BURDUR İLİNDE YAŞAYAN YETİŞKİN BİREYLERİN ORGAN BAĞIŞI TUTUMU VE ETKİLEYEN ETMENLER

Yıl 2020, Sayı: 15, 80 - 94, 30.06.2020

Azime Arısoy , Özgür Önal

https://doi.org/10.46218/tshd.693184

Cited By: 3

Öz

Amaç: Bu çalışma, toplumun organ bağışına yönelik tutumlarını ve etkileyen faktörlerin araştırılması amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Araştırmanın evreni; Burdur il merkezi ve kırsalında yaşamakta olan 18 yaş üstü bireylerden oluşmaktadır. Rastgele örneklem yöntemiyle 872 kişiye anket uygulanarak kesitsel analitik bir çalışma yapılmıştır. Ankette; “Bedensel Yaralanma Korkusu-FBM”, “Tıbbi olarak ihmal edilme korkusu- FMN” ve “Yardım severlik ve ahlaki değerler/İnançlar-HMC” alt boyutlarından oluşan Organ Bağışı Tutum Ölçeği-ODAS kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırma grubunun. organ bağışı tutum puanları incelendiğinde; HMC puanı ortalaması; 96.85±20.25, FMN puanı ortalaması; 27.29±11.23 ve FBM puanı ortalaması; 28.35 ±11.93’dir. Multivariate analiz sonuçlarına göre, HMC puanını, kadın olmanın, il merkezinde yaşamanın, kişide kronik hastalık bulunmasının, organ bağışını dini açıdan sevap olarak düşünme ve organ bağışında bulunma ile çalışma durumunun arttırdığı saptanmıştır. FMN puanını, eğitim seviyesinin artması, yaşın artması, il merkezinde yaşamanın, kişide kronik hastalık bulunmasının, organ bağışını dini açıdan sevap olarak düşünme ve organ bağışında bulunmanın azalttığı saptanmıştır. FBM puanını, eğitim seviyesinin artması, il merkezinde yaşamanın, organ bağışını dini açıdan sevap olarak düşünme ve organ bağışında bulunmanın azalttığı saptanmıştır.
Sonuç: Kişilerin organ bağışına yönelik tutumlarını geliştirmeye yönelik müdahale çalışmaları yapılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Organ Bağışı Tutum Ölçeği, Organ Nakli, Organ Bağışı,

Kaynakça

• Kaynaklar 1. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları 2018. Available from:s URL: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30709. Erişim Tarihi: 26/08/2019.
• 2. Akif Yazar, M. ve Açıkgöz, MB. (2016). Nevşehir İl Merkezinde Yaşayan Halkın Organ Bağışı ve Nakli Konusundaki Bilgi ve Tutumları, Turk J Anaesthesiol Reanim, (44): 250-257.
• 3. Akpınar Söylemez B, Sarıgöl Ordin Y.(2017). Attitudes of the third-year nursing students toward organ donation: cross-sectional study. Transplantation Proceedings, 49(8),1698-1701.
• 4. Alat İ, Akpınar MB, Eğri M vd. (2017). Doku ve organ naklinde hasta ve yakınlarının görüşleri. Anadolu Kardiyol Derg .(7):316- 317.
• 5. Beyazıt Üçgün A, Başaran Ö ve Uskun E. (2007).Isparta il merkezinde yaşayan erişkin bireylerin organ bağışı tutumu ve etkileyen etmenler. Smyrna Tıp Dergisi ,(3):32-43.
• 6. Bölükbaş N, Eyüpoğlu A, Kurt P. (2004). Organ bağışı hakkında üniversite öğrencilerinin düşünceleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Dergisi ,21(2):73-77.
• 7. Çelebi F, Balık AA, Yılmaz İ ve Polat KY. (2002).Doğu Anadolu Bölgesi insanı organ bağısına nasıl bakıyor?. T Klin Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi 10:34-38.
• 8. Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığı. Available from:s URL: https://kurul.diyanet.gov.tr/Cevap-Ara/993/organ-bagisi-caiz-midir. Erişim Tarihi:26/08/2019.
• 9. Efil S, Sise S, Üzel H, Eser O. (2013).Afyon ilinde halkın ve Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi sağlık çalışanlarının organ bağışı konusuna ilgilerinin değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi ,2(3):361-84.
• 10. Kan, Organ ve Doku Nakli Hizmetleri Dairesi Başkanlığı Organ Nakli İstatistikleri. Available from:s URL: https://organ.saglik.gov.tr/0TR/70Istatistik/OrganNakilIstatistikKamusal.aspx. Erişim Tarihi: 26/08/2009.
• 11. Kan, Organ ve Doku Nakli Hizmetleri Dairesi Başkanlığı Resmi Sayfası. Available from:s URL:https://bagis.saglik.gov.tr. Erişim Tarihi: 27/08/2009.
• 12. Kececioglu N, Tuncer M ve Yücetin L..(2000).Akaydın M, Yakupoğlu G. Attitudes of religious people in Turkey regarding organ donation and transplantation. Transplantation Proceedings, 32: 629–630.
• 13. Kent B ve Owens RG. (1995).Conflicting attitudes to cornea land organ donation: a study of nurses' attitudes to organ donation. Int J Nurs Stud , 32(5):484-492.
• 14. Koçak Süren Ö.(2007). Organ ve doku naklinin yasal ve etik açıdan incelenmesi. TBB Dergisi, (73):174-195.
• 15. Nordfalk F, Olejaz M, Jensen AMB et al. (2016).From motivation to acceptability: a survey of public attitudes towards organ donation in Denmark. Transplantation Research , 5(1):5.
• 16. Özer N, Sarıtaş S ve Karaman Özlü Z. (2010).Hemşirelik öğrencilerinin organ nakli ve bağışı konusundaki bilgi ve düşüncelerinin incelenmesi. Anadolu Hemşirelik Ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(2):21-11.
• 17. Özkan S ve Yılmaz E. (2009). Hasta yakınlarının organ bağışı ile ilgili bilgi ve tutumları. Aile Ve Toplum 5(17):18-29.
• 18. Parisi N, Katz I. (1986).Attitudes toward posthumous organ donation and commitment to donate. Healthpsychology, 5(6):565-580.
• 19. Pierini L. Valdez P ve Pennone P. (2009).Teenager donation: Investigation of 848 high school students. Transplantation Proc , (41):3457-3459.
• 20. Sanner MA. (December 2002).Swedish survey of young people's view's on organ donation and transplantation. Transpl Int,15(12):641-648.
• 21. Sarıgöl Ordin Y, Bilik Ö, Akpınar Söylemez B vd. (2018). Organ bağışına yönelik öğrenci tutumları; Hemşirelik.Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi,7(2):28-36.
• 22. Savaşer S, Mutlu B ve Çağlar S.(2012). Hemşirelik Son Sınıf Öğrencilerinin Organ Bağışına Bakışları. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hem Derg ;(20): 1-9.
• 23. Türkiye İstatistik Kurumu Veri Giriş Ekranı. Available from:s URL: https://biruni.tuik.gov.tr-31.03.2019. Erişim Tarihi: 26/08/2019.
• 24. Weiss J, Shaw D, Schober R et al. (2017). Attitudes towards organ donation and relation to wish to donate posthumously. Swiss Medical Weekly,(147):w14401.
• 25. Yaşar M, Oğur R, Uçar M ve ark. (2008).Bir sağlık meslek yüksekokulu son sınıf öğrencilerinin organ bağışı konusundaki tutumları ve tutumlarına etki eden faktörler. Genel Tıp Derg ,18(1):33-37.
• 26. Yazici Sayın Y.( 2016 Mar).Turkish validity and reliability of Organ Donation Attitude Scale. J Clin Nurs.,25(5-6):642-655.