LÜTFULLAH B. EBÎ YÛSUF EL-HALÎMÎ’NİN İSTANBUL KÜTÜPHANELERİNDEKİ FARSÇA-TÜRKÇE MANZUM VE MENSUR SÖZLÜK NÜSHALARI
Öz
Lütfullah b. Ebî Yûsuf el-Halîmî’nin eserleri, özellikle de Bahru’l-ğarâyib, Nisârü’l-mülk ve Lügat-i Halîmî adlı
eserleri incelendiğinde, bir dil bilimcisi ve sözlük bilimcisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Fakat eserlerinin
tamamı değerlendirildiğinde sadece dil bilimcisi ve sözlük bilimcisi olarak
değil aynı zamanda gramer konusunda da derin bir vukufiyeti olduğu
görülmektedir. Bunların yanı sıra edebiyat ve özellikle lügat, edebî sanatlar,
tarih, astroloji, tıp, fıkıh ve akâid gibi çeşitli konularda bilgi sahibi aydın
bir âlim olarak da bilinir.
Halîmî, Bahru’l-ğarâyib’i manzum,
Nisârü’l-mülk’ü bugünkü çep sözlüğü karşılığınında kısa açıklamalı mensur
ve Lügat-i Halîmî’yi de bilinen kelimelere şevahit beyit getirerek geniş
açıklamalı mensur Farsça-Türkçe sözlük olarak kaleme almıştır.
Eserler, özellikle de mensur ve alfabetik olarak
hazırlanmış olması nedeniyle Nisârü’l-mülk ve Lügat-i Halîmî,
hocalar ve öğrenciler tarafından sıkça kullanılma ihtiyacı olduğundan çok
sayıda istinsah edilmiş ve nüshaları her tarafa yayılmış ve bu durum bazı hataların
ortaya çıkmasına neden olmuştur.
Bu itibarla İstanbul kütüphanelerindeki yazma
nüshalar, benzer olması nedeniyle aynı adlarla kayıt yapılmıştır. Bu çalışma
neticesinde hangi yazma nüshaların, Halîmî’nin hangi eserinin yazması olduğu belirlenmeye
çalışılmış ve kütüphanelerde sehven adları yanlış kaydedilen nüshaların
hangileri olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Ateş, Ahmet, İstanbul Kütüphanelerinde Farsça Manzum Eserler, İstanbul 1968.Kâtib Çelebî, Keşfu’z-zunûn, I-II, Beyrut, ts.Necefî-yi Mar‘aşî, Fihrist-i Nüshahâ-yi Hattî-yi Kitâbhâne-i ‘Umûmi-yi Âyetullâh el-‘Uzmâ Necefî-yi Mar‘aşî, Kum, ts.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Dilbilim |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Aralık 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 4 Sayı: 2 |
