YENİDOĞAN YOĞUN BAKIM ÜNİTELERİNDE PSİKOSOSYAL DESTEK HİZMETLERİNİN ROLÜ

Yıl 2022, Sayı: 20, 172 - 185, 30.12.2022

Hacer Taşkıran Tepe

https://doi.org/10.46218/tshd.1116682

Öz

Son yıllarda özellikle gelişmiş ülkelerde ve ülkemizde de çok sayıda yenidoğan yoğun bakım ünitesi kurulmuş, teknik donanım sağlanmış, ekipler oluşturulmuş ve destek tedavilerinin devreye girmesi sonucu riskli yenidoğan bebeklerin yaşatılma oranları artmıştır. Bununla birlikte bir bebeğin yenidoğan yoğun bakım ünitesine yatırılması hem bebek hem de aileler için pek çok psikososyal sorunu da gündeme getirmektedir. Tıbbi bakımın en etkin biçimde uygulandığı ünitelerde dahi psikososyal sorunların ve bunlara yönelik destek hizmetlerinin görece ihmal edilmesi sağlığın bütüncül olarak değerlendirilmesinin ve biyopsikososyal yaklaşımın önünde önemli bir engel teşkil etmektedir. Derleme biçiminde gerçekleştirilmiş olan bu çalışmada, yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde psikososyal sorunların neler olduğu; perinatal sosyal hizmet uygulamalarının sağlayacağı katkılar incelenmiş ve ülkemiz koşulları da göz önünde bulundurularak yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde psikososyal destek hizmetlerine yönelik olarak bir model önerisi geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Perinatal sosyal hizmet, Psikososyal destek hizmetleri, Yenidoğan yoğun bakım ünitesi

Kaynakça

• Avcu, E. (2018). Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde izlenen bebeklerin ebeveynlerinin deneyimleri: Nitel bir çalışma örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Bachman, D. H. ve Lind, R. F. (1997a). Perinatal social work and the high risk obstetrics patient. Social Work in Health Care, 24(3-4), 3-19.
• Bachman, D. H. ve Lind, R. F. (1997b). Perinatal social work and the family of the newborn intensive care infant. Social Work in Health Care, 24(3-4), 21-37.
• Balcı S. (2006). Preterm bebeğin evdeki bakımına yönelik hemşirelik girişimlerinin bebeğin büyüme–gelişmesine ve annelerin bakım sorunlarını çözme becerilerine etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Compton, B. ve Galway, B. (1984). Social work processes. Homewood: Dorsey.
• Dağoğlu, T. ve Görak, G. (2008). Temel neonataoloji ve hemşirelik ilkeleri. İstanbul: Nobel Tıp Kitapevi.
• Ergenekon E. (2001). Yenidoğan yoğun bakım ünitesi tasarımı. Türkiye Klinikleri Pediatri Dergisi, 10, 1-5.
• Erkoç, B. ve Aslan, A. (2021, Aralık). Perinatal sosyal hizmet uzmanı. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, 18, 216-226. Doi: 10.46218/tshd.1009569
• Fowlie, P.W., McHaffie, H. (2004). Supporting parents in the neonatal unit. BMJ, 329, 1336-1338.
• Lundqvist. P., Weis, J., Sivberg, B. (2019). Parents’ journey caring for a preterm infant until discharge from hospital-based neonatal home care—A challenging process to cope with. Journal of Clinical Nursing, 28(15-16), 2966-2978.
• Moore, K.A., Coker, K., Du Buisson, A.B., Swett, B., Edwards, W.H. (2003). Implementing potentially better practices for improving family-centered care in neonatal intensive care units: Successes and challenges. Pediatrics , 111, 450-460. NAPSW (The National Association of Perinatal Social Workers) (2016). What is a Perinatal Social Worker.Erişim tarihi: 20.10.2019. https://www.napsw.org/what-is-a-perinatal-social-worker.
• Okumuş, N. (2012). Prematüre ve sorunlarına genel bakış. Numan O. (Ed.). Hayata prematüre başlayanlar, Ankara: Aysun Yayıncılık.
• Öztürk-Can, H. ve Irmak-Yılmaz, T. (2017). Yenidoğan dönemde çocuk istismarı ve ihmali. Ebeler için yenidoğan sağlığı ve hastalıkları içinde, İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Palma, E.I., Von Wussow, F.K., Morales, I.B., Cifuentes, J., Ambiado, S. (2017). Stress in parents of newborns hospitalized in a neonatal intensive care unit. Rev. Chil. Pediatr, 88(3), 332-9.
• Üğücü, G., Yiğit, R. (2021). Yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde yeni bir çağın başlangıcı: Aile entegre bakım. Haliç Üniv Sağ Bil Der. 4(2) 123-135.
• Walther, V. N. (1991). Emerging roles of social work in perinatal services. Social Work in Health Care, 15:2, 35-48, DOI: 10.1300/J010v15n02_04