Gâvurkale Hitit Kaya Kabartmaları

Yıl 2014, Cilt: 78 Sayı: 282, 373 - 406, 01.08.2014

Ali Özcan

https://doi.org/10.37879/belleten.2014.373

Öz

Gâvurkale, Ankara'nın yaklaşık olarak 60 km. güneybatısında, Ankara-Haymana arasında, Haymana'ya daha yakın bir konumda, Dereköy'ün yaklaşık 2 km. kuzeybatısında yer almaktadır. Babayakup Deresi'nin kenarında yükselen yaklaşık 60 m. yükseklikteki tepe vadiye hâkim bir konumdadır. Deniz seviyesinden 1180 m. yüksekliktedir. Tepenin zirve kesiminde, kiklopik taşlardan örülerek oluşturulmuş sur kalıntıları ile tepenin güneyine bakan yönde, düzleştirilmiş ana kaya yüzeyinde, tahtta oturduğu anlaşılan tahrip olmuş bir tanrı/tanrıça figürü ve yürür pozisyonda tasvir edilmiş iki erkek figürü yer almaktadır. Figürlerin stilistiközellikleri Hitit üslubunu yansıtmaktadır. Ayrıca tepenin zirve kesiminde kiklopik taşlardan örülerek oluşturulmuş bir oda'nın kalıntıları mevcuttur. Söz konusu oda'nın işlevi günümüze kadar tartışma konusu olmuştur. Gâvurkale'de yazılı buluntu izlerine rastlanmamıştır. Gâvurkale'de yer alan kaya kabartmaları, Hititçe çivi yazılı metinler ve arkeolojik buluntular ışığında incelenerek sonuçlara ulaşılmaya çalışılacaktır. Ayrıca tepenin kuzeyine bakan oda yapısının işlevi, Hititçe çivi yazılı metinler göz önüne alınarak değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Gâvurkale, DHepat, É NA4hekur, Höyüktepe

Gâvurkale Hittite Rock Reliefs

Öz

Location called Gâvurkale, is at a distance of about 60 km. southwest of Ankara, at a site which is closer to Haymana, in a place between Ankara-Haymana and is on about 2 km northwest of Dereköy. The hill rising at the side of Babayakup creek having an approximate height of 60 meters has a dominant place over the valley. It has an elevation of 1180 meters from the sea level. In peak part of the hill, there are remnants of city wall which were made by using kiklopic stones and at the direction of the hill facing South, there is a figure of god/goddess subjected to destruction understood to be seated on the chair of throne and figure of two men described in walking position who are staying on the surface of the smoothed main rock. Stylistic characteristics of figures are reflecting the Hittite style. Furthermore, at the peak section of the hill, there is remnants of a room made by using kiklopic Stones by placing them one over another to form a structure. The function of the subject room formed a topic for discussions until recent times. There is no traces of written finding faced with at Gâvurkale. Efforts are made in this study, to arrive at conclusions by examining the rock reliefs present at Gâvurkale, under the light of Hittite texts of cuneiform writing and the archeological findings. Furthermore, the function of the room facing North of the hill will be made subject of assessments by taking into consideration Hittite texts of cuneiform writing.

Anahtar Kelimeler

Gâvurkale, DHepat, É NA4hekur, Höyüktepe

Kaynakça

• KAYNAKLAR KAYNAKLAR KAYNAKLAR
• Akurgal, E., Die Kunst der Hethiter, München 1961.
• -------------------, Ancient Civilizations and Ruins of Turkey, İstanbul 1970.
• Anadolu Uygarlıkları, İstanbul 1988.
• -------------------, Hatti ve Hitit Uygarlıkları, İstanbul 1995.
• Internazionale di Hittitologia, Pavia, 28 giugno 2 luglio, ed.
• Carruba, O.-M. Giorgieri-C. Mora, Studia Mediterranea IX (1995)
• Ancient Near Eastern Society 14 (1982), ss. 11-25. --------------------, G.M., Hittite Birth Rituals. Second Revised Edition, StBoT
• Wiesbaden 1983. Beran, T., Die hethitische Glyptik von Boğazköy 1 Die Siegel und
• Siegelabdrücke der vor- und althethitischen Perioden und die
• Siegel der hethitischen Grosskönige, Berlin 1967. Bittel, K., Die Hethiter, München 1976. Bittel, K.-J. Boessneck-B. Damm-H. G. Güterbock-H. Hauptmann-R.
• Naumann-W. Schirmer, Das Hethitische Felsheiligtum Yazilikaya, Berlin 1975. Boehmer, R.M., Die Reliefkeramik von BoğazköyGrabungskampagnen
• 1912, 1931-1939, 1952-1978, Berlin 1983. Bossert
• Orientforschung IX (1933-34), ss. 172-186.
• Altanatolien. Kunst und Handwerk in Kleinasien von den
• Anfangen bis zum völligen Aufgehen in der griechischen Kultur
• (1976), ss. 1-41. --------------------, Altvorderasiatische Bildstelen und vergleichbare Felsreliefs.
• Mit einem Beitrag von Schunnar-Misera A., Baghdader
• (1995), ss. 35-41. CTH: Catalog of Hittite Texts. Bu çalışmadaki katalog numaraları için
• güncel katalog numaralarını online sunan http://www.hethport.uni
• I, 1-4; II, 1-3. Ehringhaus, H., Götter
• Herrscher, Inschriften. Die Felsreliefs der
• leri Müzesi 2007-2008 Yıllığı (2009), ss. 213-223; Lev. I-III. Emre, K., Yanarlar. Afyon Yöresinde Bir Hitit Mezarlığı / Yanarlar. A
• hittite cemetery near Afyon, Ankara 1978. --------------------
• Hethiter und ihr Reich. Das Volk der 1000 Götter, Katalog der
• tepe Üniversitesi, Sosyal ve İdari Bilimler Fakültesi Beşeri Bilim
• Armağan/Festschrift für Sedat Alp, ed. Otten, H.-E. Akurgal-H. Er
• Anatolicum I (1995), ss. 73-87. Fischer, F., Die Hethitische Keramik von Boğazköy, Berlin 1963. Garstang, J., The Land of the Hittites. An Account of Recent
• Explorations and Discoveries in Asia Minor, with Descriptions of
• the Hittite Monuments, London 1910. Goetze, A., Kulturgeschichte des Alten Orients. Kleinasiens, München 1957. Gonnet, H., Catalogue des documents royaux hittites du Ile millénaire
• avant J.-C., Paris 1975. Güterbock, H.G., Siegel aus Boğazköy 1. Teil: Die Königssiegel der
• in Hittite Archaeology and History. Papers in Memory of Hans G. Hawkins, J.D., The Hieroglyphic Inscription of the Sacred Pool Complex at Hattussa (SÜDBURG), StBoT Beiheft 3, Wiesbaden 1995. Herbordt, S.
• Die Prinzen- und Beamtensiegel der hethitischen
• Grossreichszeit auf Tonbullen aus dem Nişantepe-Archiv in
• Civilizations of the Ancient Near East, ed. Sasson, J.C. (1995)
• New York, ss. 2639-2660. Košak, S., Hittite Inventory Texts (CTH 241-250), Heidelberg 1982. Koşay, H.Z., Türk Tarih Kurumu Tarafından Yapılan Alaca Höyük Kazı
• Kulturgeschichte. Altorientalische Studien für V. Haas zum 65.
• Geburtstag, ed. Richter, T.-D. Prechel-J. Klinger (2001)
• the Occasion of his 65th Birthday, ed. Bittel, K.-Ph.H.J. Houwink
• Recent Developments in Hittite Archaeology and History. Papers
• in Memory of Hans G. Güterbock, ed. Yener, K.A.-H.A. Hoffner
• européenne à fleur de roche, ed. Masson, E., Les dossiers
• dolu Medeniyetleri Müzesi 1992 Yıllığı (1993), ss. 3-24. Meyer, E., Reich und Kultur der Chetiter, Berlin 1914. MHW: A. Ünal, Multilinguales Handwörterbuch des Hethitischen/A
• Concise Multilingual Hittite Dictionary/Hititçe Çok Dilli El Sözlü
• XXXIVème Rencontre Assyriologique Internationale, Istanbul, 6
• /VII/1987, ed. Erkanal, H.-V. Donbaz-A. Uğuroğlu (1987), An
• Mitteilungen der Deutschen Orient-Gesellschaft zu Berlin 94
• (1963), ss. 1-23. Otten, H.-V. Souček, Das Gelübde der Königin Puduhepa an die Göttin
• History and Archaeology, (Colloquia Antiqua 2), ed. Genz, H.-D.
• Katalog der Austellung, Bonn 18. Jaunar-28. April 2002 (2002)
• Nouvelle Série XII (1865), ss. 1-14. Rossner, E.P., Die hethitischen Felsreliefs in der Türkei, Nördlingen 1988. Rüster, C.-E. Neu
• Hethitisches Zeichenlexikon. Inventar und
• Interpretation der Keilschriftzeichen aus den Bogazköy-Texten
• Untersuchung auf der Grundlage des mittelhethitischen Textes
• KBo XVI 97 unter vergleichender Berücksichtigung akkadischer
• und Hieroglypheninschriften als Ausdruck der herrscherlichen
• Period - New Perspectives in Light of Recent Research. Acts of the
• International Conference Held at the University of Florence (7-9
• February 2007), (Studia Asiana 5), ed. Daddi, F.P.-G. Torri-C.
• Corti (2009), Roma, ss. 169-191. Strauβ, R.
• Reinigungsrituale aus Kizzuwatna. Ein Beitrag zur
• Erforschung hethitischer Ritualtradition und Kulturgeschichte, Ber
• Anatolian Studies XXV (1975), ss. 85-103. Ünal, A., Hitit Sarayındaki Entrikalar Hakkında Bir Fal Metni (KUB
• Archaeology and History. Papers in Memory of Hans G. von der Osten, H.H., Discoveries in Anatolia 1930-31, Chicago 1933. von der Osten, H.H., Gâvurkale Kılavuzu, İstanbul 1937. Woudhuizen, F.C., Luwian Hieroglyphic Monumental Rock and Stone
• Inscriptions from the Hittite Empire Period, Innsbruck 2004.