Examination of Primary School Turkish Textbooks in Terms of Vocabulary

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 1, 14 - 27, 30.06.2023

Kübra Arslan , Yalçın Bay

https://doi.org/10.52797/tujped.1282167

Cited By: 3

Öz

In this study, it is aimed to determine the vocabulary of 1-4 grade Turkish textbooks belonging to different publications. In this qualitative research in which the document analysis method was used, 12 Turkish textbooks were accessed. The total number of words, the total number of different words, the total number of sentences, the total number of characters, and the average word length and average sentence length of the texts used in these Turkish textbooks were calculated. The data obtained were listed and compared in terms of books at the same grade level belonging to different publications. According to the findings of the study, it was determined that there was no consistency in the same grade level books belonging to different publications. When we look at the books of different grade levels, it is seen that as the grade level increases, the totals increase. It has been suggested that common plans and strategies should be determined by publications.

Anahtar Kelimeler

Vocabulary, vocabulary teaching, Turkish textbooks

İlkokul Türkçe Ders Kitaplarının Söz Varlığı Bakımından İncelenmesi

Öz

Bu çalışmada farklı yayınlara ait 1.-4. sınıf Türkçe ders kitaplarının söz varlığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Doküman incelemesi yönteminin kullanıldığı bu nitel çalışmada özel ve kamuya ait 12 adet Türkçe ders kitabına erişilmiştir. Çalışma kapsamında söz konusu incelenen Türkçe ders kitaplarında kullanılan metinlerin toplam sözcük sayısı, toplam farklı sözcük sayısı, toplam cümle sayısı, toplam karakter sayısı ve bu metinlerin ortalama sözcük uzunluğu ve ortalama cümle uzunlukları hesaplanmıştır. Elde edilen veriler farklı yayınlara ait aynı sınıf düzeyindeki kitaplar bakımından listelenerek karşılaştırılmıştır. Çalışmanın bulgularına göre farklı yayınlara ait aynı sınıf düzeyindeki kitaplarda yer alan metinlerin toplam sözcük, toplam farklı sözcük, toplam karakter sayısı, toplam cümle sayısı, ortalama sözcük uzunluğu ve ortalama cümle uzunluğu özellikleri arasında tutarlılık olmadığı tespit edilmiştir. Farklı sınıf seviyesindeki kitaplara bakıldığında ise sınıf seviyesi arttıkça incelenen özelliklerinin arttığı görülmektedir. Yapılan inceleme sonucunda, Türkçe ders kitaplarının söz varlığını geliştirme hedeflerinde tüm öğrencilere fırsat eşitliği sunması bakımından ortak plan ve stratejilerin belirlenmesi ve yayınlarca uygulanması önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Söz varlığı, sözcük öğretimi, Türkçe ders kitabı

Kaynakça

• Amberg, J. S. ve Vause, D. J. (2009). American English history, structure, and usage (1.bs.). UK: Cambridge University Press.
• Çavuşoğlu, A. (2006). Ana dili, edinimi, önemi ve geliştirilmesi. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 11(1), 37-46.
• Daharlı, G. (2016). 5. sınıf Türkçe ders kitaplarının söz varlığı açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Dilidüzgün, Ş. (2014). Türkçe öğretiminde sözcük öğretme yöntemlerinin yeterliliği. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(17), 234-258. https://doi.org/10.14520/adyusbd.771
• Duran, O. (2019). İlkokul dördüncü sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerde yer alan kelime türlerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Esgin, A. (2016). Yurt dışında yapılmış söz varlığı çalışmalarının yöntemleri üzerine bir değerlendirme. Milli Eğitim, 45(210), 55-83.
• Karadağ, Ö. (2005). İlköğretim 1. kademe öğrencilerinin kelime hazinesi üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Karadağ, Ö. (2019). Aynı sınıf düzeyi için hazırlanan Türkçe ders kitaplarının ortak söz varlığı açısından karşılaştırılması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(4), 1130-1140. https://doi.org/10.16916/aded.616942
• Karadağ, Ö. (2019). Kelime öğretimi (2.bs.). Ankara: Pegem Akademi.
• Kan, M. O. ve Karadavut, Z. (2021). Derlem temelli bir karşılaştırma: 4. sınıf Türkçe ders kitaplarının söz varlığı açısından incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 1597-1610. https://doi.org/10.17679/inuefd.952657 adresinden erişilmiştir.
• Kavcar, C., Oğuzkan, F. ve Hasırcı, S. (2016). Türkçe öğretimi (9.bs.). Ankara: Anı Yayınları.
• Keklik, S. (2016). Öğrencilerin yazılı anlatımlarındaki söz varlığını belirlemeye yönelik çalışmalarda yöntem sorunu. Milli Eğitim, 45(210), 31-54.
• Kurudayıoğlu, M. ve Soysal, T. (2016). Cumhuriyet dönemi ortaokul Türkçe dersi öğretim programlarının söz varlığının geliştirilmesi açısından incelenmesi. Milli Eğitim, 45(210), 115-140.
• Lust, B. (2021). Anadili edinimi. (Bayat, N. Çev.). Ankara: Pegem Akademi.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2019). Türkçe dersi öğretim programı (1-8. sınıflar). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı Ders Kitapları ve Eğitim Araçları Yönetmeliği. (2021, 14 Ekim). Resmi Gazete. (Sayı: 31628). Erişim Adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/10/20211014-1.htm
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2021). Ders kitaplarında okunabilirlik. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2022). Taslak ders kitabı ve eğitim araçları ile bunlara ait elektronik içeriklerin incelenmesinde değerlendirmeye esas olacak kriterler ve açıklamaları. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Memiş, M. R. (2019). Kelime öğretim stratejileri ölçeği: geliştirme, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Studies, 14(4), 2579-2593. http://dx.doi.org/10.29228/TurkishStudies.29172
• Özalp, B. (2011). İlköğretim 1. ve 2. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin kelime sayısının kişisel kelime servetine katkısının değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Pehlivan, A. (2003). Türkçe kitaplarında sözcük dağarcığını geliştirme sorunu ve çözüm yolları. Dil Dergisi, 0(122), 84-94.
• Tağa, T. (2014). Kelime öğretiminde hedef kelimelerin belirlenmesi. Milli Eğitim. 45(210), 163-177.
• Yalçın, S. K. (2005). İlköğretim 1. ve 5. sınıf ders kitaplarındaki söz varlığı unsurlarının eğitsel açıdan değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Wach, E. (2013). Learning about qualitative document analysis. DS Practice Paper In Brief 13.
• Zorbaz, K. Z. (2007). Türkçe ders kitaplarındaki masalların kelime-cümle uzunlukları ve okunabilirlik düzeyleri üzerine bir değerlendirme, Eğitimde Kuram ve Uygulama, 3(1), 87–101.