Van Müzesi'ndeki Urartu Pektoralleri

Yıl 2022, Sayı: 4, 1 - 12, 30.12.2022

Serpil Kahvecioğlu

https://doi.org/10.55169/tujanes.1224610

Öz

Van Müzesi oldukça zengin bir Urartu koleksiyonuna sahiptir. Urartulara ait en önemli eser gruplarını bronzdan yapılmış olanlar temsil etmektedir. Hem arkeolojik kazılar hem de satın alma yoluyla elde edilen bu eserler Urartu Krallığı’nın oldukça etkileyici bir sanat anlayışına sahip olduğunu göstermektedir. Bu makalede Urartu bronzları arasında az bilinen eserlerden bronz pektoraller ele alınmıştır. Yarım ay biçimli 6 adet bronz pektoral Van Müzesine satın alma yoluyla kazandırılmıştır. Bunlardan beşi hem figüratif hem de geometrik bezemeler taşırken sadece bir örneğin sade ve bezemesiz olduğu görülmektedir. Tasvirli örneklerde özellikle belirgin bir simetri anlayışının egemen olduğu göze çarpmaktadır. Ortadaki bir hayat ağacına yönlendirilen aslan figürleri sıklıkla betimlenmiştir. Figüratif öğeler dışında özellikle nokta bordürlü daire kabartmalar da yaygın geometrik öğeler olarak karşımıza çıkmaktadır. Benzer biçimli Urartu örnekleri ve bezeme stilleri ışığında söz konusu örneklerin M.Ö. 8 ve 7. yüzyıllarda kullanılmış tipik Urartu örnekleri olduğu anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Urartu, Bronz, Pektoral, Van Müzesi, Hayat Ağacı, Urartian, Bronze, Pectoral, Van Museum, Tree of Life, : Urartian

Destekleyen Kurum

Yok

Urartian Pectorals in Van Museum

Öz

Van Museum has a very rich Urartian collection. The most important artifact groups of the Urartians are those made of bronze. These artifacts, obtained through both archaeological excavations and purchases, show that the Urartian Kingdom had a very impressive understanding of art. This article deals with bronze pectorals, among the lesser-known artifacts in the Urartian bronzes. Lunate shaped six bronze pectorals were brought to the Van Museum through purchase. While five of them have both figurative and geometric decorations, only one example is plain and undecorated. In the depicted examples, it is particularly striking that a distinct understanding of symmetry is dominant. Lion figures oriented to the tree of life in the middle are often depicted.Apart from figurative elements, especially dot bordered embossing circles are also common geometric elements. In the light of similarly shaped Urartian examples and decoration styles, it is understood that these examples are typical Urartian examples used in the 8th and 7th centuriesBC.

Anahtar Kelimeler

Van Museum, Tree of Life, Urartu, Bronze, Pectoral

Kaynakça

• Barnett 1963 R.D. Barnett, “The Urartian Cemetery at Igdyr”, Anatolian Studies, 13, 153-198.
• Calmeyer 1991 P. Calmeyer, “Some Remarks on Iconography”, Urartu A Metalworking Center in the First Millenium B.C.E. (Ed. R. Merhav), Jerusalem, 312-319.
• CTU IV 2012 M. Salvini, Corpus die testi urartei, vol. IV. Iscrizioni su bronzi, argilla e altri supporti nuove iscrizioni su pietra paleografia generale, DocAs VIII/IV, Roma.
• Erzen 1974 A. Erzen, “Giyimli Bronz Definesi ve Giyimli Kazısı”, Belleten, 38/150, 191-212.
• Giovino 2007 M. Giovino, The Assyrian Sacred Tree: A History of Interpretations, Orbis Biblicus et Orientalis 230, Fribourg.
• Godard 1950 A. Godard, Le Tresor De Ziwiye, Haarlem.
• Hovhannisyan 1973 K. L. Hovhannisyan (Oganesjan) The Wall-Paintings of Erebuni, Yerevan (Ermenice, Rusça ve İngilizce).
• Işık 1984 C. Işık, “Urartu Pektoralleri”, Türk Ansiklopedisi, XXXIII, 77-78.
• Kellner 1977 H.J. Kellner, “Pectorale Aus Urartu”, Belleten, 41/163,481-493.
• Kellner 1987 H.J. Kellner, “Datierungsfragen zu Urartu”, Skythika, Abhandlungen der Bayerischen Akademie der Wissenschaften, phil.hist. Kl. NF 98, München, 1987, 19-23.
• Kellner 1991a Gürtelbleche Aus Urartu, Stuttgart.
• Kellner 1991b H.J. Kellner, “Medallions and Pectorals”, Urartu, A Metalworking Center in the First Millennium B.C.E.(Ed. R. Merhav), Jesrussalem, 164-166.
• Merhav 1991 R. Merhav, “Some Observations on Pectorals and Medallions”, Urartu, A Metalworking Center in the First Millennium B.C.E.(Ed. R. Merhav), Jesrussalem, 171-176.
• Meyer 1955 G. R. Meyer, “Ein neuentdeckter urartäischer Brustschmuck”, Das Altertum,1, 205-213.
• RINAP 2 G. Frame, (2021): The royal inscriptions of Sargon II, King of Assyria (721–705 BC). The royal inscriptions of the Neo-Assyrian Period 3, Penn State University Press.
• Seidl 1996 U. Seidl, “Urartian Furniture”, The furniture of Western Asia, ancient and traditional : papers of the Conference held at the Institute of Archaeology, University College London, June 28 to 30, 1993 (Ed. G. Hermann-N. Parker), Verlag Philipp Von Zabern-Mainz, 181-186.
• Seidl 2004 U. Seidl, Bronzekunst Urartus, Verlag Philipp Von Zabern-Mainz Am Rhein.
• Taşyürek 1975 O.A., Taşyürek, “Adana Bölge Müzesindeki Urartu Süs Eşyaları ve Delici Aletler”, Türk Arkeoloji Dergisi, XXII/II,141-150.
• Taşyürek 1977 O.A., TAŞYÜREK, “The Urartian Bronze Hoard From Giyimli”, Expedition, 19/4,12-20.
• Uygun - Gerçekler 2013 D. Uygun – S.Ö. Gerçekler Kadim Çağlardan İzler. Sadberk Hanım Müzesi Koleksiyonu / Traces of Ancient Ages. Sadberk Hanım Müzesi Koleksiyonu/Sadberk Hanım Museum Collection. İstanbul.
• Yağcı 1996 R. Yağcı, “ İnsan Başı ve Yumruk Biçimli Bir Grup Mühür İle İğne”, Anadolu Medeniyetleri Müzesi 1995 Yıllığı, 181-214.
• Wartke 1990 R. B. Wartke, Toprakkale. Untersuchungen zu den Metallobjekten im Vorderasiatischen Museum zu Berlin, Akademie-Verlag Berlin.