Mülteci Öğrencilerin Teknolojiye Yönelik Tutumlarının İncelenmesi: Tokat Örneği

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 1, 83 - 92, 30.06.2018

Mehmet Akif Eroğlu Tuğba Kocadağ Ünver , Murat Ünver Levent Yazıcı Murat Ağar

Öz

Bu araştırmada, Tokat il merkezinde öğrenimine devam eden mülteci öğrencilerin teknolojiye yönelik tutumlarının yaş, cinsiyet gibi demografik değişkenlere göre anlamlı farklılıklar taşıyıp taşımadığının Yurdugül ve Aşkar (2008) tarafından uyarlaması gerçekleştirilen Teknolojiye Yönelik Tutum Ölçeği ile belirlenmesi amaçlanmaktadır. Belirlenen amaç doğrultusunda, mülteci öğrencilerin teknolojiye yönelik tutumlarının araştırılması sürecinde tarama (survey) araştırma yöntemi kullanılmıştır. Tarama araştırma yöntemi, geçmişte veya halen var olan bir durumu var olduğu şekliyle betimlemeyi amaçlayan araştırma yaklaşımıdır (Karasar, 2000). Bu araştırmada Yurdugül ve Aşkar (2008) tarafından uyarlaması gerçekleştirilen Teknolojiye Yönelik Tutum Ölçeği, amaçlı örnekleme tekniği kullanılarak belirlenen ve Tokat ili merkezinde yer alan orta sosyo-ekonomik düzeydeki bünyesinde en fazla mülteci öğrenci barındıran dört ilk ve ortaokulda öğrenim gören yaş aralığı 10 ile 13 arasında değişen 200 öğrenciye uygulanmıştır (NKadın=96, NErkek=104). Elde edilen bulgular incelendiğinde, öğrencilerin teknolojiye yönelik tutumlarının cinsiyete (p=,489) ve yaşa (p=,398) göre anlamlı farklılıklar taşımadığı; uyruğa göre incelendiğinde ise mülteci öğrenciler lehine anlamlı bir farklılık (p=,000) taşıdığı bulgusuna erişilmiştir. Alanyazında teknolojiye yönelik tutumun belirlenmeye çalışıldığı araştırmalarda, gerçekleştirilen çalışmanın sonuçlarına benzer nitelikler taşıyan gerek cinsiyet (Gerçek vd., 2006; Shapka ve Ferrari, 2003; Çetin, Çalışkan ve Menzi, 2012; Çetin ve Güngör, 2014) ve gerekse yaş (Gerçek vd., 2006; Çetin ve Güngör, 2014) açısından anlamlı farklılıklar bulunmayan çalışmaların mevcut olduğu görülmektedir. Araştırma bulgularından elde edilen sonuçlara göre uyruk açısından anlamlı bir farklılığın oluşmasının temel nedenleri olarak dijital bölünme ve dijital yoksulluk gösterilebilir. Yeni bir bilgi teknolojisine erişebilenler ve erişemeyenler arasındaki farkı anlatan dijital bölünme kavramı; ekonomik, sosyal ya da demografik birçok değişkenle birlikte teknolojiyi de etkilemekte ve beraberinde dijital yoksulluğu getirmektedir. Dolayısıyla mülteci öğrencilerin, kendi ülkelerinden ayrılmış, dijital bölünme ile dijital yoksulluğu yaşamış bireyler oldukları düşünüldüğünde, teknolojiye yönelik olumlu tutum geliştirmeleri beklenen bir durum olarak ortaya çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Dijital Bölünme, Dijital Yoksulluk, Göçmen, Mülteci, Teknolojiye Yönelik Tutum

Kaynakça

• Ajzen, I. (2001). Nature and operation of attitudes. Annual Review of Psychology, 52, 27-58.
• Akdemir, Ö. (2006). İlköğretim Öğrencilerinin Matematik Dersine Yönelik Tutumları ve Başarı Güdüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Akkaya, N. (2009). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 35-42. Alper, A., & Deryakulu, D. (2010). Web ortamlı probleme dayalı öğrenmede bilişsel esneklik düzeyinin öğrenci başarısı ve tutumları üzerindeki etkisi. Eğitim ve Bilim, 33(148), 49-63.
• Altıparmak, M. (2001). Biyoloji öğretiminde işbirlikli öğrenme yönteminin laboratuara yönelik tutum ve başarı üzerine Etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Altıparmak, M. ve Nakipog lu, M. (2002). Lise biyoloji laboratuvarlarında is birlikli ög renme yönteminin tutum ve bas arıya etkisi. V.Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eg itimi Kongresi. 16-18 Eylül: Ankara. 1, 40-45.
• Anderson L.W. (1988). Attitudes and their measurement. In Keeves, J.P. (Ed.), Educational research, methodology and measurement: An international handbook. New York, Pergamon Press.
• Apak, H. (2015). Suriyeli Göçmenlerin Gelecek Beklentileri: Mardin Örneği. Birey ve Toplum, 5, 125-142.
• Aydın, F., & Kara, F. N. (2013). Öğretmen adaylarının teknolojiye yönelik tutumları: Ölçek geliştirme çalışması. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 10(4), 103-118.
• Azar, A., Şenler, B. & Taşkın, Ö. (2006). Çoklu zeka kuramına dayalı öğretimin öğrencilerin başarı, tutum, hatırlama ve bilişsel süreç becerilerine etkisi. H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 45-54.
• Babaoğlan, E., Çelik, E., & Çakır, H. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Teknolojiye Yönelik Tutumunun Yabancılaşma Düzeyini Yordama Gücü. İlköğretim Online, 15(1), 204-218.
• Bakioğlu, B., Alkış-Küçükaydın, M., Karamustafaoğlu, O., Uluçınar-Sağır, Ç., Akman, E., Ersanlı, E., & Çakır, R. (2015). Öğretmen adaylarının bilişötesi farkındalık düzeyi, problem çözme becerileri ve teknoloji tutumlarının incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 22-33.
• Barrantes, R. (2007). Analysis of ICT Demand: What is Digital Poverty and How to Measure It?, H. Galperin ve J. Mariscal (der), Digital Poverty: Latin American and Caribbean Perspectives, IDRC, Ottawa, Canada, ss.29-53.
• Becker, K. H., Maunsaiyat, S. (2002). Thai Students’ Attitudes and Concepts of Technology. Journal of Technology Education, 13(2), 6-20.
• Bulut, S., Yetkin, İ. E. & Kazak S. (2002). Matematik öğretmen adaylarının olasılık başarısı, olasılık ve matematiğe yönelik tutumlarının cinsiyete göre incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 22, 21-28.
• Campbell, D. (2001). Can the Digital Divide Be Contained?, International Labour Review, 140 (2), 119-141.
• Colby, D. (2001). Conceptualizing The 'Digital Divide', Communication Law & Policy, 6(1), 123-174.
• Compaine, B. (2001), The Digital Divide: Facing a Crisis or Creating a Myth?, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) Yayınları, Cambridge.
• Corrocher, N., & Ordanini, A. (2002). Measuring the Digital Divide: A Framework for the Analysis of Cross-Country Differences, Journal of Information Technology, 17(1), 9-19.
• Cullen, R. (2001). Addressing the Digital Divide. Online Information Review, 25(5), 311-320. doi:10.1108/14684520110410517
• Çapri, B. ve Çelikkaleli, Ö. (2008). Öğretmen Adaylarının Öğretmenliğe İlişkin Tutum ve Mesleki Yeterlik İnançlarının Cinsiyet, Program ve Fakültelerine Göre İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 33–53.
• Çelik, H. C., & Kahyaoğlu, M. (2007). İlköğretim öğretmen adaylarının teknolojiye yönelik tutumlarının kümeleme analizi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(4), 571-586.
• Çetin, O., Çalışkan, E., & Menzi, N. (2012). Öğretmen adaylarının teknoloji yeterlilikleri ile teknolojiye yönelik tutumları arasındaki ilişki. İlköğretim Online, 11(2), 273-291.
• Çetin, O., & Güngör, B. (2014). İlköğretim öğretmenlerinin bilgisayar öz-yeterlik inançları ve bilgisayar destekli öğretime yönelik tutumları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 55-78.
• Deniz, S., Go rgen, I ., S eker, H. (2006). Tezsiz yu ksek lisans o g retmen adaylarının teknolojiye yo nelik tutumları. Eurasian Journal of Educational Research, 23, 62-71.
• Dragulanescu, N. (2002). Social Impact of the 'Digital Divide' in a Central–Eastern European Country, The International Information & Library Review, 34(2), 139-151.
• Erdoğan, M. M. (2015). Türkiye’deki Suriyeliler: Toplumsal kabul ve uyum. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Göç ve Siyaset Araştırmaları Merkezi Yayınları.
• Ergin, A. (2006). İlköğretim Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersine İlişkin Tutumları. Yüksek Lisans Tezi. Denizli: Pamukkale Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Fang, R., Teng, C., Chen, C. (2007). How Taiwanese and Americans think about technology. Journal of Technology Education, 18(2), 7-23.
• Gencel, İ. E. (2006). Öğrenme Stilleri, Deneyimsel Öğrenme Kuramına Dayalı Eğitim, Tutum ve Sosyal Bilgiler Program Hedeflerine Erişi Düzeyi. Yayınlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Gerçek, C., Köseoğlu, P., Yılmaz, M., & Soran, H. (2006). Öğretmen adaylarının bilgisayar kullanımına yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(30), 130-139.
• Hargittai, E. (2003), The Digital Divide and What to Do About It , Derek, C. Jones (der), New Economy Handbook, Elsevier Academic Press, New York, ss. 822-841.
• İpek, C. & Acuner, H. Y. (2011). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Bilgisayar Öz-Yeterlik İnançları ve Eğitim Teknolojilerine Yönelik Tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 23-40.
• Ispir, E., Furkan, H., C itil, M. (2007). College science teachers’ attitudes towards technology-Kahramanmaras sample. Journal of Erzincan Education Faculty, 9(1), 63-72.
• Kağnıcı, D. Y. (2017). Suriyeli Mülteci Çocukların Kültürel Uyum Sürecinde Okul Psikolojik Danışmanlarına Düşen Rol ve Sorumluluklar. İlköğretim Online, 16(4), 1768-1776.
• Kalanda, K. (2005). Factors influencing college students’ attitudes toward technology. MSc Thesis, University of South Africa.
• Kalaycı, C. (2013). Dijital bölünme, dijital yoksulluk ve uluslararası ticaret. Atatürk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 27(3). 145-162.
• Karasar, N. (2000). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara, Tekışık Ofset.
• Kazazoğlu, S. (2013). Türkçe ve İngilizce derslerine yönelik tutumun akademik başarıya etkisi. Eğitim ve Bilim, 38 (170), 294-307.
• Khunyakari, R., Mehrotra, S., Natarajan, C., & Chunawala, S. (2009). Studying Indian middle school students’ attitudes towards technology. epiSTEME-3 International Conference to Review Research in Science, Technology and Mathematics Education, Mumbai, 81-88.
• Köseoğlu, P., Yılmaz, M., Gerçek, C., & Soran, H. (2007). Bilgisayar kursunun bilgisayara yönelik başarı, tutum ve öz-yeterlik inançları üzerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(33).
• Kurt, M. (2012). Çoklu zeka kuramına dayalı öğrenme yöntemi ve motivasyon stilleri etkileşiminin öğrencilerin tutum, akademik başarı ve bilgilerinin kalıcılığına etkisi. Doktora tezi. Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Lee, M. K. & Erdog an, I . (2007) The effect of Science–Technology–Society teaching on students’ attitudes toward science and certain aspects of creativity. International Journal of Science Education, 29 (11): 1315-1327.
• Ma, X. (1997). Reciprocal relationships between attitude toward mathematics and achievement in mathematics. The Journal of Educational Research. Mar/Apr97, 90(4), 221-229.
• Metin, M. Birişçi S. ve Coşkun, K. (2013). Öğretmen adaylarının öğretim teknolojilerine yönelik tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21 (4), 1345-1364.
• Morgan, C.T. (1991). Psikolojiye giris . 8. Baskı (C ev. Arıcı, H., Aydın, O. ve ark.), Ankara, Hacettepe U niversitesi Psikoloji Bo lu mu Yayınları.
• Mutlu, S. (2012). Bilimsel süreç becerileri odaklı Fen ve Teknoloji eğitiminin ilköğretim öğrencilerinin bilimsel süreç becerileri, motivasyon, tutum ve başarı üzerine etkileri Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Edirne. Oguz, E., Ellez, A. M., Akamca, G. O ., Keserciog lu, T. & Girgin, G. (2011). Okulo ncesi o g retmen adaylarının bilgisayar destekli eg itim yapmaya ve bilgisayara yo nelik tutumları. I lkogretim Online, 10 (3): 934-950.
• Özder, H., Konedralı, G., & Zeki, C. P. (2010). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 16(2), 253-275.
• Özkal, N., & Çetingöz, D. (2006). Akademik başarı, cinsiyet, tutum ve öğrenme stratejilerinin kullanımı. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 12(2), 259-275.
• Peker, M. & Mirasyedioğlu, Ş. (2003). Lise 2. sınıf öğrencilerinin matematik dersine yönelik tutumları ve başarıları arasındaki ilişki. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2, 14, 157-166.
• Prensky, M. (2001). Digital natives, digital immigrants. On the Horizon, 9(5), 1-5.
• Rensburg, S. V., Ankiewicz, P. (1999). Assessing South Africa learners’ attitudes towards technology by using the PATT (Pupils‟ Attitudes Towards Technology) questionnaire. International Journal of Technology and Design Education, 9(2), 137–151.
• Riggins, F. J., & Dewan, S. (2005). The Digital Divide: Current and Future Research Directions. Journal of the Association for Information Systems, 6(12), 13.
• Rizza, M. G. (2000). Perspectives on pre-service teachers’ attitudes toward technology. The Teacher Educator, 36 (2): 132-147.
• Scherz, Z. & Oren, M. (2006). How to change students’ images of science and technology. Science Education, DOI 10.1002/20159.
• Shapka, J. D. ve Ferrari, M. (2003). Computer-Related Attitudes and Actions of Teacher Candidates. Computers in Human Behavior, 19, 319–334.
• Sjober, L. (2002). Attitudes toward technology and risk: going beyond what is immediately given. Policy Sciences, 35(4): 379-400.
• Sullivan, L. A. C. (2008). A Study of Students’ Perceptions about Their Attitude Toward Mathematics (atm), Achievement in Mathematics (aim), Factors That Influence atm, and Suggestions to Improve atm in a beter than average District: Grades 4 Through 8. Unpublished Doctoral Thesis, Montclair State University.
• Timur, B., Timur, S. & Yılmaz, S . (2012). Fen ve teknoloji o g retmenleri ile o g retmen adaylarının teknolojiye yo nelik tutumlarının incelenmesi. Hacettepe Universitesi Egitim Fakultesi Dergisi, O zel Sayı 2: 293-301.
• Tocci, C. & Engelhard, G. (1991). Achievement, Parental Support, and Gender Differences In Attitudes Toward Mathematics. Journal of Educational Research. 84(5), 280-286.
• Turhan, F., Aydog du, M., S ensoy, O ., & Yıldırım, H. I . (2008). I lko g retim 8. sınıf o g rencilerinin bilis sel gelis im du zeyleri, fen bilgisi bas arıları, fen bilgisine kars ı tutumları ve cinsiyet deg is kenleri arasındaki ilis kinin incelenmesi. Kastamonu Eg itim Dergisi, 16 (2): 439-450.
• Ünal, Ç., & Çelikkaya, T. (2009). Yapılandırmacı yaklaşımın sosyal bilgiler öğretiminde başarı, tutum ve kalıcılığa etkisi (5. sınıf örneği). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(2).
• Van Dijk, J. A. (2006). Digital Divide Research, Achievements and Shortcomings. Poetics, 34(4), 221-235. doi: 10.1016/j.poetic.2006.05.004
• Volk, K. S., Ming, Y. W. (1999). Gender and technology in Hong Kong: a study of pupils’ attitudes toward technology. International Journal of Technology and Design Education, 9(1): 57–71. Volk, K., Yip, M. W., Lo, T. K. (2003). Hong Kong pupils’ attitudes toward technology: the impact of design and technology programs. Journal of Technology Education, 15(1): 48-63.
• Yılmaz, Ş., & Aydın, F. (2013). Ortaokul Öğrencilerinin Teknolojiye Yönelik Tutumlarının ve Tutumlarını Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. E-AJI (Asian Journal of Instruction), 1(2), 1-17.
• Yılmaz, K., & Çolak, R. (2012). Sosyal bilgiler öğretiminde kavram haritaları kullanımının öğrencilerin tutum, akademik başarı ve bilgilerinin kalıcılık düzeylerine etkisi. Uluslararası Cumhuriyet Eğitim Dergisi, 1(1), 1-16.
• Yurdugul, H., As kar, P. (2008). O g rencilerin teknolojiye yo nelik tutum o lc eg i fakto r yapılarının incelenmesi. I lko g retim Online, 7(2): 288-309.
• Yücel, Z. & Koç, M. (2011). İlköğretim öğrencilerinin matematik dersine karşı tutumlarının başarı düzeylerini yordama gücü ile cinsiyet arasındaki ilişki. İlköğretim Online, 10 (1), 133-143, http://ilkogretim-online.org.tr, 23.12.2017 tarihinde erişilmiştir.