Factors Affecting Vocational Goal Setting: A Study on Vocational High School Students

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 1 - 9, 01.01.2022

Tanju Demir , Çiğdem Ayanoğlu , Ömer Faruk Vural

Öz

In this study, it is aimed to determine the factors that are effective in determining the vocational goals of the students studying at vocational high schools. For this purpose, the study was carried out with 15 students studying at vocational high schools by using case study design, one of the qualitative research methods. The data were obtained through the semi-structured interview form created by the researcher, and the descriptive analysis method was used in the analysis of the data. It has been found that families and friends influence students by supporting them, teachers influence them through counseling, and other people around them influence through validating the professions they choose. In addition, it is another research result that the vocational courses available at the school are effective in choosing a profession. The result that gender is not an effective factor in determining professional goals is one of the important results of the study. It was determined that the students chose the profession they aimed for because they were interested, they believed they would do it fondly, they thought they were talented in their chosen profession and they believed they would be successful.

Anahtar Kelimeler

Professional goal, Vocational high school, Student

Factors Affecting Vocational Goal Setting: A Study on Vocational High School Students

Öz

Bu çalışmada meslek lisesinde öğrenim gören öğrencilerin mesleki hedeflerini belirlerken etkili olan faktörlerin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseni kullanılarak meslek lisesinde öğrenim gören 15 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Veriler araştırmacı tarafından oluşturulan yarı yapılandırılmış görüşme formuyla elde edilmiş, verilerin analizinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; aile, öğrenim görülen okul, arkadaş ve çevredeki diğer insanların mesleki hedef belirlerken etkili birer faktör olduğu tespit edilmiştir. Ailelerin ve arkadaşların seçtikleri meslekler konusunda destek olarak, öğretmenlerin rehberlik ederek, çevresindeki diğer insanların ise seçtikleri meslekleri onaylayarak öğrencileri etkiledikleri saptanmıştır. Ayrıca okulda var olan meslek derslerinin meslek seçiminde etkili olduğu da bir diğer araştırma sonucudur. Cinsiyetin ise mesleki hedef belirlemede etkili bir faktör olmadığı sonucu araştırmanın önemli sonuçlarından biridir. Öğrencilerin ilgi duyduğu, severek yapacağına inandığı, seçtiği meslek alanında yetenekli olduğunu düşündüğü ve başarılı olacağına inandığı için hedefledikleri mesleği seçtikleri saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mesleki hedef, Meslek lisesi, Öğrenci

Kaynakça

• Aydın, G. (2010). 7.sınıf öğrencilerinin daha gelişmiş zekâ alanlarının saptanması ve buna uygun çoklu zekâ kuramı etkinlikleri ile öğretim yapılması. (Yayın No. 278125) [Yüksek Lisans tezi, Gazi Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Binici, H. & Arı, N. (2004). Meslekî ve Teknik Eğitimde Arayışlar. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 383-396. http://www.gefad.gazi.edu.tr/tr/pub/issue/6758/90909
• Eldeleklioğlu, J. (1996). Karar stratejileri aile ana baba tutumları arasındaki ilişkiler. (Yayın No. 52683) [Doktora tezi, Ankara Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Gezer, M. (2010). Kariyer planlanmasında meslek seçiminin önemi: meslek lisesi son sınıf öğrencileri üzerine bir araştırma. (Yayın No. 273031) [Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Given, B.K. (1996). Learning styles: A synthesized model. Journal of Accelerated Learning and Teaching, 21(1&2), 11- 43. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED436959.pdf
• Hall, D. T. & Hall, F. S. (1976). The relationship between goals, performance, success, self-image, and involvement under different organization climates. Journal of Vocational Behavior, 9(3), 267–278. https://doi.org/10.1016/0001-8791(76)90055-5
• Kantarcıoğlu, S. (1987). Rehberlik el kitabı. Millî Eğitim Bakanlığı.
• Kepçeoğlu, M. (1997). Rehberlik ve psikolojik danışma. Alkım.
• Koç, M. (2003). Rehberlik (Nurten Sargın, Ed.). Mikro.
• Kuzgun, Y. (2000). Meslek danışmanlığı kuramlar ve uygulamalar. Nobel.
• Kuzgun, Y. (2003). Meslek rehberliği ve danışmanlığına giriş. Nobel.
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji sözlüğü. Osman Akınhay & Derya Kömürcü (Çev.). Bilim ve Sanat.
• Onur, B. (1987). Ergenlik psikolojisi. İmge.
• Onur, B. (2004). Gelişim psikolojisi. İmge.
• Özgan, A. (2006). Meslek lisesi öğrencilerinin mesleki karar verme olgunluğu ile bazı kişilik özelliklerinin incelenmesi. (Yayın No. 185172) [Yüksek Lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Özgüven, E. (2001). Çağdaş eğitimde psikolojik danışma ve rehberlik. Pederem.
• Rader, L.A. (2005). Goal setting for students and teachers-six steps to success. The Clearing House, 78(3), 123-126. https://www.jstor.org/stable/30190034
• Robinson, C. & Gahagan, J. (2010). Coaching students to academic success and engagement on campus. About Campus, 15(4), 26-29. https://doi.org/10.1002/abc.20032
• Sarigiani, P. A., Wlson, J. L., Petersen, A. C. & Vicary, J. R. (1990). Self-Image and educational plans of adolescents from two contrasting communities. The Journal of Early Adolescence, 10(1), 37-55. https://doi.org/10.1177/0272431690101003
• Tan, H. (1992). Psikolojik danışma ve rehberlik. Millî Eğitim Bakanlığı.
• Vurucu, F. (2010). Meslek lisesi öğrencilerinin meslek seçimi yeterliliği ve meslek seçimini etkileyen faktörler. (Yayın No. 249055) [Yüksek Lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Yeşilyaprak, B., Kurç, G. & Güngör, A. (1996). Eğitsel ve mesleki rehberlik. Varan.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin.
• Yıldırım, M. (2016). Lise öğrencilerinde kendilik imgesinin okul başarısına etkisi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 43, 157-168. https://dergipark.org.tr/tr/pub/maruaebd/issue/23602/251277