TDK’nin Yazım Kılavuzu’ndaki Noktalama İşaretleri Hakkında Bir İnceleme ve Tespit Edilen Problemler için Öneriler

Yıl 2018, Sayı: 43, 225 - 255, 04.06.2018

Yusuf Sülükçü

https://doi.org/10.17133/tubar.333811

Öz

Çalışmamızda
TDK’nin Yazım Kılavuzu, noktalama işaretleri yazılı anlatımda noktalama
işaretleriyle ilgili ortaya çıkan çeşitli problemler açısından incelenmiştir.
Yazım Kılavuzu’nun incelenmesi sonucunda 16 başlıklı “Noktalama İşaretleri”
bölümündeki bütün noktalama işaretleri tek tek ele alınmış; 26 problemli madde
veya uyarı tespit edilmiştir. Tespit edilen problemler için gerekli açıklamalar
yapıldıktan sonra problemin nasıl düzeltilebileceği konusunda öneriler
sunulmuştur. Ayrıca Kılavuz’a eklenmek üzere 3 tane de yeni teklif eklenmiştir.
Elde edilen, sonuç bölümünde bulgular bir tablo hâlinde verilmiştir.

Yazım
Kılavuzu’ndaki en sorunlu konu, 6 problemle “virgül”dür. “Eğik Çizgi” ile
ilgili 4 problemin tespit edilmesi ilginç bulunmuştur. Aslında tespit edilen
problemlerin önemli bir kısmını, maddelerin ve uyarıların yeterince açık ve
anlaşılır şekilde yazılmaması oluşturmaktadır. Diğer problemlerin çoğunu ise
maddelerin ve uyarıların birbirleriyle çelişmesi meydana getirmiştir.

Kılavuzda
tespit edilen bir diğer problem, maddelerin genellikle sadece bilgilendirici
yazı türünü esas alarak meydana getirilmiş olduğu hissini vermesidir. Çünkü
maddeler ve uyarılar çok kuralcı ve kesin hüküm verici tarzda yazılmıştır. Bu,
resmî yazışmalar ve bilgilendirici metinler için uygun olsa da özellikle post
modern edebiyatın temel kuralının “kuralsızlık” olduğu göz önüne alındığında
edebî eserler için uygun değildir.

Yukarıdaki
tespitlerden yola çıkarak Kılavuz’da, kuralların edebî eserleri de kapsayacak
şekilde ele alınması, diğer madde ve uyarılarda da emredici bir üslup yerine
daha yumuşak bir üslup kullanılması teklif edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Noktalama İşaretleri, Yazım Kılavuzu, Türk Dil Kurumu, Noktalama İşaretlerinin Tarihî Gelişimi

Kaynakça

• Referans1 Ana Yazım Kılavuzu (2006). İstanbul: Epsilon Yayıncılık. Referans2 ATASOY, O. Faysal (2010). “Noktalama İşaretlerinin Tarihi”. Turkish Studies 5 (2), 823-861. Referans3 Çetin, Abdurrahman (2013). Kur'an İlimleri ve Kur'an-ı Kerim Tarihi. İstanbul: Dergâh Yayınları. Referans4 GABAIN, A. von. (1988). Eski Türkçenin Grameri. Çeviren Mehmet Akalın. Ankara: Atatürk Kültür Dil Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları. Referans5 Glenn, A. Bowen, (2009) "Document Analysis as a Qualitative Research Method", Qualitative Research Journal, Vol. 9 Issue: 2, pp.27-40, Referans6 https://doi.org/10.3316/QRJ0902027 Referans6 İmlâ Kılavuzu (1941). 2. Baskı. İstanbul: Cumhuriyet Basımevi. Referans7 İmlâ Kılavuzu (2000). Ankara: TDK Yayınları. Referans8 İmlâ Lûgati (1928). Haz. Dil Encümeni. İstanbul: Devlet Matbaası. Referans9 İmlâ (Yazım) Kuralları (1999). Derleyen: Faruk Kırkan. İstanbul: İnkilâp Yayınevi. Referans10 MEB (2017). Edebiyatımızda İlkler. s. 49. http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/35/26/291037/dosyalar/2014_01/14053149_sf4951edebiyatmzdalkler.pdf adresinden erişim tarihi 01.08.2017. Referans11 PARKES, M. B. (1992). Pause and Effect: An Introduction to the History of Punctuation in the West. Burlington: Ashgate. Referans12 Resmî Yazışma Kuralları (2015). http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/02/20150202-1-1.pdf ‘den erişim tarihi 27.08.2017. Referans13 SÖZER, Vural (2001). Güncel Yazım Kılavuzu. 4. Baskı. İstanbul: Epsilon Yayınları Referans14 TEKİN, Talat (1997). Tarih Boyunca Türkçenin Yazımı. Ankara: Simurg Yayınları. Referans15 Türkçe Sözlük (2005). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. Referans16 VATKİNS, Thayer (2017). History of the Punctuation of English Writing. http://www.sjsu.edu/faculty/watkins/punctuation.htm adresinden erişim tarihi 18.07.2017. Referans17 YAKICI, Ali; YÜCEL, Mustafa; DOĞAN, Mehmet; YELOK, V. Savaş (Tarihsiz). Türk Dili ve Kompozisyon Bilgileri. Ankara: Yargı Yayınları. Referans18 Yazım Kılavuzu (2012). Haz. Şükrü Halûk Akalın [ve başk.] 27. Baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. Referans19 Yazım Kılavuzu (2017). Ankara: TDK Yayınları. http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=187:Noktalama-Isaretleri-Aciklamalar&catid=50:yazm-kurallar&Itemid=132 adresinden erişim tarihi 19.07.2017. Referans20 YILDIZ, Nuray. Kalıntılar ve Edebi Kaynaklar Işığında Antikçağ Kütüphaneleri. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2003. Referans21 ZÜLFİKÂR, Hamza (2008). “Dünden Bugüne Türkçe: Virgülün Kullanıldığı Yerlerde Birlik Sağlamak Üzerine.” TDK Türk Dili Dergisi, (675), 223-232.