EVALUATION OF TOURISM POTENTIAL OF BİLECİK PROVINCE: A RESEARCH ON LOCAL STAKEHOLDERS

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 1, 52 - 93, 28.07.2023

Sila Karacaoğlu

Öz

Bilecik province is located in the southeast of the Marmara Region at the intersection point of Black Sea, Marmara, Aegean and Central Anatolia regions. It is one of the smallest cities in Turkey in terms of area. Bilecik, which bears the traces of many different civilizations throughout history in addition to its rich geographical resources, is called the ‘City of Establishment and Liberation’ as it is the home of the Inönü Battles in the War of Independence and the lands where the Ottoman Empire was founded. However, it can be said that it is not very well known as a tourism destination. From this point of view, the aim of this study is to examine the tourism potential of Bilecik from the perspective of different stakeholders and to make a determination regarding the weaknesses, strengths, opportunities, and threats of tourism in the province. In the research, in which a qualitative approach was adopted, an inventory of the natural, historical and cultural touristic resource values of Bilecik province was taken out by primarily conducting a document analysis on secondary data. Then, the findings were evaluated by applying SWOT analysis and descriptive analysis to the interviews conducted between May 2021 and June 2021 with a total of 15 people, including public institution managers, hotel, agency, and food and beverage operators, representatives of non-governmental organizations, and academicians, who were thought to be able to offer ideas about the tourism potential of the province. The results of the research show that local stakeholders are generally aware of the strengths and opportunities of Bilecik's tourism potential. However, it has been seen that the weaknesses and threats related to the tourism potential of the province are perceived more by the participants. Based on this, the paper concludes with recommendations presented to the tourism stakeholders in the region for the development of tourism potential of Bilecik province and successful continuation of tourism development.

Anahtar Kelimeler

Tourism Potential, Local Stakeholders, SWOT, Descriptive Analysis, Bilecik

BİLECİK İLİNİN TURİZM POTANSİYELİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: YEREL PAYDAŞLAR ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Öz

Bilecik ili, Marmara Bölgesi'nin güneydoğusunda; Karadeniz, Marmara, Ege ve İç Anadolu
bölgelerinin kesiştiği noktada yer almaktadır. Yüz ölçümü açısından Türkiye’nin en küçük şehirlerinden biridir. Zengin coğrafi kaynaklarının yanı sıra tarih boyunca pek çok farklı medeniyetin izlerini taşıyan Bilecik, Osmanlı Devleti’nin kurulduğu topraklara ve Milli Mücadele’de İnönü Savaşlarına ev sahipliği yapmasından dolayı ‘‘Kuruluş ve Kurtuluşun Şehri’’ olarak adlandırılmaktadır. Bununla beraber, bir turizm destinasyonu olarak çok fazla tanınmadığı söylenebilir. Buradan hareketle araştırmada Bilecik ilinin turizm potansiyelinin farklı paydaşların bakış açısıyla ele alınması ve ildeki turizmin zayıf ve güçlü yönleri ile fırsatları ve tehditlerine ilişkin bir tespit yapılması amaçlanmıştır. Nitel bir yaklaşım benimsenen araştırmada, öncelikle ikincil veriler üzerinden doküman incelemesi yapılarak Bilecik ilinin doğal, tarihi ve kültürel turistik kaynak değerlerine ilişkin bir envanter çıkarılmıştır. Ardından, Mayıs 2021- Haziran 2021 tarihleri arasında ilin turizm potansiyeli konusunda fikir sunabileceği düşünülen kamu kurumu yöneticileri, otel, acenta ve yiyecek-içecek işletmecileri, sivil toplum kuruluşları temsilcileri ve akademisyenlerden oluşan toplam 15 kişiyle gerçekleştirilen görüşmelere SWOT analizi ve betimsel analiz uygulanarak bulgular değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçları genel olarak, yerel paydaşların Bilecik ilinin turizm potansiyelinin güçlü yönlerinin ve fırsatlarının farkında olduklarını göstermektedir. Bununla beraber, ilin turizm potansiyeline ilişkin zayıf yönlerin ve tehditlerin katılımcılar tarafından daha fazla algılandığı görülmektedir. Buradan hareketle makale, Bilecik ilinin turizm potansiyelinin geliştirilmesine ve turizm gelişiminin başarılı bir biçimde sürdürülebilmesine yönelik bölgedeki turizm paydaşlarına sunulan önerilerle son bulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Turizm Potansiyeli, Yerel Paydaşlar, SWOT, Betimsel Analiz, Bilecik.

Kaynakça

• Anadolu Ajansı (2020). Osmanlı’nın Kurulduğu ‘Yanık Şehir’de Tarihin İzlerini Arıyorlar. https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/osmanlinin-kuruldugu-yanik-sehirde-tarihin-izlerini-ariyorlar/1999681#:~:text=Bilecik'te%2C%20Kurtulu%C5%9F%20Sava%C5%9F%C4%B1',yap%C4%B1lar%C4%B1n%20izi%20jeoradar%20y%C3%B6ntemiyle%20s%C3%BCr%C3%BCl%C3%BCyor (Erişim Tarihi: 22.06.2023).
• Anadolu Ajansı (2021). Bilecik’te Boş Arsada Yapılan Kazılarda 9 Bin Yıl Öncesine Ait Yaşam Alanları Gün Yüzüne Çıkarıldı. https://www.aa.com.tr/tr/kultur-sanat/bilecikte-bos-arsada-yapilan-kazilarda-9-bin-yil-oncesine-ait-yasam-alanlari-gun-yuzune-cikarildi-/2219985 (Erişim Tarihi: 22.06.2023).
• Anadolu Ajansı (2022). Bilecik’teki Gedikkaya Mağarası’nda Adak Çukuru Bulundu. https://www.aa.com.tr/tr/kultur/bilecikteki-gedikkaya-magarasinda-adak-cukuru-bulundu/2766135 (Erişim Tarihi: 22.06.2023).
• Anadolu Ajansı (2023). Bilecik’teki Kazılarda Bulunan 8 Bin 600 Yıllık Flüt ve Parmak İzi Sergilenecek. https://www.aa.com.tr/tr/kultur-sanat/bilecikteki-kazilarda-bulunan-8-bin-600-yillik-flut-ve-parmak-izi-sergilenecek/2590566 (Erişim Tarihi: 15.03.2023).
• Anttiroiko, A. V. (2015). City branding as a response to global intercity competition. Growth and change, 46(2), 233-252.
• Arıkan, R. ve Tünel, A. (2013). Kuruluş ve Kurtuluşun Şehri Bilecik. Bilecik Valiliği
• Ashworth, G., ve J. Tunbridge (1990). The tourist-historic city. London: Belhaven
• Ashworth, G. ve Page, S. J. (2011). Urban tourism research: Recent progress and current paradoxes. Tourism Management, 32(1), 1-15.
• Aygün, K. (1998). Bilecik Şehir Coğrafyası. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Badita, A. (2013). Approaches to the analysis and evaluation of urban tourism system within urban destinations. Revista De Turism - Studii Si Cercetari in Turism, (16), 58-66.
• Baş, M. (2015).Kuruluş Döneminin Bilecik Yöresi Mimarları (Şeyh Edebali, Dursun Fakih ve Kumral Abdal). Uluslararası Tarihte ve Günümüzde Bilecik ve Çevresi Sempozyumu (ss.54-68. 20-21 Kasım, Bilecik, Türkiye.
• Başkaya, Z (2013). Gelişimi ve dağılışı bakımından Türkiye ipekböcekçiliğinde Bilecik ilinin yeri, sorunları ve çözüm önerileri. Doğu Coğrafya Dergisi, 18(30), 257-286.
• Başkaya, Z., (2017). Küçükelmalı Tabiat Parkı’nın (Pazaryeri Bilecik) eko-turizm ve rekreasyonel potansiyeli açısından değerlendirilmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(60), 164-188.
• Bilecik İl Kültür Turizm Müdürlüğü (2023a). Fotoğraflar (1,2,3,4,5,6,7,8,9,10). https://bilecik.ktb.gov.tr/TR-69176/fotograf-galerisi.html (Erişim Tarihi: 09.03.2023).
• Bilecik İl Kültür Turizm Müdürlüğü (2023b). Tarihçe. https://bilecik.ktb.gov.tr/TR-69066/tarihce.html (Erişim Tarihi: 10.03.2023).
• Bilecik İl Kültür Turizm Müdürlüğü (2023c). Orhan Gazi Camii. https://bilecik.ktb.gov.tr/TR-69129/inanc-turizmi.html (Erişim Tarihi: 10.03.2023).
• Bilecik İl Kültür Turizm Müdürlüğü (2023d). Yerel Etkinlikle. https://bilecik.ktb.gov.tr/TR-69139/yerel-etkinlikler.html (Erişim Tarihi: 12.03.2023).
• Bilecik İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, (2023e). Yöresel Mutfak. https://bilecik.ktb.gov.tr/TR-69091/yoresel-mutfak.html (Erişim Tarihi: 12.03.2023).
• Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi (2023). Bilecik İnhisar Gedikkaya Mağarası Kazıları. https://bilecik.edu.tr/arkeoloji/Icerik/BiLECiK_iNHiSAR_GEDiKKAYA_MAgARASI_KAZILARI (Erişim Tarihi 22.06.2023)
• Bilecik Valiliği, (2023a). Coğrafi Konum. http://www.bilecik.gov.tr/cografi-yapi (Erişim Tarihi: 01.03.2023).
• Bilecik Valiliği, (2023b). Yeryüzü Şekilleri. http://www.bilecik.gov.tr/cografi-yapi (Erişim Tarihi: 01.03.2023).
• Bilecik Valiliği, (2023c). Kamçı Yaylası. http://www.bilecik.gov.tr/kamci-yaylasi (Erişim Tarihi: 03.03.2023).
• Bilecik Valiliği, (2023d). İnhisar Mağarası. http://www.bilecik.gov.tr/inhisar-magarasi (Erişim Tarihi: 03.03.2023).
• Bilecik Valiliği, (2023e). Ertuğrul Gazi Cami. http://www.bilecik.gov.tr/ertugrul-gazi-cami (Erişim Tarihi: 04.03.2023).
• Bilecik Valiliği, (2023f). Şeyh Edebali Türbesi. http://www.bilecik.gov.tr/seyh-edebali-turbesi (Erişim Tarihi: 04.03.2023).
• Bilecik Valiliği, (2023g). İnönü Şehitliği. http://www.bilecik.gov.tr/inonu-sehitligi (Erişim Tarihi: 04.03.2023).
• Bilecik Valiliği, (2023h). 738. Söğüt Ertuğrul Gazi'yi Anma ve Yörük Şenlikleri. http://www.bilecik.gov.tr/738-sogut-ertugrul (Erişim Tarihi: 04.03.2023).
• Bilgili, H. (2022). Bilecik Türbeleri ve İnanç Sistemindeki Yeri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bilecik.
• Bilgin, T. (2012). Millî Mücadele Döneminde Bilecik. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Boz, M. (2016). Turizm destinasyonu olarak Gelibolu Yarımadası GZFT (SWOT) analizi. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, (31), 63-75.
• Can, C. (2014). Bilecik, Pazaryeri, Ahmetler Köyü’ndeki Nekropol’den Ele Geçen Seramikler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Çakıcı, E. (2015). Bilecik İli Söğüt İlçesi Küre Köyü Fokloru. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü (2019). Bilecik İli 2018 Yılı Çevre Durum Raporu. Bilecik Valiliği Yayınları.
• Demiryürek, H. (2011). II. Meşrutiyet Döneminde Bilecik. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Giritlioğlu, İ. ve Avcıkurt, C. (2010). Şehirlerin turistik bir ürün olarak pazarlanması, örnek şehirler ve Türkiye’deki şehirler üzerine öneriler (derlemeden oluşmuş bir uygulama). Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (4), 74-89.
• Fidan E. (2020). Fikirtepe Kültürü ve öncesi: Bilecik Bahçelievler Kurtarma Kazısı’nın ilk sonuçları. Arkeoloji ve Sanat Dergisi, 163, 29-38.
• Fidan, E., Mean E. ve Mean, F. D. (2022). Bilecik Hamsu Vadisi kültür miras yönetimi için yeni bir proje önerisi. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 32-45.
• Göker P. ve Erdoğan E. (2019). Bilecik kenti kültürel peyzaj değerlerinin irdelenmesi. Euroasıa Journal of Social Sciences & Humanities, 6(7), 79-98.
• Göker P. ve Hergül C.Ö. (2019). Geleneksel el sanatlarından seramik üretiminin kırsal turizm üzerindeki etkileri: Kınık Köyü, Bilecik örneği. 6th International Symposium on Academic Studies in Science, Engineering and Architecture Sciences (ss.78-89), 13-15 Haziran, Ankara, Türkiye.
• Göktürk Çetinkaya, S. (2019). Milli Mücadelede Bilecik’in Yeri ve Düşman İşgalinden Kurtuluşu. https://www.yarin11.com/milli-mucadelede-bilecikin-yeri-ve-dusman-isgalinden-kurtulusu (Erişim Tarihi: 16.03.2023).
• Güngör, A.S. (2010) Kurtuluş Savaşı Alanlarının Turizm Coğrafyası, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü, (2012). İllere Göre Geleneksel El Sanatlarımız. Ankara: Sosyal, Kültürel Eğitimler ve Faaliyetler Grup Başkanlığı.
• Hill, T. ve Westbrook, R. (1997). SWOT analysis: It's time for a product recall. Long Range Planning, 30(1), 46-52.
• ITB Berlin, (2023). ITB Berlın and Ipk International: International Tourism in 2022 Made A Signıficant Recovery- Outbound Travel Almost Doubled in 2022. https://www.itb.com/en/press/press-releases/news_8768.html (Erişim Tarihi: 12.02.2023).
• Karacaoğlu, S. ve Sert, A.N. (2019). Şehir turizminde sosyo-demografik özelliklerin turistlerin tekrar ziyaret etme ve tavsiye etme niyetleri üzerine etkisi. 20. Ulusal Turizm Kongresi, (ss.16-23), 16-19 Ekim, Eskişehir, Türkiye.
• Koca, Z. (2010). Milli Mücadelede Bilecik Yöresi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Kolankaya-Bostancı, N. ve Fidan, E. (2021). Bilecik Bahçelievler Neolitik Çağ Yontmataş topluluğuna ait ilk değerlendirmeler. Anadolu Araştırmaları, 24, 93–116.
• Kuyucu, S. (2017). Kültür Turizmi Kapsamında İnanç Turizminin Yerel Halk Tarafından Algılanması: Bilecik Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Kültür Portalı (2023a). Orhangazi Camii.https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/bilecik/gezilecekyer/orhangaz-cam (Erişim Tarihi: 16.03.2023).
• Kültür Portalı, (2023b). Gezilecek Yerler. https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/bilecik/gezilecekyer (Erişim Tarihi: 19.03.2023).
• Menteşe, S. ve Tağıl, Ş. (2012). Bilecik’te iklim elemanlarının hava kirliliği üzerine etkisi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(28), 3-16.
• Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü, (2012). İllere Göre Geleneksel El Sanatlarımız. Ankara: Sosyal, Kültürel Eğitimler ve Faaliyetler Grup Başkanlığı.
• Nikolayidis, H. (2016). Antik kaynaklar ve epigrafik veriler ışığında Bilecik ili tarihi coğrafyası (M.Ö. 6. Yüzyıldan Roma İmparatorluk dönemi sonuna kadar). Yayımlanmamış Doktora Tezi. Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Okuyucu, A. (2020). Bilecik şehrinde kültürel turizmin gelişmesinde etkili olacak fırsatlar ve güçlükler hakkında yerel halkın görüşleri. Ege Coğrafya Dergisi, 29(1), 73-86.
• Okuyucu, A. ve Erol, F. (2018). Savaş alanları turizmine yönelik motivasyon, duygu ve deneyimler: Metristepe ve İnönü Şehitlikleri-Bozüyük örneği. Coğrafi Bilimler Dergisi, 16(1), 135-151.
• Orman ve Su İşleri Bakanlığı (2013). Bilecik Doğa Turizmi Master Planı 2013-2023. Ankara: Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Yayınları.
• Orman ve Su İşleri Bakanlığı (2016). Bilecik İli Tabiat Turizmi Master Planı 2016-2019. Ankara: Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Yayınları.
• Özbek, M. ve Güllü, K. (2021). Destinasyon tercihinde film ve dizi izlemenin önemi: Kapadokya'da film turizmi örneği. Erciyes Akademi, 35 (Özel sayı), 855-873.
• Özden, M. (2009). Bilecik İli Ağız İncelemesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Özkan, Ş (2022). MÖ 3. binyılda Bilecik ve yakın çevresinde görülen yerleşim modelleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bilecik.
• Öztürk, D. ve Ocak A. (2020). Bilecik florasına katkılar. Journal of the Institute of Science and Technology, 10(3), 1590-1596.
• Poyraz M. ve Göker P. (2019). Sürdürülebilir kırsal turizmin çevre ve toplum üzerindeki etkisi: Bilecik-Türkiye örneği.6th International Symposium on Academic Studies in Science, Engineering and Architecture Sciences (ss.63-78), 13-15 Haziran, Ankara, Türkiye.
• Priporas, C. V., Stylos, N. ve Kamenidou, I. E. (2020). City image, city brand personality and generation Z residents' life satisfaction under economic crisis: Predictors of city-related social media engagement. Journal of Business Research, 119, 453-463.
• Sevin, V. (2001). Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası I. Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
• Stors, N. (2022). Constructing new urban tourism space through Airbnb. Tourism Geographies, 24(4-5), 692-715.
• Şahinbaş, İ. (2018). Doğa/Nature Bilecik. (Bursa Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansı), Seçil Ofset, İstanbul.
• Tao, W., Zhong, W. H. ve Hong, Y (2005). Urban tourism research methodology-A case study oF GuangdongHong Kong-Macao area. Chinese Geographical Science, 15(2), 173-178.
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı (2023). İl Bazlı Veri Toplama Şablonu. Bilecik İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü.
• Türk Patent ve Marka Kurumu (2023). Coğrafi İşaretli Ürünler-Bilecik. https://ci.turkpatent.gov.tr/cografi-isaretler/liste?il=11 (Erişim Tarihi: 12.03.2023).
• Türe, C. ve Tokur, S. (2000). The flora of the forest series of Yirce-Bürmece-Kömürsu and Muratdere (Bilecik-Bursa, Turkey). Turkish Journal of Botany, 24(1), 47-66.
• Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 24(24), 543-559.
• Türkiye İstatistik Kurumu -TÜİK (2021). 31 Aralık 2021 Tarihli Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Sonuçları İllere Göre İl/İlçe Merkezleri ile Belde/Köy Nüfusları.https://www.tuik.gov.tr/indir/duyuru/favori_raporlar.xlsx (Erişim Tarihi: 12.03.2023).
• UNWTO, 2011). International Tourists to Hit 1.8 Billion by 2030. https://www.unwto.org/archive/global/press-release/2011-10-11/international-tourists-hit-18-billion-2030 (Erişim Tarihi: 12.03.2023).
• Ünal, S. (2008). Bilecik’teki Osmanlı Dönemi Yapıları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuklu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Ünsal, D. (2019). Bilecik İlinde Bulunan İğne Oyası Ürünlerin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Vatan, A. (2015). Destinasyon Pazarlaması Kapsamında Bilecik İli Turizminin Değerlendirilmesine Yönelik Paydaş Analizi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Vatan, A. (2017). Bilecik ilinin turizm envanteri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(53), 183-205.
• Vurgun, S. Y. (2018). Geçmişten günümüze Bilecik bölgesi Manavlarının sosyo-kültürel hayatlarının analizi. Vakanüvis-Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, 3(Özel Sayı), 490-508.
• Yağar, F. ve Dökme, S. (2018). Niteliksel araştırmaların planlanması: Araştırma soruları, örneklem seçimi, geçerlik ve güvenirlik. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(3), 1-9.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (5.baskı). Seçkin Yayınevi, Ankara.
• Yılmaz, E. (2016). Türbe ziyaretlerinin sebepleri ve fert üzerindeki etkileri: Bilecik örneği. Mediterranean Journal of Humanities, 531-552.
• Yurdakul, M. (2015). Antik Roma’dan Günümüze Bilecik Mermeri ve Bilecik İli Doğal Taş Potansiyeli. Uluslararası Tarihte ve Günümüzde Bilecik ve Çevresi Sempozyumu (ss.32-41). 20-21 Kasım, Bilecik, Türkiye.
• Yuan, J., Deng, J., Pierskalla, C. ve King, B. (2018). Urban tourism attributes and overall satisfaction:An asymmetric impact-perFormance analysis. Urban Forestry & Urban Greening, 30, 169-181.