ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNE GÖRE ETKİLİ OKUL ÖZELLİKLERİ

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 2, 107 - 124, 30.04.2024

Bahadir Gülbahar , Mehtap Altınok

https://doi.org/10.59182/tudad.1430621

Öz

Bu çalışmada öğretmen görüşlerine göre etkili okul özelliklerinin belirlenmesi amacıyla nitel bir araştırma yöntemi olan fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu öğretmenler oluşturmaktadır. Bu kapsamda araştırmaya dâhil edilen 23 öğretmen ile görüşülmüştür. Araştırmada veri toplamak için yarı yapılandırılmış bir görüşme formu kullanılmıştır. Çalışmanın parametrelerine uygun olarak toplanan verilerin betimsel bir analizi yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, öğretmenlerin etkili bir okulu tanımlarken vurguladığı üç ana tema; liderlik ve yönetim, iş birliği ve çevre, eğitim hedeflerine ulaşma. Liderlik ve yönetimde “yenilik odaklılık, vizyon ve misyon belirleme” öne çıkmıştır. İş birliği ve çevrede “okul iklimi, iletişim ve veli-öğretmen-yönetim ilişkisi” vurgulanmış, eğitim hedeflerine ulaşmada “başarı odaklılık, kalıcı öğrenme ve eksiklerin tespiti” öne çıkan konular arasında yer almıştır. Etkili bir okulun özellikleri açısından okul yönetimi ve iş birliği, topluluk ve insan odaklılık, okul kültürü belirleyici temalar olarak öne çıkmıştır. Okul yönetimi ve iş birliğinde “güçlü iletişim ve başarı odaklılık önemli bulunurken topluluk ve insan odaklılıkta “paydaş iş birliği ve öğrenci merkezlilik” vurgulanmış, okul kültüründe ise “olumlu çalışma ortamı ve esnek müfredat” önemli unsurlar olarak belirlenmiştir. Eğitimde yenilikçilik için “iletişim ve iş birliği, sürekli gelişim, bilimsel yaklaşım ve öğrenci odaklı yaklaşım” öne çıkan temalar arasında yer alırken kültür kapsamında “olumlu çalışma ortamı ve yöneticilik mesleği” vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Okul yönetimi, okul, etkili okul.

Kaynakça

• Abdurrezzak, S. (2015). Etkili okul ve okul liderliğine ilişkin öğretmen algılarının incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Cumhuriyet Üniversitesi.
• Akan, D. (2007). Değişim sürecinde ilköğretim okullarının etkili okul özelliklerine sahip olma düzeyleri (Erzurum ili örneği) [Yayınlanmamış doktora tezi]. Atatürk Üniversitesi
• Akçay-Güngör, A. (2018). Etkili okul özelliklerinin dönüşümsel liderlik ve öğretmen bağlılığıyla ilişkisi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Ege Üniversitesi.
• Arslan, H., Satıcı, A., & Kuru, M. (2007). Resmi ve özel ilköğretim okullarının kültür ve etkililik düzeylerinin karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, (51), 371-394.
• Ayık, A. (2007). İlköğretim okullarında oluşturulan okul kültürü ile okulların etkililiği arasındaki ilişki (Erzurum ili örneği) [Yayınlanmamış doktora tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Balcı, A. (2013). Etkili okul ve okul geliştirme kuram, uygulama ve araştırma (6. baskı). Pegem.
• Döş, İ. (2013). Etkili okul ve yönetimi. N. Can (Ed.), Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi içinde. Pegem Akademi.
• Helvacı, M. A., & Aydoğan, İ. (2011). Etkili okul ve etkili okul müdürüne ilişkin öğretmen görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 41-60. https://doi.org/10.12780/UUSBD91
• Köse, A. (2015). İşe angaje olma ile örgütsel destek algısı ve örgüt iklimi arasındaki ilişki (Kahramanmaraş ili örneği) [Yayınlanmamış doktora tezi]. Sütçü İmam Üniversitesi.
• Kuşaksız, N. (2010). Öğretmen görüşlerine göre ilköğretim okullarının etkili okul özelliklerine sahip olma düzeyleri (Üsküdar ilçesi örneği) [Yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Özdemir, S. (2013). Eğitimde örgütsel yenileşme. Pegem.
• Şişman M. (2013). Eğitimde mükemmellik arayışı etkili okullar. Pegem A.
• Şişman, M., & Turan, S. (2005). Eğitim ve okul yönetimi. Y. Özden (Ed.), Eğitim ve okul yöneticiliği el kitabı içinde (2. baskı, ss. 99-146). Pegem.
• Yıldırım, İ. (2015). Okul yöneticilerinin kişilik ve denetim odağı özelliklerinin öğretmenlerin iş doyumu ve okul etkililiği açısından incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Yörük, S., & Şahin, B. (2012). Culturalleadershiproles of schoolprincipals in highschools as effectiveschools. Journal of Theoretical Educational Science, 5(3), 352-368.
• Yıldırım, A., & Simsek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin.