DİJİTALLEŞME EKSENİNDE DİJİTAL YURTTAŞLIĞIN YÖNETİME KATILIMA ETKİSİ: NİĞDE ÖMER HALİSDEMİR ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ

Yıl 2024, , 337 - 356, 31.10.2024

Kadriye Üz , Bülent Kara

https://doi.org/10.59182/tudad.1542147

Öz

Bu araştırmanın konusu dijitalleşme ekseninde dijital yurttaşlığın yönetime katılıma etkisidir. Bu çalışmanın temel amacı, dijitalleşmeyle dönüşen yurttaşlık (dijital yurttaşlık) kavramının yurttaşların yönetime katılımını ne oranda sağladığını ortaya çıkarmaktır. Araştırmada dijitalleşmeyle birlikte siyasal alanın dönüştüğünü, bu dönüşüm sonucunda yurttaşların yönetime katılımının kolaylaştığı ve bu katılım için CİMER, e-Devlet Kapısı, Beyaz Masa gibi dijital iletişim kanallarının var olduğu yönündeki farkındalığın arttırılması hedeflenmektedir. Aynı zamanda ulaşılan sonuçlar doğrultusunda literatüre konuyla ilgili yeni bir anlam ve bilimsel veri kazandırılması da en büyük hedefimizdir. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmış olup fenomenolojik alt desenle bulgulara ulaşılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler ve Fen Bilimleri Enstitüsündeki yüksek lisans ve doktora öğrencilerinden toplam 27 kişi oluşturmuş olup katılımcılarla yüz yüze, WhatsApp ve mail üzerinden görüşmeler sağlanmıştır. Yapılandırılmış ve yarı yapılandırılmış görüşme formuyla sorular oluşturulmuş ve elde edilen verilerin analizinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Bulgular sonucunda katılımcılar yurttaşlığın dijitalleşmeyle dönüştüğünü ifade etmişlerdir. Ayrıca yurttaşın daha soyut, bireysel çizgide ilerleyen, hızlı ve etkin olmayı ve sorunların çözümünü sağlayan, devlete doğrudan ulaşımı ve gelecekte oy kullanımını e-oy şeklinde gerçekleştirecek anlamlara ve tanımlarına ulaşılmıştır. Dijital yurttaşlık ve yönetime katılım ilişkisinde yurttaşın siyasal alanda özne olduğu, merkeze alındığı, yurttaş fikirlerin daha çok dikkate alındığı, yurttaşın kendini daha etkin gördüğü ve devleti, yurttaş lehine şekillendirdiği sonuçlarına varılmıştır. Son olarak yurttaşların dijital iletişim kanalları çerçevesinde yönetime katılabildiği yönünde veriler elde edilmiştir. Fakat elde edilen bu veriler sosyal bilimler ve fen bilimleri enstitüsü öğrencileri arasında farklılık arz etmektedir. Bu bulgular tezimizde ayrıntılı olarak ele alınıp incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dijitalleşme, Dijital Yurttaşlık, Yönetime Katılım

Kaynakça

• Aldemir, C., ve Avşar, M. N. (2020). Pandemi döneminde dijital yurttaşlık uygulamaları. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 148-169.
• Biçici, G., ve Kaya, E. (2021). Türkiye’de e-devlet uygulamaları: Kültür ve Turizm Bakanlığı örneği. Anlambilim MTÜ Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, 1(1), 42.
• Creswell, J. W. (2023). Nitel araştırma yöntemleri beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. (7.baskı). (Çev. Demir, S. B.). Ankara: Siyasal Kitabevi. (Eserin orijinali 2013’te yayımlandı).
• Darıcı, M. (2020). Yeni kamu yönetimi ekseninde bir şikâyet mekanizması olarak Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER). Türk İdare Dergisi, s. 490, 103.
• Davutoğlu, N. A. (2020). Üçüncü ve dördüncü sanayi devrimleri arasındaki temel ve sistematik farklılıkların determinist bir yaklaşımla analizi. Yönetim ve Siyaset Bilimleri Dergisi, 2(1), 176.
• Eroğlu, H. T. (2006). Yönetime katılma biçimleri ve yerel yönetimlerde demokratik mekanizmalar. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 6(11), 190.
• Ersöz, B., ve Özmen, M. (2020). Dijitalleşme ve bilişim teknolojilerinin çalışanlar üzerindeki etkileri. Bilişim Teknolojileri Online Dergisi, 11(42), 170-179.
• Güler, T., ve Yılmaz, A. (2019). Bir yönetişim reformu olarak devletin gülen yüzü: “Açık Kapı” uygulaması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(3), 373.
• Gürün, F., ve Karaçoğlu, A. (2020). Bilgi toplumu ekseninde büyükşehir belediye çağrı merkezleri üzerine bir analiz. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 4(3), 216-228.
• Hiller, J.S. , and Belanger, F. (2001). Privacy strategies for electronic government. American Journal of Industrial and Business Management, vol. 3;15-16. web: J. S. Hiller ve F. Bélanger, "Elektronik Devlet için Gizlilik Stratejileri. E-Devlet 2001," Proceedings of the PricewaterhouseCoopers Endowment Series on The Business of Government, Rowman & Littlefield Publishers, Lanham, 2001. - Referanslar - Bilimsel Araştırma Yayıncılığı (scirp.org) adresinden 21 Ağustos 2024’te alınmıştır.
• Işığıçok, Ö. (2018). Yönetime katılma. Bursa: Dora Yayınları.
• Işıklı, Ş. (2018). Dijital vatandaşlık: katılımcı demokrasi kuramına aktüel bir katkı. Uluslararası Bilişim, Teknoloji ve Felsefe Dergisi, s. 1, 149-152.
• İyigüngör, T. (2022). Ekonomik ve toplumsal dijitalleşme: Endüstri 4.0'dan toplum 5.0'a. Uluslararası Sosyal Medya ve İletişim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 49-50.
• Küçükyiğit, A. T. (2022). Yönetimde dijital dönüşüm ve e-ticaret. İstanbul: Efe Akademik Yayıncılık.
• Lenin, V. İ. (2016). Halkın devlet yönetimine katılımı üzerine. (Çev. M. Çulhaoğlu). İstanbul: Yordam Kitap.
• Locke, J. (2017). Yönetim üzerine ikinci inceleme. Sivil yönetimin gerçek kökeni boyutu ve amacı üzerine bir deneme. (Çev. F. Bakırcı). İstanbul: Ebabil Yayınları.
• Maltaş, E., Orhan, S. , Gümüş, M., ve Kızılkaya, E. (2021). Bilgi toplumu, e-yönetişim ve politika süreci. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 1(51), 75.
• Mossberger, K., Tolbert, J.C., and Mc Neal, R. S. (2008). Digital citizenship the internet, society and participation. London: The Mit Press.
• Odabaş, Ç. (2004). Stratejik yönetim ve e-devlet. Sayıştay Dergisi, s. 55, 88-89.
• Silkin Ün, S. (2020). “Toplum 5.0”da bilgi ve iletişim teknolojileri ile yaşlı bakımı. Emek ve Toplum Dergisi, 9(23), 315-316.
• Platon. (2005). Devlet. (Çev. C. Taşkıran). Ankara: Pan Kitapevi Yayınları.
• Şahin, A. (2020). Türkiye’de e-devlet konusunda yapılan akademik çalışmaların değerlendirilmesi ve e-devletin geliştirilmesine yönelik öneriler. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ufuk Üniversitesi. Yavuz, A. (2017). Türk Anayasa Hukuku. 11. baskı. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yıldırım, A., ve Yıldırım, K. E. (2018). Belediyelerde katılımcı demokrasinin gelişiminde Beyaz Masa uygulamasının etkinliği: Erzurum Büyükşehir Belediyesi örneği. Avrasya Sosyal Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5(7), 61-62.
• Türk Dil Kurumu. (1932). Dijitalleşme tanımı. https://sozluk.gov.tr/ (erişim tarihi: 18.08.2024)
• Dijital Dönüşüm Ofisi (2018). Ülkemizdeki dijital dönüşümün kronolojik sıralaması. https://cbddo.gov.tr/ (erişim tarihi: 18.08.2024).
• Dijital Dönüşüm Ofisi (2018). Dijital Dönüşüm Ofisi hakkımızda. https://cbddo.gov.tr/hakkimizda/ (Erişim Tarihi: 18.08.2024).
• Türk Dil Kurumu. (1932). e-Devlet tanımı. https://sozluk.gov.tr/ (erişim tarihi: 18.08.2024).
• TÜBİTAK. (1963). Dünya Bankası e-devlet tanımı. Dünya Bankası (WB) - Dijital Akademi (tubitak.gov.tr) (erişim tarihi: 20.08.2024).
• Onuncu Kalkınma Planı (2013). https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/08/Onuncu_Kalkinma_Plani-2014-2018.pdf (erişim tarihi: 20.08.2024). Türk Dil Kurumu (1932). Devlet tanımı. https://sozluk.gov.tr/ (erişim tarihi: 20.08.2024).
• Dokuzuncu Kalkınma Planı (2006). https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/07/Dokuzuncu_Kalkinma_Plani-2007-2013.pdf (erişim tarihi: 20.08.2024).
• 50 soruda CİMER. https://www.cimer.gov.tr/50sorudacimer.pdf (erişim tarihi: 21.08.2024).
• E-Devlet Kapısı. (2008). https://e-devlet.turkiye.gov.tr/bilgilendirme?konu=siteHakkinda (erişim tarihi: 21.08.2024).
• Türkiye Bilişim Derneği (2019). e-Devlet Kapısı. https://www.tbd.org.tr/ (erişim tarihi: 22.08.2024).
• E-Devlet Kapısı. (2008). https://www.turkiye.gov.tr/ (erişim tarihi: 23.08.2024).
• Belediye Kanunu. (2005). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5393&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5#:~:text=Madde%2013%2D%20Herkes%20ikamet%20etti%C4%9Fi,onurunu%20zedelemeyecek%20ko%C5%9Fullarda%20sunulmas%C4%B1%20zorunludur (erişim tarihi: 23.08.2024).