ROBOTİK KODLAMA UYGULAMALARININ ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN BİLGİSAYARA YÖNELİK TUTUMLARINA VE BİLGİ İŞLEMSEL DÜŞÜNME BECERİSİNE YÖNELİK ÖZ YETERLİLİK ALGILARINA ETKİSİ

Yıl 2021, Cilt: 25 Sayı: 1, 163 - 174, 05.04.2021

Mehmet Ramazanoğlu

Öz

Bu araştırmanın amacı, robotik kodlama uygulamalarının ortaokul öğrencilerinin bilgisayara yönelik tutumları ve bilgi işlemsel düşünme becerisine yönelik öz yeterlilik algıları üzerindeki etkisini incelemektir. Araştırma tek gruplu öntest-sontest kontrol grupsuz yarı deneysel modeli ile yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu Güneydoğu Anadolu Bölgesindeki Siirt il sınırları içerisinde bulunan bir meslek ve teknik lisesinin bilişim teknolojileri bölümünün 11. sınıf eğitimine devam eden gönüllü 63 öğrenci oluşturmaktadır. Robotik uygulamaların eğitimi, robotik eğitim sertifikası olan bir eğitmen tarafından verilmiştir. Çalışma 10 haftalık toplam 30 saat eğitim süresinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma verilerini toplamak için “bilgisayara yönelik tutum ölçeği” ve “bilgi işlemsel düşünme becerisine yönelik öz yeterlilik algı ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmada deney öncesi ve deney sonrası uygulanan ölçekler SPSS 21 programı kullanarak analiz edilmiştir. Araştırma verilerinin normal dağılım gösterdiği belirlendiğinden analizler parametrik test teknikleri gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, robotik kodlama uygulamalarının ortaokul öğrencilerinin bilgisayara yönelik tutumlarındaki kaygıların azaldığı, bilgi işlemsel düşünme becerilerine yönelik öz yeterlilik algılarının yükseldiği sonuçlarına varılmıştır. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda robotik kodlama uygulamalarının yaygınlaştırarak farklı öğretim programlarında kullanılması, uygulamalı hizmetiçi eğitimler verilmesi ve disiplinler arası deneysel araştırmaların arttırılması şeklinde öneriler düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Robotik kodlama, bilgisayara yönelik tutum, bilgi işlemsel düşünme, düşünme becerisi, blok kodlama

Kaynakça

• Aho, A. V. (2012). Computation and computational thinking. The Computer Journal, 55(7), 832-835. doi:10.1093/comjnl/bxs074
• Akkoyunlu, B. (2008). Bilgi okuryazarlığı ve yaşam boyu öğrenme. 8th International Educational Technology Conference (IETC 2008) (pp. 6-9).
• Aksoy, B. (2004). Coğrafya öğretiminde probleme dayalı öğrenme yaklaşımı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Anistyasari, Y. & Kurniawan, A. (2018). Exploring computational thinking to ımprove energy-efficient programming skills. Proceedings of MATEC Web of Conferences, 197, 15011.
• Aşkar, P., Umay, A. (2001). İlköğretim matematik öğretmenliği öğrencilerinin bilgisayarla ilgili öz-yeterlik algısı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21,1-8. Atman Uslu, N. Mumcu, F. & Eğin, F. (2018). Görsel programlama etkinliklerinin ortaokul öğrencilerinin bilgi-işlemsel düşünme becerilerine etkisi. Ege Eğitim Teknolojileri Dergisi, 2 (1), 19-31
• Bandura, A. (1994). Self-efficacy. In V. S. Ramachaudran (Ed.), Encyclopedia of human behavior (Vol. 4, pp. 71-81). New York: Academic Press.
• Baz, F. Ç. (2018). Çocuklar için kodlama yazılımları üzerine karşılaştırmalı bir inceleme. Curr Res Educ, 4(1), 12-56.
• Brown, W. (2015). Introduction to algorithmic thinking. Available at: www.cs4fn.com/algoritmicthinking.php
• Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. & Kılıç, E. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi
• Ceylan, V. K. & Gündoğdu, K. (2018). Bir olgubilim çalışması: Kodlama eğitiminde neler yaşanıyor?. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 8(2), 1-34.
• Compeau D. R. & Higgins, C. A. (1995). Computer self-efficacy: development of a measure and ınitial test. MIS Quarterly, 19 (2), 189-211. DOI: 10.2307/249688
• Demir, Ö. & Yurdugül, H. (2014). Ortaokul ve lise öğrencileri için bilgisayara yönelik tutum ölçeğinin türkçe’ye uyarlanması. Eğitim ve Bilim, 39(176), 247-256. doi:10.15390/EB.2014.3619
• Esgil, M. & Gündüz, Ş. (2019). Kodlama etkinliklerinin öğrencilerin bilgisayara yönelik tutum ve bilişim dersine duyuşsal katılımları üzerine etkisi. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (2), 162-174.
• Fidan, A. (2016). Scratch ile Programlama Öğretiminde Oyunlaştırmanın Öğrenci Katılımına Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• George, D. & Mallery, M. (2010). SPSS for windows step by step: a simple guide and reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson.
• Göksoy, S., & Yılmaz, İ. (2018). Bilişim teknolojileri öğretmenleri ve öğrencilerinin robotik ve kodlama dersine ilişkin görüşleri. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 178-196.
• Gülbahar, Y., Kert, S. B. ve Kalelioğlu F. (2018). Bilgi işlemsel düşünme becerisine yönelik öz yeterlik algısı ölçeği (BİDBÖA): geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi. . doi:10.16949/turkbilmat.385097
• Halpern, D. F. (1996). Thoughts and knowledge: An Introduction to Critical Thinking, New JerseyLondon: Lawrence Erlbaum Associates.
• ISTE (2015). CT Leadership toolkit. Available at http://www.iste.org/docs/ct-documents/ctleadershipt-toolkit.pdf?sfvrsn=4.
• Işıksal, M. & Aşkar, P. (2003). İlköğretim öğrencileri için matematik ve bilgisayar öz-yeterlik algısı ölçekleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25,1-8.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi (24. Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kasalak, İ. (2017). Robotik kodlama etkinliklerinin ortaokul öğrencilerinin kodlamaya ilişkin özyeterlik algılarına etkisi ve etkinliklere ilişkin öğrenci yaşantıları. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü.
• Kert, S.B. & Uğraş, T. (2009). Programlama eğitiminde sadelik ve eğlence: Scratch örneği. I. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kongresi, Çanakkale.
• Kırkan, B. (2018). Üstün yetenekli ortaokul öğrencilerinin proje tabanlı temel robotik eğitim süreçlerindeki yaratıcı, yansıtıcı düşünme ve problem çözme becerilerine ilişkin davranışlarının ve görüşlerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Ankara.
• Koç, A., & Böyük, U. (2013). Fen ve teknoloji eğitiminde teknoloji tabanlı öğrenme: Robotik uygulamaları. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 10(1), 139-155.
• Korkmaz, Ö., Çakir, R. & Özden, M. Y. (2017). A validity and reliability study of the computational thinking scales (CTS). Computers in Human Behavior, 72, 558-569.
• Küçük, S., & Şişman, B. (2017). Birebir robotik öğretiminde öğreticilerin deneyimleri. İlköğretim Online, 16(1), 312-325.
• Ling, U. L., Saibin, T. C., Naharu, N., Labadin, J. & Aziz, N. A. (2018). An evaluation tool to measure computational thinking skills: pilot investigation. National Academy of Managerial Staff of Culture and Arts Herald, 1, 606-614.
• Lye, S. Y. & Koh, J. H. L. (2014). Review on teaching and learning of computational thinking through programming: What is next for K-12?. Computers in Human Behavior, 41, 51-61
• Meelissen, M. R. M., & Drent, M. (2008). Gender differences in computer attitudes: does the school matter?. Computers in human behavior, 24(3), 969-985. https://doi.org/10.1016/j.chb.2007.03.001
• Monroy-Hernández, A. & Resnick, M. (2008). Empowering kids to create and share programmable media. Interactions, 15(2), 50-53.
• Odabaşı, H. F. (2010). Bilgi ve iletişim teknolojileri ışığında dönüşümler. Eskişehir: Nobel Yayın Dağıtım.
• Oluk, A., Korkmaz, Ö. & Oluk, A.H. (2018). Scratch’ın 5.sınıf öğrencilerinin algoritma geliştirme ve bilgiişlemsel düşünme becerilerine etkisi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 9 (1), 54-71.
• Özdoğru, E. (2013). Fiziksel olaylar öğrenme alanı için lego program tabanlı fen ve teknoloji eğitiminin öğrencilerin akademik başarılarına, bilimsel süreç becerilerine ve fen ve teknoloji dersine yönelik tutumlarına etkisi. Yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Proctor, C. & Blikstein, P. (2018). How broad is computational thinking? A longitudinal study of practices shaping learning in computer science. Proceedings of the 13th International Conference of the Learning Sciences, 1, 544-551.
• Ross, K.A. (1998). Doing and proving: The place of algorithms and proofs in school mathematics. The American Mathematical Monthly, 105(3), 252-255.
• Rowe, E., Asbell-Clarke, J., Cunningham, K. & Gasca, S. (2017). Assessing implicit computational thinking in Zoombinis Gameplay: Pizza Pass, Fleens & Bubblewonder Abyss. Proceedings of the Annual Symposium on Computer-Human Interaction in Play, 195-200.
• Sullivan, A. & Bers, M. U. (2017). Dancing robots: integrating art, music, and robotics in Singapore’s early childhood centers. International Journal of Technology and Design Education, 1-22.
• Şahin, M. & Arslan Namlı, N. (2017). Algoritma eğitiminin problem çözme becerisi üzerine etkisi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(5), 135-153.
• Şimşek, N. (2002). Derste eğitim teknolojisi kullanımı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Tekerek, M., Altan, T. & Akdağ, M. A. (2012). The effect of scratch on student’s achievement in teaching algorithm. Proceedings of 6th International Computer &Instructional Technology Symposium, 54- 59, Gaziantep University, Gaziantep, Turkey.
• Teo, T. (2008). Assessing the computer attitudes of students: An Asian perspective. Computers in Human Behavior, 24(4), 1634–1642. doi:10.1016/j.chb.2007.06.004
• Tuğrul Korucu, A. & Taşdöndüren, T. (2019). Ortaokul öğrencilerinin blok temelli programlamaya ilişkin öz-yeterlik algılarının ve robotiğe yönelik tutumlarının incelenmesi. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (1), 44-58.
• Wing, J. M. (2006). Computational thinking. Communications of the ACM, 49, 33-35.
• Wing, J. M. (2008). Computational thinking and thinking about computing. Phil. Trans. R. Soc. A 366, 3717–3725. https://royalsocietypublishing.org/doi/pdf/10.1098/rsta.2008.0118
• Yağcı, M. (2019). A valid and reliable tool for examining computational thinking skills. Education and Information Technologies, 24(1), 929-951.
• Yang, J., Wong, G. K. & Dawes, C. (2018). An exploratory study on learning attitude in computer programming for the twenty-first century. New Media for Educational Change (pp. 59-70). Springer, Singapore.
• Yeh, K. C., Xie, Y. & Ke, F. (2011). Teaching computational thinking to non-computing majors using spreadsheet functions. Proceedings of Frontiers in Education Conference, 1-5.
• Yıldırım, S. (2000). Effects of an educational computing course on preservice and inservice teachers: A discussion and analysis of attitudes and use. Journal of Research on Computing in Education, 32(4), 479–495.
• Yıldız M., Çiftçi E. & Karal H. (2017). Bilişimsel Düşünme ve Programlama. H. F. Odabaşı, B. Akkoyunlu ve A. İşman (Ed). Eğitim teknolojileri okumaları 2017, (5. Bölüm, ss. 75-86). TOJET ve Sakarya Üniversitesi, Adapazarı.