The Effect of Meaning of Work on Organizational Citizenship Behaviors: A Study on Social Services Institutions

Yıl 2021, Cilt: 32 Sayı: 2, 459 - 481, 30.04.2021

Gühercan Vural , Semra Güney , İrem Metin-orta

https://doi.org/10.33417/tsh.785752

Cited By: 4

Öz

The purpose of this study was to examine the effect of meaning of work on organizational citizenship behaviors. For this purpose, the variables of positive meaning in work, meaning making through work, and greater good motivations were examined in relation to meaning of work; and the variables of altruism, courtesy, sportsmanship, conscientiousness, and civic virtue were examined in relation to organizational citizenship behaviors in this study. The sample consisted of 104 employees in four Nursing Home Geriatric Care and Rehabilitation Centers, which give service under the Ministry of Family and Social Policies and located in Çankaya and Yenimahalle districts of Ankara. The questionnaire including The Work and Meaning Inventory, the Organizational Citizenship Behavior Scale and personal information form was filled out by participants voluntarily in their work place. The hierarchical regression analysis showed that the subscales of meaning of work positively predicted organizational citizenship behaviors. That is, the employees who ascribe positive meaning to their work, make meaning through work, and have greater good motivations showed more organizational citizenship behaviors. Therefore, this study emphasizes the importance of meaning of work in promoting organizational citizenship behaviors.

Anahtar Kelimeler

Organizational Citizenship, Meaning of Work, Social Services Institutions

İşin Anlamlı Bulunmasının Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkisi: Sosyal Hizmet Kuruluşlarına İlişkin Bir Çalışma

Öz

Bu çalışmanın amacı, çalışanların işlerini anlamlı bulmasının örgütsel vatandaşlık davranışlarına etkisini incelemektir. Bu amaçla çalışmada işi anlamlı bulma kapsamında pozitif anlam, işin kattığı anlam ve yüksek motivasyon değişkenleri ile örgütsel vatandaşlık davranışları kapsamında diğerkamlık, vicdanlılık, nezaket, centilmenlik ve sivil erdem değişkenleri ele alınmıştır. Çalışmanın örneklemi, Ankara İli Çankaya ve Yenimahalle ilçe sınırları içinde (mülga) Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na bağlı dört farklı Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezlerinde görevli 104 personelden oluşmaktadır. İş ve Anlam Ölçeği, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği ve kişisel bilgi formunun yer aldığı anket katılımcılar tarafından işyerinde gönüllü olarak doldurulmuştur. Hiyerarşik regresyon analizi sonucunda işi anlamlı bulma alt boyutlarının örgütsel vatandaşlık davranışını pozitif yönde yordadığı bulunmuştur. Buna göre, işine pozitif anlam yükleyen, işini anlamlı bulan ve yüksek motivasyona sahip çalışanların daha fazla örgütsel vatandaşlık davranışı sergiledikleri görülmüştür. Bu açıdan çalışmanın bulguları, çalışanların örgütsel vatandaşlık davranışları sergilemesinde işi anlamlı bulmasının önemine dikkat çekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel Vatandaşlık, İşin Anlamlı Bulunması, Sosyal Hizmet Kuruluşları

Kaynakça

• Allan, B. A. (2017). Task significance and meaningful work: A longitudinal study. Journal of Vocational Behavior, 102, 174-182.doi:10.1016/j.jvb.2017.07.011
• Allison, B. J., Voss, R. S. ve Dryer, S. (2001), Student classroom and career success: The role of organizational citizenship behavior. Journal of Education for Business, 76 (5), 282-288. doi:10.1080/08832320109599650
• Altıntaş, F. Ç. (2006). Hizmet çalışanları olarak hemşirelerin örgütsel vatandaşlık davranışı boyutlarını belirlemeye yönelik bir analiz. Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(2), 81-90.
• Arnold, K. A., Turner, N., Barling, J., Kelloway, E. K. ve McKee, M. C. (2007). Transformational leadership and psychological well-being: The mediating role of meaningful work. Journal of Occupational Health Psychology, 12, 193–203. doi:10.1037/1076-8998.12.3.193
• Arslantaş, C. C. ve Pekdemir, I. (2007). Dönüşümcü liderlik, örgütsel vatandaşlık davranışı ve örgütsel adalet arasındaki ilişkileri belirlemeye yönelik görgül bir araştırma. Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 261-286.
• Aydın, G. Ç. ve Başol, O. (2014). X ve Y kuşağı: Çalışmanın anlamında bir değişme var mı?. Electronic Journal of Vocational Colleges, 4 (4), 1-15.
• Basım, H. N. ve Şeşen, H., (2006). Örgütsel vatandaşlık davranışı ölçeği uyarlama ve karşılaştırma çalışması. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 61, 83-102.
• Brief, A. P. ve Nord, W. R. (Eds.). (1990). Meanings of occupational work: A collection of essays. Free Press.
• Burns, M. ve Collins, R. W. (2000). Organizational citizenship in the context: A research agenda. http//hsbBaybr.edu.htm
• Ceylan, A., Çöl, G. ve Gül, H. (2005). İşin anlamlılığını belirleyen sosyal-yapısal özelliklerin güçlendirmeye olan etkileri ve sonuçları üzerine bir araştırma. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6(1), 35-51.
• Clausen, T. ve Borg, V. (2010). Do positive work-related states mediate the association between psychological work characteristics and turnover? A longitudinal analysis. International Journal of Stress Management, 17(4), 308-324.
• Çetinkaya, M. ve Çimenci, S. (2014). Örgütsel adalet algısının örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisi ve örgütsel özdeşleşmenin aracılık rolü: Yapısal eşitlik modeli çalışması. Yönetim Bilimleri Dergisi, 12(23), 237-278.
• Dinç, M., Uzunbacak, H. H. ve Akçakanat, T. (2019). Örgütsel nostaljinin işten ayrılma niyeti üzerine etkisinde işin anlamlılığının aracılık rolü. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 36, 349-369. doi: 10.30794/pausbed.448324
• Erdoğan, P. (2018). Pozitif psikolojik sermayenin örgütsel vatandaşlık davranışı, örgütsel sinizm ve tükenmişlik üzerine etkisi: Sağlık sektöründe bir uygulama (Yayınlanmamış Doktora tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Erdoğan, P. ve İraz, R. (2019). Örgütsel vatandaşlık, örgütsel sinizm ve tükenmişliğe pozitif psikolojik sermaye etkisi. Eğitim Yayınevi.
• Frankl, V. E. (1984). Man’s search for meaning. New York: Touchstone.
• Geldenhuys, M., Laba, K. ve Venter, C. M. (2014). Meaningful work, work engagement and organizational commitment. SA Journal of Industrial Psychology, 40(1), 1-10.
• Gürbüz, S. (2006). Örgütsel vatandaşlık davranışı ile duygusal bağlılık arasındaki ilişkilerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. AİBÜ-İİBF Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(1), 48-75.
• Hackman, J. R. ve Oldham, G. R. (1975). Development of the job diagnostic survey. Journal of Applied Psychology, 60(2), 159-170. doi: 10.1037/h0076546
• IBM Corp. (2012). IBM SPSS Statistics for Windows, Version 21.0. Armonk, NY: IBM Corp
• Isaksen, J. (2000). Constructing meaning despite the drudgery of repetitive work. Journal of Humanistic Psychology, 40(3), 84-107.
• Işıkhan, V. (1999). Sosyal hizmet ve sağlık alanında görev yapan yöneticileri etkileyen iş stres faktörleri. Amme İdaresi Dergisi (TODAİ), 32(2),1-17.
• Jackson, S. L. (2015). Research methods and statistics: A critical thinking approach. Cengage Learning.
• Kamdron, T. (2005). Work motivation and job satisfaction of Estonian higher officials. International Journal of Public Administration, 28, 1211–1240. doi: 10.1080/01900690500241085
• Kara, T. (2016). Stadyumlarda çalışan özel güvenlik personelinin örgütsel bağlılık ve iş anlamı düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Karaman, A. ve Aylan, S. (2012). Örgütsel vatandaşlık. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 35-48.
• Kidwell, R., Mossholder, K. W. ve Benneth, N. (1997). Cohesiveness and organizational citizenship behavior: A multilevel analysis work groups and individuals. Journal of Management, 23 (6), 775-793.
• Köroğlu, Ö. (2011). İş doyumu ve motivasyon düzeylerini etkileyen faktörlerin performansla ilişkisi: Turist rehberleri üzerine bir araştırma, (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Lovat, T. ve Gray, M. (2008). Towards a proportionist social work ethics: A habermasian perspective. British Journal of Social Work, 38, 1100-1114. doi:10.1093/bjsw/bcl396
• Lysova, E. I., Allan, B. A., Dik, B. J., Duffy, R. D. ve Steger, M. F. (2019). Fostering meaningful work in organizations: A multi-level review and integration. Journal of Vocational Behavior, 110, 374-389. doi: 10.1016/j.jvb.2018.07.004
• MacKenzie, S. B., Podsakoff, P. M. ve Ahearne, M. (1998). Some possible antecedents and consequences of in-role and extra-role salesperson performance. Journal of Marketing, 62(3), 87-98.
• May, D. R., Gilson, R. L. ve Harter, L. M. (2004). The psychological conditions of meaningfulness, safety and availability and the engagement of the human spirit at work. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 77(1), 11-37.
• Mert, İ. S. (2010). İş tatmini alt boyutlarinin örgütsel vatandaşlik davranişi üzerindeki etkisi: Yöneticiler üzerine bir araştirma. Savunma Bilimleri Dergisi, 9(2), 117-143.
• Organ, D. W. (1988). Organizational Citizenship Behavior: The Good Soldier Sydrome, Lexington Books, Lexington.
• Özdevecioğlu, M. (2003). Örgütsel vatandaşlık davranışı ile üniversite öğrencilerinin bazı demografik özellikleri ve akademik başarıları arasındaki ilişkilerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20, 117-135.
• Özkan, C. (2017). İşin anlamlılığının iş performansı ve sapma davranışına etkisi: Mersin ilinde yapılan bir araştırma. (Yayınlanmamış Doktora tezi). Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., Paine, J. B. ve Bachrach, D. G. (2000). Organizational citizenship behaviors: A critical review of the theoretical and empirical literature and suggestions for future research. Journal of Management, 26(3), 513-563.
• Quintanilla A.R. ve Wilpert B. (1988). The meaning of working. Scientific status of a concept. The meaning of work and technological options, 3-14.
• Rosso, B. D., Dekas, K. H. ve Wrzesniewski, A. (2010). On the meaning of work: A theoretical integration and review. Research in Organizational Behavior, 30, 91–127. doi:10.1016/j.riob.2010.09.001
• Seçkin, Ş. N. (2018). Yapılan işin anlamlılığı ve işe tutkunluk ilişkisi: Akademisyenler üzerine bir araştırma. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 143-160.
• Seçkin, Ş. N. (2019). İç denetim odağı, iş becerikliliği ve işin anlamlılığı ilişkisini belirlemeye yönelik bir araştırma. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 15(3), 889-903.
• Seligman, M. E. (2002). Positive psychology, positive prevention, and positive therapy. Handbook of Positive Psychology, 2, 3-12.
• Sigler, T. H. ve Pearson, C. M. (2000). Creating an empowering culture: examining the relationship between organizational culture and perceptions of empowerment. Journal of Quality Management, 5, 27-52. doi: 10.1016/S1084-8568(00)00011-0
• Sosik, J. J. (2000). The role of personal meaning in charismatic leadership. Journal of Leadership & Organizational Studies, 7(2), 60-74.
• Sosyal Hizmetler Kanunu, (1983). Resmi Gazete, 27.5.1983, Sayı: 18059, s.1. Md.3/a
• Sparks, J. R. ve Schenk, J. A. (2001). Explaining the effects of transformational leadership: An investigation of the effects of higher-order motives in multilevel marketing organizations. Journal of Organizational Behavior, 22, 849–869. doi:10.1002/job.116
• Spreitzer, G. M. (1995). Psychological empowerment in the workplace: Dimensions, measurement, and validation. Academy of Management Journal, 38(5), 1442-1465. 10.5465/256865
• Spreitzer, G. M., Kizilos, M. A. ve Nason, S. W. (1997). A dimensional analysis of the relationship between psychological empowerment and effectiveness satisfaction, and strain. Journal of Management, 23(5), 679-704.
• Steger, M. F. ve Dik, B. J. (2009). If one is looking for meaning in life, does it help to find meaning in work?. Applied Psychology: Health and Well‐Being, 1(3), 303-320. doi: 10.1111/j.1758-0854.2009.01018.x
• Steger M., Dik B. ve Duffy R. (2012). Measuring meaningful work: The Work and Meaning Inventory (WAMI). Journal of Career Assessment, 20(3), 322-337. doi: 10.1177/1069072711436160
• Wrzesniewski, A. (2003). Finding positive meaning in work. K.S. Cameron, J.E. Dutton ve R.E. Quinn (Ed.). Positive organizational scholarship: Foundations of a new discipline içinde (ss. 309-327). San Francisco, CA: Berrett-Kohler Publishers.
• Wrzesniewski, A. ve Dutton, J. E. (2001). Crafting a job: Revisioning employees as active crafters of their work. Academy of Management Review, 26(2), 179-201.
• Wrzesniewski, A., McCauley, C., Rozin, P. ve Scwartz, B.(1997). Jobs, careers, and callings: People’s relations to their work. Journal of Research in Personality, 31, 21-33.
• Yener, M. ve Aykol, S. E. (2009). Girişimcilik değerleri ve örgütsel vatandaşlık davranışı üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), 255-271.