DEMİRCİ AĞZINDAN DERLEME SÖZLÜĞÜNE KATKILAR-1 (BİTKİLER)

Yıl 2024, , 67 - 88, 30.04.2024

Cihan Çakmak

https://doi.org/10.59182/tudad.1442906

Öz

Ağız araştırmaları toplumların en önemli kültür taşıyıcısı olan dilin nesilden nesile aktarılmasında ve kayıt altına alınmasında en önemli çalışmalar arasında yer almaktadır. Günümüzde özellikle kitle iletişim araçlarının yaygınlaşması nedeniyle Anadolu’nun farklı coğrafi bölgelerinde kullanılan kelimeler unutulma ve kaybolma tehlikesiyle karşı karşıya kalmaktadır. Bu nedenle özellikle yaşı 70’in üzerinde olan Anadolu köylüsünün atalarından duyduğu ve izlerini Dîvânu Lugâti't-Türk’e kadar götürebildiğimiz kelimelerin kayıt altına alınması ve kaybolmaması son derece önemlidir.
Bu çalışmada Manisa’nın merkeze en uzak ilçesi konumunda olan Demirci ilçesine bağlı 78 köyden derlenen söz varlığı ele alınacaktır. İncelemede Demirci ağzında bulunup Derleme Sözlüğünde görülmeyen yeni kelimelere yer verilecektir. Ayrıca Derleme Sözlüğünde madde başı olarak yer almasına karşılık Demirci ağzıyla farklı anlamda kullanılan kelimeler de listelenecektir. İnceleme önceki derleme çalışmalarından tematik olması yönüyle farklıdır. Çalışmada sadece Demirci ağzındaki Bitki temalı söz varlığına yer verilecek, derleme yapılan kaynak kişilerin yanı sıra Derleme Sözlüğü ile Demirci ağzında farklı anlamda kullanılan kelimeler tablolar halinde listelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Ağız araştırmaları, Demirci ağzı, Derleme Sözlüğü, Bitki teması

Kaynakça

• Akar, A. (2009). Ağız sözlükleri: yöntem ve sorunlar-1. Turkish Studies, 4(4), 1-8.
• Biray, N. (2009). Denizli ağzından Derleme Sözlüğü’ne katkılar. Turkish Studies, 4(8), 747-776.
• Çakmak, C. (2022). Demirci söz varlığı. Gazi Kitabevi.
• Derleme Sözlüğü (C. I-VI) (2009). (Haz. Ömer Asım Aksoy vd.). Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Oruç Aslan, B. (2018). Demirci halı dokumacılığında kullanılan terimler ve Derleme Sözlüğü’ndeki yeri. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 39, 65-72.
• Türk Dil Kurumu Sözlükleri (sozluk.gov.tr) (Erişim Tarihi: 22.02.2024)
• https://sozluk.gov.tr (Erişim Tarihi: 21.02.2024)
• https://tr.wikipedia.org/wiki/Ball%C4%B1babagiller (Erişim tarihi: 19.02.2024)