YEREL BASININ YURTTAŞ GAZETECİLİĞİNİ TANIMA VE KULLANMA DAVRANIŞLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: KAYSERİ BASINI ÖRNEĞİ

Yıl 2023, Cilt: 27 Sayı: 1, 187 - 202, 30.03.2023

Ebru Davulcu , Ahmet Biçer

Öz

Yurttaş gazetecilik, çok sesliliğe yaptığı katkı dolayısıyla yerel basınla işlevsel olarak benzemektedir. Kamusal tartışmaların yapılmasına zemin hazırlaması, haber malzemesi sağlaması, haber çeşitliliğini artırması nedenleriyle yerel basına destek de olmaktadır. Bununla beraber yurttaşların ürettiği içeriğe yeni medya ile ulaşılabilmesi, tiraj ve tıklanma sayısını düşürmekte ve yerel basını ekonomik olarak sıkıntıya sokmaktadır.
Bu araştırma, yurttaş gazeteciliği ve yerel basın ilişkisinden hareketle, Kayseri’de çalışan profesyonel gazetecilerin, yurttaş gazeteciliğini tanıma ve kullanma pratiklerini ve yurttaş gazeteciliğin geleneksel gazetecilik pratiklerini hangi yönde etkilediğini düşündüklerini tespit etmeyi amaçlamaktadır.
Çalışmada yurttaş gazeteciliğiyle ilgili kavramsal bilgi verilmiş, yerel basın ve yurttaş gazeteciliği ilişkisi ifade edilmiş; ardından da Kayseri’deki basın çalışanları üzerine yapılan araştırmadan elde edilen veriler paylaşılarak değerlendirmede bulunulmuştur. Nicel yöntemin kullanıldığı araştırmada, anket tekniği uygulanmıştır. Kayseri ilinde farklı medya organizasyonlarında çalışmakta olan gazetecilerden, hazırlanan anketi yanıtlamaları istenmiştir. Çalışmada örneklem olarak, araştırmaya katılmayı kabul eden 49 gazeteci yer almıştır. Sorulara verilen cevaplar istatistikî olarak bir anlam ifade etmekle birlikte, yerel basın çalışanlarının yurttaş gazeteciliği ile ilgili görüşlerinin yorumlanması bakımından da kıymetlidir.
Sonuç olarak, Kayseri’deki basın çalışanlarının yurttaş gazeteciliğini bir yandan geleneksel gazeteciliğe zarar veren bir tehdit veya rakip gibi; diğer yandan ise profesyonel gazeteciler tarafından görmezden gelinemeyecek derecede önemli bir olgu, hatta önemli bir haber/istihbarat kaynağı olarak gördükleri sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yurttaş gazeteciliği, yerel basın, Kayseri yerel basını

A RESEARCH ON THE BEHAVIORS OF THE LOCAL PRESS TO RECOGNIZE AND USE CITIZEN JOURNALISM: EXAMPLE OF LOCAL PRESS IN KAYSERİ

Öz

Citizen journalism is functionally similar to the local press due to its contribution to polyphony. It also supports the local press for preparing the ground for public debates, providing news materials, and increasing the diversity of news. However, accessing the content produced by the citizens with new media reduces the number of circulation and clicks and causes economic problems for the local press.
This research aims to determine in what direction professional journalists working in Kayseri think that citizen journalism affects their practices of recognizing and using citizen journalism and traditional journalism practices based on the relationship between citizen journalism and local press.
In the study, conceptual information about citizen journalism was provided, the relationship between local press and citizen journalism was expressed; then, the data obtained from the research conducted on press employees in Kayseri were shared and evaluated. In the study in which quantitative method was used, survey technique was applied. Journalists working in different media organizations in Kayseri were asked to answer the prepared questionnaire. The sample of the study included 49 journalists who agreed to participate in the research. Although the answers given to the questions have a statistical meaning, they are also valuable in terms of interpreting the opinions of local press employees about citizen journalism.
Consequently, it was concluded that the press employees in Kayseri see citizen journalism as a threat or rival that harms traditional journalism on the one hand; on the other hand, it is an important phenomenon that cannot be ignored.

Anahtar Kelimeler

Citizen journalism, local press, local press in Kayseri

Kaynakça

• Abunimah, A. (2011, 12 Haziran). New evidence about Amina, the ‘Gay Girl in Damascus’ hoax [Blog yazısı]. Erişim adresi: https://electronicintifada.net/blogs/ali-abunimah/new-evidence-about-amina-gay-girl-damascus-hoax
• Alankuş, S. (2009). Yeni habercilik arayışları: Hak odaklı habercilik, yurttaş gazeteciliği, barış gazeteciliği. S. Alankuş (Yay. Haz.). Gazeteciliğe başlarken okuldan haber odasına (s. 88-127) içinde. İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları.
• Balel, C. (2009). Günümüz Türk basınında yurttaş gazeteciliğinin durumu ve uygulamalarının değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/
• Bennett, D, (2011) A 'gay girl in Damascus', the mirage of the 'authentic voice' - and the future of journalism. Keeble, R. & J. Mair (Ed.). Mirage in the desert? Reporting the Arab Spring (s.187-195) içinde. Suffolk: Abramis. Erişim adresi: https://ssrn.com/abstract=2035022
• Campbell, V. (2015). Theorizing citizenship in citizen journalism. Digital Journalism, 3, 704-719. doi: 10.1080/21670811.2014.937150
• Cangöz, İ. (2003). Yurttaş gazeteciliği ve yerel basın. S. Alankuş (Der.). Gazetecilik ve habercilik (s. 101-119) içinde. İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları.
• Çevikel, T. (2011). Profesyonel haber medyasında yurttaş katılımı: CNN Türk-Haberim örneğinde katılımcı gazeteciliğin sınırları. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, Sayı 14, 55-77. Erişim adresi: http://iletisimdergisi.gsu.edu.tr/tr/download/article-file/82706
• Devran, Y. ve Özcan Ö. F. (2017). Habercilikte hegemonya mücadelesi: Yurttaş gazeteciliği: Fırsat mı tehdit mi?, Global Media Journal TR Edition, 7, 150-173. Erişim adresi: https://globalmediajournaltr.yeditepe.edu.tr/sites/default/files/yusuf_devran_omer_faruk_ozcan_-_habercilikte_hegemonya_mucadelesi_yurttas_gazeteciligi_firsat_mi_tehdit_mi.pdf
• Duran, R. (2009). Yurttaş gazeteciliği. S. Alankuş (Der.). Gazetecilik ve habercilik (s. 85-101) içinde. İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları.
• Erduran, Y., Ataman, B., Çoban, B. ve Aydın, U. U. (2018). Profesyonel gazetecinin yurttaş gazetecilikle imtihanı. İstanbul: Kafka Yayınları.
• George, D. ve Mallery, P. (2010). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference 17.0 Update (10th Edition). Boston: Pearson.
• Gezgin, S. (2007). Türkiye’de yerel basın. S. Gezgin (Ed.). Türkiye’de Yerel Basın (s. 177-197) içinde. İstanbul: İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları.
• Goode, L. (2009). Social news, citizen journalism and democracy. New media & society, 11, 1287-1305.
• Güreli, N. (2007). Yerel basının işlevi ve demokrasilerde görevi. S. Gezgin (Ed.). Türkiye’de Yerel Basın (s. 171-177) içinde. İstanbul: İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları.
• Kim, Y. ve Lowrey, W. (2015). Who are citizen journalists in the social media environment?. Digital Journalism, 3, 298-314. doi: 10.1080/21670811.2014.930245
• Nip, J. Y. M. (2006). Exploring the second phase of public journalism, Journalism Studies, 7, 212-236. doi: 10.1080/14616700500533528
• Noor, R. (2017). Citizen journalism vs. mainstream journalism: A study on challenges posed by amateurs. Athens Journal of Mass Media and Communications, 3, 55-76. doi: 10.30958/AJMMC.3.1.4
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th Edition). Boston: Pearson.
• Uzun, R. (2006). Gazetecilikte yeni bir yönelim: Yurttaş gazeteciliği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 633-656. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1723830