Öz
Yapısalcı eleştiri, edebiyat sanatının kendine özgü bir sistemi ve bu sistemi düzenleyen kuralları olduğuna inanmaktadır. Yapısalcılık; yazar, tarih ve metin dışı gerçek dünya yerine sadece metinle, metnin yapısı ile ilgilenir. Metnin yapısına yönelerek, metni kesitlere bölüp derin anlamı keşfederek eserin dünyasına girmek yapısalcı eleştirinin amacıdır. Dolayısıyla odak edebi metnin kendisidir. Yapısalcılar metni bir cümle olarak düşünür ve bu cümleyi ögelerine ayırarak, ögelerin işlevini ortaya sererek yapıtın daha iyi anlaşılacağını savunurlar. Buna göre, bir bütünü olduğu gibi kavramanın zorluğu karşısında parçalara ayrılmış bir bütünü anlamak daha kolaydır. Yapısalcılık, kaynağını Ferdinand de Saussure’ün dilbilim görüşlerinden ve Rus biçimciliğinden almaktadır. Edebiyat dünyasında ise yapısalcılığı başlatanlar, Roland Barthes, Claude Bremond, Gérard Genette, Bulgar asıllı Tzvetan Todorov ve A. J. Greimas gibi eleştirmenlerdir. Attilâ İlhan, farklı edebi türlerde pek çok eser vermiş, çağdaş Türk edebiyatının en üretken yazarlarındandır. Bu çalışmada Attilâ İlhan’ın ilk romanı olan Sokaktaki Adam, yapısalcı eleştiriye göre incelenerek romandaki derin anlamlar tespit edilecektir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Referans1 Aktaş, Şerif (2013). Anlatma Esasına Bağlı Edebî Metinlerin Tahlili, Kurgan Edebiyat Yayınları, Ankara.
- Referans2 Aktaş, Şerif (1991). Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş, Akçağ Yayınları, Ankara.
- Referans3 Bayrav, Süheylâ (1999). Dilbilimsel Edebiyat Eleştirisi, Multılıngual, İstanbul.
- Referans4 Çetin, Nurullah (2019). Roman Çözümleme Yöntemi, Akçağ Yayınları, Ankara.
- Referans5 Eagleton, Terry (2018). Edebiyat Kuramları, çev. Tuncay Birkan, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
- Referans6 Huyugüzel, Ömer Faruk (2019). Eleştiri Terimleri Sözlüğü. Dergâh Yayınları, İstanbul.
- Referans7 İlhan, Attilâ (2020). Sokaktaki Adam, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
- Referans8 İlhan, Attilâ (1981). Zenciler Birbirine Benzemez, Karacan Yayınları, İstanbul.
- Referans9 Jameson, Fredrıc (2019). Dil Hapishanesi, çev. Mehmet H. Doğan, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
- Referans10 Kolcu, Ali İhsan (2019). Edebiyat Kuramları, Salkımsöğüt Yayınları, Rize.
- Referans11 Moran, Berna (2020). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İletişim Yayınları, İstanbul.
- Referans12 Özher, Sema (2009). Kaptan’ın Aynasından Yansıyanlar, Akçağ Yayınları, Ankara.
- Referans13 Sazyek, Hakan (2009). Attilâ İlhan’ın Sokaktaki Adam’ı: Hasan, Kitap-lık, S. 133, Aralık 2009, s. 91-104.
- Referans14 Yücel Tahsin, (1999). Yapısalcılık, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Edebi Teori, Sanat ve Edebiyat |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 27 Ağustos 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 |
