Cinsel İstismara Maruz Bırakılan Çocuklara Hizmet Sunan Çocuk İzlem Merkezleri Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2023, Cilt: 34 Sayı: 2, 381 - 403, 30.04.2023

Hilal Kök , Ercüment Erbay

https://doi.org/10.33417/tsh.1091730

Öz

Çocuğun cinsel istismarı sonrasında karşılaşacağı sürecin çocuğun en az hasarla sonlandırabileceği şekilde tasarlanmış olması çocuğun iyilik hali, çocuk hakları ve mağdur hakları bakımından çok önemlidir. Çocuk İzlem Merkezleri (ÇİM) de bu amaç doğrultusunda kurulan ve gelişime açık merkezler olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada çocuğun istismar sonrası Çocuk İzlem Merkezinde yaşayacağı süreç, yapılan görüşmeler, psikiyatrik destek, ilgili profesyonellerin ekip çalışması, merkezin fiziksel koşulları, bunların çocuğa uygunluğu ve uygulamalardaki olumlu yanlar çocuk istismarı alanında farklı kurumlarda çalışan 52 profesyonelin bakış açısıyla nitel araştırma çerçevesinde değerlendirilerek multidisipliner bir yaklaşımla sunulmuştur. Tüm bu tartışmalar ışığında ÇİM’lerin güçlendirilmesine yönelik olarak çocuğun yararı ilkesi doğrultusunda neler yapılabileceği tartışılmış ve pek çok farklı öneri getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çocuk izlem merkezi, çocuğun cinsel istismarı, mağdur çocuk, multidisipliner çalışma

A Study on Children Monitoring Centers Providing Services to Children Victims of Sexual Abuse

Öz

It is very important that the post-event process of children who are sexually abused should be designed such a way that the child can get through with minimal damage in terms of the well-being of the child, the rights of the child and the rights of the victims. The Children Monitoring Centers (CMC) were established for this purpose. At the same time, CMC need to be developed. In the study, the process that the child will experience in the Children Monitoring Center after abuse, interviews, the psychiatric support, the teamwork of the relevant professionals, the physical conditions of the CMC, the suitability of all these for the child and the positive aspects of the practices were evaluated within the qualitative research from the perspective of 52 professionals working in different institutions in the field of child abuse and presented with a multidisciplinary approach. Considering all this, ıt was discussed what can be done in order to strengthen the CMC in best interests of the child principle and many different suggestions were presented.

Anahtar Kelimeler

The children monitoring centers, child sexual abuse, victim child, multidisciplinary study

Kaynakça

• Allen, D.M. (2008). The Neglect Of Contextual Factors In Studies Of Child Sexual Abuse:Acommentary. M.J., Smith (Ed.), Child Sexual Abuse: Issues And Challenges. New York: Nova Science Publishers.
• Arslan, F. & Zehra Zerrin, E. (2021). Türkiye’de Çocuk İzlem Merkezleri ve Üniversite Çocuk Koruma Uygulama ve Araştırma Merkezleri. Cantürk, G. (Ed.), Çocuk İstismarı ve İhmali (s.85-92). Ankara: Türkiye Klinikleri.
• Aydemir, İ., Yurtkulu, F. (2012). Çocuğa Yönelik İstismarla Mücadele: Çocuk İzlem Merkezi. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(2), 151-165.
• Bayün, S., Dinçer, N.C. (2013). Çocuk İzlem Merkezi. Hukuk Gündemi, (2), 92-95.
• Bilginer, S.Ç., ve Çalışkan, D. (2018). Çocuğu istismardan korumada yeni bir yaklaşım: Çocuk izlem merkezleri. Y. Karaman-Kepenekci ve P. Taşkın (Eds.), Prof. Dr. Emine Akyüz’e armağan: Akademisyenlikte 50 yıl. Çocuk hakları, eğitim hukuku, vatandaşlık eğitimi (s.119-127). Ankara: Pegem Akademi.
• Brackmann, N. (2013). Interviewing Children with the National Institute of Child Health and Human Development Investigative Interviewing (NICHD) Protocol. E. R. af Hjelmsäter & S. Landström (Eds.), Interviewing Child Witnesses Proceedings of the Erasmus Mundus Joint PhD in Legal Psychology Theoretical Course Interviewing Child Witnesses (s. 45-52).
• Brent, D., Oquendo, M., Birmaher, B., Greenhill, L., Kolko, D., Stanley, B., Zelazny, J., Brodsky, B., Melhem, N., Ellis, S.P., Mann, J.J. (2004). Familial transmission of mood disorders: Convergence and divergence with transmission of suicidal behavior. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 43(10), 1259-1266. doi: 10.1097/01.chi.0000135619.38392.78
• Connel, M. (2009). The Child Advocacy Center Model. K. Kuehnle, M. Connell (Eds.). The Evaluation of Child Sexual Abuse Allegations: A Comprehensive Guide to Assessment and Testimony (s.423-451). United States of America: John Wiley & Sons.
• Cross, T.P. Fine, J.E., Walsh, V.A., Jones, L.M. (2012). Mental Health Professionals in Children’s Advocacy Centers: Is There Role Conflict? Journal of Child Sexual Abuse, 21, 91–108. doi: 10.1080/10538712.2012.642466.
• Çocuk İzlem Merkezi Genelgesi (2012, Ekim). Resmi Gazete (Sayı : 28431). 10 Şubat 2022 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/10/20121004-5.htm adresinden alınmıştır.
• Çocuk İzlem Merkezi Yönetim ve Koordinasyon Kurulu (2012, 22 Ekim). 2012/1 Sayılı Toplantı Karar Tutanağı. 20 Kasım 2021 tarihinde http://docplayer.biz.tr/376371-Cocuk-izlem-merkezi-yonetim-ve-koordinasyon-kurulu-toplanti-karar-tutanagi.html adresinden alınmıştır.
• Dağlı, E.T., İnancı, M.A. (Yayına Hazırlayanlar) (2011). Hastane Temelli Çocuk Koruma Merkezleri İçin Başvuru Kitabı: İhmal ve İstismara Uğrayan Çocuğa Bütüncül Yaklaşım. Ankara: Unicef. 15 Şubat 2022 tarihinde https://humanistburo.org/dosyalar/humdosya/Hastane%20Temelli%20Cocuk%20Koruma%20Merkezleri%20Icin%20Basvuru%20Kitabi.pdf adresinden alınmıştır.
• Ermağan Çağlar, E., Türk, T. (2020). Çocuklarla Yapılan Adli Görüşmeler İçin Ulusal Çocuk Sağlığı ve İnsan Gelişim Enstitüsü Protokolü (NICHD) Önerisi: Türkçe Versiyonu. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18 (1) , 13-32. doi: 10.18026/cbayarsos.478463
• Faculty of Forensic and Legal Medicine (2012). Guidelines on Paediatric Forensic Examinations in Relation to Possible Child Sexual Abuse. 24 Ocak 2022 tarihinde https://www.fflm.ac.uk/wpcontent/uploads/documentstore/13528020 1.pdf adresinden alınmıştır.
• Finkelhor, D. (1999). Sexual Abuse. E., Ullman, W., Hilweg (Eds.), Childhood and Trauma: Separation, Abuse, War (s.87-157). Göttingen: Ashgate Publishing Company.
• Hornor, G. (2010). Child sexual abuse: Consequences and implications. Journal of Pediatric Health Care, 24(6), 358-364.
• Kümbetoğlu, B. (2015). Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araştırma. Ankara: Bağlam.
• Kök, H. (2019). Türkiye’de Cinsel İstismara Uğrayan Çocuklara Yönelik Hizmet ve Uygulamaların Değerlendirilmesi: Bir Model Önerisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Lamb, M. E., Hershkowitz, Orbach, Y., & Esplin, P. W. (2008). Tell me what happened: structured investigative interviews of child victims and witnesses. England: Hoboken, NJ: Wiley-Blackwell.
• Mavili, A., Bilgin, Ö. (2017). Kurum Bakımındaki Cinsel İstismar Mağduru Çocuklara İlişkin Bir Araştırma. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(2), 105-128.
• Mott, A. (2003). Child Sexual Abuse. M.J. Bannon, Y. H. Carter (Eds.), Protecting Children from Abuse and Neglect in Primary Care (s. 99-111). New York: Oxford University Press.
• Orbach, Y., & Lamb, M.E. (2007). Young Children’s References to Temporal Attributes of Allegedly Experienced Events in the Course of Forensic Interviews. Child Development, 78(4), 1100-1120.
• Özdemir, M. (2010). Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim Sorunsalı Üzerine Bir Çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 323-343.
• Öztürk, A. (2009). Çocuğun Cinsel İstismarı ve Aileyle Çalışma. Toplum ve Sosyal Hizmet, 20 (2), 89-98. Perez-Fuentes, G., Olfson, M., Villegas, L., Morcillo, C., Wang, S. ve Blanco, C. (2013). Prevalence and correlates of child sexual abuse: A national study. Comprehensive Psychiatry, 54(1), 16–27. doi: 10.1016/j.comppsych.2012.05.010.
• Putnam, F. W. (2003). Ten-year research update review: Child sexual abuse. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 42(3), 269-278.
• Sanderson, C. (2006). Counselling adult survivors of child sexual abuse (3. baskı). London: Jessica Kingsley Publishers.
• Save the Children (2002). Child Abuse and Adult Justice: A Comparative Study of Different European Criminal Justice Systems handling of Cases Concerning Child Sexual Abuse. Sweden: International Save the Children Alliance.
• Sheafor, W. ve Horejsi, J. (2014). Sosyal Hizmet Uygulaması Temel Teknikler ve İlkeler. Ankara: Nika Yayınevi.
• Steele, A., Hodes, D., Mok, J., Mott, A., Teebay, L., Wawrzkowicz, E., Livingstone, A. (2015). Service Specification for the Clinical Evaluation of Children and Young People who may have been Sexually Abused. U.K: Royal College of Paediatrics and Child Health. 10 Şubat 2020 tarihinde https://fflm.ac.uk/wp-content/uploads/2017/01/Service-Specification_FINAL.pdf adresinden alınmıştır.
• Trickett, P., Noll, J. ve Putnam, F. (2011). The impact of sexual abuse on female development: Lessons from a multigenerational, longitudinal research study. Development and Psychopathology, 23, 453-476. doi:10.1017/S0954579411000174.
• Trabzon Barosu Çocuk Hakları Komisyonu Çocuk İzlem Merkezleri Türkiye Raporu, 2015. 15 Eylül 2021 tarihinde [e-mail] adresinden alınmıştır.
• Ullman, S. E. (2002). Social reactions to child sexual abuse disclosures: A critical review. Journal of Child Sexual Abuse, 12, 89-121.
• UNICEF (2014). Çocuklarla Adli Görüşme Odaları: İhtiyaçlar, İyi Uygulama Örnekleri ve Çocuklarla Adli Görüşme Standartları (Özet Rapor). Ankara:Unicef.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (9.Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, Y. (2012). Çocukların Cinsel İstismarı Suçu ve İkincil Mağduriyet Sorunu (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü, İstanbul.