TURİZMDE KARİYER YÖNETİMİNİN İŞ TATMİNİNE ETKİSİ: İSTANBUL’DA KONAKLAMA İŞLETMELERİ ÜZERİNE BİR UYGULAMA

Yıl 2023, Cilt: 22 Sayı: 22, 131 - 152, 30.06.2023

Özlem Karataş , Cihan Yılmaz

Öz

İş tatminine yönelik çalışmalar incelendiğinde, işgören tatminini artıracak ücret politikası, sosyal haklar ve kariyer imkanı gibi uygulamaları etkin olarak yapan işletmelerde, işgörenlerin diğerlerine kıyasla daha verimli oldukları ifade edilmektedir. Genel anlamda iş planlarını, işgörenlerin iş tatminini artıracak noktaları göz önünde bulundurarak uygulayan işletmelerin işgören performansı ve verimliliği konusunda pozitif geri dönüşler alacağı bilinmektedir (Şimşek vd., 2011). Bu durum başarılı bir kariyer yönetimi uygulamasının iş tatmini hissi üzerinde önemli bir etkisi olabileceğini göstermektedir.
Bu çalışma konaklama işletmelerinde kariyer yönetimi ve işgörenlerin iş tatmini arasındaki ilişkiye odaklanmaktadır. Çalışmanın amacı, kariyer yönetiminin çalışanların iş tatminlerine olan etkilerini ortaya koymaktır. Çalışanların demografik niteliklerine bağlı olarak kariyer yönetimi ve iş tatmini kavramlarında farklılık olup olmadığı da çalışmanın amaçlarındandır. Buna dayanarak İstanbul’daki konaklama işletmelerinde çalışan 525 işgörenden yüzyüze anket tekniği ile veri toplanmıştır. Elde edilen veriler SPSS paket programında değerlendirilmiş olup normallik, geçerlik, güvenirlik analizleri ve frekans, ANOVA ve T-test ile araştırma hipotezleri test edilmiştir. Analizler sonucunda konaklama işletmelerinde uygulanan kariyer yönetiminin çalışanların iş tatminlerine pozitif yönde etkisi olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kariyer Yönetimi, İş Tatmini, Konaklama İşletmesi.

Kaynakça

• Adekola, B. (2011). Career planning and career management as correlates for career development and job satisfaction. A case study of Nigerian Bank Employees. Australian Journal of business and anagement research, 2.
• Akıncı, Z. (2002). “Turizm Sektöründe İşgören İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Beş Yıldızlı Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama”, Akdeniz İİBF. Dergisi, Sayı: 4.
• Akyıldız, H. & Turunç, Ö. (2013). Çalışma Psikolojisi. Ankara: Alter Yayıncılık.
• Ay, F. A., Filizöz, B. & Öncül, M. S. (2014). Kariyer Yönetimi Uygulamalarinin İş Tatminine Etkisi: Kamu ve Özel Sağlik Çalışanlarina Yönelik Bir Araştirma. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 45-61.
• Aytaç, S. (1997). “Çalışma Yaşamında Kariyer: Yönetimi, Planlaması, Geliştirilmesi, Sorunları”, Epsilon Yayıncılık, İstanbul, 327s.
• Aytaç, S. (2005). Çalışma Yaşamında Kariyer Yönetimi Planlaması Gelişimi ve Sorunları, Ezgi Kitabevi, Bursa.
• Berberoğlu, G. (1991). İşletmelerde Organizasyon-Birey Bütünleşmesini Sağlayan Etkili Bir Uygulama: Kariyer Yönetimi. Amme İdaresi Dergisi, 24(1), 135-153.
• Bingöl D. (2003). İnsan Kaynakları Yönetimi, Beta Yayınları, İstanbul.
• Bozkurt, Ö.ve Bozkurt, İ., (2008). “İş Tatminini Etkileyen İşletme İçi Faktörlerin Eğitim Sektörü Açısından Değerlendirilmesine Yönelik Bir Alan Araştırması”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, Sayı: 9.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı İstatistik, Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorumu. Ankara: Pegema.Journal of Travel and Tourism Research 22 (2023) 131-152 150
• Büyükyilmaz, O., Karakulle, İ., & Karataş, İ. (2018). Örgütsel kariyer yönetiminin duygusal bağlılık üzerinde etkisinde iş tatmininin aracılık rolü. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 1-29.
• Çınar, O. & Karcıoğlu, F. (2012). Büro Yönetimi Bölümü Öğrencilerinin Umutsuzluk Düzeyleri ve Kontrol Odağı İnançları Üzerine Bir Araştırma: Erzincan Üni. MYO Uygulaması. Atatürk Üni. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(3), 283-296.
• DeCenzo, D. A., Robbins, S. P., & Verhulst, S. L. (2016). Fundamentals of human resource management. John Wiley & Sons.
• Erdoğmuş, N. (2003). Kariyer Geliştirme, Kuram ve Uygulama. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Erdöl C. (2000) Kariyer Planlama Sistemi, Kariyer Yönetimi, Kariyer Geliştirme, Kariyer Sorunları ve Koçluk Uygulamaları (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Gebze İleri teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gebze.
• Handsome, J. (2009), The Relationship Between Leadership Style and Job Satisfaction, PHD Thesis, Walden University.
• Güney, S. (2000). Yönetim ve Organizasyon El Kitabı, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• İmamoğlu, S. Z., Keskin, H., & Serhat, E. R. A. T. (2004). Ücret, kariyer ve yaratıcılık ile iş tatmini arasındaki ilişkiler: Tekstil sektöründe bir uygulama. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 11(1), 167-176.
• Karataş, A. (2010). Bireysel Kariyer Geliştirme ve Kariyer Yöntemleri: Etap Yayınevi.
• Khalilzadeh, J., Del Chiappa, G., Jafari, J., & Borujeni, H. Z. (2013). Methodological approaches to job satisfaction measurement in hospitality firms. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 25(6), 5.
• Kılınç, E. (2020). Sağlık Çalışanlarının Kariyer Yönetimi Kapsamında Eğitim ve Geliştirme Faaliyetlerine Yönelik Algılarının İş Tatmini Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 353-361.
• Koçak, O. & Erdoğan, Z. (2011). Bankacılık Sektöründe Yeni İnsan Kaynakları Yönetimi Yaklaşımları Hakkında Bir Uygulama. Journal of Social Policy Conferences, 0(60), 259-283.
• Kong, H., Cheung, C., & Song, H. (2011). Hotel Career Management in China: Developing a Measurement Scale. International Journal of Hospitality Management, 30(1), 112-118.
• Locke, E. A. (1976). The Nature and Causes of Job Satisfaction. In M. D. Dunnette (Ed.), Handbook of industrial and organizational psychology. Chicago: Rand McNally.
• Merden, S. (1995). “Endüstri İşletmelerinde İşgücü Planlama Teknikleri ve Bir Uygulama”, Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Nunnally, J. C. ve Bernstein, I. H. (1994). Psychometric theory, 3rd Edition, New York: McGraw-Hill Inc.
• Okyay, N. (2009). Emniyet Teşkilatına Bağlı Okullardan Mezun Olup Çevik Kuvvet Şube Müdürlüğünde Görev Yapan Polislerin Psikolojik Hizmet Algıları, İş Doyumu ve Tükenmişlik Düzeyinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Oliveira, L. B., Cavazotte, F., & Alan Dunzer, R. (2019). The interactive effects of organizational and leadership career management support on job satisfaction and turnover intention. The International Journal of Human Resource Management, 30(10), 1583-1603.
• Özgen, H. ve Yalçın, A. (2010), İnsan Kaynakları Yönetimi, Ankara: Akademisyen Kitapevi.
• Samadov, S. (2006). İş Doyumu ve Örgütsel Bağlılık, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Saruhan, Ş. C. ve Yıldız, M. L. (2012). İnsan Kaynakları Yönetimi Teori ve Uygulama. İstanbul: Beta Basım Yayım.
• Sevimli, F. ve İşcan, Ö. F. (2005). Bireysel İş Ortamına Ait Etkenler Açısından İş Doyumu, Ege Akademik Bakış, Cilt:5, Sayı:1.
• Somuncuoğlu, A. B. (2013). Psikolojik Güçlendirme ve İş Tatmini Arasındaki İlişki ve Bir Uygulama, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Sökmen, A. ve Aydıntan, B. (2016). Kariyer Geleceği Algısının İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Bir Kamu Kurumunda Araştırma. Journal of Business Research Turk-ISARDER, 8(3), 251-263.
• Şahal, E. (2005). Akademik Örgütlerde Örgüt Kültürü ve İş Tatmini Arasındaki İlişki: “Akdeniz Üniversitesi’nde Doktora Yapan Araştırma Görevlilerinin Örgüt Journal of Travel and Tourism Research 22 (2023) 131-152 152 Kültürüne ve İş Tatminine Yönelik Algı ve Kanaatleri”. Akdeniz Üniversitesi. Halkla İlişkiler ve Tanıtım Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Şimşek, M. Ş., Çelik, A., Akgemci, T., & Soysal, A. (2004). Kariyer Yönetimi. Ankara: Gazi Kitabevi, 139.
• Şimşek, M., Akgemci, T., & Çelik, A. (2011). Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış, 7. Baskı, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (Sixth Edition). USA: Pearson Education Limited.
• Toker, B. (2007). Demografik Değişkenlerin İş Tatminine Etkileri: İzmir’deki Beş ve Dört Yıldızlı Otellere Yönelik Bir Uygulama. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 8 (1), 92-107.
• Urhan S. (2014). İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi Bir Alan Araştırması. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Denizli. 35.
• Vroom, VV. H. (1964). Work and motivation. New York: Wiley.
• Wallis, T. J. (2001). “Tips for Making a Good Career Match”, Career World, April 2001, http://www.findarticles.com/p/articles/mi_m0HUV/is_6_29/ ai_74361731, 26/04/2004.
• Yazıcıoğlu, İ. ve Sökmen, A. (2007). Otel İşletmelerinin Yiyecek-İçecek Departmanlarında Görev Yapan İşgörenlerin İş Tatmin Düzeylerinin Değerlendirilmesi: Adana’da Bir Uygulama. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Bahar, Sayı 18, 1-23