Leadership Tendencies of Basketball Players Playing in Different Leagues (Example of Aegean Region)

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 11 - 20, 29.03.2023

Sermin Ağralı Ermiş , Ebru Dereceli

Öz

In this study, it was aimed to examine the leadership orientations of basketball players. 137 female and 183 male basketball players, who are active basketball players in the Aegean region, participated in the study. The measurement tool to be used in the study was delivered to the participants via 'Google Form' and care was taken to ensure that they participated voluntarily. It was applied to 324 athletes in total and 320 scales were considered suitable for analysis. The "Leadership Orientation Scale", which was translated and adapted into Turkish by Dereli (2003) and originally belonged to Bolman and Deal (1991), was used as a data collection tool in the research. Descriptive statistics, reliability analysis, independent sample t test for binary variables, Anova test for more than two variables, and Tukey test for difference between groups were used in the analysis of the data. As a result; the mean scores obtained from the Structural Leadership and Political Leadership sub-dimensions of the participants differed from the mean scores obtained in both educational status and sports year variables; it was revealed that it did not differ significantly in terms of gender, age, income level and the position played.

Anahtar Kelimeler

Basketball, leadership, leadership orientation

Farklı Liglerde Oynayan Basketbolcuların Liderlik Yönelimleri (Ege Bölgesi Örneği)

Öz

Bu araştırmada basketbol oyuncularının liderlik yönelimlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya Ege bölgesindeki aktif basketbol oyuncularından oluşan 137 kadın, 183 erkek basketbol oyuncusu katılmıştır. Çalışmada kullanılacak ölçme aracı katılımcılara ‘Google Form’ aracılığı ile ulaştırılmış, gönüllü olarak katılmalarına özen gösterilmiştir. Toplamda 324 sporcuya uygulanmış ve analiz için 320 ölçek değerlendirilmeye uygun görülmüştür. Araştırmada veri toplama aracı olarak Dereli (2003) tarafından Türkçe’ ye çevrilerek uyarlanan ve orijinali Bolman ve Deal (1991)’e ait olan “Liderlik Yönelimi Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistik, güvenirlik analizi, ikili değişkenlerde Bağımsız örneklem t testi, ikiden fazla değişkenlerde Anova testi ve gruplar arası farkta Tukey testi uygulanmıştır. Sonuç olarak; katılımcıların Yapısal Liderlik ve Politik Liderlik alt boyutlarından elde edilen puan ortalamalarının hem eğitim durumu hem de spor yılı değişkenlerinde elde edilen puan ortalamalarının farklılaştığı; cinsiyet, yaş, gelir düzeyi ve oynadığı mevki doğrultusunda anlamlı bir şekilde farklılaşmadığı ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Basketbol, Liderlik, Liderlik Yönelimi

Kaynakça

• Akçadağ, S. (2008). Okul öncesi öğretmenlerinin liderlik davranışları ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi (Ankara ili örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Arslan, H. ve Uslu, B. (2014). Öğretmen adaylarının öğrenme stilleri ile liderlik yönelimleri arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 39(173).
• Aydın, R., Bozkuş, T., & Kul, M. (2016). Beden eğitimi ve spor yüksekokullarındaki öğrencilerin liderlik özelliklerinin cinsiyet değişkenine göre incelenmesi. International Journal of Science Culture and Sport, 4 (Special Issue 1), 122-131.
• Beltekin, E. ve Kuyulu, İ. (2019). Spor bilimleri fakültelerinde öğrenim gören öğrencilerin liderlik yönelim düzeylerinin incelenmesi (Erciyes Üniversitesi örneği). Herkes için Spor ve Rekreasyon Dergisi, 1(1), 26-29.
• Bolman, L. ve Deal, T. (1991). Leadership and management effectiveness: A multi‐frame, multi‐sector analysis. Human Resource Management, 30(4), 509-534.
• Bolman, L. G., & Deal, T. E. (2003). Reframing organizations: Artistry, choice, and leadership (3rd ed.). San Francisco: Jossey-Bass.
• Cronin, L.D., Arthur, C.A., Hardy, J., & Callow, N. (2015). Sporda dönüşümcü liderlik ve görev uyumu: İçeriden fedakârlığın aracı rolü. Spor ve Egzersiz Psikolojisi Dergisi, 37(1), 23-36.
• Çelikdağ, C. (2018). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin duygusal zekâ düzeyleri ile liderlik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Erzurum ili örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Kış Sporları ve Spor Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Dereceli, Ç. (2019). An Examination of Concentration and Mental Toughness in Professional Basketball Players
• Dereli, M. (2003). A survey research of leadership styles of elementary school principles.
• Durmuş, Ö. (2011). İlköğretim ve lise öğrencilerinde görülen liderlik davranışlarının araştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Dost, İ. (2016). Devlet liselerinde ve özel liselerdeki öğrencilerin liderlik stillerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Durukan, E., Süleyman, C., Göktaş, Z. ve Arıkan, N. (2006). Selçuk üniversitesi beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin cinsiyete bağlı olarak liderlik davranışı yapıyı kurma boyutu yönünden karşılaştırılması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 25-32.
• Efekan, H. (2007). Kara Harp Okulu olimpik spor branşlarında yapılan bireysel sporlar ile takım sporlarının Harbiyelilerin liderlik özelliklerine sağladığı etkilerin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Erdem, O. ve Dikici, A.M. (2009). Liderlik ve kurum kültürü etkileşimi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(29), 198-213.
• Eryücel, M.E. (2018). Spor eğitimi alan üniversite öğrencilerinin liderlik özelliklerinin belirlenmesi. Turkish Studies Educational Sciences, 13(11),1583-1595.
• Gökçe, Z. (2005). Spor yönetiminin farklı boyutlarında yer alan spor yöneticilerinin liderlik tiplerinin araştırılması (Ege bölgesi örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
• Gündoğdu, F. (2014).Spor Yöneticilerinin liderlik stilleri ile sporun yaygınlaştırılması arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kadak, Z. (2008). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin liderlik stilleri ile sınıf yönetimi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Kılınçarslan, S. (2013). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (İzmir İli Karabağlar İlçesi Örneği) Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Okan Üniversitesi, İstanbul.
• Kul, M. ve Güçlü, M. (2010). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile beden eğitimi öğretmenlerinin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(2), 1021-1038.
• Kurudirek, M.A. (2011). Spor yöneticiliği ile beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü liderlik yönelim düzeylerinin incelenmesi (Erciyes Üniversitesi örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Maxwell, J.C. (2013). The 17 indisputable laws of teamwork: Embrace them and empower your team. HarperCollins Leadership.
• Mcardle, M.K. (2008). Leadership orientations of community college presidents and the administrators who report to them: a frame analysis. Unpublished Doctoral Dissertation, University of Central Florida, College of Education, Florida.
• Northouse, P.G. (2021). Leadership: Theory and practice. Sage publications.
• Özdemir, M. (2018). Liderlik yönelimi ve politik beceri arasındaki ilişkinin okul müdürlerinin görüşlerine göre incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi / Ege Journal of Education, 19(1), 116-134.
• Özdenk, S. (2015). Bireysel ve takım sporuyla uğraşan sporcular ile spor yapmayan bireylerin duygusal zekâ ve liderlik özelliklerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı, Ankara.
• Semiz, H. (2011). Ortaöğretim öğrencilerinde sporun liderlik üzerine etkisi: Hendek örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Smith, M., Young, D., Figgins, S. & Arthur, C. (2017). Transformational leadership in elite sport: A qualitative analysis of effective leadership behaviors in cricket. The Sport Psychologist, 31(1), 1-15.
• Senger, K. ve Kaya, H.İ. (2017). Öğretmenlerin liderlik yönelim algılarının yaş ve cinsiyet değişkenleri açısından incelenmesi. Turan: Stratejik Araştırmalar Merkezi, 9(36), 168-175.
• Sezer, G.O. ve Kahraman, P.B. (2018). Öğretmen adaylarının liderlik becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26 (5), 1551-1560.
• Şirin, E.F., Yetim A. (2008). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu yöneticilerinin dönüşümcü ve etkileşimci liderlik stillerinin incelenmesi. Gazi Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, XIII 4, 31-46.
• Şirin, E.F. ve Yetim, A.A. (2009). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu yöneticilerinin dönüşümcü liderlik stiline ilişkin yönetici algıları, Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 69-84.
• Tanrıöğen, A. (1998). Okul yöneticilerinin etkililiği ile öğretmen morali arasındaki ilişkiler. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Thompson, M.D. (2000). Gender, leadership orientation, and effectiveness: Testing the theoretical models of Bolman & Deal and Quinn. Sex roles, 42(11-12), 969-992.
• Tortop, N., ve Özer, M.A. (1993). Halkla ilişkiler. Yargı Kitap ve Yayınevi.
• Wang, D., Waldman, D. ve Zhang, Z. (2014). A meta-analysis of shared leadership and team effectiveness. Journal of applied psychology, 99(2), 181.
• Zaccaro, S., Rittman, A. ve Marks, M. (2001). Team leadership. The Leadership Quarterly, 12, 451-483.