SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÜSTBİLİŞ DÜŞÜNME BECERİLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 1, 62 - 73, 28.03.2018

Erdi Erdoğan , Özdemir Dikicigil

Öz

 Eğitim süreci, bireyselleşmeye yöneltici kuramların kabul görmesiyle birlikte değişim geçirmektedir. Böylece, öğrenciler sınıfta bir bütün yerine, farklı özelliklere sahip bireyler olarak algılanmaktadır. Bireyselleştirilmiş eğitimle birlikte, öğrencilerin düşünme becerilerinin düzeyleri ve bu becerileri geliştirici uygulamaların tasarlanması ön plana çıkmaktadır. Bu açıdan bakıldığında, üstbiliş düşünme becerileri de alanyazında yer edinmiş, farklı alanlarda birçok araştırma yapılmıştır. Bu araştırmanın amacı; sosyal bilgiler eğitimi alanında lisans öğrenimine devam eden öğrencilerin üstbiliş düşünme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesidir. Bu amaca yönelik olarak, çalışma nicel yaklaşıma uygun tasarlanmış olup, tarama desenindedir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2016-2017 eğitim-öğretim yılı güz döneminde Ege Üniversitesi ve Dokuz Eylül Üniversitesi’nde sosyal bilgiler eğitimi lisans programına devam eden 281 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma verileri, geçerliliği ve güvenirliği test edilmiş “Üst Biliş Düşünme Becerileri Ölçeği” aracılığıyla toplanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde istatistik paket programı kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, sınıf düzeyi, yaşanılan yer ve aile tutumu açısından anlamlı farklılıklara rastlanırken, cinsiyet, üniversite, yaş, akademik ortalama ve aile geliri açısından herhangi bir farklılığa rastlanılmamıştır. Ayrıca, araştırma kapsamında anlamlı farklılığa rastlanılan değişkenlerin, ölçeğin alt boyutlarıyla ilişkisi incelenmiş ve çıkarımlarda bulunulmuştur. Araştırmanın, sosyal bilgiler eğitimi alanında üstbiliş düşünme becerilerine ilişkin büyük örneklem gruplarıyla, farklı nicel araştırma desenleriyle ve nitel araştırma desenleriyle tasarlanacak çalışmalara yönlendirici olması beklenilmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Üstbiliş, Üstbiliş düşünme becerileri, Sosyal bilgiler

Kaynakça

• Al-Khayat, M. M. (2012). The levels of creative thinking and metacognitive thinking skills of intermediate school in Jordan: Survey study. Canadian Social Science, 8(4), 52-61. Baltacı, M., ve Akpınar, B. (2011). Web tabanlı öğretimin öğrenenlerin üstbiliş farkındalık düzeyine etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 319-333. Büyüköztürk, Ş, Kılıç-Çakmak, E, Akgün, Ö. E, Karadeniz, Ş ve Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri (14. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık: Ankara. Demir, Ö., ve Kaymak-Özmen, S. (2011). Üniversite öğrencilerinin üst biliş düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(3), 145-160. Deniz, D., Küçük, B., Cansız, Ş., Akgün, L. ve İşleyen, T. (2014). Ortaöğretim matematik öğretmeni adaylarının üstbiliş farkındalıklarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(1), 305-320. Desoete, A. (2008). Multi-method assessment of metacognitive skills in elementary school children: How you test is what you get. Metacognition and Learning, 3(3), 189-206. Dilci, T. ve Kaya, S. (2012). 4. ve 5. sınıflarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin üstbilişsel farkındalık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27, 247-267.