Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretim Programı Ders Kazanımlarının 21. Yüzyıl Becerileri Açısından İncelenmesi

Yıl 2024, Sayı: 17, 13 - 50, 28.06.2024

Osman Aktan , Gülseher Yurtcu

https://doi.org/10.53112/tudear.1414407

Öz

Bu araştırmanın amacı 2018 yılı Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (DKAB) Öğretim Programı (4-12.sınıflar) kazanımlarının 21.yüzyıl becerileri açısından incelenmesidir. Araştırmanın modeli olarak durum çalışması desenlerinden değerlendirici durum çalışması deseninden yararlanılmıştır. Araştırmanın veri kaynağını 2018 yılı DKAB Öğretim Programı (4-12.sınıflar) kazanımları oluşturmuştur. Araştırma verilerinin çözümlenmesinde içerik analizinden yararlanılmıştır. Araştırma bulgularına göre ders kazanımlarında öğrenme ve yenilenme becerilerine daha çok yer verildiği; bilgi, medya ve teknoloji becerilerinin ise kazanımlarda daha az temsil edildiği belirlenmiştir. Alt beceriler bakımından ilkokul kademesi DKAB kazanımlarında en fazla yer verilen 21.yüzyıl becerileri iletişim, öğrenmeyi öğrenme; ortaokul kademesinde öğrenmeyi öğrenme, eleştirel düşünme; lise kademesi DKAB kazanımlarında ise eleştirel düşünme ve öğrenmeyi öğrenme becerilerinin daha fazla temsil edildiği belirlenmiştir. İlkokul kademesi ders kazanımlarında 21.yüzyıl becerilerinin sınırlı olduğu, ortaokul ve lise kademelerinde ders kazanımlarında becerilere daha fazla yer verildiği belirlenmiştir. Her üç kademede öğrenmeyi öğrenme, eleştirel düşünme, iletişim, esneklik ve uyum ile özyönetim becerilerine daha fazla yer verildiği, diğer becerilerin ders kazanımlarında sınırlı olduğu veya yer almadığı belirlenmiştir. Araştırma bulgularına dayalı olarak ders kazanımlarında daha az yer verilen ve DKAB Öğretim Programıyla doğrudan ilişkilendirilebilecek iletişim, işbirliği, karar verme, sosyal ve kültürlerarası beceriler gibi becerileri de yansıtan kazanımlara yer verilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Beceri, 21.yüzyıl becerileri, Din eğitimi, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretim Programı, Ders kazanımları

Examining The Course Outcomes of The Religious Culture and Ethics Curriculum in Terms of 21st Century Skills

Öz

The aim of this study is to examine the objectives of the 2018 Religious Culture and Moral Knowledge (RCMK) Curriculum (grades 4-12) in terms of 21st century skills. The evaluative case study design, one of the case study designs, was used as the research model. The data source of the study consisted of the outcomes of the 2018 RCMK Curriculum (grades 4-12). Content analysis was used to analyse the research data. According to the findings of the research, it was determined that learning and renewal skills were more represented in the course outcomes, while information, media and technology skills were less represented in the outcomes. In terms of sub-skills, communication and learning to learn were the 21st century skills that were most represented in the primary school level RCMK learning outcomes; learning to learn and critical thinking were more represented in the secondary school level; and critical thinking and learning to learn were more represented in the high school level RCMK learning outcomes. It was determined that 21st century skills were limited in the course outcomes at the primary school level, while skills were more represented in the course outcomes at the middle and high school levels. It was determined that learning to learn, critical thinking, communication, flexibility and adaptability and self-management skills were more represented in all three levels, while other skills were limited or not represented in the course outcomes. Based on the findings of the research, it is recommended that the course outcomes should include outcomes that reflect skills such as communication, cooperation, decision-making, social and intercultural skills, which are less common in the course outcomes and which can be directly related to the RCMK Curriculum.

Anahtar Kelimeler

Skills, 21st century skills, Religious education, Religious culture and morals curriculum, Course outcomes

Kaynakça

• Ağaoğlu, O., & Demir, M. (2020). The integration of 21st century skills into education: an evaluation based on an activity example. Journal of Gifted Education and Creativity, 7(3), 105-114.
• Alismail, H. A., & McGuire, P. (2015). 21st century standards and curriculum: Current research and practice. Journal of Education and Practice, 6(6), 150-154. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1083656.pdf
• Appiah, K. A. (2008). Education for global citizenship. Teachers College Record, 110(13), 83-99. https://doi.org/10.1177/016146810811001308
• Apple, M. W. (2012). Can education change society?. Routledge.
• Arıcan, S. &Mutlu, Ş. (2023). Anadolu imam hatip lisesi öğrencilerinin 21. yy. öğrenme becerileri ile okul iklimi düzeyleri. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 64 (2), 699-742. https://doi.org/10.33227/auifd.1347688.
• Atik, A. D. & Yetkiner, A. (2021). Biyoloji öğretim programı kazanımlarının 21. yy. becerileri açısından incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 11 (2), 745-765. https://doi.org/ 10.24315/tred.707904
• Atlı, K. (2019). Biyoloji dersi öğretim programının 21. yy. becerilerinden yaratıcılık becerisi açısından değerlendirilmesi. Anadolu Öğretmen Dergisi, 3(1), 85-104. https://doi.org/10.35346/aod.554154
• Bal, M. (2018). Türkçe dersinin 21. yy. becerileri açısından incelenmesi. Turkish Studies, 13(4), 49-64. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12922
• Bektaş, M., Sellüm, F. S. & Polat, D. (2019). 2018 hayat bilgisi dersi öğretim programının 21. yy. öğrenme ve yenilikçilik becerileri açısından incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 9(1), 129-147.
• Belet Boyacı, Ş.D. & Güner Özer, M. (2019). Öğrenmenin geleceği: 21. yy. becerileri perspektifiyle Türkçe dersi öğretim programları. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 9(2), 708-738.
• Bozkurt, Ş. B. & Çakır, H. (2016). Ortaokul öğrencilerinin 21. yy. öğrenme beceri düzeylerinin cinsiyet ve sınıf seviyesine göre incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (39), 69-82.
• Chu, S. K. W., Reynolds, R. B., Tavares, N. J., Notari, M., & Lee, C. W. Y. (2017). Twentyfirst century skills and global education roadmaps. 21st century skills development through inquiry-based learning (pp. 17–32). Singapore: Springer.
• Çelebi, M., & Altuncu, N. (2019). 21. yy. becerilerinin İngilizce öğretim programındaki yeri. Educational Sciences Proceeding Book, 231-244.
• Çetin, M. (2013). Din kültürü ve ahlak bilgisi dersinde eleştirel düşünme öğretimi. Recep Tayy.ip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2(4), 137-168.
• Darling-Hammond, L., Flook, L., Cook-Harvey, C., Barron, B., & Osher, D. (2020). Implications for educational practice of the science of learning and development. Applied developmental science, 24(2), 97-140. https://doi.org/10.1080/10888691.2018.1537791
• Demir, A. Y. & Özyurt, M. (2021). Sosyal Bilgiler dersi öğretim programı ve ders kitaplarının 21. yy. becerileri bağlamında incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22 (2), 1254-1290. https://doi.org/10.17679/inuefd.867905
• Demirel, Ö. (2021). Eğitimde program geliştirme kuramdan uygulamaya (30. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Demirel Uçan, A. (2022). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi derslerinde eleştirel düşünme becerisinin geliştirilmesinde ‘Çocuklar için Felsefe’ yaklaşımının kullanılması. Yakın Doğu Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 8 (2), 161-178. https://doi.org/10.32955/neu.ilaf.2022.8.2.01
• Dilekçi, A. & Karatay, H. (2021). Türkçe dersi öğretim programlarında 21. yy. becerileri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 10 (4), 1430-1444.
• Doğan, E. (2020). Ortaöğretim programlarına 21. yy. becerilerinin yansıması ve öğretmenlerin bu becerilere ilişkin görüşleri (Ankara ili örneği). (Yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Erdamar, G. & Barası, M. (2021). 21. yy. becerileri açısından ortaokul Türkçe dersi öğretim programı. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 19(1), 312-342. https://doi.org/10.37217/tebd.868788
• Eker, C. & Akar Elekoğlu, A. (2020). Ortaokul Türkçe dersi öğretim programı kazanımlarının 21. yy. becerileri açısından incelenmesi. The Journal of International Education Science, 24 (7), 1-19.DOI: http://dx.doi.org/10.29228/INESJOURNAL.44584
• Ertürk, S. (1982). Eğitimde program geliştirme (4. Baskı). Ankara: Metaksan.
• Gök, F. B. (2021). Kur’ân-I Kerim’de eleştirel düşünme eğitimi ve ortaöğretim DKAB öğretim programları üzerine bir değerlendirme (Doktora tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Gelen, İ. (2017). P21-Program ve öğretimde 21. yy. beceri çerçeveleri (ABD Uygulamaları). Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 15-29.
• González-Pérez, L. I., & Ramírez-Montoya, M. S. (2022). Components of Education 4.0 in 21st century skills frameworks: systematic review. Sustainability, 14(3), 1-31.https://doi.org/10.3390/su14031493
• Greenhill, V. (2010). 21st Century Knowledge and Skills in Educator Preparation. Partnership for 21st century skills. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED519336.pdf
• Hesse-Biber, S. N., & Leavy, P. H. N. S. (2011). The practice of qualitative research (2nd ed.). Sage Publications.
• İder, S. & İpek, F. (2023). İlahiyat fakültesi öğrencilerinin 21. yy. becerileri üzerine bir inceleme. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 28(2), 183-203. https://doi.org/10.58568/firatilahiyat.1343560.
• Joynes, C., Rossignoli, S., & Amonoo-Kuofi, E. F. (2019). 21st Century Skills: evidence of issues in definition, demand and delivery for development contexts. Retrieved from https://assets.publishing.service.gov.uk/media/5d71187ce5274a097c07b985/21st_century.pdf
• Kalemkuş, J. (2021). Fen bilimleri dersi öğretim programı kazanımlarının 21. yy. becerileri açısından incelenmesi. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 11(1), 63-87.
• Karagöz, N., & Doğan, A. (2016). Eleştirel düşünme bağlamında DKAB dersi programlarının temel eğitim yaklaşımı yapılandırmacılığın uygulanmasının değerlendirilmesi. Dini Araştırmalar, 19(48 (20-06-2016)), 77-102.
• Kayhan, E., Altun, S. ve Gürol, M. (2019). Sekizinci sınıf Türkçe öğretim programı (2018)’nın 21. yy. becerileri açısından değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(2), 20-35.
• Koçak, O., Coban, M., Aydin, A. & Cakmak, N. (2021) The mediating role of critical thinking and cooperativity in the 21st century skills of higher education students. Thinking Skills and Creativity, 42, 100967. https://doi.org/10.1016/j.tsc.2021.100967
• Krok, D. (2015). The role of meaning in life within the relations of religious coping and psychological well-being. Journal of religion and health, 54(6), 2292-2308.Doi:10.1007/s10943-014-9983-3
• Kurata, L., Mokhets’engoane, S. J., & Selialia, M. (2022). Content Analysis of LGCSE Religious Studies Syllabus: To What Extend Does it Address the 21st Century Skills?. European Journal of Education and Pedagogy, 3(6), 178-184.
• Kurata, L. (2023). Assessing the Authenticity of Assessment Methods in Lesotho Secondary Religious Education: To What Extent are 21st Century Skills Integrated. International Journal of Research Publication and Reviews, 4(6), 4271-4277.
• Kurudayıoğlu, M. ve Soysal, T. (2019). 2018 Türkçe dersi öğretim programı kazanımlarının 21. yy. becerileri açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 483-496.
• Larson, L. C., & Miller, T. N. (2011). 21st century skills: Prepare students for the future. Kappa Delta Pi Record, 47(3), 121- 123.
• Lauder, H., P. Brown, J. A. Dillabough, & A. H. Halsey. (2006). Education, Globalization and Social Change. Oxford: Oxford University Press
• Leal Filho, W., Raath, S., Lazzarini, B., Vargas, V. R., de Souza, L., Anholon, R., ... & Orlovic, V. L. (2018). The role of transformation in learning and education for sustainability. Journal of cleaner production, 199, 286-295. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2018.07.017.
• Li, L. (2022). Reskilling and upskilling the future-ready workforce for industry 4.0 and beyond. Information Systems Frontiers, 1-16. https://doi.org/10.1007/s10796-022-10308-y
• Macdonald, D. (2003). Curriculum change and the post-modern world: Is the school curriculum-reform movement an anachronism?. Journal of curriculum studies, 35(2), 139-149. https://doi.org/10.1080/00220270210157605
• Mannion, G., Biesta, G., Priestley, M., & Ross, H. (2016). The global dimension in education and education for global citizenship: Genealogy and critique. In The political economy of global citizenship education (pp. 134-147). Routledge.
• Maton, K. (2009). Cumulative and segmented learning: Exploring the role of curriculum structures in knowledge‐ building. British journal of sociology of education, 30(1), 43-57.https://doi.org/10.1080/01425690802514342
• Merriam, S. B. (2013). Qualitative research a guide to design and implementation. John Wiley & Sons Inc., New York.
• Merriam, S. B., & Tisdell, E. J. (2016). Qualitative Research: A Guide to Design and Implementation (4th ed.). Jossey Bass.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2018a). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretim Programı (İlkokul 4 ve Ortaokul 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2018b). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretim Programı (Ortaöğretim 9, 10, 11 ve 12. Sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Ng, D. T. K., Leung, J. K. L., Su, J., Ng, R. C. W., & Chu, S. K. W. (2023). Teachers’ AI digital competencies and twenty-first century skills in the post-pandemic world. Educational technology research and development, 71(1), 137- 161.https://doi.org/10.1007/s11423-023-10203-6
• Nowak, A. Z., & Dahal, G. (2016). The contribution of education to economic growth: Evidence from Nepal. International Journal of Economic Sciences, 5(2), 22-41.
• OECD. (2012). Preparing teachers and developing school leaders for the 21st century lessons from around the world. https://www.oecdilibrary.org/docserver/9789264174559en.pdf? expires=1525871538&id=id&accname=ocid430235 64&checksum=C1612E76295F222EDFA279634267D51A sayfasından erişilmiştir.
• Önür, Z. & Kozikoğlu, İ. (2019). Ortaokul öğrencilerinin 21. yy. öğrenme becerileri. Trakya Eğitim Dergisi, 9(3), 627-648. https://doi.org/10.24315/ tred.528501.
• Plummer, K., Taeger, S., & Burton, M. (2020). Decision‐based learning in religious education. Teaching Theology & Religion, 23(2), 110-125. https://doi.org/10.1111/teth.12538
• Priestley, M. (2011). Schools, teachers, and curriculum change: A balancing act?. Journal of educational change, 12(1), 1-23.https://doi.org/10.1007/s10833-010-9140-z.
• Rotherham, A. J., & Willingham, D. T. (2010). 21st-century” skills. American educator, 17(1), 17- 20.https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ889143.pdf
• Rychen, D. S., & Salganik, L. H. (Eds.). (2003). Key competencies for a successful life and wellfunctioning society. Göttingen: Hogrefe & Huber Publishing
• Shor, I. (2012). Empowering education: Critical teaching for social change. University of Chicago Press.
• Siuty, M. B., Leko, M. M., & Knackstedt, K. M. (2018). Unraveling the role of curriculum in teacher decision making. Teacher Education and Special Education, 41(1), 39-57.https://doi.org/10.1177/0888406416683230
• Sönmez, V. (2010). Program geliştirmede öğretmen el kitabı (16. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şengül, S., Erçoban, M., & Zora, L. Ö. (2021). Matematik Dersi Ortaokul Programlarının 21. yy. Becerileri Kapsamında İncelenmesi. Pearson Journal, 6(16), 145-166.
• Tosun, A. (2019). İlahiyat Fakültesi öğrencilerinin XXI. yüzyıl öğrenen ve öğreten becerilerini kullanım düzeyleri. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (42), 287-309.
• Trilling, B., & Fadel, C. (2009). 21st century skills: Learning for life in our times. John Wiley & Sons.
• Türkkahraman, M. (2015). Education, teaching and school as a social organization. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 186, 381-387.doi: 10.1016/j.sbspro.2015.04.044
• Ültay, N., Dönmez Usta, N. & Ültay, E. (2021). Descriptive Content Analysis of Studies on 21st Century Skills. SDU International Journal of Educational Studies, 8 (2), 85-101. DOI: 10.33710/sduijes.895160
• Ünal, S. (2023). 21. yy. becerileri çerçevesinde ortaöğretim din kültürü ve ahlak bilgisi öğretim programlarının analizi (Doktora tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Van Laar, E., Van Deursen, A. J., Van Dijk, J. A., & de Haan, J. (2020). Determinants of 21st-century skills and 21st- century digital skills for workers: A systematic literature review. Sage Open, 10(1), 1- 14.https://doi.org/10.1177/2158244019900176
• Varvarigos, D. (2020). Cultural transmission, education-promoting attitudes, and economic development. Review of Economic Dynamics, 37, 173-194. https://doi.org/10.1016/j.red.2019.11.005
• Voogt, J., & Roblin, N. P. (2010). 21st century skills. Discussienota. Zoetermeer: The Netherlands: Kennisnet, 23(03), 2000. Available online: http://opite.pbworks.com/w/file/fetch/61995295/White%20
• Weise, M. R. (2020). Long life learning: Preparing for jobs that don’t even exist yet. John Wiley & Sons.
• White, M. D., & Marsh, E. E. (2006). Content analysis: A flexible methodology. Library trends, 55(1), 22-45.
• Yıldırım, R. & Ortak, Ş. (2021). Ortaokul öğrencilerinin 21. yy. öğrenme ve yenilenme becerilerini kullanma düzeylerinin belirlenmesi. Turkish Studies - Education, 16(6), 2683- 2701.https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.51668
• Yiğit, Y. (2021). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Öğrencilere Problem Çözme Becerisi Kazandırma Yeterliği Üzerine Bir Alan Araştırması (Türkiye Örneği). Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (53), 133- 163.
• Yorulmaz, A., Çekirdekçi, S., & Önal, H. (2021). İlkokul matematik dersi öğretim programının 21. yy. becerilerine göre i̇ncelenmesi. Yıldız Journal of Educational Research, 6(2), 95-105.
• Young, M. (2018). What is a curriculum and what can it do?. In Creating Curricula: Aims, knowledge and control (pp. 18-24). Routledge.
• Yüksel, R., Yılmaz, M. & Kurt, M. (2023). İlkokul Fen Bilimleri 2013 ve 2018 Öğretim Programı kazanımlarının öğrenme ve yenilenme becerileri açısından incelenmesi. Temel Eğitim, 21, 28-41.
• Yürük, T. & Topchubaev, K. (2022). Din kültürü ve ahlak bilgisi dersi öğretim programlarının incelenmesi. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD), 22 (1), 415-436. https://doi.org/10.30627/cuilah.1100948