EXAMINATION OF SCIENCE AND ART CENTER (BİLSEM) TEACHERS' OPINIONS ON PROFESSIONAL QUALIFICATIONS REGARDING THE FIELD OF GIFTED

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 25 - 34, 26.12.2022

Füsun Taştepe , Hakan Sarı

Öz

This study, which aims to determine the professional competencies of teachers working in Science and Art Centers (BİLSEM) in the field of education of special talents, is a qualitative research. Semi-structured interview technique was used to collect the data of the research. The study group of the research consists of 30 teachers working in different branches in Science and Art Centers in Zonguldak/Ereğli, Bolu, Sakarya and Düzce. As a data collection tool in the research, a semi-structured interview form created by the researchers was used in order to determine the professional competencies of the teachers working in Bilsems in the field of education of the gifted. The data were recorded on a voice recorder via semi-structured interview and then turned into a written document by the researcher. The data obtained in the analysis of the data were analyzed according to the "content analysis" technique. The findings were analyzed in fourteen (14) items. The findings obtained from the interviews were presented under the main headings, together with the sections taken from the teachers' opinions, by calculating their frequencies and percentages. More than two-thirds of the teachers who participated in the interview (25: 83%) stated that they received training for gifted students. The majority of the teachers who participated in the interview have more than 3 years of service both in their professional lives and in Bilsem. Considering the increasing number of Bilsems in our country, this research can be repeated with new teachers in newly opened Bilsems.

Anahtar Kelimeler

Science and art center, Education of gifted, Professional competencies

BİLİM VE SANAT MERKEZİ (BİLSEM) ÖĞRETMENLERİNİN ÖZEL YETENEKLİLER ALANINA İLİŞKİN MESLEKİ YETERLİKLERİNE YÖNELİK GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ

Öz

Bilim ve Sanat Merkezlerinde (BİLSEM) görev yapan öğretmenlerin, özel yeteneklilerin eğitimi alanına ilişkin mesleki yeterliklerini, öğretmen görüşlerine göre belirlemeyi hedefleyen bu çalışma nitel bir araştırmadır. Araştırmanın verilerinin toplanmasında yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu Zonguldak/Ereğli, Bolu, Sakarya ve Düzce illerindeki Bilim ve Sanat Merkezlerinde farklı branşlarda görev yapan 30 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, Bilsemlerde görev yapan öğretmenlerin özel yeteneklilerin eğitimi alanına ilişkin mesleki yeterliklerini belirlemek amacıyla araştırmacılar tarafından oluşturulan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Veriler, yarı yapılandırılmış görüşme aracılığı ile ses kayıt cihazına kaydedilmiştir ve daha sonra araştırmacı tarafından yazılı doküman haline getirilmiştir. Verilerin analizinde elde edilen veriler, “içerik analizi” tekniğine göre çözümlenmiştir. Bulgular on dört (14) maddede analiz edilmiştir. Görüşmelerden elde edilen bulgular, ana başlıklar halinde, öğretmen görüşlerinden alınan kesitlerle birlikte frekans ve yüzdelikleri hesaplanarak sunulmuştur. Görüşmeye katılan öğretmenlerin üçte ikisinden fazlası (25: %83) özel yetenekli öğrencilere yönelik eğitim aldıklarını belirtmişlerdir. Görüşmeye katılan öğretmenlerin çoğunluğunun hem mesleki yaşamlarındaki hem de Bilsemdeki hizmet süreleri 3 yılın üzerindedir. Ülkemizde artan Bilsem sayıları göz önünde bulundurulduğunda, yeni açılan Bilsemlerde, göreve yeni başlayan öğretmenlerle bu araştırma tekrarlanılabilir.

Anahtar Kelimeler

Bilim ve Sanat Merkezi (BİLSEM), Özel Yeteneklilerin Eğitimi, Mesleki Yeterlik, Science and art center, Education of gifted, Professional competencies

Kaynakça

• Akar, İ. ve Şengil Akar, Ş. (2012). İlköğretim Okullarında Görev Yapmakta Olan Öğretmenlerin Üstün Yetenek Kavramı Hakkındaki Görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20 (2), 423-436.
• Akar, İ. (2015). “Üstün yetenekli öğrencileri genel eğitim sınıfında destekleyecek sınıf öğretmeninin sahip olması gereken yeterlikler”, (Yayınlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Akkaş, E., & Tortop, H.S. (2015). Üstün Yetenekliler Eğitiminde Farklılaştırma: Temel Kavramlar, Modellerin Karşılaştırılması ve Öneriler. Üstün Zekâlılar Eğitimi ve Yaratıcılık Dergisi, 2(2), 31-44.
• Altun, T. ve Vural, S. (2012). Bilim ve Sanat Merkezinde (BİLSEM) görev yapan öğretmen ve yöneticilerin mesleki gelişim ve okul gelişimine yönelik görüşlerinin değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(42), 152-177.
• Atlı, H. ve Balay, R. (2016). Bilim ve sanat merkezindeki üstün yetenekliler eğitiminin sürdürülebilirliğine ilişkin öğrenci düşünceleri. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 191-205.
• Avcı, S. ve Yüksel, A. (2016). Farklılaştırılmış Öğretim Teori ve Uygulama. Nobel Yayıncılık, Ankara.
• Baki, Y. ve Karakuş, N. (2012). Türkçe Öğretiminde Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı. Pegem Akademi. Ankara
• Bakioğlu, A., ve Levent, F. (2013). Suggestions for Gifted Education in Turkey. Journal of Gifted Education Research, 1(1):31-44.
• Bilgili, A. (2000). Üstün Yetenekli Çocukların Eğitimi Sorunu- Sosyal Sorumluluk Yaklaşımı-. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 12 (12), 59-74. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/maruaebd/issue/381/2379
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Coleman, L. J. (2014). The invisible world of professional practical knowledge of a teacher of the gifted. Journal for the Education of the Gifted, 37(1), 18–29.
• Çelikten, Y. (2017). Üstün Yetenekli Çocuklar ve BİLSEM. Turkish Journal of Educational Studies, 4 (3) 87 Çetin, A. ve Doğan, A. (2018). Bı̇lı̇m ve Sanat Merkezlerı̇nde Görev Yapan Matematı̇k Öğretmenlerı̇nin Karşılaştıkları Sorunlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 19 (4), 615-641. DOI: 10.21565/ozelegitimdergisi.370355
• Dağlıoğlu, H. E. (2010). Üstün Yetenekli Çocukların Eğitiminde Öğretmen Yeterlikleri ve Özellikleri. Milli Eğitim Dergisi, 40 (186), 72-84. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/milliegitim/issue/36198/407059
• Dağlıoğlu, H. ve Suveren, S. (2013). Okul öncesi dönem üstün yetenekli çocukların belirlenmesinde öğretmen ve aile görüşleri ile çocukların performanslarının tutarlılığının incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri • Educational Sciences: Theory & Practice, 13(1), 431-453.
• Dağlıoğlu, H. E. (2015). Erken Çocuklukta Üstün Yetenek. Yayımlandığı Kitap F. Şahin (Ed.), Üstün Zekâlı ve Yetenekli Çocukların Eğitimi (75-96). Ankara: Pegem Akademi.
• DePouw, A. S. (2013). An examination of the relationship between personal/ professional experiences and training of school psychologists and their attitudes toward the education of gifted students. Michigan: Eastern Michigan University.
• Eker, A. ve Sarı, H. (2020). Özel Yeteneklilerin Eğitimi Alanı Öğretmen Eğitim Programının Öğretmen Görüşlerine Göre İncelenmesi. Turkish Special Education Journal: International, 2 (1), 2-35. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/tseji/issue/53862/768728
• Eker, A. (2020). "Özel Yeteneklilerle Çalışan Öğretmenler için Hazırlanan Öğretmen Eğitim Programının Etkililiği". (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya
• Gökdere, M. ve Çepni, S. (2005). Üstün Yeteneklilerin Fen Bilimleri Öğretmenlerine Yönelik Bir Hizmet İçi Eğitim Uygulama ve Değerlendirme Çalışması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi , 3 (3) , 271-296 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/tebd/issue/26123/275184
• Güneş, A. (2015). Sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekliler eğitimine ilişkin tutum ve öz-yeterliklerinin incelenmesi. Üstün Zekalılar Eğitimi ve Yaratıcılık Dergisi, 2(1), 12-16.
• Ilik, S. S. (2019). Üstün Yetenekli Öğrencilerin Eğitiminde Görev Yapan Öğretmenlerin Bireyselleştirilmiş Eğitim Programları Hazırlamaya Uygulamaya ve İzlemeye Yönelik Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27 (2), 485-495. DOI: 10.24106/kefdergi.2569
• Karabulut, R (2010). "Türkiye’de Üstün Yetenekliler Eğitimi Tarihi Süreci", (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu,
• Karasar, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık
• Kaya, N. G. & Ataman, A. (2017). Üstün Yetenekli Öğrencilerin İstenmeyen Davranışlarına Yönelik Öğretmenlerin Eğitim İhtiyaçlarının Belirlenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi , 37 (3) , 835-853 . DOI: 10.17152/gefad.332459
• Keskin, M.Ö.,Samancı Keskin,N., &Aydın, S. (2013). Bilim ve Sanat Merkezleri: Mevcut Durumları, Sorunları ve Çözüm Önerileri. Üstün Yetenekli Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(2), 78-96.
• Kılıç, V. C. (2016). Türkiye’de Üstün Ve Özel Yetenekli Çocuklara Yönelik Bir Eğitim Politikası Oluşturulamaması Sorunu Üzerine Bir Değerlendirme . 21. Yüzyılda Eğitim Ve Toplum Eğitim Bilimleri Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi , 4 (12) , 0-0 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/egitimvetoplum/issue/32107/355913
• Kontaş, H. (2009). Bilsem Öğretmenlerinin Program Geliştirme İhtiyaçlarına İlişkin Geliştirilen Programın Etkililiği. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara,
• Kontaş, H., Yağcı, E. (2016). BİLSEM Öğretmenlerinin Program Geliştirme İhtiyaçlarına İlişkin Geliştirilen Programın Etkililiği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(3), 902-923.
• Köksal, Göğsu ve Akkaya (2017). Türkiye’de Özel Yeteneklilere Neyi, Nasıl Öğretmeli ve Öğrenmeyi Nasıl Değerlendirmeli? Bir Paydaşlar Görüşü Çalışması, Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 5 - 9 190-203
• Marotta-Garcia, C. (2011). Teachers Use of a Differentiated Curriculum For Gifted Students. University of Southern California ProQuest Dissertations Publishing,  2011. 3477957.
• MEB (1973). Milli Eğitim Temel Kanunu, “1739 Sayılı Kanun”, Resmî Gazete, 14574, 24 Haziran, 1973
• MEB (2016) Millî Eğitim Bakanlığı Bilim ve Sanat Merkezleri Yönergesi https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2016_10/07031350_bilsem_yonergesi.pdf adresinden 05.10.2022 tarihinde ulaşılmıştır.
• MEB (2018). Millî Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. 07.07.2018 tarih ve 30471 sayılı Resmî Gazete.
• MEB (2022) Milli Eğitim Bakanlığı https://www.meb.gov.tr/ozel-yetenekli-ogrenciler-icin-ozel-etkinlikler-hazirlandi/haber/27699/tr adresinden 05.10.2022 tarihinde ulaşılmıştır.
• Miedijensky, S. (2018). Learning environment for the gifted—What do outstanding teachers of the gifted think? Gifted Education International 2018, Vol. 34(3) 222–244
• Özer, M. (2021). Türkiye’de Özel Yeteneklilere Yetenek Geliştirme Desteğinde Bilim ve Sanat Merkezleri: Mevcut Durum ve İyileştirme Alanları . OPUS International Journal of Society Researches , 17 (33) , 727-749 . DOI: 10.26466/opus.810856
• Sak, U., Ayas, M. B., Sezerel, B. B., Öpengin, E., Özdemir, N. N., ve Gürbüz, S. D. (2015). Türkiye'de Üstün Yeteneklilerin Eğitiminin Eleştirel Bir Değerlendirmesi. Türk Üstün Zekâ ve Eğitim Dergisi, 5(2), 110-132. Sarı, H. (2013). Özel Eğitim Politikamız: Geçmişten Geleceğe Bakış. ELMISER 2013 Uluslararası Özel Eğitim Kongresi, Akşehir, Konya.
• Şahin, F. ve Kargın, T. (2013). Sınıf Öğretmenlerine Üstün Yetenekli Öğrencilerin Belirlenmesi Konusunda Verilen Bir Eğitimin Öğretmenlerin Bilgi Düzeyine Etkisi . Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 14 (02) , 1-15 . DOI: 10.1501/Ozlegt_0000000181
• Şenol, C. (2011). Üstün Yetenekliler Eğitim Programlarına İlişkin Öğretmen Görüşleri (Bilsem Örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Taşar, H. H. (2012). İlköğretim Okullarında Çalışan Öğretmenlerin Mesleki Yeterlik Algılarının İncelenmesi (Adıyaman ili örneği). Verimlilik Dergisi, (4), 67-77. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/verimlilik/issue/21762/233929
• Uzuner, Y. (1999). Niteliksel Araştırma Yaklaşımı. A. A. Bir, (Ed.), Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri İçinde (s.175-190). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları
• Ülger, B. B. (2011). Bilim Sanat Merkezlerinde Uygulanan Fen Eğitimi Programlarının İdareci, Öğretmen ve Öğrenci Bakış Açısından İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi. Adana
• VanTassel-Baska, J. and Johnsen, S. K. (2007) Teacher Education Standards for the Field of Gifted Education A Vision of Coherence for Personnel Preparation in the 21st Century. Gifted Child Quarterly Volume 51, Number 2 Spring 2007, 182-205.
• Yıldırım A, Şimşek H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (9. Baskı). Seçkin Yayıncılık: Ankara
• Yücel, H. S. (2012). Bilim ve Sanat Merkezlerinde Sanat (Resim) Alanında Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımına Göre Hazırlanan Görsel Sanatlar Eğitimi Uygulamasının Bir Değerlendirmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi üniversitesi, Ankara.