A JOURNAL DEDICATED TO LITERARY GENRES IN THE TURKISH PRESS: RESİMLİ ROMAN MECMUASI

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 3, 134 - 155, 30.12.2023

Büşra Erdoğan , Selami Alan

https://doi.org/10.30568/tullis.1355086

Öz

The Westernization movements, which became official after the Tanzimat Period, affected the Ottoman Empire in many ways. As a matter of fact, with the establishment of the printing press in the modern sense in this period, press and broadcasting movements were also included in these steps of innovation. After a while, mass media such as newspapers and magazines emerged. This mobility, which developed to a certain extent from the Tanzimat to the Constitutional Monarchy II, increased even more after the declaration of the Constitutional Monarchy II. One of the magazines that started to be published during this period was Resimli Roman Mecmuası. This journal, which started to be published eight months after the declaration of the Constitutional Monarchy II, included literary genres such as novels, stories, theater and poetry. Some of the writings are also illustrated with pictures. Resimli Roman Mecmuası was published for 5 issues between March 1, 1325/14, 1909 and July 1, 1325/14, 1909. Although small in number, it has turned into a voluminous publication with at least 80 pages of content in each issue and 20 pages of theater works included in addition to the journal. Therefore, both the volume of its illustrations and the breadth of its content make it an important collection in Turkish literature. This study aims to classify and evaluate the writings published in Resimli Roman Mecmuası. In this context, all issues of the collection were analyzed in terms of structural features and content

Anahtar Kelimeler

Resimli Roman Mecmuası, History of Turkish Press, journal, Faik Sabri [DURAN], Second Constitutional Monarchy Period

TÜRK BASININDA EDEBÎ TÜRLERE TAHSİS EDİLMİŞ BİR DERGİ: RESİMLİ ROMAN MECMUASI

Öz

Tanzimat Dönemi'nden sonra resmîlik kazanan Batılılaşma hareketleri, Osmanlı Devleti'ni birçok açıdan etkileşmiştir. Nitekim bu dönemde modern anlamda matbaanın kurulmasıyla, bu yenileşme adımlarına basın ve yayın hareketleri de dâhil olmuştur. Bir müddet sonra da gazete ve dergiler gibi kitlesel iletişim araçları ortaya çıkmıştır. Tanzimat'tan II. Meşrutiyet'e kadar belli bir oranda gelişen bu hareketlilik, II. Meşrutiyet'in ilanı sonrası daha da artmıştır. Bu dönem içerisinde yayın hayatına başlayan dergilerden biri de Resimli Roman Mecmuası olmuştur. II. Meşrutiyet’in ilanından sekiz ay sonra yayınlanmaya başlayan bu dergide roman, hikâye, tiyatro, şiir gibi edebî türlere yer verilmiştir. Ayrıca bazı yazılar resimlerle desteklenmiştir. Resimli Roman Mecmuası, 1 Mart 1325/14 Mart 1909 ile 1 Temmuz 1325/14 Temmuz 1909 tarihleri arasında 5 sayı olarak çıkmıştır. Sayı bakımından az olmasına karşılık her sayısında en az 80 sayfa içerik ve dergiye ilave olarak yer verilen 20 sayfalık tiyatro eserleriyle her sayıda yüz sayfalık hacimli bir yayına dönüşmüştür. Dolayısıyla gerek resimlerinin hacmi gerek muhtevasının genişliğiyle Türk edebiyatında önemli bir mecmua olma özelliği göstermiştir. Bu çalışmada Resimli Roman Mecmuası’nda yayımlanan yazıların tasnif edilip değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda mecmuanın bütün sayıları yapısal özellik ve muhteva açısından incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Resimli Roman Mecmuası, Türk Basın Tarihi, Mecmua, Faik Sabri [DURAN], II. Meşrutiyet Dönemi

Kaynakça

• BUDAK, A. (2014). Osmanlı Modernleşmesi Gazetecilik ve Edebiyat. İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
• ÇIKLA, S. (2009). Tanzimat’tan Günümüze Gazete-Edebiyat İlişkisi. Türkbilig, 18, 34-63.
• ERTUĞ, H. R. (1960). Basın ve Yayın Hareketleri Tarihi. İstanbul: Suhi Garan Matbaası.
• FERHATOĞLU, F. (2018). Mehmet Rauf’un Eserlerinde Kadın. (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi/Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul.
• GÖLGE. (1909). Resimli Roman Mecmuası 2, 1 Nisan 1325/14 Nisan 1909.
• GÜNEŞ, M. (2016). Servet-i Fünûn’dan Cumhuriyet’e Türk Edebiyatında Manzum Hikâye. Ankara: Hece Yayınları.
• HALİDE EDİP (1909). Raik’in Annesi. Resimli Roman Mecmuası 2, 1 Nisan 1325/14 Nisan 1909.
• HÜSEYİN RAHMİ (1909). Ecir ve Sabır. Resimli Roman Mecmuası 1, 1 Mart 1325/14 Mart 1909.
• İLYAS MACİT (1909a). Kilükâl-i Edebî. Resimli Roman Mecmuası 1, 1 Mart 1325/14 Mart 1909.
• İNUĞUR, M. N. (1982). Basın ve Yayın Tarihi. İstanbul: Çağlayan Kitabevi.
• KABAKCI, B. (2002). Tahsin Nahit Hayatı-Sanatı-Eserleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kırıkkale Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
• KANDEMİR, M. D. (2020). Celal Sahir Erozan’ın Şiirleri: Çeviri Yazı ve Tematik İnceleme. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Mersin Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• ORAL, F. S. (1970). Türk Basın Tarihi Osmanlı İmparatorluğu Dönemi I: 1728-1922, 1831-1922. İstanbul: Yeni Adım. Resimli Roman Mecmuası, Nu.1, 1 Mart 1325/14 Mart 1909.
• Resimli Roman Mecmuası, Nu.2, 1 Nisan 1325/14 Nisan 1909.
• Resimli Roman Mecmuası, Nu.3. 1 Mayıs 1325/14 Mayıs 1909.
• Resimli Roman Mecmuası, Nu.4, 1 Haziran 1325/14 Haziran 1909.
• Resimli Roman Mecmuası, Nu.5, 1 Temmuz 1325/14Temmuz 1909.
• SAFVET NEZİHİ (1909). Kadınlar Arasında. Resimli Roman Mecmuası 1, 1 Mart 1325/14 Mart 1909.
• SARIOĞLU, M. (1990). Yenileşme Tarihi Açısından İlk Türk Matbaası. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• ŞAPOLYO, E. B. (1969). Yenileşme Tarihi Açısından İlk Türk Matbaası. Ankara: Güven Matbaası.
• TAHSİN NAHİT (1909). Kamerin Bir Hikâye-i Aşkı. Resimli Roman Mecmuası 3, 1 Mayıs 1325/14 Mayıs 1909.
• TOPUZ, H. (2018). II. Mahmut’tan Holdinglere Türk Basın Tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• YAPAR GÖNENÇ, A. (2011). Türkiye’de Dergiciliğin Tarihsel Gelişimi. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 29, 63-78.