ADLİ GÖRÜŞME ODALARINDA SUÇ MAĞDURLARIYLA GÖRÜŞME YAPAN ADLİ GÖRÜŞMECİLERİN DENEYİMLERİNİN İNCELENMESİ: ESKİŞEHİR ADLİYESİ

Yıl 2020, Cilt: 31 Sayı: 3, 931 - 959, 24.07.2020

Berhudan Şamar , Betül Urhan

https://doi.org/10.33417/tsh.773690

Cited By: 8

Öz

görüşme odalarında, suç mağdurlarının ifade alma süreçlerine katılan adli görüşmecilerin uygulamaya ilişkin algı ve deneyimlerinin ortaya çıkarılmasıdır. Adli görüşmecilerin ifade alım süreçlerindeki deneyimlerini ve uygulamaya ilişkin algılarını belirlemede, nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırma 2018 Şubat ayında Eskişehir Adliyesinde, adli görüşme odalarında görüşme yapan 26-42 yaş arasındaki 12 adli görüşmeci ile yürütülmüştür. 7 sosyal çalışmacı, 3 pedagog ve 2 psikologla yarı yapılandırılmış görüşme formu esas alınarak derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde fenomenolojik analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, suç mağdurlarının ifadelerinin duruşma salonları yerine AGO’larda alınmasıyla, mağdurların sanıkları hiçbir zaman görmediği ve hâkim/savcıların sorularına doğrudan maruz kalmadığı için örselenmelerinin azaldığı görülmüştür. Ancak AGO sürecinde uygulayıcılar arasındaki işbirliği ve eşgüdüm eksikliği ile ortak dil ve anlayış farkı, belirleyici güç olan hâkim/savcıların kırılgan grup konusundaki eğitim eksiklikleri, mağdurun AGO’da ifade alınmasına sadece hâkim/savcının karar vermesi, teknik aksaklıklar, bekleme süresinin fazlalığı yaşanan sorunlardandır. Adli görüşmecilere hazırlık yapabilecekleri ve görüşme sırasında müdahale teknikleri uygulayabilecekleri gerekli koşulların sağlanması, mağdurun kırılganlık tespitinde ve mağdurla görüşme sürecinde adli görüşmeciye daha fazla söz, yetki ve sorumluluk tanınması, teknik aksaklıkların giderilmesi ve fiziksel koşulların iyileştirilmesi uygulamanın işlevselliğini arttıracağı öngörülmüştür.

Anahtar Kelimeler

adli görüşme odaları, adli görüşmeci, suç mağdurları

Examination of the Experience of Forensic Interviewers in the Forensic Interview Rooms of Crime Victims: Eskişehir Court

Öz

This study aims to reveal the perceptions and experiences of forensic interviewers on taking statements of crime victims in Forensic İnterview Rooms (AGO), which were introduced on April 3, 2017, in 30 courthouses in Turkey. The qualitative research method was used to determine the perceptions and experiences of forensic interviewers about statement taking processes. The research carried out in February 2018 in Eskişehir Courthouse with 12 forensic interviewers between the ages of 26-46. In-depth interviews were made with a semi-structured interview form created by 7 social workers, 3 pedagogues and 2 psychologists. The phenomenological analysis method was used to evaluate the data. The research result was that the risk of trauma in crime victims whose statements were taken in AGOs instead of hearing rooms was decreased as they didn't have to see the defendants and were not directly exposed to the questions of judges/prosecutors. However, lack of cooperation and coordination between interviewers, differences in the common language and understanding, lack of education of judges/prosecutors, who were the determinants, on the vulnerable group, the power to decide whether the victim's statement should be taken in AGOs belonging solely to judges/prosecutors, technical difficulties and long waiting hours are among the problems faced in AGO practices. It is foreseen that providing forensic interviewers with necessary conditions to prepare for their interviews and to apply intervention methods during the interview, granting more right to speak, power and responsibility to the forensic interviewer during the interview and when determining the victim's vulnerability, removing technical difficulties and improving physical conditions will increase the functionality of the practice.

Anahtar Kelimeler

forensic interview rooms, forensic interviewer, victims of crime

Kaynakça

• Adli Görüşme Odaları Yönetmeliği (2017). Erişim Adresi: http://www.cigm.adalet.gov.tr/images/ago-yonetmelik.pdf
• Aertsen, I. (2014). Karşılaştırmalı Avrupa Ülkeleri Mağdur Hakları Mevzuatı, Türkiye’de Mağdur Haklarının ve Mağdurlara Verilen Hizmetlerin Güçlendirilmesi: Etkin Uygulamaya Doğru. (Ed.) Muhittin Özdemir ve Murat Binici. Uluslararası Mağdur Hakları Sempozyumu. Ankara: Deniz Ofset Matbaacılık. 77-117.
• Atılgan Ü. E., Yağcıoğlu, S., Çavdar, Y. (2014). Çocuklarla Adli Görüşme için Rehber. Ankara.
• AGO Genel Bilgiler ve Akış Kitabı. (2017). Erişim Adresi: http://www.magdur.adalet.gov.tr/ago-genel-bilgiler-ve-akis-kitabi--01690
• AGO Uygulaması İçin Temel Hukuk Bilgisi. (2017). Erişim Adresi: http://www.magdur.adalet.gov.tr/images/ago-hukuk.pdf
• Binici, M. (2017). Kanada Yargı, Mağdur Destek ve Adli Yardım Sistemi. Erişim Adresi: http://www.magdur.adalet.gov.tr/kanada-adli-yardim-ve-magdur-sistemi-01508
• Bilginer, S.Ç., Çalışkan, D. (2018). Çocuğu İstismardan Korumada Yeni Bir Yaklaşım: Çocuk İzlem Merkezleri. Emine Akyüz’e Armağan. ( Ed.) Yasemin Karaman Kepenkçi ve Pelin Taşkın. Ankara: Pegem Akademi Yayınları. 119-127.
• Cronch, L.E., Viljoen, J.L., Hansen, D.J. (2006). Forensic İnterviewing in Child Sexual Abuse Cases:Current Techniques and Future Directions. Agression and Violent Behavior, 11 (3), 195-207.
• Creswell, J. W., (2016), Nitel Araştırma Yöntemleri Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni.Ankara: Siyasal Yayınevi.
• Cross, T. P., Jones, L.M., Walsh W. A., Simone, M. Kolko D. (2007). Child Forensic Interviewing in Children’s Advocacy Centers: Empirical Data on a Practice Model Child Abuse and Neglect, 31, 1031–1052.
• Ermağan Çağlar, E. Türk, T. (2019). İstismara Maruz Kalan Çocuklarla Adli Görüşme: NICHD PROTOKOLÜ Önerisi. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, (38), 393-412. https://dergipark.org.tr/tr/pub/taad/issue/44382/550915
• Çavdar, Y. (2013). Adalet Sisteminde Çocuğun Dinlenilmesi. Uluslararası Çocuklar İçin Adalet Sempozyumu Yargılama, Ankara, (143-147). Erişim Adresi: http://www.unicef.org.tr/files/bilgimerkezi/doc/Yarg%C4%B1lama.pdf
• Davies, G.M., Westcott, H.L. (1999). Child Witnesses Under the Memorandum of Good Practice: A Research Review.
• Erükçü, G., Akbaş, E. (2013). Mağdur Çocuklarla Adli Görüşme Teknikler. Toplum ve Sosyal Hizmet, 24 (1), 199-207.
• Gezgin, M., Erbay, A. (2017). Adli Görüşme Odaları Değerlendirme Raporu (2017-1). Adalet Sistemi Uzmanları Derneği. https://docplayer.biz.tr/53038024-Adli-gorusme-odalari-degerlendirme-raporu.html
• Gümüş, A.E. (2017). Çocuk Cinsel İstismarı Şüphesinin Bildirimi Öncesinde Çocukla Yapılacak İlk Görüşme. Klinik Psikiyatri, 20, 45-58.
• Gönültaş, B. (2016). Adli Sosyal Hizmet Adalet Mekanizmasındaki Yeri ve Önemi. Didem Yücel ve M. Burak Gönültaş (Ed.) Adli Sosyal Hizmet Yaklaşım ve Müdahale (1-12). Ankara. Nobel Yayın Evi.
• Gönültaş, B., Akduman, İ. (2016). Çocuklara Yönelik Cinsel İstismar Soruşturmalarında Mağdur Bildirimlerinin Önemi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. 4, 274-289.
• İnceoğlu, A. (2014). Uluslararası Düzenlemeler Işığında Türk Hukukunda Mağdur Hakları.(Ed.) Muhittin Özdemir ve Murat Binici. Uluslararası Mağdur Hakları Sempozyumu. Ankara: Deniz Ofset Matbaacılık, (57-76).
• İrtiş, V. (2013). Çocuk Mahkemelerinde Görev Yapan Yargıçların Tecrübeleri Üzerinden Türkiye’de Çocuk ve Genç Ceza Adaleti, Uluslararası Çocuklar İçin Adalet Sempozyumu Yargılama, (166-174). Ankara.http://www.unicef.org.tr/files/bilgimerkezi/doc/Yarg%C4%B1lama.pdf
• Korkmaz, S., Erermiş, S., Tamar, M., Aydın, C., Kayahan, A. (2001). Küçük Yaştaki Ensest Olgularında Tanı ve Adli Süreçte Yaşanan Sorunlar Nedeniyle Üç Olgu Sunumu. Adli Tıp Bilimleri Bülteni, 6 (2), 81-86.
• Kümbetoğlu, B. (2005). Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araştırma. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Mağdur Hakları Daire Başkanlığı (2017). Adli Süreçte Kadınlar. Ankara: Ankara Açık Ceza İnfaz Kurumu Matbaası.
• Nalbant, A. (2013). Soruşturma ve Kovuşturma Aşamasında Mağdur Çocuğun İfadesinin Alınması ve Dinlenmesinde Yaşanan Sorunların Değerlendirilmesi. Uluslararası Çocuklar İçin Adalet Sempozyumu Yargılama, Ankara. (240-257).
• Neuman, W. L. (2014). Toplumsal Araştırma Yöntemleri (Çev. S. Özge). Ankara: Siyasal Kitapevi.
• Özdemir, U. (2013). Çocuklar İçin Adalette, profesyonel Süreçte Yetkinlik-Yeterlilik ve Daha Fazlası. Uluslararası Çocuklar İçin Adalet Sempozyumu Yargılama, (188-198) Ankara.
• Özdemir, M. (2014). Suç Mağdurlarına Yardım İçin Yeni Bir Başlangıç. (Ed.) Muhittin Özdemir ve Murat Binici. Uluslararası Mağdur Hakları Sempozyumu (119-135). Ankara: Deniz Ofset Matbaacılık.
• Paslı, F. (2017). Cinsel İstismarın Yasal Sürecinin, Maruz Kalanlar, Ebeveynler ve Profesyoneller Açısından Ekolojik Sistem Yaklaşımına Göre İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Polat, A. (2014). Viktimoloji. İstanbul: Legal Yayıncılık.
• Şamar, B. (2018). Mağduriyet Bağlamında Adli Sosyal Hizmet ve Adli Görüşme Odaları: Eskişehir Adliyesi Örneği. (Yüksek Lisans Tezi). KOÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Hizmet Anabilim Dalı.
• TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu (2014). Mağdur Hakları İnceleme Raporu 24. Dönem 4. Yasama Yılı, 12.06.2014.
• Vandervort, F.E. (2006). Videotaping Invetsigative Interviews of Children in Cases of Child Sexual Abuse: One Community’s Approach. The Journal of Criminal Law and Criminology. 96 (4), 1353-1416.
• Walker, N. E. (2002) Forensic Interviews of Children: The Components of Scientific Validity and Legal Admissibility, Law and Contemporary Problems, 65 (1), 149-178. Erişim Adresi: https://scholarship.law.duke.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1241&context=lcp
• Yavuz, H.A. (2014). Yargı Sürecinde Mağdura Verilecek Destekler. (Ed.) Muhittin Özdemir ve Murat Binici. Uluslararası Mağdur Hakları Sempozyumu (263-275). Ankara. Deniz Ofset Matbaacılık.
• http://magdur.adalet.gov.tr/adli-gorusme-odalari-01252