Yüzey araştırmalarında İHA fotogrametrisinin kullanımı: Kolankaya Siperleri örneği

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 69 - 75, 15.12.2021

Eren Can Seyrek , Ömer Gökberk Narin , Talat Koçak , Murat Uysal

https://doi.org/10.53030/tufod.1021793

Cited By: 8

Öz

Günümüz ismiyle Afyonkarahisar, coğrafi konumundan dolayı her dönem fethedilmek istenmiş bir konumdadır. Geçmişten günümüze kadar birçok savaş ve medeniyet görmüştür. Bunlardan en sonuncusu da İstiklal Savaşıdır. Yunanlıların son durağı olan Afyonkarahisar’da kuvvetli çarpışmalar olmuştur. Bu çarpışmalardan günümüze kalan siperlerin ve savaş alanlarının bulunduğu bölgelerde yüzey araştırmaları çok önem göstermektedir. Yüzey araştırmalarından çıkan kalıntılar kültürel, tarihi ve bilimsel anlamda birçok konu için önem arz etmektedir. Bu çalışmada İnsansız Hava Aracı (İHA) ile İstiklal Savaşında önemli yeri olan Kolankaya siperlerinin üç boyutlu modeli ve ortofotosu üretilmiştir. Üretilen yoğun nokta bulutu üzerinden siperleri ait en kesitler çıkartılmıştır. Çalışmada 268 görüntü kullanılmış ve modelin doğruluğu Y ve X koordinat değerleri için sırasıyla ±2,48 cm ve ±1,87 cm olarak hesaplanmıştır. Ayrıca bölgede tahrip olmuş siperlerin devamlılığı ortofoto ile daha iyi bir şekilde kestirilebilmiştir. Siperlerin yapımında bölgede bulunan malzemeler kullanıldığı için ortofoto üretiminden sonra yersel ölçümler ile birlikte siperlerin doğrulanması daha kolay hale gelmiştir. Sonuç olarak siperlerin tespiti ve dokümantasyonu noktasında ortofotonun katkısının çalışma özelinde iyi sonuçlar verdiği gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yüzey Araştırması, Kolankaya, İHA Fotogrametrisi

Teşekkür

Yazarlar Afyonkarahisar İl Kültür ve Turizm Müdürlüğüne ve Afyonkarahisar Müzesi Müdürlüğüne teşekkür ederler.

Kaynakça

• Bakirman T, Bayram B, Akpinar B, Karabulut M F, Bayrak O C, Yigitoglu A & Seker D Z (2020). Implementation of ultra-light UAV systems for cultural heritage documentation. Journal of Cultural Heritage, 44, 174-184.
• Cook K L (2017). An evaluation of the effectiveness of low-cost UAVs and structure from motion for geomorphic change detection. Geomorphology, 278, 195-208.
• Duman S (2021). Kütahya – Eskişehir – Kurtuluş Savaşı'nın Unutulan Muharebeleri. İstanbul, Kronik Kitap.
• Erdoğan S (2021a). Sakarya. İstanbul, Kronik Kitap.
• Erdoğan S (2021b). Büyük Taarruz. İstanbul, Kronik Kitap.
• Eroğlu M M & Narin Ö G (2021). İnsansız hava aracı ile üretilen Sayısal Yükseklik Modeli (SYM) ile Google Earth ve HGM Küre verilerinin karşılaştırılması. Politeknik Dergisi, 24(2), 545-551.
• Jiang S, Jiang C & Jiang W (2020). Efficient structure from motion for large-scale UAV images: A review and a comparison of SfM tools. ISPRS Journal of Photogrammetry and Remote Sensing, 167, 230-251.
• Kaya Y, Polat N, Şenol H İ, Memduhoğlu A & Ulukavak M (2021). Arkeolojik kalıntıların belgelenmesinde yersel ve İHA fotogrametrisinin birlikte kullanımı. Türkiye Fotogrametri Dergisi, 3 (1), 9-14.
• Polat N, Çokoğullu S, Memduhoğlu A, Ulukavak M, Şenol H İ, Oral M, Karaçizmeli M & Marangoz Ö (2021). İHA Fotogrametrisinin Arkeolojik Yüzey Araştırmalarına Katkılarının İncelenmesi. TÜBA-AR Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi, 28 (28), 175-186.
• Radoglou-Grammatikis P, Sarigiannidis P, Lagkas T & Moscholios I (2020). A compilation of UAV applications for precision agriculture. Computer Networks, 172, 107148.
• Remondino F, Del Pizzo S, Kersten T P & Troisi S (2012). Low-cost and open-source solutions for automated image orientation–A critical overview. In Euro-Mediterranean Conference (pp. 40-54). Springer, Berlin, Heidelberg.
• Siebert S & Teizer J (2014). Mobile 3D mapping for surveying earthwork projects using an Unmanned Aerial Vehicle (UAV) system. Automation in construction, 41, 1-14.
• Snavely N, Seitz S M & Szeliski R (2008). Modeling the world from internet photo collections. International journal of computer vision, 80(2), 189-210.
• Şenol H İ, Yiğit A Y, Kaya Y & Ulvi A (2021). İHA ve yersel fotogrametrik veri füzyonu ile kültürel mirasın 3 boyutlu (3B) modelleme uygulaması: Kanlıdivane Örneği. Türkiye Fotogrametri Dergisi, 3(1), 29-36.
• Toprak A S, Polat N & Uysal M (2019). 3D modeling of lion tombstones with UAV photogrammetry: a case study in ancient Phrygia (Turkey). Archaeological and Anthropological Sciences, 11(5), 1973-1976.
• Türk İstiklal Harbi / II’nci Cilt / Batı Cephesi / 4’ncü Kısım / Kütahya, Eskişehir Muharebeleri. (1974). Ankara, Genelkurmay Basımevi.
• Ulvi A, Yakar M, Yiğit A Y & Kaya Y (2020). İHA ve yersel fotogrametrik teknikler kullanarak Aksaray Kızıl Kilise’nin 3 Boyutlu nokta bulutu ve modelinin üretilmesi. Geomatik Dergisi, 5(1), 22-30.
• Ulvi A (2021). Documentation, Three-Dimensional (3D) Modelling and visualization of cultural heritage by using Unmanned Aerial Vehicle (UAV) photogrammetry and terrestrial laser scanners. International Journal of Remote Sensing, 42(6), 1994-2021.
• Uysal M, Toprak A S & Polat N (2015). DEM generation with UAV Photogrammetry and accuracy analysis in Sahitler hill. Measurement, 73, 539-543.
• Westoby M J, Brasington J, Glasser N F, Hambrey M J & Reynolds J M (2012). Structure-from-Motion’photogrammetry: A low-cost, effective tool for geoscience applications. Geomorphology, 179, 300-314.
• Yiğit A Y & Ulvi A (2020). İHA Fotogrametrisi Tekniği Kullanarak 3B Model Oluşturma: Yakutiye Medresesi Örneği. Türkiye Fotogrametri Dergisi, 2(2), 46-54.
• URL-1. https://www.dji.com/phantom-4-pro/info/ [Erişim Tarihi: 10/10/2021]
• URL-2. https://www.pix4d.com/ [Erişim Tarihi: 18/10/2021]