FİNANSAL KRİZLERİN KÜRESELLEŞMESİ & TÜRKİYE VE TÜRK CUMHURİYETLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 2, 85 - 107, 30.04.2020

İbrahim Bora Oran

Öz

Bu çalışmada, dünyada yaşanan bir küresel krizin Türkiye üzerindeki etkileri araştırılmaktadır. Örneğin, dünyada Amerika Birleşik Devletleri’nin mortgage kredilerindeki aksamalardan dolayı bir kredi krizi başlamıştır. Dünyadaki birçok ülkede etkisini göstermiş ve kısa sürede küresel bir hale gelmiştir. Türkiye ekonomisi üzerindeki ilk etkileri yükselen faiz oranları ve döviz kurlarıdır. Ayrıca ekonomik büyüme durgunluğu ve yabancı sermaye yatırımlarında azalma izlenmektedir. Türkiye’nin ekonomik kalkınma planları bu olumsuz etkilerden korunma sağlamıştır ve ülkemiz krizden en az etkilenen ülke olarak dikkati çekmiştir. Gelişmiş ülkelerin küresel krizden daha fazla olumsuz etkilenmesi büyük endişe yaratmıştır. Avrupa Birliği ülkeleri ve gelişmekte olan ülkeler tarafından muhtelif tedbirler alınmış olmasına rağmen küresel krizin etkilerinin azaltılmasında veya yayılma hızının düşürülmesinde yetersiz kalınmıştır. O nedenle krizin yansımalarını azaltıcı ekonomi politikaları ile küresel ticaret bağlantısı olan ülkeler arasında işbirliği yapılması gerektiği görülmektedir. Bu strateji Türk Cumhuriyetleri ile işbirliğini de gerektirmektedir. Yapılan bu çalışma ile küreselleşme sürecinin geleceğine duyulan kuşkuların giderilmesi, dünya üzerindeki bütün ülkeler açısından eşit düzeyde kalkınma olanaklarının sağlanması ve özellikle ülkemizde daha olumlu sonuçların elde edilmesi için gereken en doğru stratejik hükümlere ulaşılması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ekonomi Tarihi, Ekonomik Kriz, Küresel Kriz, Kriz ve Dış Ticaret, Kriz ve Büyüme

Kaynakça

• BİÇERLİ, M. Kemal. Çalışma Ekonomisi, Beta Basım Yayınevi, 11. Baskı, İstanbul, 2019, s.424. ERDÖNMEZ, Pelin Ataman, “ Küresel Kriz ve Ülkeler Tarafından Alınan Önlemler Kronolojisi”, Bankacılar Dergisi, Sayı 68, 2009, s.85-101.
• ERKAN, Hüsnü. “ Kriz Ortamı ve Vergi Politikaları - Küresel Krizden Çıkışta Vergi Ötesi Politikalar: Ekonomik Sistem Yapı ve Sürece İlişkin Yeni Açılımlar”, 2011, s: 42-43.
• GÖKTAŞ, Abdülkadir. Küresel Kriz ve Türkiye - Küreselleşmenin Denetimi, Türk Ekonomisinin Yeniden Yapılandırılması, IMF ve Avrupa Birliği ile İlişkiler, Ankara, Özen Yayıncılık, 2000, ss: 9-11.
• KAMINSKY, Graciela L. & Carmen M. Reinhart, “ The Twin Crises: The Causes of Banking and Balance - of - Payments Problems”, American Economic Review, Vol. 89, No. 3, June 1999, p: 473-500,
• KİBRİTÇİOĞLU, Aykut. “Türkiye’de Ekonomik Krizler ve Hükümetler”, Yeni Türkiye Dergisi, Ekonomik Kriz Özel Sayısı, Cilt 1, Yıl 7, Sayı 41 Eylül Ekim, 2001, s. 174.
• KRUGMAN, Paul. Bunalım Ekonomisinin Geri Dönüşü ve Küresel Kriz. Çev. Neşenur Domaniç, İstanbul, Literatür Yayınları. 978-975-04-0543-3, 2010, p.4
• MISHKIN, Frederic S. “ Anatomy of a Financial Crisis”. Evolutionary Economics, Springer Verlag, 1992, J.Evol Econ, 1992, 2 p: 115-130, NewYork: NBER. Working Paper No.3934. 1991, s: 2-4.
• ORHAN, Osman Zekayi ve Seyfettin Erdoğan, İktisada Giriş, Palme Yayıncılık, Genişletilmiş ve Gözden Geçirilmiş 3. Baskı, Ankara, 2008, s. 361.
• ROUBINI, Nouriel & Stephen Mihm, S. Kriz Ekonomisi. Çev. Işıl Tezcan, I. Pegasus Yayınları. İstanbul, 2011, s: 127
• ÜNAL, A. ve H. Kaya, “ Küresel Kriz ve Türkiye”, Ekonomi ve Politika Araştırmaları Merkezi, ekopolitik.org, İstanbul, 2009, s. 1-35. II. İnternet Yayınları
• BDDK, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, ABD Mortgage Krizi, Çalışma Tebliği, Hazırlayanlar; Faruk Demir, Ayşegül Karabıyık, Emine Ermişoğlu, Ayhan Küçük, Sayı: 3, 8/2008, s.45-57. http://www.bddk.org.tr/ , 12.02.2019.
• DPT, 2012, http://www.sbb.gov.tr/, 11.04.2019.
• E.B. Ekonomi Bakanlığı, Ekonomik Görünüm Raporu, Şubat 2014, s.27. https://ms.hmb.gov.tr/uploads/2019/01/Y_ll_k-Ekonomik-Rapor-2017.pdf, 12.02.2019.
• ILO, 2009a. “ ILO calls for urgent global job pact to forestall prolonged and severe employment Crisis” Press Release, 24.03.2009, p. 85, https://www.ilo.org/europe/meetings-and- events/WCMS_367024/lang--en/index.htm, 12.05.2019.
• M.B. Maliye Bakanlığı, 2018, http://www.maliye.gov.tr, 12.03.2019.
• Merkez Bankası, EVDS, https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Istatistikler, 30.10.2019.
• TÜİK, IMF, Eurostat, 2013, http://www.tuik.gov.tr/Start.do, https://ticaret.gov.tr/istatistikler/istatistiki-veri-kaynaklari, 12.04.2019.
• TÜİK, İşgücü Anketi, 2010. http://www.sbb.gov.tr/, 12.01.2019.
• UNCTAD WIR 2013, 26.06.2013 Yased Raporu, p.3. http://www.yased.org.tr, 12.04.2019.