Türkiye’deki Savaş Mağduru Engelli Sığınmacıların İhtiyaçları ve Baskı Mekanizmaları Üzerine Niteliksel Bir Değerlendirme

Yıl 2022, Cilt: 33 Sayı: 2, 605 - 633, 30.04.2022

Gamze Güneş , Buğra Yıldırım

https://doi.org/10.33417/tsh.1027261

Öz

Araştırma, Türkiye’de yaşayan geçici koruma statüsündeki engelli sığınmacıların gereksinimlerini, sorunlarını ve beklentilerini betimlemeyi ve hak temelli sosyal hizmet perspektifi ile baskı karşıtı uygulama odağında onların yaşam tecrübelerini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Çalışma, nitel metodolojiyle fenomenolojik yaklaşım kullanılarak yürütülmüştür. Araştırmaya SGDD-ASAM bünyesinde Gaziantep ilindeki temsilciliklerinden hizmet alan 20 engelli sığınmacı katılmıştır. Çalışmada yarı yapılandırılmış görüşme formu derinlemesine görüşme tekniğiyle uygulanmıştır. Veriler MAXQDA 2020 ile kodlanmış ve tematik analiz ile çözümlenmiştir. Katılımcıların önemli bir bölümünün acil sağlık hizmetlerinden faydalanmak amacıyla ülkemize giriş yaptıkları, kimlik problemi nedeniyle sağlık hizmetlerine erişemedikleri, dil bariyerinin hizmetlere erişim ve sürdürülebilirlik noktasında sorunlara neden olduğu ve bireylerin karşılanamayan medikal gereksinimleri nedeniyle sorun yaşadıkları görülmüştür. Karşılaşılan sorunlar ve özel gereksinimler bağlamında katılımcıların en çok altını çizdiği sorunun ve baskı mekanizmasının, ekonomik güçlükler olduğu saptanmıştır. Nihayetinde bu çalışma, engelli sığınmacıların ihtiyaçlar hiyerarşisini ve baskı unsurlarını ortaya çıkarmış ve sosyal hizmet perspektifinden müdahale önerileri ile engelli sığınmacıların sorunlarına çözüm stratejileri geliştirmiştir.

Anahtar Kelimeler

Engelli sığınmacı, sosyal hizmet, özel gereksinimler, baskı karşıtı uygulama, ihtiyaç ve hak temelli yaklaşım

A Qualitative Evaluation of the Needs and Pressure Mechanisms of Disabled Asylum Seekers Victims of War in Turkey

Öz

The aim of this study is to describe the needs of disabled asylum seekers living under temporary protected status in Turkey, their problems and service expectations, and to evaluate their life experiences with a rights-based social work perspective and anti-pressure practice focus. In the research, phenomenographic research method with qualitative methodology was used. The study was included 20 disabled asylum seekers who are receiving service from their representatives in Gaziantep province within the scope of SGDD-ASAM. In the study, the semi-structured interview form was applied with the in-depth interview technique. The data were encoded with MAXQDA2020 and analyzed with thematic analysis. It was observed that a significant portion of the participants entered our country in order to benefit from emergency health services, they could not access health services due to identity problems, the language barrier caused problems in terms of access to services and sustainability, and individuals had problems due to unmet medical needs. In the context of the problems encountered and special needs, it was determined that the problem and the pressure mechanism most emphasized by the participants were the economic difficulties. Consequently, the study revealed the hierarchy of needs and pressure elements of the disabled asylum seekers and developed solution strategies for the problems of disabled asylum seekers with intervention recommendations from a social work perspective.

Anahtar Kelimeler

Disabled asylum seeker, special needs, social work, anti-oppression practice, needs and rights-based approach

Kaynakça

• AFAD. (2017). Türkiye’deki Suriyelilerin Demografik Görünümü, Yașam Koșulları ve Gelecek Beklentilerine Yönelik Saha Araștırması. Ankara: Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı.
• Ahmad, W. I., & Atkin, K. (1996). Race and Community Care. Race, Health and Social Care Series. Buckingham: Open University Press.
• Albrecht, G. L., Devlieger, P. J., & Van Hove, G. (2009). Living on the margin: disabled Iranians in Belgian society. Disability & Society, 24(3), 259-271.
• Balser, D. B. (2002). Agency in organizational inequality: Organizational behavior and individual perceptions of discrimination. Work and Occupations, 29(2), 137-165.
• Barnes, C., ve Mercer, G. (2003). Disability. Cambridge: Polity Press
• Brzuzy, S. (1997). Deconstructing disability: The impact of definition. Journal of Poverty, 1(1), 81-91.
• Burkhauser, R. V., Daly, M. C., Houtenville, A. J., & Nargis, N. (2002). Self-reported work-limitation data: What they can and cannot tell us. Demography, 39(3), 541-555.
• Burns, N. (2017). The human right to health: Exploring disability, migration and health. Disability & Society, 32(10), 1463-1484.
• Davies, B., Larson, J., Contro, N., & Cabrera, A. P. (2011). Perceptions of discrimination among Mexican American families of seriously ill children. Journal of Palliative Medicine, 14(1), 71-76.
• Finkelstein, V., (1991). Disability: An Administrative Challenge? In M. Oliver (Ed.), Social Work: Disabled People And Disabling Environments. London: Jessica Kingsley.
• Flores, G. (2006). Language barriers to health care in the United States. N Engl J Med, 355(3), 229-231.
• Geçici Koruma (2021, 12 Ağustos). Erişim adresi: https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638.
• Groce, N., Kett, M., Lang, R. ve Trani, J. F. (2011). Disability and poverty: The need for a more nuanced understanding of implications for development policy and practice. Third World Quarterly, 32(8), 1493-1513.
• Güçtürk, Y., (2014). Sürgün ile Savaş Arasında Suriyeli Mülteciler, Ankara: Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA).
• Gürdoğan, D., (2018). Çanakkale’de Engelli Mülteciler: Deneyimler, Sorunlar, Olanaklar, Çanakkale Üniversitesi Disiplinler Arası Bölgesel Araştırmalar Anabilim Dalı Ortadoğu Araştırmaları, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Hanes, R. (2009). None is Still Too Many: An Historical Exploration of Canadian Immigration Legislation As It Pertains to People with Disabilities. Developmental Disabilities Bulletin, 37, 91-126.
• Harris, J. (2003). ‘All doors are closed to us’: A social model analysis of the experiences of disabled refugees and asylum seekers in Britain. Disability & Society, 18(4), 395-410.
• Harris, J., Roberts, K. (2004). Not Our Problem: The Provision Of Services to Disabled Refugees and Asylum-Seekers. D. Hayes, & B. Humphries İçinde, Social Work, Immigration and Asylum: Debates, Dilemmas And Ethical Issues For Social Work And Social Care Practice, (s. 151-161), London: Jessica Kingsley
• Kaya, M., (2017) Türkiye'deki Savaş Mağduru Engelli Suriyeli Mültecilerin Toplumsal Hayata Adaptasyon Süreçleri: Özel ve Kamusal Alan Engelleri. Diyalektolog, (16), 127-144.
• Kurtoğlu K., Hümeyra A. (2018). Savaşın Engellileri: Engelli Yaşama Mahkûm Edilen Suriyeliler. İnsamer Gözlem-Saha 12.
• Mitra, S., Posarac, A., ve Vick, B. (2013). Disability and poverty in developing countries: a multidimensional study. World Development, 41, 1-18.
• Reilly, R. (2008). Disabilities among refugees and conflict-affected populations. Women's Refugee Commission (formerly Women's Commission for Refugee Women and Children), New York.
• Straimer, C. (2010). Vulnerable Or Invisible?: Asylum Seekers with Disabilities in Europe. UNHCR, Policy Development and Evaluation Service.
• Stuart, O. (1992). Race and disability: Just a double oppression?. Disability, Handicap & Society, 7(2), 177-188.
• Suurmond, J., Uiters, E., de Bruijne, M. C., Stronks, K., & Essink-Bot, M. L. (2011). Negative health care experiences of immigrant patients: a qualitative study. BMC health services research, 11(1), 1-8.
• Şahin, F. (2005). Sosyal hizmetler uzmanlarının güçler perspektifinin temellerine ilişkin düşünceleri üzerine bir araştırma. Sağlık ve Toplum, 15(4), 43-51.
• Taşkın D. (2018). Sığınmacılar ve Geçici Koruma Altındaki Engelli Suriyeliler ile Engelli Iraklılar: Türkiye’de Sağlık ve Rehabilitasyon Hizmetlerine Erişimdeki Sorunları ve Çözüm Önerileri, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• The UN Refugee Agency (UNHCR). (2019), Global Trends Forced Displacement in 2019: UNHCR.
• Tuncay, T., & Sunay, İ. Sosyal Hizmette Baskı Karşıtı Uygulama Sosyal Adalet Paradigması Temelinde Bir Özgürleştirme Pratiği. Toplum ve Sosyal Hizmet, 17(2), 59-72.
• Vernon, A. (1996). Fighting two different battles: Unity is preferable to enmity. Disability & Society, 11(2), 255-263.
• Whyte, S. R., & Ingstad, B. (2007). Introduction: Disability Connections. Disability In Local And Global Worlds, Whyte, R. Susan & B. Ingstad içinde, (s. 1-32). London: University of California Press.
• Wong, E. H. S. (2012). Not Welcome A Critical Analysis of Ableism in Canadian Immigration Policy from 1869 to 2011. Critical Disability Discourses/Discours critiques dans le champ du handicap, 4.