HUZUREVİNDEKİ YAŞLILARIN HUZUREVİNDE YAŞLANMAYA İLİŞKİN BAKIŞ AÇILARININ DEĞERLENDİRİLMESİ: İSTANBUL BAHÇELİEVLER, ZEYTİNBURNU VE SULTANGAZİ HUZUREVİ ÖRNEĞİ

Yıl 2018, Cilt: 29 Sayı: 2, 51 - 70, 12.10.2018

Taner Artan , Hatice Selin Irmak

Öz

Tüm Dünya'da olduğu gibi Türkiye'de de
yaşlı nüfus sayısı giderek artmaktadır. 2015 yılı itibariyle Türkiye nüfusunun
%7.5'i 65 yaş ve üstü nüfustan oluşmaktadır. Türkiye'de
son yıllarda yaşlılara yönelik sosyal hizmet modelleri arasında yer alan
huzurevlerine duyulan ihtiyaç giderek artmaktadır. Bu çalışma
huzurevinde yaşayan yaşlıların, huzurevinde yaşlanmaya ilişkin görüşlerinin
ortaya konması amacıyla yapılmıştır. Çalışma,
İstanbul Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü’ne bağlı Bahçelievler Huzurevi
Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi, Sultangazi Huzurevi ve Zeytinburnu
Semiha Şakir Huzurevi’nde yaşayan 65 yaş ve üzeri 100 yaşlı ile yapılmıştır.
Yaşlılara “Yaşlı Bireyler İle Görüşme Formu” uygulanmıştır. Yaşlılara;
yaşlıların nerede yaşamasının uygun olacağına ilişkin yöneltilen soruya
yaşlıların %49'u huzurevinde, %18'i kendi evinde, %33'ü de ailesi/çocukları ile
birlikte yaşamalarının uygun olacağı yanıtını vermiştir. Ayıca çalışmaya katılan tüm yaşlıların en az bir çocuğu
bulunmaktadır. Buna rağmen huzurevine yerleşmeden önceki süreçte
yaşlıların yalnızca %32'si çocukları/aileleri ile birlikte yaşamaya devam
etmiştir. Bu kapsamda ülkemizde yaşlıların çocukları/aileleri tarafından
bakılmasına yönelik genel görüş geçerliliğini korumakla birlikte aile yapısında
meydana gelen değişim ve aile tarafından sunulan bakıma yönelik algı hem çocuklar
hem de yaşlının kendisi tarafından çift yönlü olarak kısmen değişim
göstermektedir. Bu nedenle yaşlılara yönelik kurumsal bakım hizmetlerine
duyulan ihtiyaç özellikle büyük kentlerde giderek artmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yaşlılık, Yaşlanma, Huzurevi, Sosyal Hizmetler

Evaluation of the Perspective of Aging in Nursing Home of Elderly Living in Nursing Homes: Sample of İstanbul Bahçelievler, Zeytinburnu and Sultangazi Nursing Home

Öz

The number of elderly people in Turkey is increasing
just like in all over the world. As of 2015, 7.5% of Turkey's population
consists of people aged 65 years and over. The need for nursing homes, which is
social service model for the elderly in Turkey in recent years. This study is
conducted in order to reveal the opinions of the elderly about their own lives
in the nursing homes. The sample of this research consist of 100 elderly people
who are 65 years old or/and above living in Bahçelievler Nursing Home Elderly
Care and Rehabilitation Center, Sultangazi Nursing Home and Zeytinburnu Semiha
Şakir Nursing Home, which is affiliated to Istanbul Family and Social Policies
Provincial Directorate. "Interview Forms with Elderly Individuals"
were applied to elders. When they were asked “where they think should be
living?” 49% of them responded that they would live in nursing homes, 18% in
their own homes, and 33% indicated that they should be living with their
families / children.In addition, all the elders who participate in the study
have at least one child. Nevertheless, only 32% of the elderly continued to
live with their children / families before they were placed to nursing homes.
In this context, the change in the structure of the family and the perception
of the care offered by the family are shifted both the the children and the
elderly people themselves. For this reason, the need for institutional care
services for the elderly is increasing, especially in big cities.

Anahtar Kelimeler

Old Age, Aging, Nursing homes, Social services

Kaynakça

• Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Faaliyet Raporu. (2013). Erişim Tarihi: 20 Kasım 2017, http://www.aile.gov.tr/data/53fe1465369dc3053ccd5500/aile_ve_sosyal_politikalar _bakanligi_2013_yili_idare_faaliyet_raporu.pdf
• Akın, G. (2002). Başlangıçtan Günümüze Yaşamın Aile ve Toplumdaki Statüsü. Türk Geriatri Dergisi, 5(2). Erişim Tarihi: 20 Ekim 2017, http://geriatri.dergisi.org/
• Altan, Ö. Z. (2006). Sosyal Politika. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Arpacı, F. (2005). Farklı Boyutlarıyla Yaşlılık. Ankara: Türkiye İşçi Emeklileri Derneği Eğitim ve Kültür Yayınları.
• Artan, T. (1996). Aile İçi Fiziksel Yaşlı İstismarı. İstanbul Üniversitesi, Adli Tıp Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Artan, T. (2013). Huzurevinde Kalmakta Olan Yaşlılarda Aile İçi İstismar. Toplum ve Sosyal Hizmet, 24(2), 109-122. Erişim Tarihi: 14 Kasım 2017, http://www.tsh.hacettepe.edu.tr/Arsiv/20132.pdf.
• Artan. T. (2016). Huzurevinde Kalmakta Olan Yaşlılarda Yaşlı İstismarının Bir Türü Olarak Ekonomik İstismar. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 3(1), 48-56. Erişim Tarihi: 18 Kasım 2017, http://dergipark.gov.tr/download/article-file/231976.
• Asayesh, F. E. (2013). Türkiye’nin Doğusunda ve Batısında Huzurevlerinin Kıyaslanması. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Atila, S. (2006). Toplumsal Değişmenin Aile ve Yaşlılar Üzerine Etkisi (İstanbul’daki Beş Huzurevinde İnceleme). Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bahar A, Tutkun H, Sertbaş G. (2005). Huzurevinde Yaşayan Yaşlıların Anksiyete ve Depresyon Düzeylerinin Belirlenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 6: 227-239.
• Bahar, G., Bahar, A. ve Savaş, H. A. (2009). Yaşlılık Ve Yaşlılara Sunulan Sosyal Hizmetler. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, (4/12), 85-98.
• Bloom, D. E., Jimenez, E., Rosenberg, L. (2012). Social Protection Of Older People. Global Population Ageing: Peril Or Promise? World Economic Forum, s.83-88.
• Bolin, K., Lindgren B., Lundborg P. (2007). Informal and Formal Care Among Single-Living Elderly in Europe. Health Economics. Erişim Tarihi: 15 Haziran 2017, http://www.share-project.org/fileadmin/pdf_publications/B/Bolin_et_al_07.pdf
• Boran, B. (1945). Toplumsal Yapı Araştırmaları: İki Köy Çeşidinin Mukayeseli Tetkiki. Ankara, A.Ü.D.T.C.F. Yay.
• Botek, A. M. (2015). Mom or Dad: Who Would You Rather Live With? Erişim tarihi: 24 Haziran 2017, https://www.agingcare.com/articles/mom-or-dad-who-would-you-rather-live-with-157659.htm
• Bursack, C. B. (2015). Facing Reality: Caregiving Has Changed Your Life. Aging Care. Erişim Tarihi: 15 Kasım 2017, https://www.agingcare.com/articles/deal-with-caregiving-changing-your-life-139977.htm
• Buz, S. (2015). Yaşlı Bireylere Yönelik Yaş Ayrımcılığı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 14 (53), 268-278.
• Carlton-LaNey, I. (1997). Social Workers as Advocates for Elders. In M. Resisch, E. Gambril (Eds.), Social Work in the 21stCentury (ss: 285-296). USA: Pine Forge Press
• Carmichael, F., Charles, S. (2003). The Opportunity Costs of İnformal Care: Does Gender Matter? Journal of Health Economics 22, 781-803. Erişim Tarihi: 22 Haziran 2017, http://www.uv.es/=atortosa/costinformalcare.pdf
• Ceylan, H., Ayar, M., Günel, Z. (2015). Küresel ve Yerel Perspektiften Yaşlılara Yönelik Sosyal Politikalar ve Uygulamalar. In M. Şentürk, H. Ceylan, (Eds.), İstanbul'da Yaşlanmak: İstanbul’da Yaşlıların Mevcut Durumu Araştırması (61-107). İstanbul: Açılım Kitap. Çakmakçıoğlu, G. (2013). Yaşlıların Bakım Kurumlarına Yerleştirilmesinde Toplumun Tutum ve Algılarının Araştırılması. Yalova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çevik Sökmen, D. (2008). Huzurevinde Kalan Yaşlıların Huzurevindeki Yaşamlarına İlişkin Algıları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Çoban, A., Şirin, A. (2005). Ailede Yaşlı Bakımı. Hemşirelik Forumu, 58-61.
• Durgun, B., Tümerdem, Y. (1999). Kentleşme ve Yaşlılara Sunulan Hizmetler. Geriatri 2(3), 115-120. Erişim Tarihi: 15 Ocak 2017, http://geriatri.dergisi.org/
• Gökler, I., Aydın, G. (2011). Huzurevinde Yaşayan Yaşlıların Benlik Algılarının Yordanmasında Sosyo-Demografik Özellikler ve Algılanan Sosyal Desteğin Rolü. Aile ve Toplum Dergisi, Yıl:12, Cilt:7(Sayı:24). Erişim Tarihi: 12 Kasım 2017, http://dergipark.ulakbim.gov.tr/
• Heywood, F., Oldman, C., Means, R. (2002). Housind and Home in Later Life. Buckingham: Open University Press.
• Hooyman, N., Kawamoto, K., Kiyak, A. (2015). Aging Matters an Introduction to Social Gerontology. New Jersey, NJ: Pearson.
• İçli, G. (2004). Huzurevinde Kalan Yaşlılar Üzerine Bir Araştırma. Journal Of Sociological Research, Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, (Sayı:1). Erişim Tarihi: 14 Ekim 2017, http://uvt.ulakbim.gov.tr/
• Işık, C. (2002), Huzurevinde Yaşlılık İzmir Büyüksehir Belediyesi Zübeyde Hanım Huzurevi Örneginde, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Anabilim Dalı.
• Kamiya, Y., Timonen, V. (2011). Older People As Members Of Their Families And Communities. In Alan B., George S., Virpi T. and Rose Anne K. (Eds.) First Results from the Irish Longitudinal Study on Ageing, (37-50). Erişim Tarihi: 24 Ekim 2017, https://tilda.tcd.ie/publications/reports/pdf/w1-key-findings-report/Chapter3.pdf.
• Karataş, K., Duyan, V. (2002). Kocatepe Yaşlı Dayanışma Merkezi’nin Hizmet Çevresinde Oturan Yaşlıların SosyoDemografik Özellikleri ve Gereksinimleri. Toplum ve Sosyal Hizmet, 13(2): 77-90.
• Karataş, K. (1995). Sosyal Hizmetlerde Yatırım Politikaları: SHÇEK Örneği. Sosyal Hizmet Sempozyumu-95. 30. Ankara: Yılında Sosyal Hizmet ve Geleceğe Yöneliş. 22-24 Kasım 1995.
• Kellaher, L., Peace, S., Holland, C. (2004). Environment, Identity and Old Age: Quality Of Life Or A Life Of Quality? In A Walker, C. Hagan Hennessy (Eds.), Growing Older: Quality of Life in Old Age. Maidenhead: Open University Press.
• Khorshıd L, Eşer İ, Zaybak A, Yapucu Ü, Arslan G, Çınar Ş. (2004). Huzurevinde Kalan Yaşlıların Yalnızlık Düzeylerinin İncelenmesi. Türk Geriatri Dergisi, 7(1): 45-50. Erişim Tarihi: 10 Mart 2017, http://geriatri.dergisi.org/
• Kılıç, Ü. (2009). Yaşlıları Huzurevi Yaşamını Seçmeye Zorlayan Nedenlerin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Lynch, R. (2014). Social Work Practice With Older People. Washington: SAGE Publications.
• Medeiros, K., Rubinstein, R. L, Onyike, C. U., Johnston, D. M. (2013). Childless Elders in Assisted Living: Findings from the Maryland Assisted Living Study. Journal of Housing For the Elderly, 27(1-2), 206-220.
• Ness, J., Ahmed, A., Aronow, W. S. (2004). Demographics and Payment Characteristics of Nursing Home Residents in the United States: A 23-Year Trend. Journal of Gerontology: Medical Sciences, 59(11), 1213-1217.
• Öz, F. (1992). Yaşlılıkta Ruh Sağlığı. Türk Hemşireler Dergisi, 42(2), 5-8.
• Özer, M. (2004). Huzurevinde ve Aile Ortamında Yaşayan Yaşlıların Yaşam Doyumunun İncelenmesi. Türk Geriatri Dergisi, 7(1): 33-36. Seyidoğlu, H. (2003). Bilimsel Araştırma ve Yazma El Kitabı, 9. Baskı, İstanbul.
• Tezcan, M. (1982). Toplumsal Değişme ve Yaşlılık. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 169-177. Erişim Tarihi: 15 Ekim 2017, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/40/512/6298.pdf.
• Tomanbay, İ. (2007). Yaşlılara Yönelik Sosyal Hizmetler. Ankara: Hacettepe Üniversitesi GEBAM yayını.
• TÜİK. (2014). İstatistiklerle Yaşlılar 2014. Erişim Tarihi: 2 Kasım 2017. http://www.tuik.gov.tr/IcerikGetir.do?istab_id=265.
• TÜİK. (2015). İstatistiklerle Yaşlılar 2016. Erişim Tarihi: 2 Kasım 2017. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24644.
• Türk-İş Haber Bülteni. (2017). Mayıs 2017 Açlık ve Yoksulluk Sınırı. Erişim Tarihi: 10 Kasım 2017, http://www.turkis.org.tr/MAYIS-2017--ACLIK-ve-YOKSULLUK-SINIRI-d3506.
• United Nations, (2015). Profiles of Ageing 2015. Erişim Tarihi: 10 Ekim 2017, https://esa.un.org/unpd/popdev/Profilesofageing2015/index.html.
• Wayman, S. (2013). Adult Children Who Live with Their Parents. Erişim Tarihi: 16 Kasım 2017, https://www.irishtimes.com/life-and-style/health-family/parenting/adult-children-who-live-with-their-parents-1.1498838.
• Zarit, S. H., Zarit, J. M. (2007). Mental Disorder in Older Adults: Fundamentals of Assessment and Treatment (Second Ed.). New York: Guilford Press.