ERGENLERDE TARİHSEL EMPATİ ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 1, 129 - 149, 22.05.2019

Hüseyin Çalışkan , Bahadır Demir

https://doi.org/10.17497/tuhed.557538

Cited By: 5

Öz

Araştırmada ergenlerin tarihsel empati düzeylerinin ortaya
çıkarılabilmesi için “Tarihsel Empati Ölçeği”nin geliştirilmesi amaçlanmıştır.
Araştırmada öncelikle, tarihsel empati becerisini ölçmeye yönelik maddeler
hazırlamak için alan yazını taranarak gerekli incelemeler yapılmıştır.  Bu incelemeler sonucunda 37 maddeden oluşan
bir madde havuzu oluşturulmuştur. Ölçeğin geçerliğine ilişkin işlemler için
Türkiye’nin çeşitli illerinde bulunan ortaokullarda öğrenim gören 1188
öğrenciden toplanan verilerden yararlanılmıştır. Bu 1188 (%51 kadın, % 49erkek)
öğrenciden elde edilen verilerle AFA yapılmıştır. DFA çalışmaları için ise
Sakarya ili Pamukova ilçesi sınırları içinde yer alan ortaokullarda öğrenim
gören 429 (%51.5 kadın, %48.5 erkek) öğrenciden elde edilen veriler
kullanılmıştır. Test-tekrar test güvenirlik çalışmalarına ilişkin işlemler ise 119
(%44.5 erkek, %55.5 kadın) öğrenciden elde edilen verilerle gerçekleştirilmiştir.
Ölçüt-bağıntılı geçerlik çalışmaları da 171 (%52 erkek, %48 kadın) öğrenciden
elde edilen verilerle yapılmıştır. AFA yapılırken temel bileşenlerin analizi ve
varimax döndürme yöntemi kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, ölçeğin
toplam varyansının %43.04’nü açıklayan 12 madde ve iki faktörlü bir yapı elde
edilmiştir. DFA neticesinde elde edilen model uyum değerlerinin ve tüm
sonuçların temel kriterleri oldukça iyi düzeyde karşıladığından yapının teorik
ve istatistiksel açıdan da uygunluğu doğrulanmıştır. Yapılan güvenlik analizi
neticesinde ölçeğin Cronbach alfa güvenirlik katsayısı .81, bilişsel empati
boyutu için .76, duyuşsal empati boyutu için .69; ölçeğin test-tekrar
testgüvenirliği .89, bilişsel empati boyutu için .82, duyuşsal empati boyutu
için ise .93 olarak hesaplanmıştır. Sonuç olarak, gerçekleştirilen analizlerden
elde edilen sonuçlar göstermektedir ki, ergenlerin tarihsel empati
becerilerinin belirlenmesine yönelik 12 madde ve 2 faktörden oluşan ölçeğin
geçerli ve güvenilir bir araç olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Tarihsel Empati, Beceri, Ergen, Ölçek

DEVELOPMENT of HISTORICAL EMPATHY SCALE for ADOLESCENTS: VALIDITY and RELIABILITY STUDY

Öz

The aim of this
study was to develop “Historical Empathy Scale” to determine the level of
historical empathy for adolescents. In the first instance, a draft scale of
historical empathy composed of 37 items was formed. For transactions concerning
the validity of the scale, the data collected from 1188 students in secondary
schools located in various provinces of Turkey was utilized. Totally, 1188
secondary school students participated in the research; 429 students
participated in CFA analysis (51.5% female and 48.5% male); 119 students
participated in test-retest analysis (44.5% male and 55.5% female) and 171
students participated in criterion-related validity (52%male and 48% female).
The analysis of the principal components and the varimax rotation method were
used to construct EFA.  As a result of
the analysis, a structure consisting of 12 items and two factors explaining
43.04% of total variance of the scale were obtained. By examining the
standardized loading and regression values of the items, it was decided that
all the items were meaningful in both factors. As a result of reliability
analysis, the Cronbach’s alpha reliability coefficient for whole test was found
to be .81; for cognitive empathy was .76, for affective empathy was .69; for
test-retest reliability was .89, for cognitive empathy was .82, for affective
empathy was .93. Based on the results of analyze, the scale consisting of 12
items and 2 factors to determine the historical empathy of secondary school
students is a valid and reliable instrument.

Anahtar Kelimeler

Keywords: Adolescent, Historical Empathy, Scale, Skill

Kaynakça

• Baron-Cohen, S. & Wheelwright, S. (2004). The empathy quotient: An ınvestigation of adults with asperger syndrome or high functioning autism, and normal sex differences. Journal of Autism and Developmental Disorders, 34(2), pp. 163-175.
• Bora, E. & Baysan, L. (2009). Empati Ölçeği - Türkçe formunun üniversite öğrencilerinde psikometrik özellikleri. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 19(1), s. 39-47.
• Bryant, B. K. (1982). An index of empathy for children and adolescents. Child Development, 53(2), pp. 413–425.
• Büyüköztürk, Ş. (2006). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A.
• Çoban, O. & Akşit, İ. (2018). 2005 ve 2017 sosyal bilgiler öğretim programlarının öğrenme alanı, kazanım, kavram, değer ve beceri boyutları açısından karşılaştırılması. Journal of History Culture and Art Research, 7(1), pp. 479-505. doi:10.7596/taksad.v7i1.1395
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik. Ankara: Pegem A.
• Dinç, E. & Üztemur, S. (2018). Tarihsel bakış açısı edinme ölçeğinin türkçeye uyarlanması ve tarih ve sosyal bilgiler öğretmen adaylarının tarihsel bakış açısı edinme becerilerinin incelenmesi. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 8(2), s. 478-518. doi:10.18039/ajesi.454643
• Fornell, C. & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equations models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), pp. 39-50.
• Jeong, J. (2004). Analysis of the factors and the roles of HRD in organizational learning styles as identified by key informants at selected corporations in the Republic of Korea. Unpublished Doctoral Thesis, Texas A&M University, USA.
• Jolliffe, D. & Farrington, D. P. (2006). Development and validation of the Basic Empathy Scale. Journal of Adolescence, 29, pp. 589-611. doi:10.1016/j. adolescence.2005.08.010
• Karabağ, Ş. G. (2003). Öğretilebilir ve Bilişsel Bir Beceri Olarak Tarihi Empati. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kaya, A. & Siyez, D. (2010). Ka-Si çocuk ve ergenler için empatik eğilim ölçeği: geliştirilmesi geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 35(156), s. 110-125.
• Kline, P. (1994). An easy guide to factor analysis. London: Routledge.
• MEB [Milli Eğitim Bakanlığı]. (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersi öğretim programı ve kılavuzu (4, 5, 6 ve 7. sınıf ). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.
• MEB [Milli Eğitim Bakanlığı]. (2018a). İlköğretim sosyal bilgiler dersi öğretim programı ve kılavuzu (4, 5, 6 ve 7. sınıf ). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.
• MEB [Milli Eğitim Bakanlığı]. (2018b). Ortaöğretim tarih dersi öğretim programı ve kılavuzu. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.
• Meydan, C. H. & Şeşen, H. (2011). Yapısal eşitlik modellemesi AMOS uygulamaları. Ankara: Detay.
• Schermelleh-Engel, K. & Moosbrugger, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Test of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), pp. 23-74.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlik ve geçerlik. Ankara: Seçkin.
• Tabachnick, B. G. & Fidel, L. S. (2001). Using multivariate statistics. Fourth Edition. Needham Heights, MA: Allyn ve Bacon.
• Taşkıran, C., Baş, K. & Bulut, B. (2016). Sosyal bilgiler dersinin kendine özgü becerilerinin kazandırılma düzeyi. Sosyal Bilimler Dergisi, 16, s. 1-19.
• TDK [Türk Dil Kurumu]. (2011). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Tezbaşaran, A. A. (1996). Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
• Topçu, Ç., Baker, Ö. & Aydın, Y. (2006). Temel empati ölçeği türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(34), s. 174-182.
• Yeager, E. A. & Foster, S. J., (2001). The role of empathy in the development of historical Understanding. In O. L. Davis Jr., E. A. Yeager, & S. J. Foster (Eds.), Historical empathy and perspective taking in the social studies (pp. 13-20). Lanham: Rowman&Littlefield.
• Yılmaz, K. & Koca, F. (2012). Tarihsel empati üzerine nitel bir araştırma: Tarih öğretmenlerinin algı, görüş ve deneyimlerinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(3), s. 855 -879.