FLÖRT ŞIDDETİNİ KABUL İLE ALGILANAN SOSYAL DESTEK VE BAĞLANMA ARASINDAKI İLIŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2023, Cilt: 27 Sayı: 1, 103 - 116, 30.03.2023

Ezgi Sumbas , Canan Çitil Akyol , Gülçin Çoban

Öz

Bu araştırma, genç yetişkinlerde flört şiddetini kabul ile bağlanma ve sosyal destek arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapılmıştır. Veriler, araştırmacı tarafından toplanmış ve verilerin toplanmasına geçmeden önce öğrencilere çalışma ile ilgili bilgilendirme yapılmıştır. Araştırmada, öğrencilerin flört şiddetini kabul düzeylerini ölçmek amacıyla Flört Şiddetini Kabul Ölçeği, öğrencilerin bağlanma tarzlarını belirlemek amacıyla İlişki Ölçekleri Anketi ve öğrencilerin sosyal destek düzeylerini belirlemek amacıyla Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2018-2019 eğitim öğretim yılında İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğrenim gören 288 öğrenci oluşturmaktadır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler, t testi, varyans analizi ve basit doğrusal korelasyon analizi kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda öğrencilerin flört şiddetini kabul düzeyleri ile saplantılı bağlanma arasında pozitif yönde düşük düzeyde anlamlı bir ilişki ve düşük düzeyde ve algılanan sosyal destek ile arasında negatif yönlü düşük düzeyde anlamlı ilişkilerinin olduğu belirlenmiştir. Araştırmadan elde edilen diğer bir bulgu ise cinsiyete göre öğrencilerin flört şiddetini kabul düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık olduğudur. Elde dilen bulgular alanyazın ışığında tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Flört Şiddetini Kabul, Öz-Şefkat, Bağlanma

Kaynakça

• Ackarda, D. M. ve Neumark-Sztainer, D. (2002). Date violence and date rape among adolescents: associations with disordered eating behaviors and psychological health. Child Abuse & Neglect, 26, 455–473.
• Aslan, D., Vefikuluçay, D., Zeyneloğlu, S., Erdost, T. ve Temel, F. (2008). Ankara’da iki hemşirelik yüksekokulunun birinci ve dördüncü sınıflarında okuyan öğrencilerinin flört şiddetine maruz kalma, flört İlişkilerinde şiddet uygulama durumlarının ve bu konudaki görüşlerinin saptanması araştırması. Hacettepe Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi, Teknik Rapor. Ankara.
• Archer, J. (2000). Sex differences in aggression between heterosexual partners: A meta analytic review. Psychological Bulletin, 126, 651-680.
• Ayyıldız, E. ve Elkin, N. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Bağlanma Stilleri ile Sürekli Öfke ve Öfke İfade Tarzları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 51-68.
• Baltaş, Z. ve Baltaş, A. (1990). Gençlik çağı ve stres, aile yazıları 3. (Ed. B. Dileçligil ve A. Çiğdem). Ankara: TC Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu.
• Bartholomew, K. (1990). Avoidance of intimacy: An attachment perspective. Journal of Social and Personal Relationships, 7, 147- 178.
• Bartholomew, K. ve Horowitz, L. M. (1991). Attachment styles among young adults: a test of a four-category model. Journal of personality and social psychology, 61(2), 226.
• Başbakanlık (2009). Türkiye’de kadına yönelik aile içi şiddet. Ankara: Elam Teknik Basım.
• Baştürk, D. (2002). Ortaöğretim Kurumlarındaki Öğrencilerde Algılanan Sosyal Desteğin Akademik Başarı Üzerine Etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Bee, H. ve Boyd, D. (2009). Çocuk gelişim psikolojisi (Gündüz, O. Çev.). İstanbul: Kaknüs Yayınevi.
• Bifulco, A, Moran, P. ve Bernazzani, B. (2002). Adult attachment style I: Its relationship to clinical depression. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 37, 50-59.
• Bowlby, J. (2012b). Güvenli bir dayanak (Soylu, T. V. Çev.). İstanbul: Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları.
• Bowlby, J. (2012a). Bağlanma (Güneri, S. Çev.). İstanbul: Pinhan Yayınları.
• Caldwell, C.H. ve Antonucci, T.C. ( 1997) Childbearing during adolescence: mental health risks and opportunities. In: Health Risks and Developmental Transitions during Adolescence (eds J. Schulenberg et al.), pp. 220– 245. Cambridge University Press, Cambridge.
• Caldwell, J. E., Swan, S. C. ve Woodbrown, V. D. (2012). Gender differences in intimate partner violence outcomes. Psychology of Violence, 1, 42-57.
• Cano, A., Avery-Leaf, S., Cascardi, M. ve O’Leary, K. D., (1998). Dating violance in two high school samples: discriminating variables, Journal of Primary Prevention, 18, 431-446.
• Carruthers, W. L., Carruthers, B. J. B., Day-Vines, N. L., Bostick, D. ve Watson, D. C. (1996). Conflict resolution as curriculum:a definition, description, process for integration ln core curricula. School Counselor. 43(5),345-373.
• Cassel, J. (1974). Psychosocial processes and “stress”: Theoretical formulation. International Journal of Health Services, 4(3), 471-482.
• Chen, J. (2012). Romantic relationship patterns and quality across the first year of university. Unpublished Master Thesis, University of Alberta, Edmonton.
• Creasey, G., Kershaw, K., ve Boston, A. (1999). Conflict management with friends and romantic partners: The role of attachment and negative mood regulation expectancies. Journal of Youth and Adolescence, 28, 523-543.
• Connolly, J. A., ve Konarski, R. (1994). Peer self-concept in adolescence: Analysis of factor structure and of associations withpeer experience. Journal of Research on Adolescence, 4, 385 403.
• Craparo, G., Gori, A., Petruccelli, I., Cannella, V. Ve Simonelli, C. (2014). Intimate partner violence: Relationships between alexithymia, depression, attachment styles and coping strategies of battered women. The Journal of Sexual Medicine, 11(6),1484– 1494.
• Creasey, G., Kershaw, K., ve Boston, A. (1999). Conflict management with friends and romantic partners: The role of attachment and negative mood regulation expectancies. Journal of Youth and Adolescence, 28, 523-543.
• Çeliktaş MG. “Okuldaki Şiddet Olayları ile Aile İçi Şiddet İlişkisi’’, (Tez). Gazi üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi; Ankara, (2013).
• Çınkır, S. (2006). Okullarda zorbalık: türleri, etkileri ve önleme stratejileri. I. Şiddet ve Okul: Uluslararası Katılımlı Sempozyumu. 28-31 Mart, 2006, İstanbul. http://iogm.meb.gov.tr/pages.php?page=haber&id=230 adresinden alındı.
• Dahlberg, L. L, Toal, S. B., Swahn, H. M. ve Behrens, C. B. (2005). Measuring violence-related attitudes, behaviors and ınfluences among youths: a compendium of assesment tools (2.Baskı). Atlanta, G.A: Centers for Disease Control and Prevention, National Center for Incury Prevention and Control.
• Demir, M. (2008). Sweetheart, you really make me happy: Romantic relationship quality and personality as predictors of happiness among emerging adults. Journal of Happiness Studies, 9, 57–277.
• Dilmaç, B., Hamarta, E., ve Arslan, C. (2009). Üniversite Öğrencilerinin Sürekli Kaygı ve Denetim Odaklarının Bağlanma Stilleri Açısından İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9 (1), 127-159.
• Downey, G., Feldman, S. ve Ayduka, Ö. (2000). Rejection sensitivity and male violence in romantic relationships. Personal Relationships, 7, 45-61.
• Eidelson, R. J. ve Epstein, N. (1982). Cognition and relationship maladjustment: Development of a measure of dysfunctional relationship beliefs. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 50, 715–720.
• Eker, D. ve Arkar, H.(1995). Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeğinin Faktör Yapısı, Geçerlilik ve Güvenirliği. Türk Psikologlar Dergisi, 10(34), 45-55.
• Elbir, N. (2000). Lise 1. Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Destek Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Erikson, E. H. (1968). Identity: Youth and crisis. New York: Norton.
• Erikson, H. E. (2014). İnsanın 8 evresi. (Çev. Akkaya, G.). İstanbul: Okuyanus Yayınları.
• Furman, W., ve Shaffer, L. (2003). The role of romantic relationships in adolescent development.
• Fidan, F. ve Yeşil, Y. (2018). Nedenleri ve Sonuçları İtibariyle Flört Şiddeti. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 04(01), 16-24.
• Foshee, V. A., Fothergill, K., ve Stuart, J. (1992). Acceptance of couple violence. Unpublished). Chapelhill, NC: University of North Carolina.
• Gençoğlu C, Kumcağız H, Ersanlı, K. “Ergenlerin Şiddet Eğilimine Etki Eden Ailevi Faktörler’’, Turkish Studies- İnternational Periodical For The Languages, Literature And History of Turkish or Turkic , Ankara, 2014, 9(2),639-652.
• Göktaş E. “Özel ve Devlet Liselerinde Şiddete Eğilim Nedenleri ve Şiddet Etkenlerinin Karşılaştırılması: Üsküdar Örneği’’, (Tez) İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi; İstanbul, 2010.
• Hamby, S. (2014). Intimate partner and sexual violence research: Scientific progress, scientific challenges and gender. Trauma, Violence & Abuse, 15(3), 149-158.
• Hamarta, E. (2004). Üniversite öğrencilerinin yakın ilişkilerindeki bazı değişkenlerin (benlik saygısı, depresyon ve saplantılı düşünme) bağlanma stilleri açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Harmon, M. P. (2006). Is that all there is? Gender, expectation and abusiveness in adolescent romantic relationships. Dissertation Abstracts International, 67, 06.
• Harned, M. S. (2002). A multivariate analysis of risk markers for dating violence victimization. Journal of Interpersonal Violence, 17, 1179-1197.
• Haskan, Ö. (2007). Ergenlerde şiddet eğilimi, yalnızlık ve sosyal destek. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Hazan, C., ve Shaver, P. R. (1987). Romantic love conceptualized as an attachment process. Journal of Personality and Social Psychology, 52, 511-524.
• Himelein, M. J. (1995). Risk factors for sexual victimization in dating: A longitudinal study of college women. Psychology of Women Quarterly, 19, 31-48.
• Işıloğlu, B. (2006). Anksiyete ve depresyon tanısı ile izlenen evli kadınlarda aile içi şiddetin sosyodemografik faktörler, çift uyumu ve hastalıkla ilişkisi. (Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi). Sağlık Bakanlığı, İstanbul.
• İbiloğlu, O. A. (2012). Aile içi şiddet. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4, 204-222.
• Joseph, N. C. (1981, June 23). Campus couples and violence. New York Times. 22.
• Kay, B. (2002). Zihinsel Engelli ve Engelli Olmayan Çocuğa Sahip Anne ve Babaların Algıladıkları Sosyal Destek Düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Özel Eğitim Anabilim Dalı.
• Karabacak, A. ve Kodan-Çetinkaya, S. (2015). Üniversite öğrencilerinin şiddet kabul düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 13-21.
• Kepir-Savoly, D. D., Ö. Ulaş. ve Demirtaş-Zorbaz, S. (2014). Üniversite öğrencilerinin çiftler arası şiddeti kabul düzeylerini etkileyen etmenler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(42).
• Knee, C. R. (1998). Implicit theories of relationships: Assessment and prediction of romantic relationship initiation, coping and longevity. Journal of Personality and Social Psychology, 74, 360-370.
• Kotan, T. Ş. (2016). Boşanmış ve boşanmamış ailelere sahip üniversite öğrencilerinde reddedilme duyarlılığının bağlanma stilleriyle ilişkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Işık Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Koyuncu-Kütük, E., Gümüştaş, F., ve Han-Almış, B. (2018). Üniversite öğrencisi kızlarda flört şiddetinin belirleyicileri ve psikiyatrik sonuçlar açısından flört dışı şiddetten farklılıkları. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 19(2), 217-222.
• Kuttler, A. F. ve Greca, A. M. L. (2004). Linkages among adolescent girls’ romantic relationships, best friendships and peer networks. Journal of Adolescence, 27, 395-414.
• Lauritsen, J. L., Heimer, K., ve Lynch, J. P. (2009). Trends in the gender gap in violent offending: New evidence from the National Crime Victimization Survey. Criminology, 47(2), 361-399.
• Lee, M., Stefani, K. M. ve Park, E. (2014). Gender-specific differences in risk for intimate partner violence in South Korea. BMC Public Health, 14, 1-19.
• Macke, C. A. (2010). Adult romantic attachment as a risk factor for intimate partner violence victimization. Unpublished Doctoral Dissertation. University of Kentucky, Lexington. http://search.proquest.com/openview/281d732e917fbd04771de86bc2856888/1?pq-origsite=gscholar&cbl=18750&diss=y adresinden alınmıştır.
• Merghati-Khoei, E., Korte, J. E., Rimaz, S., Back, S. E., Brady, K. T. ve Shamsalizadeh, N. (2014). Intimate partner violence and Iranian women with substance use disorders. Drug and Alcohol Dependence, 312- 314.
• Mihalic, S. W. ve Elliott, D. (1997). A social learning theory model of marital violence. Journal of Family Violence, 12, 21-47.
• Milli Eğitim Bakanlığı, (2006). Eğitim ortamlarında şiddetin önlenmesi ve azaltılması strateji ve eylem planı. Ankara: M. E. B.
• Moore, T. M. ve Stuart, G. L. (2005). A review of the literature on masculinity and partner violence. Psychology of Men and Masculinity, 6, 46-61.
• Özgür, G., Yörükoğlu, G. ve Baysan-Arabacı, L. (2011). Lise öğrencilerinin şiddet algıları, şiddet eğilim düzeyleri ve etkileyen faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2(2), 53-60.
• Öztürk, İ. (1990). Anne baba tutumlarının üniversite öğrencilerinin bağımsızlık, duyguları anlama, yakınlık, başatlık, kendini suçlama ve saldırganlık düzeylerine etkisi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Powers, R. A. ve Kaukinen C. E. (2012). Trends in intimate partner violence: 1980-2008. Journal of Interpersonal Violence, 27(15), 3072-3090.
• Sabri, B., Renner, L. M., Stockman, J. K., Mittal, M. Ve Decker, M. R. (2014). Risk factors for severe intimate partner violence and violence-related injuries among women in India. Women & Health, 54(4), 281-300.
• Saltzman, L., Fanslow, J.L., McMahon, P.M. ve Shelley, G.A. (2002). Intimate partner violence surveillance: Uniform definitions and recommended data elements, version 1.0. Atlanta (GA): Centers for Disease Control and Prevention. http://www. cdc.gov/ncipc/pubres/ipv_surveillance/intimate%20 partner%20violence.pdf.
• Schumacher, J. A. ve Slep, A. M. S. (2004). Attitudes and dating aggression: a cognitive dissonance approach. Prevention Science, 5(4), 231-243.
• Shaver, P. R., Hazan, C., ve Bradshaw, D. (1988). Love as attachment: The integration of three behavioral systems. In R. J. Sternberg ve M. L. Barnes (Eds.), Thepsychology of love (pp. 68-99). New Haven, CT: Yale University Press.
• Sezer, Ö. (2008). The adaptation of acceptance of couple violence scale into Turkish: validity and reliability studies. Journal of the Faculty of Education, 9(16), 1-15.
• Sümer, N., & Güngör, D. (1999). Yetişkin bağlanma stilleri ölçeklerinin Türk örneklemi üzerinde psikometrik değerlendirmesi ve kültürlerarası bir karşılaştırma. Türk Psikoloji Dergisi, 14 (43), 71-106
• Steinberg, L. (2007). Ergenlik (Çok, F. Çev.). İstanbul: İmge Yayınları.
• Staik, A. (2004). The relationship between violence experienced and witnessed in adolescence and violence in current couple relations: A gender perspective. Unpublished Doctoral Dissertation. Florida State University, Florida.
• Stevahn, L., Johnson, D. W., Johnson , R. T., Gren, K. ve Laginski, M. (2002). Effects of confilict resolution training integrated in to a high school studies curriculum. Journal of Social Psychology. 142(39), 305-331.
• Sorias, O. (1988). Sosyal Destek Kavramı, EÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 27 (1), 353-357.
• Swart, L., Seedat, M., Stevens, G. ve Ricardo, I. (2002). Violence in adolescents’ romantic relationships: findings from a survey amongst school-going youth in a South African community. Journal of Adolescence, 25, 385–395.
• Şirvanlı-Özen, D. ve Güneri, F. K. (2018). İlişki başarısının temel belirleyicisi: Reddedilme duyarlılığı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 10 (4), 454-469.
• Terzi, Ş. (2008). Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik Dayanıklılıkları ve Algıladıkları Sosyal Destek Arasındaki İlişki, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3 (29), 1-11.
• Thongpriwan, V. (2008). Thai female adolescents’ perceptions of dating violence. Unpublished Doctoral Dissertation. University of Illinois, Chicago.
• Tucker-Halpern, C., Oslak, S. G., Young, M. L., Martin, S. L. ve Kupper L. L. (2001). Partner violence among adolescents in opposite-sex romantic relationships: findings from the national longitudinal study of adolescent health. American Journal of Public Health, 91(10),1679-1685. http://ajph.aphapublications.org/doi/full/10.2105/AJPH.91.10.1679 sitesinden alınmıştır.
• Vezina, J. ve Hebert, M. (2007). Risk factors for victimization in romantic relationships of young women: A review of empirical studies and implications for prevention. Trauma, Violence and Abuse, 8, 33-66.
• Watkins, L. E., Maldonado, R. C. ve DiLillo, D. (2014). Hazardous alcohol use and intimate partner aggression among dating couples: The role of impulse control difficulties. Aggressive Behavior, 40(4), 369-381.
• Xie, M., Heimer, K. ve Lauritsen, J. L. (2012). Violence against women in US metropolitan areas: Changes in women’s status and risk, 1980-2004. Criminology, 50, 105-143.
• Yalçın, İ. (2004). Ailelerinden algıladıkları sosyal destek düzeyleri farklı lise öğrencilerinin saldırganlık düzeyleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Yıldırım, S. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Benlik Saygısı ve Toplumsal Cinsiyet Tutumlarının Flört Şiddetine Yönelik Tutumlarına Etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yount, K. M., Pham, H. T., Minh, T. H., Krause, K. H., Schuler, S. R., Anh, H. T., ..... Kramer, M. R. (2014). Violence in childhood, attitudes about partner violence and partner violence perpetration among men in Vietnam. Annals of Epidemiology, 24(5) 333-339. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4058324/ adresinden alınmıştır.
• Yüce, B. (2019). Çocukluk Çağı Travması ve Bağlanma Stillerinin Flört Şiddeti İle İlişkisi (Yüsek Lisans Tezi). Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Zimet, G.D., Dahlem, N.W., Zimet, S.G. & et all. (1988). The Multidimensional Scale of Perceived Social Support. J Pers Assess, 52, 30-41.