve öğrencilerin görüşlerine göre değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yakın Doğu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kıbrıs.
• Referans8. Bircan, T., Sunata, U. (2015). Educational Assessment of Syrian Refugees in Turkey. Migration Letters, 12 (3), 226 – 237. https://doi.org/10.33182/ml.v12i3.276
• Referans9. Bryman, A., & Cramer, D. (2001). Quantitative data analysis with SPSS release 10 for Windows. London: Routledge Press.
• Referans10. Brown, T. A. (2006). Confirmatory factor analysis: For applied research. New York: Guilford.
• Referans11. Börü, N., Boyacı, B. (2016). Göçmen Öğrencilerin Eğitim-Öğretim Ortamında Karşılaştıkları Sorunlar: Eskişehir İli Örneği. Turkish Studies, 11(14),123-158.
• Referans12. Can, A. (2014). SPSS İle Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık
• Referans13. Castles, S. (2003). Towards a sociology of forced migration and social transformation. Sociology. 77(1), 13-34.
• Referans14. Child, D. (2006). The essentials of factor analysis (3th Ed.). Continuum, London.
• Referans15. Çakmak, H. (2018). Türkiye’deki Suriyelilere Yönelik Eğitim Politikalarının Uyum Sürecine Etkileri. Uluslararası Osmanlı Devleti’nde ve Türkiye Cumhuriyeti’nde Göç ve Kültürel Etkileşim Sempozyumu, 2-3 Nisan, 451-468.
• Referans16. Demirtaş-Zorbaz S. (2016). İlkokul birinci sınıf öğrencilerinin okula uyumu: bir model testi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi.
• Referans17. DeVellis, R. F. (2003) Scale development (2. edition). California: Sage Publication Inc.
• Referans18. Eagly, A. H. ve Chaiken, S. (2007). The advantages of an inclusive definition of attitude. Social Cognition, 25(5), 582-602.
• Referans19. Ereş, F. (2015). Türkiye’de göçmen eğitimi sorunsalı ve göçmen eğitiminde farklılığın yönetimi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 17-30.
• Referans20. Erkuş, A. (2012). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme –I: Temel kavramlar ve işlemler. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık
• Referans21. Ergin, H. (2016). Turkish University Students' Perceptions towards Their Syrian Classmates. Türk Eğitim Derneği, 41 (184),399-415.
• Referans22. Gencer, T. E. (2017). Göç ve Eğitim İlişkisi Üzerine Bir Değerlendirme: Suriyeli Çocukların Eğitim Gereksinimi ve Okullaşma Süreçlerinde Karşılaştıkları Güçlükler. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10 (54), 838-851.
• Referans23. Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, (2014). “Geçici Koruma Yönetmeliği”. http://www.goc.gov.tr/files/files/20141022-15-1.pdf. Erişim Tarihi:14.08.2019
• Referans24. Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, (2016). “Geçici Koruma Yönetmeliği”. http://www.goc.gov.tr/icerik6/geçici koruma_363_378_4713_icerik. Erişim tarihi: 14.08.2019
• Referans25. Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (GİGM). (2019). Yıllara göre geçici koruma kapsamındaki Suriyeliler. http://www.goc.gov.tr/icerik3/gecici-koruma_363_378_4713 Erişim tarihi: 26.10.2019
• Referans26. Göktuna-Yaylacı, F., Serpil H., ve Yaylacı A. F. (2017). Paydaşların Gözünden Mülteci ve Sığınmacılarda Eğitim: Eskişehir Örneği. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 22, 101-117.
• Referans27. Hamilton, R. (2003) Schools, teachers and education of refugee children.Richard Hamilton ve Dennis Moore (Ed.), Educational Interventions for Refugee Children içinde (ss. 83–96). London: Routledge Falmer.
• Referans28. Hones, D. F., & Cha, C. S. (1999). Educating new Americans: immigrant lives and learning. Mahwah: Erlbaum.
• Referans29. Hek, R. (2005). The Role of Education in the Settlement of Young Refugees in the UK: The Experiences of Young Refugees. Practice, 17(3), 157–171.
• Referans30. Human Rights Watch. (2015). “Geleceğimi Hayal Etmeye Çalıştığımda Hiçbir Şey Göremiyorum” Türkiye'deki Suriyeli Mülteci Çocukların Eğitime Erişiminin Önündeki Engeller –Kayıp Nesil Olmalarını Önlemek, https://www.hrw.org/tr/report/2015/11/09/283247 Erişim Tarihi: 11.07.2019.
• Referans31. Karabağ, S., ve Şahin, S. (2019) Türkiye Beşeri ve Ekonomik Coğrafyası, (7. Baskı). Pegem Akademi.
• Referans32. Kılınç, A.C., Çepni, O., & Kılcan, B. (2017). Mülteci öğrencilere yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi. International Journal of Human Science, 14 (2), 1045-1057.
• Referans33. Kirişçi, K. (2014). Syrian refugees and Turkey’s challenges: Going beyond hospitality. http://www.brookings.edu/research/reports/2014/05/12-syrian-refugeesturkeyschallengeskirisci. Erişim Tarihi: 07.06.2019
• Referans34. Kiremit, R. F., Akpınar, Ü., ve Tüfekci-Akcan A. (2018). Suriyeli Öğrencilerin Okula Uyumları Hakkında Öğretmen Görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(6), 2139-2149.
• Referans35. Kline, R. B. (2010). Principles and practice of structural equation modeling. New York: Guilford Press.
• Referans36. Mertol-İlgar, Ş., Doğan, H., ve Yıldırım, E. (2017). Suriyeli Üniversite Öğrencilerinin Eğitim ve Uyum Sorunlarına İlişkin Genel Yaklaşımları (Kilis 7 Aralık üniversitesi Örneği). Researcher: Socıal Scıence Studıes (RSSS), 5(2), 378-394. https://doi.org/http://dx.doi.org/10.18301/rss.208
• Referans37. McBrien, J. L. (2005). Educational needs and barriers for refugee students in the United States: A review of the literature. Review of Educational Research, 75(3), 329–364.
• Referans38. Özer, Y. Y., Komsuoğlu, A. ve Ateşok, Z. Ö. (2016). Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitimi: Sorunlar ve çözüm önerileri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(37), 76-110.
• Referans39. Özyakışır, D. (2013). Göç: Kuram ve bölgesel bir uygulama. Ankara: Nobel.
• Referans40. Palaz, T., Çepni, O., Kılcan, B. (2019). Ortaokul Öğrencilerinin Mülteci Öğrencilere Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi.Turkish Studies,14(3), 1661-1684.
• Referans41. Pallant, J., & Manual, S. S. (2001). A step by step guide to data analysis using SPSS for Windows (versions 10–11). Milton Keynes: Open University Press.
• Referans42. Sayın Y., Usanmaz A., Aslangiri F. (2016). Uluslararası Göç Olgusu ve Yol Açtığı Etkiler: Suriye Göçü Örneği. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 18 (31),1-13.
• Referans43. Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL ile Pratik Veri Analizi: Analiz ve Raporlaştırma (1. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Referans44. Seydi, A. R. (2013). Türkiye’deki Suriyeli Akademisyen ve Eğitimcilerin Görüşlerine Göre Suriye’deki Çatışmaların Suriyelilerin Eğitim Sürecine Yansımaları. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30(1), 217-241.
• Referans45. Seydi, A. R. (2014). Türkiye’nin Suriyeli Sığınmacıların Eğitim Sorununun Çözümüne Yönelik İzlediği Politikalar. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31(1), 267-305.
• Referans46. Stutz, C. (2009). Migration. Barney Warf (Ed.), Encyclopedia of Human Geography içinde (301-303.ss.).London and Thousand Oaks, CA: Sage.
• Referans47. Süleymanov, A. (2017). Suriyelilerin Türk Toplumunda Toplumsal Uyum ve Sosyal Kabul Düzeyi. Türk Yurdu Dergisi, 361, 27-30.
• Referans48. Şahin, S. (2018). Geçmiş, Günümüz ve Gelecekte Nüfus Gerçeği.( 4. Baskı). Pegem Akademi.
• Referans49. Şimşek H., Kula S. S. (2018). Türkiye’nin Göçmen Politikasında İhmal Edilen Boyut: Eğitsel Uyum Programı. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (AEUİİBFD), 2(2), 5-21.
• Referans50. Taşkın, P., Erdemli, Ö., (2018). Education for Syrian Refugees: Problems Faced by Teachers in Turkey. Eurasian Journal of Educational Research, 75, 155-178.
• Referans51. Tanrıkulu, F. (2018). Suriye krizi sonrası Türkiye’deki sığınmacıların ve göçmenlerin eğitimi:Geçmiş, bugün ve gelecek perspektifleri, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(3), 2585-2604. doi: 10.17218/ hititsosbil.450208
• Referans52. Tavşancıl, E. (2014).Tutumların ölçülmesi spss ile veri analizi. (5. Baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
• Referans53. UNESCO (2011). The Hidden Crisis: Armed Conflict and Education, Efa Global Monitoring Report,http://unesdoc.unesco.org/images/0019/001907/190743e.pdf. Erişim Tarihi:09.11.2019
• Referans54. Weeks, J.R., (2005).Population, An Introduction to Concepts and Issues, Wadsworth Thomson Learning , Belmont, USA.