The Relationship Between Quality of Life-Religiosity in The Elders

Yıl 2021, Sayı: 11, 201 - 232, 30.06.2021

Abdurrahman Akbolat

https://doi.org/10.53112/tudear.957988

Cited By: 2

Öz

The subject of the research is the relationship between the quality of life and religiosity in of the elderly (60+) within the context of demographic factors. Therefore, prominent scientific publications in the literature were examined, and the scales that were proven in terms of validity and reliability were evaluated. In the research, "convenience sampling" method was preferred to determine the study group. With this method, 220 elderly individuals living in Şanlıurfa were contacted and their voluntary participation in the research was ensured. In the study, which was conducted as a field research, the "Religious Life Scale" was used for measures related to religiosity and the "WHOQOL-OLD Scale" was used for the measurement of the quality of life. In addition, five questions determining the demographic characteristics of the study group were added to these two scales. After its preparation, the questionnaire was handed over to the participants in person. According to the findings obtained as a result of the research, socio-demographic variables differ according to both quality of life and level of religiosity. The results of the research suggest that women had higher religiosity scores than men, while men had higher quality of life scores. The results of the research are presented by comparing the results of national and international scientific studies that were conducted both before and after 2014, when the data used herein was collected.

Anahtar Kelimeler

Piety, Life Quality, Elderly, Religiosity Scale, Quality of Life Scale

Yaşlılarda Yaşam Kalitesi-Dindarlık İlişkisi

Öz

Araştırmanın konusu yaşlılık dönemindeki (60+) bireylerde, demografik değişkenler bağlamında yaşam kalitesi ve dindarlık arasındaki ilişkidir. Bu bağlamda literatürde öne çıkan bilimsel yayınlar incelenmiş, geçerlik ve güvenilirlik açısından kanıtlanmış ölçekler değerlendirilmiştir. Araştırmada çalışma grubunun belirlenmesi için “kolay ulaşılabilir durum örneklemesi” yöntemi tercih edilmiştir. Bu yöntemle Şanlıurfa’da yaşamakta olan 220 yaşlı bireye ulaşılmış ve araştırmaya gönüllü olarak katılımları sağlanmıştır. Alan araştırması şeklinde yürütülen çalışmada dindarlıkla ilgili ölçümler için “Dinî Hayat Ölçeği”, yaşam kalitesinin ölçümü için ise “WHOQOL-OLD Ölçeği” kullanılmıştır. Ayrıca, bu iki ölçeğe çalışma grubunun demografik özelliklerini belirleyici beş soru eklenmiştir. Hazırlanan anket formu katılımcılara elden teslim edilmiştir. Araştırmanın sonucunda elde edilen bulgulara göre, hem yaşam kalitesi hem de dindarlık düzeyine göre sosyo-demografik değişkenler farklılaşmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre kadınlar, erkeklere göre daha yüksek dindarlık puanına, erkeklerin ise kadınlardan daha fazla yaşam kalitesi puanına sahip olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Araştırmanın sonuçları, gerçekleştirildiği 2014 yılı öncesinde ve sonrasındaki dönemlerde yapılan ulusal ve uluslararası bilimsel çalışmaların sonuçlarıyla karşılaştırılarak sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Dindarlık, Yaşam Kalitesi, Yaşlı, Dindarlık Ölçeği, Yaşam Kalitesi Ölçeği

Kaynakça

• Abdolahrezaee, N., Khanmohammadi, A., Dadfar, M., Rashedi, V., & Behnam, L. (2020). Prediction of hope, physical health, and mental health by mediating variable of religious spiritual well-being in elderly. Mental health, religion & culture, 23(10), 928-940.
• Akgül, M. (2004). Yaşlılık ve dindarlık: dindarlık, hayattan zevk alma ve mutluluk ilişkisi. Dinî Araştırmalar Dergisi, 7(19), 19–56.
• Akın, G. (2006). Her yönüyle yaşlılık. Ankara: Palme yayıncılık.
• Aksaç. A. (2020). Dindarlık yaşlılık ve ölüm paradoksu üzerine bir din sosyolojisi araştırması [Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi]
• Akyol, Y., Durmuş, D., Doğan, C., Bek, Y. & Cantürk, F. (2010). Quality of life and level of depressive symptoms in the geriatric population. Archives of rheumatology, 25(4), 165-173.
• Arslan, M. (2009). Geleneksellik ve yaşlı dindarlığı: taşrada sosyal hizmet alamayan yaşlıların dindarlık durumları üzerine uygulamalı bir inceleme. Yaşlı sorunları araştırma dergisi, 2, 112-125.
• Arslantaş, D., Metintaş, S., Ünsal, A. & Kalyoncu, C. (2006). Eskişehir Mahmudiye ilçesi yaşlılarında yaşam kalitesi. Osmangazi tıp dergisi, 28(2), 81-89.
• Aydın, S. (2009). Gaziantep ili Şehitkâmil ve Şahinbey merkez ilçelerinde yaşayan 65 yaş üstü populasyonda yaşam kalitesi düzeyi ve etkileyen faktörler [Yüksek lisans tezi, İnönü Üniversitesi]
• Ayrancı, Ü., Köşgeroğlu, N., Yenilmez, Ç., & Aksoy, F. (2005). Eskişehir’de yaşlıların sosyoekonomik özellikleri ve sağlık durumları. Sürekli tıp eğitimi dergisi, 14(5), 113-119.
• Ayten, A. (2004). Kendini gerçekleştirme ve dindarlık ilişkisi [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]
• Ayten, A., Göçen, G., Sevinç, K. & Öztürk, E. E. (2012). Dini başa çıkma, şükür ve hayat memnuniyeti ilişkisi: hastalar, hasta yakınları ve hastane çalışanları üzerine amprik bir araştırma. Dinbilimleri akademik araştırma dergisi, 12(2), 45-79.
• Bahadır, A. (2002). İnsanın anlam arayışı ve din. İstanbul: İnsan yayıncılık.
• Bahçekapılı, M. (2016). Biyopsikososyal açıdan dinin engellilik ve farklı sağlık problemleri üzerindeki etkisi. Türkiye din eğitimi araştırmaları dergisi, (1), 16-44.
• Balkanlı, N.(2008). Otistik çocuğu olan ve olmayan annelerde yaşam kalitesi, yaşam doyumu ve umutsuzluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi]
• Bowling, A.ve Gabriel, Z. (2007). Lay theories of quality of life in older age. Journals Cambridge, 27(6), 827 ­ 848.
• Canatan, A. (2016). Yaşlılıkta sosyal ilişkiler ve kuşaklar arası iletişim. H. Ceylan (Ed.) Yaşlılık sosyolojisi içinde (139-155). Ankara: Nobel akademi yayıncılık.
• Çetin, S. (2019). Yaşlılarda yaşam kalitesi ve yaşlılık algısında sosyal hizmetin rolü: Ankara örneği [Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi]
• Danış, M. Z. (2009). Kurumlarda kalan yaşlıların yaşam kalitesi ve bunu etkileyen faktörler: Ankara örneğinde bir alan araştırması [Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi]
• Dodurgalı, A. (2002). Sevgi peygamberi ve yetişkin din eğitimi. İstanbul: Rağbet yayınları.
• Doğan, S. (2018). Kronik hastalığı olmayan yaşlı bireylerde manevi bakım, yaşam kalitesi ve aradaki ilişkinin değerlendirilmesi [Yüksek lisans tezi, Kafkas Üniversitesi]
• Durğun, A. ve Durğun, K. (2020). Yaşlı bireylerin yaşam doyumları ve dini tutumları üzerine bir araştırma. Akademik platform eğitim ve değişim dergisi, 3(2), 208-231.
• Eser, S., Saatli, G., Eser, E., Baydur, H. & Fidaner, C. (2010). Yaşlılar için dünya sağlık örgütü yaşam kalitesi modülü WHOQOL-OLD: Türkiye alan çalışması Türkçe sürüm geçerlilik ve güvenilirlik sonuçları. Türk psikiyatri dergisi, 21(1). 37-48.
• Glock, C. Y. (2007). Dindarlığın boyutları üzerine, (M. E. Köktaş, Çev.), Y. Aktay ve M. E. Köktaş (Der.) Din sosyolojisi içinde (250-271). Ankara: Vadi yayınları.
• Gökmen, E. (2020). 65 yaş ve üzeri kişilerde hastalık profili ve yaşam kalitesi [Tıpta uzmanlık tezi, Sağlık Bilimleri Üniversitesi]
• Görgün Baran, A. (2005). Yaşlı ve aile ilişkileri (Ankara örneği). Ankara: Afşaroğlu Matbaası.
• Gürsu, O. ve Ay, Y. (2018). Din, manevi iyi oluş ve yaşlılık. Uluslararası sosyal araştırmalar dergisi, 11(61), 1176-1190.
• Hablemitoğlu, Ş. ve Özata, E. (2010). Yaşlı Refahı. Ankara: Kilit Yayınları.
• Henriques, A., Silva, S., Severo, M., Fraga, S., & Barros, H. (2020). Socioeconomic position and quality of life among older people: The mediating role of social support. Preventive medicine, 135, 106073.
• Horozcu, Ü. (2010). Tecrübî araştırmalar ışığında dindarlık ve maneviyat ile ruhsal ve bedensel sağlık arasındaki ilişki. Milel ve nihal, 7(1), 209-240.
• İnce, N. (2019). Dindarlık ve psikolojik dayanıklılık ilişkisi: Burdur örneği [Yüksek lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi]
• Kalınkara, V. (2011). Temel gerontoloji. Ankara: Nobel yayınları.
• Karaca, F. (2000). Ölüm psikolojisi. İstanbul: Beyan Yayınları.
• Kayıklık, H. (2003). Orta yaş ve yaşlılıkta dinsel eğilimler. Adana: Baki kitabevi.
• Kayıklık, H. (2011). Din psikolojisi. Adana: Karahan kitabevi.
• Kılıçoğlu, A. ve Yenilmez, Ç. (2005). Huzurevindeki yaşlı bireylerde yaşam kalitesi ve bireye özgü etkenler ile ilişkisi, Düşünen adam dergisi, 18(4), 187-195.
• Koç, M. (2004). Yaşlılık döneminde ölüm ötesi psikolojisi üzerine bir alan araştırması. Cumhuriyet üniversitesi ilahiyat fakültesi dergisi. 8(1), 203-228.
• Korkmaz, S. (2020). Cinsiyete göre dindarlık: bir meta-analiz çalışması. Bilimname, 2020(43) , 437-460.
• Köylü, M. (2000). Yetişkin din eğitiminin teorik temelleri. Samsun: Etüt yayınları.
• Küçükkaya S. (2020). Yaşlı bireylerin yaşam kalitesi ile yaşlılığa uyum düzeyleri arasındaki ilişki [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]
• Lobo, A. (2011). Physical activity and health in the elderly. Iceland: Bentham Science Publishers.
• Lucas-Carrasco, R., Laidlaw, K. & Power, M. J. (2011). Suitability of the WHOQOL-BREF and WHOQOL-OLD for Spanish older adults, Aging & mental health, 15(5), 595-604.
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji sözlüğü, (O. Akınhay ve D. Kömürcü Çev.). Ankara: Bilim ve sanat yayınları.
• Mcfadden, S. H. (2005). Points of connection: gerontology and the psychology of religion. R. F. Paloutzian & C. L. Park (Ed.), in Handbook of the psychology of religion and spirituality (162-176). New York: The Guilford press,
• Mehmedoğlu, A.U. (2004). Kişilik ve din. İstanbul: DEM yayınları.
• Mehmedoğlu, A.U. (2011). Tanrıyı tasavvur etmek. İstanbul: Çamlıca yayınları.
• Ölüç, F. (2007). Edirne kentsel kesimde yaşlılarda sağlıkla ilintili yaşam kalitesi [Uzmanlık tezi, Trakya Üniversitesi]
• Özbaydar, B. (1970). Din ve tanrı inancının gelişmesi üzerine bir araştırma. İstanbul: Baha Matbaası.
• Özbolat, A . (2016). Beşikten mezara: yaşlılığın sosyolojisi ve din -Adana örneği-. Çukurova üniversitesi ilahiyat fakültesi dergisi, 16 (2) , 53-76
• Özyurt, B. C., Eser, E., Çoban, G., Akdemir, S. N., Karaca, İ., Karakoç, Ö. (2007). Manisa Muradiye bölgesindeki yaşlıların yaşam kalitesini etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. Turkish Journal of Geriatrics,1(3), 117-123.
• Pargament, K. I. (2005). Acı ve tatlı: dindarlığın bedelleri ve faydaları üzerine bir değerlendirme. (A. U. Mehmedoğlu çev.), Çukurova Üniversitesi ilahiyat fakültesi dergisi, 5(1), 279-313.
• Rada, C. (2020). The quality of life when approaching retirement and during retirement in Romania. How important are age, marital status, communication and satisfaction within the family?, Revista de psihologie, 66(2), 97-111.
• Rüzgar, Ş., Özerdoğan, N., & Yalçın, Ö. T. (2020). Üriner inkontinansın kadınların yaşam kalitesi ve yaşamlarının spiritüel boyutuna etkisi. Samsun sağlık bilimleri dergisi, 5(1), 50-58.
• Sığın, A . (2016). Çalışma hayatı ve emeklilik bağlamında Türkiye'de yaşlılık. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi . (Ek1) , 87-101.
• Şahin, A. (1999). İlahiyat mühendislik ve tıp fakültelerinde okuyan öğrencilerde dinî hayatın boyutları üzerine bir araştırma [Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]
• Şengül, F. (2007). Dindarlık ve ruh sağlığı ilişkisi [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]
• Şentürk, H. (2008). Din psikolojisi. Isparta: Tuğra ofset.
• Şimşek, A. (2006). Huzurevi sakinlerinde dinî yaşayış [Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi]
• Tamam, L. ve Öner, S. (2001). Yaşlılık çağı depresyonları. Demans dergisi, 1, 50-60.
• Taplamacıoğlu, M. (1962). Yaşlara göre dini yaşantının şiddet ve kesafeti üzerinde bir anket denemesi. Ankara üniversitesi ilahiyat fakültesi dergisi, 10, 141-151.
• Tokur B. (2020). din psikolojisi. Ankara: Sonçağ yayınları.
• Tufan, İ. (2003). modernleşen Türkiye’de yaşlılık ve yaşlanmak. İstanbul: Anahtar kitaplar yayınevi.
• Uçar, M. (2017). Yaşlılarda yaşam kalitesi ile spiritüalite (maneviyat) arasındaki ilişki [Yüksek lisans tezi, İnönü Üniversitesi]
• Uysal, V. (2006). Türkiye’de dindarlık ve kadın. İstanbul: DEM yayınları.
• Vitorino, L. M., Low, G., & Vianna, L. A. C. (2016). Linking spiritual and religious coping with the quality of life of community-dwelling older adults and nursing home residents. Gerontology and geriatric medicine, 2, 1-19. https://doi.org/10.1177/2333721416658140
• Yadav, U. N., Thapa, T. B., Mistry, S. K., Ghimire, S., Yadav, K. K., Boateng, G. O., & O’Callaghan, C. (2020). Biosocial and disease conditions are associated with good quality of life among older adults in rural eastern Nepal: Findings from a cross-sectional study. PloS one, 15(11), e0242942.
• Yapıcı, A. (2007). Ruh sağlığı ve din (psiko-sosyal uyum ve dindarlık). Adana: Karahan Yayınevi.
• Yıldırım, M. (2019). Örneklem ve örnekleme yöntemleri. S. Şen ve İ. Yıldırım (Ed.), Eğitimde araştırma yöntemleri içinde (61-93). Ankara: Nobel akademik yayınları
• Yıldız, M. (2006). Ölüm kaygısı ve dindarlık. İzmir: İlahiyat Vakfı Yayınları.
• Yılmaz, F. (2019). Dindarlık ve hoşgörü ilişkisi [Doktora tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]
• Yücel, M., ve Bulut, R. (2020). Bedensel engellilerin din hizmetlerine erişimlerinde yaşadığı sorunlar: Alaşehir örneği. Akademik Platform İslami Araştırmalar Dergisi, 4(1), 70- 85.
• Zincir, H., Taşçı, S., Erten, Z. K. & Başer, M. (2008). Huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam kalitesi ve depresyon düzeyleri ve etkileyen faktörler. Sağlık bilimleri dergisi, 17(3), 168-174.