TEMSİLİYETLER BAĞLAMINDA AHMET MİDHAT EFENDİ’NİN ROMANLARINDA “İNGİLİZ”, “İNGİLİZLİK” VE “İNGİLTERE”*

Yıl 2018, Sayı: 44, 29 - 44, 09.12.2018

Serap Aslan Cobutoğlu

https://doi.org/10.17133/tubar.407745

Öz

Bu çalışmada on
dokuzuncu yüzyıl Tanzimat dönemi yazarlarından Ahmet Midhat Efendi’nin romanlarında,
“İngiliz”, “İngilizlik” ve “İngiltere” kavramlarının nasıl yansıtıldığı,
İngiltere ile Osmanlı Devleti’nin sosyal, kültürel ve siyasi ilişkilerinin bir
“toplum mühendisi” olan yazarın roman metinlerinde hangi cepheleriyle
işlendiği, temsiliyetler ve genellemeler noktasında İngiliz/İngilizlik/İngiltere
imajının hangi bağlamlarda kurulduğu üzerinde durulmuştur. Bununla birlikte
yazarın romanlarındaki İngilizlerin Müslüman-Türk unsurunu nasıl gördüğü, bu
bakışa yazarın hangi noktalarda müdahale ettiği bahsine de değinilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ahmet Midhat Efendi, İngiltere, İngiliz, İngilizlik, Osmanlı, Osmanlılık, Müslüman-Türk

Kaynakça

• Referans1 Ahmet Midhat Efendi (2003), Felâtun Bey ile Rakım Efendi. Ed. Şerife Çağın. İstanbul: Özgür Press.
• Referans2 --- (2000), Acâyib-i Âlem, (Ed. Kazım Yetiş), TDK Press, Ankara.
• Referans3 --- (2002), Arnavutlar Solyotlar, (Ed. Nuri Sağlam and Fatih Andı), TDK Press, Ankara.
• Referans4 --- (2003), Rikalda Yahut Amerika’da Vahşet Âlemi, (Ed. Fatih Andı), TDK Press, Ankara.
• Referans5 --- (2000), Gönüllü, (Ed. Erol Ülgen), TDK Press, Ankara.
• Referans6 --- (2013), Ahmet Metin ve Şirzat, (Ed. Fazıl Gökçek and Özlem Nemutlu), TDK Press, Ankara.
• Referans7 --- (2000), Hayret, (Ed. Nuri Sağlam), TDK Press, Ankara.
• Referans8 --- (2000), Paris’te Bir Türk, (Ed. Erol Ülgen), TDK Press, Ankara.
• Referans9 --- (2000), Karnaval, (Ed. Kazım Yetiş), TDK Press, Ankara.
• Referans10 --- (2000), Zeyl-i Hasan Mellâh yahut Sır İçinde Esrar, (Ed. Ali Ş. Çoruk), TDK Press, Ankara.
• Referans11 --- (2001), Letaif-i Rivayat, (Ed. Fazıl Gökçek and Sabahattin Çağın), Çağrı Press, İstanbul.
• Referans12 ANDI, M. Fatih (2005), “Bir Medeniyet Algılaması Olarak Ahmed Midhat Efendi’nin Paris’i”, İlmî Araştırmalar 20, s. 7-25.
• Referans13 FENTON, Steve (2001), Etnisite Irkçılık, Sınıf ve Kültür, (Trans. Nihat Şad), Phoenix Yay., Ankara.
• Referans14 FİNDLEY, Carter (1999), Ahmet Midhat Efendi Avrupa’da, (Trans. Ayşe Anadol), Tarih Vakfı Yurt Yay., İstanbul.
• Referans15 GÖKÇEK, Fazıl (2006), Osmanlı Kapısında Büyümek (Ahmet Mithat Efendi’nin Hikâye ve Romanlarında Gayrimüslim Osmanlılar), İletişim Yay., İstanbul.
• Referans1 6--- (2012). “Tanzimat Dönemi Türk Romanında Osmanlı Kimliği”, Küllerinden Doğan Anka Ahmet Mithat Efendi Üzerine Yazılar, Dergâh Yay., İstanbul, s. 155-167.
• Referans17 KARAL, E. Ziya (1988), Osmanlı Tarihi (Birinci Meşrutiyet ve İstibdat Devirleri 1876-1908), TTK Yay., Ankara.
• Referans18 KAYGANA, Mehmet (2012), “Rusya Matbuatı ve Ahmet Midhat Efendi”, Şerif Aktaş’a Armağan, Kurgan Edebiyat Yay., Ankara, s. 253- 254.
• Referans19 LOOMBA, Ania (2000), Kolonyalizm Postkolonyalizm, (Trans. Mehmet Küçük). Ayrıntı Yay., İstanbul.
• Referans20 OKAY, Orhan (2008), Batı Medeniyeti Karşısında Ahmed Midhat Efendi, Dergâh Yay., İstanbul.
• Referans21 ORTAYLI, İlber (2010), Osmanlı’da Milletler ve Diplomasi, Türkiye İş Bankası Yay., İstanbul.
• Referans22 SAİD, Edward W. (2008), Şarkiyatçılık: Batı’nın Şark Anlayışları. (Trans. Berna Ülker), Metis Yay., İstanbul.
• Referans23 SOMERSAN, Semra (2004), Sosyal Bilimlerde Etnisite ve Irk, Bilgi Üniversitesi Yay., İstanbul.
• Referans24 TANPINAR, Ahmet Hamdi (1982), 19uncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi, Çağlayan Yay., İstanbul.
• Referans25 ÜLMAN, Halûk (1985), “Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Dış Politika ve Doğu Sorunu.” Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi 1. İletişim Yay., İstanbul, s. 273-284.