The REFLECTIONS of “POINTS to CONSIDER in WRITING TEXTBOOKS” CONTAINED in the 2017 SECONDARY EDUCATION HISTORY 9-11 CURRICULUM in the NINTH GRADE HISTORY TEXTBOOK

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 1, 1 - 26, 22.05.2019

Bülent Akbaba

https://doi.org/10.17497/tuhed.462950

Cited By: 1

Öz

The Ninth Grade History Curriculum, which is a product of the period in which the curricula have been radically changed in accordance with the principles of pedagogy in the Republic of Turkey, was published in 2007 and remained in force until 2017. The High School Grades 9-11 History Curriculum, published in 2017 and updated in 2018, involves points to consider in writing textbooks. This study aims to determine to what degree the points contained under “Points to Consider in Writing Textbooks” included in the history curriculum are fulfilled in the ninth-grade history textbook published in 2017 by the Ministry of National Education of Turkey. In the present study, out of qualitative research methods, document analysis method was used. The data of the present study were obtained from the history textbook, which was the first product written based on the High School Grades 9-11 History Curriculum published in 2017, was printed 1,354,199 copies by the Ministry of National Education of Turkey, and was offered to all ninth-grade students as a single book. The data acquired from the textbook through analysis of written and visual content show that the points to consider specified in the curriculum with regards to quality preparatory work, use of visuals and literary products, teaching of concepts, design of activities, introduction of historical skills, assessment and evaluation activities, and use of basic and up-to-date resources are not fulfilled enough. 

Anahtar Kelimeler

High School, History, Curriculum, Textbook

2017 ORTAÖĞRETİM TARİH DERSİ 9-11 ÖĞRETİM PROGRAMINDA YER ALAN “DERS KİTABI YAZIMINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR”IN 9. SINIF TARİH DERS KİTABINDAKİ YANSIMALARI

Öz

Türkiye
Cumhuriyetinde öğretim programlarının eğitim bilimi ilkeleri doğrultusunda
radikal bir şekilde yenilendiği dönemin ürünü olan 9. Sınıf Tarih Dersi Öğretim
Programı, 2007 yılında yayımlanmış ve 2017 yılına kadar yürürlükte kalmıştır. 2017
yılında yayımlanan ve 2018 yılında güncellenen Orta Öğretim Tarih Dersi 9-11 Öğretim
Programında, ders kitabı yazımında dikkat edilecek hususlara yer verilmiştir.
Bu araştırmanın amacı, tarih dersi öğretim programında yer alan “Ders Kitabı
Yazımında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar” başlığı altındaki maddelerin, MEB
tarafından 2017’de yayımlanan 9. sınıf tarih ders kitabının yazımında ne oranda
gerçekleştirildiğini belirleyebilmektir. Araştırmada nitel araştırma
yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Araştırmanın
verileri, 2017 yılında yayımlanan Ortaöğretim Tarih
Dersi 9-11 Öğretim Programı’na göre yazılmış ilk ürün olan, MEB tarafından
1.354.199 adet basılan ve tek kitap olarak 9. sınıftaki tüm öğrencilere sunulan
tarih ders kitabından elde edilmiştir. Yazılı ve görsel içeriğin analizi sonucu
ders kitabından elde edilen veriler; nitelikli hazırlık çalışmaları, görsel ve
edebî ürün kullanımı, kavram öğretimi, etkinlik tasarımı, tarihsel becerilerin
kazandırılması, ölçme ve değerlendirme çalışmaları, temel ve güncel kaynakların
kullanımı konusunda öğretim programındaki ders kitabı yazımında dikkat edilecek
hususların yeterince gerçekleştirilemediğini ortaya koymaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Lise, Tarih, Öğretim Programı, Ders Kitabı

Kaynakça

• Alaca, E. (2017). Cumhuriyet dönemi ilkokul tarih ders kitapları üzerine bir değerlendirme. Journal of Turkish Studies, 12 (28), s. 25-40.
• Aslan, E. (2010). Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk ders kitapları. Eğitim ve Bilim, 35(158), s. 215-231.
• Aslan, E.(2012). İmparatorluktan cumhuriyete geçiş sürecinde ortaöğretim tarih programlarında değişim. Journal of Turkish Studies, 7 (2), s. 99-128.
• Aybay, R. (1998). Teba-i Osmaniden T.C. yurttaşına geçişin neresindeyiz? A. Ünsal (Ed.), 75 Yılda Teba’dan Yurttaş’a Doğru (s. 37-43). İstanbul: Tarih Vakfı.
• Bakır, K. (2008). II. Meşrutiyet Döneminde milli seçkincilik ve eğitim: Emrullah Efendi Tuba Ağacı Nazariyesi. Doğu Batı, 11, (45), s. 197-213.
• Boykoy, S. (2011). Türkiye’de 1939-1945 yıllarında tarih öğretim programları ve tarih ders kitaplarının incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (21/2), s. 157-181.
• Civan, M. (2007). Tek parti dönemi ilköğretim vatandaşlık bilgisi ders kitaplarında vatandaş modeli (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
• Çağlar, A. (1999). 75. Yılında Cumhuriyet’in ilköğretim birikimi. 75 Yılda Eğitim (s. 125-144). İstanbul: Tarih Vakfı.
• Çapa, M. (2009). Ders kitapları (1920-1938). Cumhuriyet Dönemi Türk Kültürü: Atatürk Dönemi (1920-1938), C. II, Ankara, 2009, s. 685-692.
• Çeçen, A. (2007). Türkiye Cumhuriyeti ulus devleti, ulusal Türkiye dizisi: 5. Ankara: Fark. Doğan, N. (2011). Osmanlı'dan cumhuriyete ders kitaplarında devlet kavramının iktidar eğitim ilişkisi açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(4), s. 2084-2090.
• Duman, D. ve Tuna, E. (2012). Meşrutiyet dönemi ilk vatandaşlık kitaplarından biri olan “rehber-i ittihad”in içerik analizi. Journal of Turkish Studies, 7 (4), s. 1631-1648.
• Fortna C. B. (2005). Mekteb-i Hümayun, Osmanlı İmparatorluğu’nun son döneminde İslam, devlet ve eğitim. İstanbul: İletişim.
• Gözübüyük, S. (2002). Türk anayasaları. Ankara: Turhan.
• Gürses. F. (2010). Türkiye’de ders kitaplarında yurttaşlık: Cumhuriyetin kuruluş yıllarından bugüne kavramsal dönüşüm (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• İçen, M. (2017). Osmanlı vatandaşlık eğitimi ders kitabı: Yeni malumat-ı medeniye (Ahmet Ziya- Ali Haydar). İstanbul: DBY.
• Kayaalp, F. (2015). İdeoloji vatandaşlık ilişkisi bağlamında 1923 - 1950 Türkiye’sinde sosyal bilgiler kapsamındaki ders kitaplarının incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Marshall, T. H. (1965). Class, citizenship and social development. Newyork: Anchor.
• MEB. (2017). İnsan hakları, yurttaşlık ve demokrasi programı ve kılavuzu. https://ttkb.meb.gov.tr/ adresinden 10.12.2017 tarihinde ulaşılmıştır.
• Merriam, S. (1998). Qualitative research and case study applications in education. Revised and expanded from case study research in education. USA: JB Printing.
• Nalbant, F. (2014). Türkiye’de vatandaşlık anlayışının gelişimi. III. Türkiye Lisansüstü Çalışmalar Kongresi Bildiriler Kitabı-I (s.79-94). Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
• Polat, E. G. (2011). Osmanlıdan günümüze vatandaşlık anlayışı. Ankara Barosu Dergisi, (3), s. 128-157.
• Sakaoğlu, N. (1995). İlkokul tarih programları ve ders kitapları. S. Özbaran (Edt.), Tarih Öğretimi ve Ders Kitapları (s. 135-144). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt.
• Şimşek, A. ve Satan, A. (2011). Millî tarihin inşası. İstanbul: Tarihçi.
• Şimşek, A., Alaslan, F.(2014). Milliyetçi tarihten milli tarihe, çatışmacı eğitimden barışçı eğitime doğru Türkiye’de tarih ders kitapları. Akademik Bakış Dergisi, 40, s. 172-190.
• Toprak, Z. (1988). 80. yıldönümünde ‘hürriyetin İlanı’ (1908) ve Rehber-i İttihad. Toplum ve Bilim, S. 42, s. 157-173.
• Uzun, T. (2015). Osmanlı Döneminde Türk milliyetçiliği ideolojisinin kaynakları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (28), s. 1-11.
• Ünsal, A. (1998). 75 Yılda tebaa’dan yurttaş’a doğru. İstanbul: Tarih Vakfı.
• Üstel, F. (2009). Makbul vatandaşın peşinde, Meşrutiyet’ten bugüne vatandaşlık eğitimi. İstanbul: İletişim.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yıldırım, T. (2014). Meşrutiyetten günümüze tarih ders kitaplarında Türk kimliğinin inşası. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yıldırım, T. (2016). Tarih ders kitaplarında kimlik söylemi. İstanbul: Yeni İnsan.
• Yıldırım, T., & Şimşek, A. (2017). Erken cumhuriyet döneminde “biz” in inşası: tarih ders kitapları üzerine bir değerlendirme. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(1), s. 367-389.
• Zabun, B. (Ed.) (2017). İnsan hakları, yurttaşlık ve demokrasi ders kitabı. Ankara: MEB Devlet Kitapları.